Scrutatio

Domenica, 12 maggio 2024 - Santi Nereo e Achilleo ( Letture di oggi)

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α´ - 1 Maccabei - Maccabees I 14


font
GREEK BIBLEBIBBIA TINTORI
1 και εν ετει δευτερω και εβδομηκοστω και εκατοστω συνηγαγεν δημητριος ο βασιλευς τας δυναμεις αυτου και επορευθη εις μηδιαν του επισπασασθαι βοηθειαν εαυτω οπως πολεμηση τον τρυφωνα1 L'anno centosettantadue, il re Demetrio, messo insieme il suo esercito, andò nella Media, a radunar truppe ausiliarie, per combattere Trifone.
2 και ηκουσεν αρσακης ο βασιλευς της περσιδος και μηδιας οτι εισηλθεν δημητριος εις τα ορια αυτου και απεστειλεν ενα των αρχοντων αυτου συλλαβειν αυτον ζωντα2 Ma Arsace re della Persia, avendo sentito che Demetrio era entrato nel suo territorio, mandò uno dei suoi generali, perchè lo prendesse vivo e lo portasse a lui.
3 και επορευθη και επαταξεν την παρεμβολην δημητριου και συνελαβεν αυτον και ηγαγεν αυτον προς αρσακην και εθετο αυτον εν φυλακη3 E (il generale) andò, mise in rotta l'esercito di Demetrio, e prese Demetrio e lo condusse ad Arsace, che lo fece mettere in prigione.
4 και ησυχασεν η γη ιουδα πασας τας ημερας σιμωνος και εζητησεν αγαθα τω εθνει αυτου και ηρεσεν αυτοις η εξουσια αυτου και η δοξα αυτου πασας τας ημερας4 Il paese di Giuda fu tutto in pace durante tutto il tempo di Simone, il quale cercò i vantaggi della sua nazione, che vide sempre con piacere la sua potenza e la sua gloria.
5 και μετα πασης της δοξης αυτου ελαβεν την ιοππην εις λιμενα και εποιησεν εισοδον ταις νησοις της θαλασσης5 Oltre a tutte le sue gesta gloriose, egli prese e ridusse a porto Ioppe, e lo fece scalo delle isole del mare.
6 και επλατυνεν τα ορια τω εθνει αυτου και εκρατησεν της χωρας6 E ampliò il territorio della sua nazione, e fu padrone del paese.
7 και συνηγαγεν αιχμαλωσιαν πολλην και εκυριευσεν γαζαρων και βαιθσουρων και της ακρας και εξηρεν τας ακαθαρσιας εξ αυτης και ουκ ην ο αντικειμενος αυτω7 E radunò gran numero di prigionieri, ed ebbe il dominio di Gazara e di Betsura e della cittadella, e ne tolse via le immondezze, e non c'era chi potesse resistergli.
8 και ησαν γεωργουντες την γην αυτων μετ' ειρηνης και η γη εδιδου τα γενηματα αυτης και τα ξυλα των πεδιων τον καρπον αυτων8 E ciascuno coltivava in pace la sua terra, e la terra di Giuda dava le sue raccolte, e le piante dei campi davano il loro frutto.
9 πρεσβυτεροι εν ταις πλατειαις εκαθηντο παντες περι αγαθων εκοινολογουντο και οι νεανισκοι ενεδυσαντο δοξας και στολας πολεμου9 Gli anziani stavano assisi nelle piazze, e s'intrattenevano su ciò che era di vantaggio al paese, la gioventù si copriva di splendide vesti e di abiti da guerra.
10 ταις πολεσιν εχορηγησεν βρωματα και εταξεν αυτας εν σκευεσιν οχυρωσεως εως οτου ωνομασθη το ονομα της δοξης αυτου εως ακρου γης10 Simone distribuiva i viveri alle città, e le rendeva come tante fortezze, in modo che il suo nome e la sua gloria si sparse fino agli ultimi confini del mondo.
11 εποιησεν ειρηνην επι της γης και ευφρανθη ισραηλ ευφροσυνην μεγαλην11 Egli diede la pace al paese, e Israele ne esultò con grande gioia.
12 και εκαθισεν εκαστος υπο την αμπελον αυτου και την συκην αυτου και ουκ ην ο εκφοβων αυτους12 Così ciascuno stava assiso all'ombra della sua vite e all'ombra del suo fico, e nessuno veniva a spaventarli.
13 και εξελιπεν πολεμων αυτους επι της γης και οι βασιλεις συνετριβησαν εν ταις ημεραις εκειναις13 Non restava più sulla terra chi facesse loro guerra: i re in quel tempo erano abbattuti.
