ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Β´ - 2 Maccabei- Maccabees II 3

GREEK BIBLE	JERUSALEM
1 της αγιας πολεως κατοικουμενης μετα πασης ειρηνης και των νομων οτι καλλιστα συντηρουμενων δια την ονιου του αρχιερεως ευσεβειαν τε και μισοπονηριαν	1 Tandis que la ville sainte était habitée dans une paix complète et qu'on y observait les lois leplus exactement possible, à cause de la piété du grand prêtre Onias et de sa haine pour le mal,
2 συνεβαινεν και αυτους τους βασιλεις τιμαν τον τοπον και το ιερον αποστολαις ταις κρατισταις δοξαζειν	2 il arrivait que les rois eux-mêmes honoraient le saint lieu et rehaussaient la gloire du Templepar les dons les plus magnifiques,
3 ωστε και σελευκον τον της ασιας βασιλεα χορηγειν εκ των ιδιων προσοδων παντα τα προς τας λειτουργιας των θυσιων επιβαλλοντα δαπανηματα	3 si bien que Séleucus, roi d'Asie, couvrait de ses revenus personnels toutes les dépensesnécessaires au service des sacrifices.
4 σιμων δε τις εκ της βενιαμιν φυλης προστατης του ιερου καθεσταμενος διηνεχθη τω αρχιερει περι της κατα την πολιν αγορανομιας	4 Mais un certain Simon, de la tribu de Bilga, institué prévôt du Temple, se trouva en désaccordavec le grand prêtre sur la police des marchés de la ville.
5 και νικησαι τον ονιαν μη δυναμενος ηλθεν προς απολλωνιον θαρσεου τον κατ' εκεινον τον καιρον κοιλης συριας και φοινικης στρατηγον	5 Comme il ne pouvait l'emporter sur Onias, il alla trouver Apollonius, fils de Thraséos, qui étaità cette époque le stratège de Coelé-Syrie et de Phénicie.
6 και προσηγγειλεν περι του χρηματων αμυθητων γεμειν το εν ιεροσολυμοις γαζοφυλακιον ωστε το πληθος των διαφορων αναριθμητον ειναι και μη προσηκειν αυτα προς τον των θυσιων λογον ειναι δε δυνατον υπο την του βασιλεως εξουσιαν πεσειν ταυτα	6 Il rapporta que le trésor de Jérusalem regorgeait de richesses indicibles au point que la quantitédes sommes en était incalculable et nullement en rapport avec le compte exigé par les sacrifices: il était possiblede les faire tomber en la possession du roi.
7 συμμειξας δε ο απολλωνιος τω βασιλει περι των μηνυθεντων αυτω χρηματων ενεφανισεν ο δε προχειρισαμενος ηλιοδωρον τον επι των πραγματων απεστειλεν δους εντολας την των προειρημενων χρηματων εκκομιδην ποιησασθαι	7 Au cours d'une entrevue avec le roi, Apollonius mit celui-ci au courant des richesses qu'on luiavait dénoncées. Arrêtant son choix sur Héliodore, qui était à la tête des affaires, le roi l'envoya avec ordre deprocéder à l'enlèvement des susdites richesses.
8 ευθεως δε ο ηλιοδωρος εποιειτο την πορειαν τη μεν εμφασει ως τας κατα κοιλην συριαν και φοινικην πολεις εφοδευσαι τω πραγματι δε την του βασιλεως προθεσιν επιτελειν	8 Aussitôt Héliodore se mettait en route, en apparence pour inspecter les villes de Coelé-Syrie etde Phénicie, en fait pour accomplir les intentions du roi.
9 παραγενηθεις δε εις ιεροσολυμα και φιλοφρονως υπο του αρχιερεως της πολεως αποδεχθεις ανεθετο περι του γεγονοτος εμφανισμου και τινος ενεκεν παρεστιν διεσαφησεν επυνθανετο δε ει ταις αληθειαις ταυτα ουτως εχοντα τυγχανει	9 Arrivé à Jérusalem, et reçu avec bienveillance par le grand prêtre et par la ville, il fit part de cequ'on avait dévoilé et manifesta le but de sa présence, demandant ensuite si véritablement il en était ainsi.
