ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ - Siracide - Sirach 31

GREEK BIBLE	VULGATA
1 αγρυπνια πλουτου εκτηκει σαρκας και η μεριμνα αυτου αφιστα υπνον	1 Vigilia honestatis tabefaciet carnes, et cogitatus illius auferet somnum.
2 μεριμνα αγρυπνιας αποστησει νυσταγμον και αρρωστημα βαρυ εκνηψει υπνον	2 Cogitatus præscientiæ avertit sensum, et infirmitas gravis sobriam facit animam.
3 εκοπιασεν πλουσιος εν συναγωγη χρηματων και εν τη αναπαυσει εμπιμπλαται των τρυφηματων αυτου	3 Laboravit dives in congregatione substantiæ, et in requie sua replebitur bonis suis.
4 εκοπιασεν πτωχος εν ελαττωσει βιου και εν τη αναπαυσει επιδεης γινεται	4 Laboravit pauper in diminutione victus, et in fine inops fit.
5 ο αγαπων χρυσιον ου δικαιωθησεται και ο διωκων διαφορα εν αυτοις πλανηθησεται	5 Qui aurum diligit non justificabitur, et qui insequitur consumptionem replebitur ex ea.
6 πολλοι εδοθησαν εις πτωμα χαριν χρυσιου και εγενηθη η απωλεια αυτων κατα προσωπον αυτων	6 Multi dati sunt in auri casus, et facta est in specie ipsius perditio illorum.
7 ξυλον προσκομματος εστιν τοις ενθουσιαζουσιν αυτω και πας αφρων αλωσεται εν αυτω	7 Lignum offensionis est aurum sacrificantium : væ illis qui sectantur illud ! et omnis imprudens deperiet in illo.
8 μακαριος πλουσιος ος ευρεθη αμωμος και ος οπισω χρυσιου ουκ επορευθη	8 Beatus dives qui inventus est sine macula, et qui post aurum non abiit, nec speravit in pecunia et thesauris.
9 τις εστιν και μακαριουμεν αυτον εποιησεν γαρ θαυμασια εν λαω αυτου	9 Quis est hic ? et laudabimus eum : fecit enim mirabilia in vita sua.
10 τις εδοκιμασθη εν αυτω και ετελειωθη και εσται αυτω εις καυχησιν τις εδυνατο παραβηναι και ου παρεβη και ποιησαι κακα και ουκ εποιησεν	10 Qui probatus est in illo, et perfectus est, erit illi gloria æterna : qui potuit transgredi, et non est transgressus ; facere mala, et non fecit.
11 στερεωθησεται τα αγαθα αυτου και τας ελεημοσυνας αυτου εκδιηγησεται εκκλησια	11 Ideo stabilita sunt bona illius in Domino, et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.
12 επι τραπεζης μεγαλης εκαθισας μη ανοιξης επ' αυτης φαρυγγα σου και μη ειπης πολλα γε τα επ' αυτης	12 Supra mensam magnam sedisti ? non aperias super illam faucem tuam prior.
13 μνησθητι οτι κακον οφθαλμος πονηρος πονηροτερον οφθαλμου τι εκτισται δια τουτο απο παντος προσωπου δακρυει	13 Non dicas sic : Multa sunt, quæ super illam sunt.
14 ου εαν επιβλεψη μη εκτεινης χειρα και μη συνθλιβου αυτω εν τρυβλιω	14 Memento quoniam malus est oculus nequam.
15 νοει τα του πλησιον εκ σεαυτου και επι παντι πραγματι διανοου	15 Nequius oculo quid creatum est ? ideo ab omni facie sua lacrimabitur, cum viderit.
16 φαγε ως ανθρωπος τα παρακειμενα σοι και μη διαμασω μη μισηθης	16 Ne extendas manum tuam prior, et invidia contaminatus erubescas.
17 παυσαι πρωτος χαριν παιδειας και μη απληστευου μηποτε προσκοψης	17 Ne comprimaris in convivio.
18 και ει ανα μεσον πλειονων εκαθισας προτερος αυτων μη εκτεινης την χειρα σου	18 Intellige quæ sunt proximi tui ex teipso.
