ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ - Siracide - Sirach 6

GREEK BIBLE	NEW AMERICAN BIBLE
1 -	1 Say nothing harmful, small or great; be not a foe instead of a friend; A bad name and disgrace will you acquire: "That for the evil man with double tongue!"
2 μη επαρης σεαυτον εν βουλη ψυχης σου ινα μη διαρπαγη ως ταυρος η ψυχη σου	2 Fall not into the grip of desire, lest, like fire, it consume your strength;
3 τα φυλλα σου καταφαγεσαι και τους καρπους σου απολεσεις και αφησεις σεαυτον ως ξυλον ξηρον	3 Your leaves it will eat, your fruits destroy, and you will be left a dry tree,
4 ψυχη πονηρα απολει τον κτησαμενον αυτην και επιχαρμα εχθρων ποιησει αυτον	4 For contumacious desire destroys its owner and makes him the sport of his enemies.
5 λαρυγξ γλυκυς πληθυνει φιλους αυτου και γλωσσα ευλαλος πληθυνει ευπροσηγορα	5 A kind mouth multiplies friends, and gracious lips prompt friendly greetings.
6 οι ειρηνευοντες σοι εστωσαν πολλοι οι δε συμβουλοι σου εις απο χιλιων	6 Let your acquaintances be many, but one in a thousand your confidant.
7 ει κτασαι φιλον εν πειρασμω κτησαι αυτον και μη ταχυ εμπιστευσης αυτω	7 When you gain a friend, first test him, and be not too ready to trust him
8 εστιν γαρ φιλος εν καιρω αυτου και ου μη παραμεινη εν ημερα θλιψεως σου	8 For one sort of friend is a friend when it suits him, but he will not be with you in time of distress.
9 και εστιν φιλος μετατιθεμενος εις εχθραν και μαχην ονειδισμου σου αποκαλυψει	9 Another is a friend who becomes an enemy, and tells of the quarrel to your shame.
10 και εστιν φιλος κοινωνος τραπεζων και ου μη παραμεινη εν ημερα θλιψεως σου	10 Another is a friend, a boon companion, who will not be with you when sorrow comes.
11 και εν τοις αγαθοις σου εσται ως συ και επι τους οικετας σου παρρησιασεται	11 When things go well, he is your other self, and lords it over your servants;
12 εαν ταπεινωθης εσται κατα σου και απο του προσωπου σου κρυβησεται	12 But if you are brought low, he turns against you and avoids meeting you.
13 απο των εχθρων σου διαχωρισθητι και απο των φιλων σου προσεχε	13 Keep away from your enemies; be on your guard with your friends.
14 φιλος πιστος σκεπη κραταια ο δε ευρων αυτον ευρεν θησαυρον	14 A faithful friend is a sturdy shelter; he who finds one finds a treasure.
15 φιλου πιστου ουκ εστιν ανταλλαγμα και ουκ εστιν σταθμος της καλλονης αυτου	15 A faithful friend is beyond price, no sum can balance his worth.
16 φιλος πιστος φαρμακον ζωης και οι φοβουμενοι κυριον ευρησουσιν αυτον	16 A faithful friend is a life-saving remedy, such as he who fears God finds;
17 ο φοβουμενος κυριον ευθυνει φιλιαν αυτου οτι κατ' αυτον ουτως και ο πλησιον αυτου	17 For he who fears God behaves accordingly, and his friend will be like himself.
18 τεκνον εκ νεοτητος σου επιλεξαι παιδειαν και εως πολιων ευρησεις σοφιαν	18 My son, from your youth embrace discipline; thus will you find wisdom with graying hair.
19 ως ο αροτριων και ο σπειρων προσελθε αυτη και αναμενε τους αγαθους καρπους αυτης εν γαρ τη εργασια αυτης ολιγον κοπιασεις και ταχυ φαγεσαι των γενηματων αυτης	19 As though plowing and sowing, draw close to her; then await her bountiful crops.
20 ως τραχεια εστιν σφοδρα τοις απαιδευτοις και ουκ εμμενει εν αυτη ακαρδιος	20 For in cultivating her you will labor but little, and soon you will eat of her fruits.
21 ως λιθος δοκιμασιας ισχυρος εσται επ' αυτω και ου χρονιει απορριψαι αυτην	21 How irksome she is to the unruly! The fool cannot abide her.
22 σοφια γαρ κατα το ονομα αυτης εστιν και ου πολλοις εστιν φανερα	22 She will be like a burdensome stone to test him, and he will not delay in casting her aside.
23 ακουσον τεκνον και εκδεξαι γνωμην μου και μη απαναινου την συμβουλιαν μου	23 For discipline is like her name, she is not accessible to many.
24 και εισενεγκον τους ποδας σου εις τας πεδας αυτης και εις τον κλοιον αυτης τον τραχηλον σου	24 Listen, my son, and heed my advice; refuse not my counsel.
25 υποθες τον ωμον σου και βασταξον αυτην και μη προσοχθισης τοις δεσμοις αυτης	25 Put your feet into her fetters, and your neck under her yoke.
26 εν παση ψυχη σου προσελθε αυτη και εν ολη δυναμει σου συντηρησον τας οδους αυτης	26 Stoop your shoulders and carry her and be not irked at her bonds.
27 εξιχνευσον και ζητησον και γνωσθησεται σοι και εγκρατης γενομενος μη αφης αυτην	27 With all your soul draw close to her; with all your strength keep her ways.
28 επ' εσχατων γαρ ευρησεις την αναπαυσιν αυτης και στραφησεται σοι εις ευφροσυνην	28 Search her out, discover her; seek her and you will find her. Then when you have her, do not let her go;
29 και εσονται σοι αι πεδαι εις σκεπην ισχυος και οι κλοιοι αυτης εις στολην δοξης	29 Thus will you afterward find rest in her, and she will become your joy.
30 κοσμος γαρ χρυσεος εστιν επ' αυτης και οι δεσμοι αυτης κλωσμα υακινθινον	30 Her fetters will be your throne of majesty; her bonds, your purple cord.
31 στολην δοξης ενδυση αυτην και στεφανον αγαλλιαματος περιθησεις σεαυτω	31 You will wear her as your robe of glory, bear her as your splendid crown.
32 εαν θελης τεκνον παιδευθηση και εαν επιδως την ψυχην σου πανουργος εση	32 My son, if you wish, you can be taught; if you apply yourself, you will be shrewd.
33 εαν αγαπησης ακουειν εκδεξη και εαν κλινης το ους σου σοφος εση	33 If you are willing to listen, you will learn; if you give heed, you will be wise.
34 εν πληθει πρεσβυτερων στηθι και τις σοφος αυτω προσκολληθητι	34 Frequent the company of the elders; whoever is wise, stay close to him.
35 πασαν διηγησιν θειαν θελε ακροασθαι και παροιμιαι συνεσεως μη εκφευγετωσαν σε	35 Be eager to hear every godly discourse; let no wise saying escape you.
36 εαν ιδης συνετον ορθριζε προς αυτον και βαθμους θυρων αυτου εκτριβετω ο πους σου	36 If you see a man of prudence, seek him out; let your feet wear away his doorstep!
37 διανοου εν τοις προσταγμασιν κυριου και εν ταις εντολαις αυτου μελετα δια παντος αυτος στηριει την καρδιαν σου και η επιθυμια της σοφιας δοθησεται σοι	37 Reflect on the precepts of the LORD, let his commandments be your constant meditation; Then he will enlighten your mind, and the wisdom you desire he will grant.