14 και εστηρισεν παντας τους ταπεινους του λαου αυτου τον νομον εξεζητησεν και εξηρεν παντα ανομον και πονηρον14 Egli fu il protettore degli umili del suo popolo, e, zelante della legge, fece sparire gl'iniqui e i malvagi.
15 τα αγια εδοξασεν και επληθυνεν τα σκευη των αγιων15 Glorificò il santuario e moltiplicò i vasi santi.
16 και ηκουσθη εν ρωμη οτι απεθανεν ιωναθαν και εως σπαρτης και ελυπηθησαν σφοδρα16 Quando la notizia della morte di Gionata giunse fino a Roma e a Sparta, recò loro gran dispiacere;
17 ως δε ηκουσαν οτι σιμων ο αδελφος αυτου γεγονεν αρχιερευς αντ' αυτου και αυτος επικρατει της χωρας και των πολεων των εν αυτη17 ma avendo sentito che il suo fratello Simone era stato fatto sommo sacerdote in luogo di lui, e che aveva il dominio della regione e delle città che vi erano,
18 εγραψαν προς αυτον δελτοις χαλκαις του ανανεωσασθαι προς αυτον φιλιαν και συμμαχιαν ην εστησαν προς ιουδαν και ιωναθαν τους αδελφους αυτου18 scrissero a lui in tavole di bronzo, per rinnovare l'amicizia e l'alleanza fatta con Giuda e con Gionata suoi fratelli.
19 και ανεγνωσθησαν ενωπιον της εκκλησιας εν ιερουσαλημ19 E le lettere furono lette a Gerusalemme davanti a tutta l'assemblea. Ecco la copia della lettera mandata dagli Spartani:
20 και τουτο το αντιγραφον των επιστολων ων απεστειλαν οι σπαρτιαται σπαρτιατων αρχοντες και η πολις σιμωνι ιερει μεγαλω και τοις πρεσβυτεροις και τοις ιερευσιν και τω λοιπω δημω των ιουδαιων αδελφοις χαιρειν20 « I principi e la città degli Spartani, a Simone, sommo sacerdote, agli anziani, ai sacerdoti e al resto del popolo dei Giudei, loro fratelli, salute.
21 οι πρεσβευται οι αποσταλεντες προς τον δημον ημων απηγγειλαν ημιν περι της δοξης υμων και τιμης και ηυφρανθημεν επι τη εφοδω αυτων21 Gli ambasciatori, mandati da voi al nostro popolo, ci hanno fatto sapere la vostra gloria e felicità e contentezza, e la loro venuta ci ha recato molto piacere.
22 και ανεγραψαμεν τα υπ' αυτων ειρημενα εν ταις βουλαις του δημου ουτως νουμηνιος αντιοχου και αντιπατρος ιασονος πρεσβευται ιουδαιων ηλθον προς ημας ανανεουμενοι την προς ημας φιλιαν22 E abbiamo fatto scrivere nelle assemblee del popolo ciò che essi hanno detto, cioè: Numenio di Antioco, e Antipatro di Giasone, ambasciatori dei Giudei, son venuti da noi, per rinnovare con noi l'antica amicizia.
23 και ηρεσεν τω δημω επιδεξασθαι τους ανδρας ενδοξως και του θεσθαι το αντιγραφον των λογων αυτων εν τοις αποδεδειγμενοις τω δημω βιβλιοις του μνημοσυνον εχειν τον δημον των σπαρτιατων το δε αντιγραφον τουτων εγραψαν σιμωνι τω αρχιερει23 È piaciuto al popolo di accogliere tali uomini con onore, e di porre una copia delle loro parole nei libri particolari del popolo, perchè sia un ricordo per il popolo degli Spartani; e una copia di tale scrittura l'abbiamo mandata al sommo sacerdote Simone ».
24 μετα ταυτα απεστειλεν σιμων τον νουμηνιον εις ρωμην εχοντα ασπιδα χρυσην μεγαλην ολκην μνων χιλιων εις το στησαι προς αυτους την συμμαχιαν24 Di poi Simone mandò a Roma Numenio, con un grande scudo d'oro che pesava mille mine, a stabilire con essi l'alleanza. Quando il popolo romano sentì
25 ως δε ηκουσεν ο δημος των λογων τουτων ειπαν τινα χαριν αποδωσομεν σιμωνι και τοις υιοις αυτου25 tali cose, disse: « Quali ringraziamenti potremo rendere a Simone e ai suoi figli?
26 εστηρισεν γαρ αυτος και οι αδελφοι αυτου και ο οικος του πατρος αυτου και επολεμησεν τους εχθρους ισραηλ απ' αυτων και εστησαν αυτω ελευθεριαν και κατεγραψαν εν δελτοις χαλκαις και εθεντο εν στηλαις εν ορει σιων26 Egli ha ristabiliti i suoi fratelli, ha sterminati e cacciati i nemici d'Israele, al quale ha assicurato la libertà ». E ciò fu scritto in tavole di bronzo, e posto fra le iscrizioni nel monte Sion.