10 του δε αρχιερεως υποδειξαντος παρακαταθηκας ειναι χηρων τε και ορφανων	10 Le grand prêtre lui représenta que le trésor contenait les dépôts des veuves et des orphelins
11 τινα δε και υρκανου του τωβιου σφοδρα ανδρος εν υπεροχη κειμενου ουτως ην διαβαλλων ο δυσσεβης σιμων τα δε παντα αργυριου τετρακοσια ταλαντα χρυσιου δε διακοσια	11 et une somme appartenant à Hyrcan, fils de Tobie, personnage occupant une très hautesituation, et qu'à l'encontre de ce que colportait faussement l'impie Simon, il y avait en tout 400 talents d'argentet 200 talents d'or;
12 αδικηθηναι δε τους πεπιστευκοτας τη του τοπου αγιωσυνη και τη του τετιμημενου κατα τον συμπαντα κοσμον ιερου σεμνοτητι και ασυλια παντελως αμηχανον ειναι	12 qu'au reste il était absolument impossible de faire tort à ceux qui s'étaient confiés à la saintetéde ce lieu, à la majesté et à l'inviolabilité d'un Temple vénéré dans le monde entier.
13 ο δε ηλιοδωρος δι' ας ειχεν βασιλικας εντολας παντως ελεγεν εις το βασιλικον αναλημπτεα ταυτα ειναι	13 Mais Héliodore, en vertu des ordres qu'il avait reçus du roi, soutenait absolument que cesrichesses devaient être confisquées au profit du trésor royal.
14 ταξαμενος δε ημεραν εισηει την περι τουτων επισκεψιν οικονομησων ην δε ου μικρα καθ' ολην την πολιν αγωνια	14 Au jour fixé par lui, il entrait pour dresser un inventaire de ces richesses. Une grande anxiétérégna dans toute la ville.
15 οι δε ιερεις προ του θυσιαστηριου εν ταις ιερατικαις στολαις ριψαντες εαυτους επεκαλουντο εις ουρανον τον περι παρακαταθηκης νομοθετησαντα τοις παρακαταθεμενοις ταυτα σωα διαφυλαξαι	15 Revêtus de leurs habits sacerdotaux, les prêtres, prosternés devant l'autel, invoquaient le ciel,auteur de la loi sur les dépôts, le priant de conserver ces biens intacts à ceux qui les avaient déposés.
16 ην δε ορωντα την του αρχιερεως ιδεαν τιτρωσκεσθαι την διανοιαν η γαρ οψις και το της χροας παρηλλαγμενον ενεφαινεν την κατα ψυχην αγωνιαν	16 A voir l'aspect du grand prêtre, on ne pouvait manquer de sentir une blessure jusqu'au fond ducoeur, tant son air et l'altération de son teint trahissaient l'angoisse de son âme.
17 περιεκεχυτο γαρ περι τον ανδρα δεος τι και φρικασμος σωματος δι' ων προδηλον εγινετο τοις θεωρουσιν το κατα καρδιαν ενεστος αλγος	17 En proie à la frayeur et au tremblement dans tout son corps, cet homme manifestait à ceux quile regardaient la souffrance installée dans son coeur.
18 ετι δε εκ των οικιων αγεληδον εξεπηδων επι πανδημον ικετειαν δια το μελλειν εις καταφρονησιν ερχεσθαι τον τοπον	18 Des gens se précipitaient par groupes hors des maisons pour prier tous ensemble parce que lesaint lieu était menacé d'opprobre.
19 υπεζωσμεναι δε υπο τους μαστους αι γυναικες σακκους κατα τας οδους επληθυνον αι δε κατακλειστοι των παρθενων αι μεν συνετρεχον επι τους πυλωνας αι δε επι τα τειχη τινες δε δια των θυριδων διεξεκυπτον	19 Les femmes, ceintes de sacs au-dessous des seins, remplissaient les rues; les jeunes filles quiétaient tenues à la maison couraient, les unes aux portes, les autres sur les murs, certaines se penchaient auxfenêtres:
20 πασαι δε προτεινουσαι τας χειρας εις τον ουρανον εποιουντο την λιτανειαν	20 toutes, les mains tendues vers le ciel, proféraient leur supplication.