19 ως ικανον ανθρωπω πεπαιδευμενω το ολιγον και επι της κοιτης αυτου ουκ ασθμαινει	19 Utere quasi homo frugi his quæ tibi apponuntur : ne, cum manducas multum, odio habearis.
20 υπνος υγιειας επι εντερω μετριω ανεστη πρωι και η ψυχη αυτου μετ' αυτου πονος αγρυπνιας και χολερας και στροφος μετα ανδρος απληστου	20 Cessa prior causa disciplinæ : et noli nimius esse, ne forte offendas.
21 και ει εβιασθης εν εδεσμασιν αναστα εμεσον πορρω και αναπαυση	21 Et si in medio multorum sedisti, prior illis ne extendas manum tuam, nec prior poscas bibere.
22 ακουσον μου τεκνον και μη εξουδενησης με και επ' εσχατων ευρησεις τους λογους μου εν πασι τοις εργοις σου γινου εντρεχης και παν αρρωστημα ου μη σοι απαντηση	22 Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum ! et in dormiendo non laborabis ab illo, et non senties dolorem.
23 λαμπρον επ' αρτοις ευλογησει χειλη και η μαρτυρια της καλλονης αυτου πιστη	23 Vigilia, cholera et tortura viro infrunito,
24 πονηρω επ' αρτω διαγογγυσει πολις και η μαρτυρια της πονηριας αυτου ακριβης	24 somnus sanitatis in homine parco : dormiet usque mane, et anima illius cum ipso delectabitur.
25 εν οινω μη ανδριζου πολλους γαρ απωλεσεν ο οινος	25 Et si coactus fueris in edendo multum, surge e medio, evome, et refrigerabit te, et non adduces corpori tuo infirmitatem.
26 καμινος δοκιμαζει στομωμα εν βαφη ουτως οινος καρδιας εν μαχη υπερηφανων	26 Audi me, fili, et ne spernas me, et in novissimo invenies verba mea.
27 εφισον ζωης οινος ανθρωποις εαν πινης αυτον εν μετρω αυτου τις ζωη ελασσουμενω οινω και αυτος εκτισται εις ευφροσυνην ανθρωποις	27 In omnibus operibus tuis esto velox, et omnis infirmitas non occurret tibi.
28 αγαλλιαμα καρδιας και ευφροσυνη ψυχης οινος πινομενος εν καιρω αυταρκης	28 Splendidum in panibus benedicent labia multorum, et testimonium veritatis illius fidele.
29 πικρια ψυχης οινος πινομενος πολυς εν ερεθισμω και αντιπτωματι	29 Nequissimo in pane murmurabit civitas, et testimonium nequitiæ illius verum est.
30 πληθυνει μεθη θυμον αφρονος εις προσκομμα ελαττων ισχυν και προσποιων τραυματα	30 Diligentes in vino noli provocare : multos enim exterminavit vinum.
31 εν συμποσιω οινου μη ελεγξης τον πλησιον και μη εξουθενησης αυτον εν ευφροσυνη αυτου λογον ονειδισμου μη ειπης αυτω και μη αυτον θλιψης εν απαιτησει	31 Ignis probat ferrum durum : sic vinum corda superborum arguet in ebrietate potatum.
	32 Æqua vita hominibus vinum in sobrietate : si bibas illud moderate, eris sobrius.
	33 Quæ vita est ei qui minuitur vino ?
	34 Quid defraudat vitam ? mors.
	35 Vinum in jucunditatem creatum est, et non in ebrietatem ab initio.
	36 Exsultatio animæ et cordis vinum moderate potatum.
	37 Sanitas est animæ et corpori sobrius potus.
	38 Vinum multum potatum irritationem, et iram, et ruinas multas facit.
	39 Amaritudo animæ vinum multum potatum.
	40 Ebrietatis animositas, imprudentis offensio, minorans virtutem, et faciens vulnera.
	41 In convivio vini non arguas proximum, et non despicias eum in jucunditate illius.
	42 Verba improperii non dicas illi, et non premas illum repetendo.