27 και τουτο το αντιγραφον της γραφης οκτωκαιδεκατη ελουλ ετους δευτερου και εβδομηκοστου και εκατοστου και τουτο τριτον ετος επι σιμωνος αρχιερεως μεγαλου εν ασαραμελ27 Ecco la copia dello scritto: « Il diciotto del mese di Elui, l'anno centosettantadue, il terzo anno di Simone, sommo sacerdote, in Asaramel,
28 επι συναγωγης μεγαλης ιερεων και λαου και αρχοντων εθνους και των πρεσβυτερων της χωρας εγνωρισεν ημιν28 nella grande assemblea dei sacerdoti, del popolo, dei capi della nazione, degli anziani del paese, sono statti pubblicate e seguenti cose: Nelle frequenti guerre che sono state nel nostro paese,
29 επει πολλακις εγενηθησαν πολεμοι εν τη χωρα σιμων δε υιος ματταθιου ιερευς των υιων ιωαριβ και οι αδελφοι αυτου εδωκαν αυτους τω κινδυνω και αντεστησαν τοις υπεναντιοις του εθνους αυτων οπως σταθη τα αγια αυτων και ο νομος και δοξη μεγαλη εδοξασαν το εθνος αυτων29 Simone, figlio di Matatia, della stirpe di Iarib, e i suoi fratelli si esposero al pericolo, opponendosi ai nemici della loro nazione, affinchè restasse il loro santuario e la legge, ed hanno acquistata grande gloria alla loro nazione.
30 και ηθροισεν ιωναθαν το εθνος αυτων και εγενηθη αυτοις αρχιερευς και προσετεθη προς τον λαον αυτου30 Gionata unì la sua nazione, ne fu sommo sacerdote, poi andò a riunirsi al suo popolo.
31 και εβουληθησαν οι εχθροι αυτων εμβατευσαι εις την χωραν αυτων και εκτειναι χειρας επι τα αγια αυτων31 Allora i loro nemici tentarono di opprimere e straziare il loro paese e di metter le mani nel loro santuario;
32 τοτε αντεστη σιμων και επολεμησε περι του εθνους αυτου και εδαπανησεν χρηματα πολλα των εαυτου και οπλοδοτησεν τους ανδρας της δυναμεως του εθνους αυτου και εδωκεν αυτοις οψωνια32 ma Simone si oppose e combattè pel suo popolo, e spese molto danaro armando gli uomini di valore della sua nazione e dando loro la paga.
33 και ωχυρωσεν τας πολεις της ιουδαιας και την βαιθσουραν την επι των οριων της ιουδαιας ου ην τα οπλα των πολεμιων το προτερον και εθετο εκει φρουραν ανδρας ιουδαιους33 Egli fortificò le città della Giudea, e Betsura, ai confini della Giudea, dove prima erano le armi nemiche, e vi pose un presidio di Giudei.
34 και ιοππην ωχυρωσεν την επι της θαλασσης και την γαζαραν την επι των οριων αζωτου εν η ωκουν οι πολεμιοι το προτερον και κατωκισεν εκει ιουδαιους και οσα επιτηδεια ην προς τη τουτων επανορθωσει εθετο εν αυτοις34 Fortificò Ioppe, sulla spiaggia del mare, e Gazara, che è ai i confini di Azoto, dove prima erano i nemici, e vi pose dei Giudei con tutto ciò che poteva servire a loro difesa.
35 και ειδεν ο λαος την πιστιν του σιμωνος και την δοξαν ην εβουλευσατο ποιησαι τω εθνει αυτου και εθεντο αυτον ηγουμενον αυτων και αρχιερεα δια το αυτον πεποιηκεναι παντα ταυτα και την δικαιοσυνην και την πιστιν ην συνετηρησεν τω εθνει αυτου και εξεζητησεν παντι τροπω υψωσαι τον λαον αυτου35 Il popolo, vedendo le gesta di Simone, la gloria che si proponeva di dare alla sua nazione, lo dichiarò suo duce e principe dei sacerdoti, a causa di tutte queste cose da lui fatte, e della giustizia e della fede da lui conservata alla sua nazione, e per avere egli cercato ogni modo d'ingrandire il suo popolo.