21 ελεειν δ' ην την του πληθους παμμιγη προπτωσιν την τε του μεγαλως αγωνιωντος αρχιερεως προσδοκιαν	21 C'était pitié de voir la prostration confuse de la multitude et l'appréhension du grand prêtre enproie à une grande inquiétude.
22 οι μεν ουν επεκαλουντο τον παγκρατη κυριον τα πεπιστευμενα τοις πεπιστευκοσιν σωα διαφυλασσειν μετα πασης ασφαλειας	22 Pendant que d'un côté on demandait au Seigneur tout-puissant de garder intacts, en toutesûreté, les dépôts à ceux qui les avaient confiés,
23 ο δε ηλιοδωρος το διεγνωσμενον επετελει	23 Héliodore, d'autre part, exécutait ce qui avait été décidé.
24 αυτοθι δε αυτου συν τοις δορυφοροις κατα το γαζοφυλακιον ηδη παροντος ο των πνευματων και πασης εξουσιας δυναστης επιφανειαν μεγαλην εποιησεν ωστε παντας τους κατατολμησαντας συνελθειν καταπλαγεντας την του θεου δυναμιν εις εκλυσιν και δειλιαν τραπηναι	24 Il était déjà là avec ses satellites, près du Trésor, lorsque le Souverain des Esprits et de toutePuissance se manifesta, avec un tel éclat que tous ceux qui avaient osé entrer là, frappés par la force de Dieu, setrouvèrent sans vigueur ni courage.
25 ωφθη γαρ τις ιππος αυτοις φοβερον εχων τον επιβατην και καλλιστη σαγη διακεκοσμημενος φερομενος δε ρυδην ενεσεισεν τω ηλιοδωρω τας εμπροσθιους οπλας ο δε επικαθημενος εφαινετο χρυσην πανοπλιαν εχων	25 A leurs yeux apparut un cheval monté par un redoutable cavalier et richement caparaçonné;bondissant avec impétuosité, il agitait contre Héliodore ses sabots de devant. L'homme qui le montait paraissaitavoir une armure d'or.
26 ετεροι δε δυο προσεφανησαν αυτω νεανιαι τη ρωμη μεν εκπρεπεις καλλιστοι δε την δοξαν διαπρεπεις δε την περιβολην οι και περισταντες εξ εκατερου μερους εμαστιγουν αυτον αδιαλειπτως πολλας επιρριπτουντες αυτω πληγας	26 Deux autres jeunes hommes lui apparurent en même temps, d'une force remarquable,éclatants de beauté, couverts d'habits magnifiques; s'étant placés l'un d'un côté, l'autre de l'autre, ils leflagellaient sans relâche, lui portant une grêle de coups.
27 αφνω δε πεσοντα προς την γην και πολλω σκοτει περιχυθεντα συναρπασαντες και εις φορειον ενθεντες	27 Héliodore, soudain tombé à terre, fut environné d'épaisses ténèbres. On le ramassa pour lemettre dans une litière,
28 τον αρτι μετα πολλης παραδρομης και πασης δορυφοριας εις το προειρημενον εισελθοντα γαζοφυλακιον εφερον αβοηθητον εαυτω καθεστωτα φανερως την του θεου δυναστειαν επεγνωκοτες	28 et cet homme, qui venait d'entrer dans la chambre dudit Trésor avec un nombreux entourageet tous ses gardes du corps, fut emporté, incapable de s'aider lui-même, par des gens qui reconnaissaientouvertement la souveraineté de Dieu.
29 και ο μεν δια την θειαν ενεργειαν αφωνος και πασης εστερημενος ελπιδος και σωτηριας ερριπτο	29 Pendant que cet homme, sous le coup de la puissance divine, gisait sans voix, privé de toutespoir et de tout secours,
30 οι δε τον κυριον ευλογουν τον παραδοξαζοντα τον εαυτου τοπον και το μικρω προτερον δεους και ταραχης γεμον ιερον του παντοκρατορος επιφανεντος κυριου χαρας και ευφροσυνης επεπληρωτο	30 les autres bénissaient le Seigneur qui avait miraculeusement glorifié son saint lieu. Et lesanctuaire, qui un instant auparavant était plein de frayeur et de trouble, fut, par la manifestation du Seigneurtout-puissant, débordant de joie et d'allégresse.
