1 ο αγαπων τον υιον αυτου ενδελεχησει μαστιγας αυτω ινα ευφρανθη επ' εσχατων αυτου | 1 El que ama a su hijo lo castiga asiduamente, para poder alegrarse de él en el futuro. |
2 ο παιδευων τον υιον αυτου ονησεται επ' αυτω και ανα μεσον γνωριμων επ' αυτω καυχησεται | 2 El que educa bien a su hijo encontrará satisfacción en él y se sentirá orgulloso entre sus conocidos. |
3 ο διδασκων τον υιον αυτου παραζηλωσει τον εχθρον και εναντι φιλων επ' αυτω αγαλλιασεται | 3 El que instruye a su hijo dará envidia a su enemigo y se sentirá dichoso delante de sus amigos, |
4 ετελευτησεν αυτου ο πατηρ και ως ουκ απεθανεν ομοιον γαρ αυτω κατελιπεν μετ' αυτον | 4 Muere el padre, y es como si no muriera, porque deja detrás de sí a uno igual a él. |
5 εν τη ζωη αυτου ειδεν και ευφρανθη και εν τη τελευτη αυτου ουκ ελυπηθη | 5 Mientras vive, se alegra de verlo, y a su muerte, no siente ningún pesar: |
6 εναντιον εχθρων κατελιπεν εκδικον και τοις φιλοις ανταποδιδοντα χαριν | 6 deja a alguien que lo vengará de sus enemigos y devolverá los favores a sus amigos. |
7 περιψυχων υιον καταδεσμευσει τραυματα αυτου και επι παση βοη ταραχθησεται σπλαγχνα αυτου | 7 El que mima a su hijo vendará sus heridas y a cada grito que dé, se le conmoverán las entrañas. |
8 ιππος αδαμαστος εκβαινει σκληρος και υιος ανειμενος εκβαινει προαλης | 8 Un caballo sin domar se vuelve reacio, y un hijo consentido se vuelve insolente. |
9 τιθηνησον τεκνον και εκθαμβησει σε συμπαιξον αυτω και λυπησει σε | 9 Malcría a tu hijo, y te hará temblar; juega con él, y te llenará de tristeza. |
10 μη συγγελασης αυτω ινα μη συνοδυνηθης και επ' εσχατων γομφιασεις τους οδοντας σου | 10 No hagas bromas con él, para no sufrir con él ni rechinar tus dientes al final. |
11 μη δως αυτω εξουσιαν εν νεοτητι | 11 No les des rienda suelta en su juventud, |
12 θλασον τας πλευρας αυτου ως εστιν νηπιος μηποτε σκληρυνθεις απειθηση σοι | 12 pégale sin temor mientras es niño, no sea que se vuelva rebelde y te desobedezca. |
13 παιδευσον τον υιον σου και εργασαι εν αυτω ινα μη εν τη ασχημοσυνη αυτου προσκοψης | 13 Educa a tu hijo y fórmalo bien, para que no tengas que soportar su desvergüenza. |
14 κρεισσων πτωχος υγιης και ισχυων τη εξει η πλουσιος μεμαστιγωμενος εις σωμα αυτου | 14 Más vale pobre sano y vigoroso que rico lleno de achaques. |
15 υγιεια και ευεξια βελτιων παντος χρυσιου και σωμα ευρωστον η ολβος αμετρητος | 15 La salud y el vigor valen más que todo el oro y el cuerpo robusto, más que una inmensa fortuna. |
16 ουκ εστιν πλουτος βελτιων υγιειας σωματος και ουκ εστιν ευφροσυνη υπερ χαραν καρδιας | 16 No hay mejor riqueza que la salud del cuerpo ni mayor felicidad que la alegría del corazón. |
17 κρεισσων θανατος υπερ ζωην πικραν και αναπαυσις αιωνος η αρρωστημα εμμονον | 17 Es preferible la muerte a una vida amarga y el descanso eterno a una enfermedad incurable. |
18 αγαθα εκκεχυμενα επι στοματι κεκλεισμενω θεματα βρωματων παρακειμενα επι ταφω | 18 Manjares derramados sobre una boca cerrada son los alimentos depositados sobre una tumba: |
19 τι συμφερει καρπωσις ειδωλω ουτε γαρ εδεται ουτε μη οσφρανθη ουτως ο εκδιωκομενος υπο κυριου | 19 ¿de qué le sirve al ídolo la ofrenda si no puede comer ni gustar? Así pasa con el hombre perseguido por el Señor: |
20 βλεπων εν οφθαλμοις και στεναζων ωσπερ ευνουχος περιλαμβανων παρθενον και στεναζων | 20 mira con sus ojos y lanza un suspiro, como un eunuco cuando abraza a una virgen. |
21 μη δως εις λυπην την ψυχην σου και μη θλιψης σεαυτον εν βουλη σου | 21 No dejes que la tristeza se apodere de ti ni te atormentes con tus cavilaciones. |
22 ευφροσυνη καρδιας ζωη ανθρωπου και αγαλλιαμα ανδρος μακροημερευσις | 22 Un corazón alegre es la vida del hombre y el gozo alarga el número de sus días. |
23 απατα την ψυχην σου και παρακαλει την καρδιαν σου και λυπην μακραν αποστησον απο σου πολλους γαρ απωλεσεν η λυπη και ουκ εστιν ωφελεια εν αυτη | 23 Vive ilusionado y consuela tu corazón, y aparta lejos de ti la tristeza, porque la tristeza fue la perdición de muchos y no se saca de ella ningún provecho. |
24 ζηλος και θυμος ελαττουσιν ημερας και προ καιρου γηρας αγει μεριμνα | 24 La envidia y la ira acortan la vida y las preocupaciones hacen envejecer antes de tiempo. |
25 λαμπρα καρδια και αγαθη επι εδεσμασιν των βρωματων αυτης επιμελησεται | 25 Un hombre de corazón alegre tiene buen apetito y lo que come le hace provecho. |