36 και εν ταις ημεραις αυτου ευοδωθη εν ταις χερσιν αυτου του εξαρθηναι τα εθνη εκ της χωρας αυτων και τους εν τη πολει δαυιδ τους εν ιερουσαλημ οι εποιησαν αυτοις ακραν εξ ης εξεπορευοντο και εμιαινον κυκλω των αγιων και εποιουν πληγην μεγαλην εν τη αγνεια36 Durante la sua vita (tutto) ha prosperato nelle sue mani, tanto che sono state cacciate le nazioni dai territori da i loro occupati, e quelli che erano nella città di David, in Gerusalemme, nella cittadella, da cui uscivano a profanare tutto ciò che era intorno al santuario, facendo grandi insulti alla sua santità.
37 και κατωκισεν εν αυτη ανδρας ιουδαιους και ωχυρωσεν αυτην προς ασφαλειαν της χωρας και της πολεως και υψωσεν τα τειχη της ιερουσαλημ37 Egli vi pose dei Giudei a difesa del paese e della città, e rialzò le mura di Gerusalemme,
38 και ο βασιλευς δημητριος εστησεν αυτω την αρχιερωσυνην κατα ταυτα38 Il re Demetrio lo confermò nel sommo sacerdozio,
39 και εποιησεν αυτον των φιλων αυτου και εδοξασεν αυτον δοξη μεγαλη39 lo dichiarò suo amico, e lo glorificò con grandi onori,
40 ηκουσεν γαρ οτι προσηγορευνται οι ιουδαιοι υπο ρωμαιων φιλοι και συμμαχοι και αδελφοι και οτι απηντησαν τοις πρεσβευταις σιμωνος ενδοξως40 avendo saputo che i Giudei erano stati dichiarati amici, alleati, fratelli dai Romani, i quali avevano accolto con onore gli ambasciatori di Simone.
41 και οτι οι ιουδαιοι και οι ιερεις ευδοκησαν του ειναι αυτων σιμωνα ηγουμενον και αρχιερεα εις τον αιωνα εως του αναστηναι προφητην πιστον41 I Giudei e i loro sacerdoti di comune consenso hanno stabilito che egli sia loro duce e sommo sacerdote in eterno, fino alla venuta del profeta fedele.
42 και του ειναι επ' αυτων στρατηγον και οπως μελη αυτω περι των αγιων καθισταναι δι' αυτου επι των εργων αυτων και επι της χωρας και επι των οπλων και επι των οχυρωματων42 (Hanno stabilito) che egli sia loro capo, che abbia cura delle cose sante, stabilisca gli ufficiali sopra le loro opere, sopra il paese, sopra le armi, sopra le fortezze,
43 και οπως μελη αυτω περι των αγιων και οπως ακουηται υπο παντων και οπως γραφωνται επι τω ονοματι αυτου πασαι συγγραφαι εν τη χωρα και οπως περιβαλληται πορφυραν και χρυσοφορη43 e amministri le cose del santuario, e sia obbedito da tutti, e siano scritti in suo nome tutti gli atti dello stato, e indossi la porpora e l'oro.
44 και ουκ εξεσται ουθενι του λαου και των ιερεων αθετησαι τι τουτων και αντειπειν τοις υπ' αυτου ρηθησομενοις και επισυστρεψαι συστροφην εν τη χωρα ανευ αυτου και περιβαλλεσθαι πορφυραν και εμπορπουσθαι πορπην χρυσην44 Non sarà permesso a nessuno del popolo nè ai sacerdoti di non far conto di questi ordini, o di contraddire a quello che egli avrà stabilito, o di convocar le adunanze nel paese senza di lui, o vestir di porpora o usar la fibbia d'oro.
45 ος δ' αν παρα ταυτα ποιηση η αθετηση τι τουτων ενοχος εσται45 Chiunque agirà contro questi ordini, o ne violerà qualcuno, sarà reo.
46 και ευδοκησεν πας ο λαος θεσθαι σιμωνι ποιησαι κατα τους λογους τουτους46 E piacque al popolo tutto di dare il potere a Simone, e di agire secondo questi decreti.
47 και επεδεξατο σιμων και ευδοκησεν αρχιερατευειν και ειναι στρατηγος και εθναρχης των ιουδαιων και ιερεων και του προστατησαι παντων47 E Simone accettò, e gradì di esercitare le funzioni di sommo sacerdote, di essere duce e principe della nazione dei Giudei, e dei sacerdoti, e di avere il comando supremo».
48 και την γραφην ταυτην ειπον θεσθαι εν δελτοις χαλκαις και στησαι αυτας εν περιβολω των αγιων εν τοπω επισημω48 E stabilirono di incidere questo decreto in tavole di bronzo, da porsi nel portico del tempio, in luogo distinto, di depositarne una copia nell'erario, da servire a Simone e ai suoi figli.
49 τα δε αντιγραφα αυτων θεσθαι εν τω γαζοφυλακιω οπως εχη σιμων και οι υιοι αυτου