31 ταχυ δε τινες των του ηλιοδωρου συνηθων ηξιουν τον ονιαν επικαλεσασθαι τον υψιστον και το ζην χαρισασθαι τω παντελως εν εσχατη πνοη κειμενω	31 Certains des compagnons d'Héliodore s'empressèrent de demander à Onias de prier le Très-Haut et d'accorder la vie à celui qui gisait n'ayant plus qu'un souffle.
32 υποπτος δε γενομενος ο αρχιερευς μηποτε διαλημψιν ο βασιλευς σχη κακουργιαν τινα περι τον ηλιοδωρον υπο των ιουδαιων συντετελεσθαι προσηγαγεν θυσιαν υπερ της του ανδρος σωτηριας	32 Dans la crainte que le roi ne soupçonnât par hasard les Juifs d'avoir joué un mauvais tour àHéliodore, le grand prêtre offrit un sacrifice pour le retour de cet homme à la vie.
33 ποιουμενου δε του αρχιερεως τον ιλασμον οι αυτοι νεανιαι παλιν εφανησαν τω ηλιοδωρω εν ταις αυταις εσθησεσιν εστολισμενοι και σταντες ειπον πολλας ονια τω αρχιερει χαριτας εχε δια γαρ αυτον σοι κεχαρισται το ζην ο κυριος	33 Alors que le grand prêtre offrait le sacrifice d'expiation, les mêmes jeunes hommesapparurent à Héliodore revêtus des mêmes habits, et, se tenant debout, lui dirent: "Rends mille actions de grâcesau grand prêtre Onias, car c'est en considération de lui que le Seigneur t'accorde la vie sauve.
34 συ δε εξ ουρανου μεμαστιγωμενος διαγγελλε πασι το μεγαλειον του θεου κρατος ταυτα δε ειποντες αφανεις εγενοντο	34 Quant à toi, ainsi fustigé du Ciel, annonce à tous la grandeur de la force de Dieu." Ayant ditces paroles, ils disparurent.
35 ο δε ηλιοδωρος θυσιαν ανενεγκας τω κυριω και ευχας μεγιστας ευξαμενος τω το ζην περιποιησαντι και τον ονιαν αποδεξαμενος ανεστρατοπεδευσεν προς τον βασιλεα	35 Héliodore, ayant offert un sacrifice au Seigneur et fait les plus grands voeux à celui qui luiavait conservé la vie, prit amicalement congé d'Onias et revint avec son armée auprès du roi.
36 εξεμαρτυρει δε πασιν απερ ην υπ' οψιν τεθεαμενος εργα του μεγιστου θεου	36 Il rendait témoignage à tous des oeuvres du Dieu très grand qu'il avait contemplées de sesyeux.
37 του δε βασιλεως επερωτησαντος τον ηλιοδωρον ποιος τις ειη επιτηδειος ετι απαξ διαπεμφθηναι εις ιεροσολυμα εφησεν	37 Au roi lui demandant quel homme lui paraissait propre à être envoyé une fois encore àJérusalem, Héliodore répondit:
38 ει τινα εχεις πολεμιον η πραγματων επιβουλον πεμψον αυτον εκει και μεμαστιγωμενον αυτον προσδεξη εανπερ και διασωθη δια το περι τον τοπον αληθως ειναι τινα θεου δυναμιν	38 "Si tu as quelque ennemi ou quelque conspirateur contre l'Etat, envoie-le là-bas et il tereviendra déchiré par les fouets, si toutefois il en réchappe, car il y a vraiment pour le lieu saint une puissancetoute particulière de Dieu.
39 αυτος γαρ ο την κατοικιαν επουρανιον εχων εποπτης εστιν και βοηθος εκεινου του τοπου και τους παραγινομενους επι κακωσει τυπτων απολλυει	39 Celui qui a sa demeure dans le ciel veille sur ce lieu et le protège; ceux qui y viennent avec demauvais desseins, il les frappe et les fait périr."
40 και τα μεν κατα ηλιοδωρον και την του γαζοφυλακιου τηρησιν ουτως εχωρησεν	40 C'est ainsi que se passèrent les choses relatives à Héliodore et à la sauvegarde du trésor sacré.