Ewangelia wg św. Łukasza 9

Biblia Tysiąclecia	NEW AMERICAN BIBLE
1 Wtedy zwołał Dwunastu, dał im moc i władzę nad wszystkimi złymi duchami i władzę leczenia chorób.	1 He summoned the Twelve and gave them power and authority over all demons and to cure diseases,
2 I wysłał ich, aby głosili królestwo Boże i uzdrawiali chorych.	2 and he sent them to proclaim the kingdom of God and to heal (the sick).
3 Mówił do nich: Nie bierzcie nic na drogę: ani laski, ani torby podróżnej, ani chleba, ani pieniędzy; nie miejcie też po dwie suknie!	3 He said to them, "Take nothing for the journey, neither walking stick, nor sack, nor food, nor money, and let no one take a second tunic.
4 Gdy do jakiego domu wejdziecie, tam pozostańcie i stamtąd będziecie wychodzić.	4 Whatever house you enter, stay there and leave from there.
5 Jeśli was gdzie nie przyjmą, wyjdźcie z tego miasta i strząśnijcie proch z nóg waszych na świadectwo przeciwko nim!	5 And as for those who do not welcome you, when you leave that town, shake the dust from your feet in testimony against them."
6 Wyszli więc i chodzili po wsiach, głosząc Ewangelię i uzdrawiając wszędzie.	6 Then they set out and went from village to village proclaiming the good news and curing diseases everywhere.
7 O wszystkich tych wydarzeniach usłyszał również tetrarcha Herod i był zaniepokojony. Niektórzy bowiem mówili, że Jan powstał z martwych;	7 Herod the tetrarch heard about all that was happening, and he was greatly perplexed because some were saying, "John has been raised from the dead";
8 inni, że Eliasz się zjawił; jeszcze inni, że któryś z dawnych proroków zmartwychwstał.	8 others were saying, "Elijah has appeared"; still others, "One of the ancient prophets has arisen."
9 Lecz Herod mówił: Jana ja ściąć kazałem. Któż więc jest Ten, o którym takie rzeczy słyszę? I chciał Go zobaczyć.	9 But Herod said, "John I beheaded. Who then is this about whom I hear such things?" And he kept trying to see him.
10 Gdy Apostołowie wrócili, opowiedzieli Mu wszystko, co zdziałali. Wtedy wziął ich z sobą i udał się osobno w okolicę miasta, zwanego Betsaidą.	10 When the apostles returned, they explained to him what they had done. He took them and withdrew in private to a town called Bethsaida.
11 Lecz tłumy dowiedziały się o tym i poszły za Nim. On je przyjął i mówił im o królestwie Bożym, a tych, którzy leczenia potrzebowali, uzdrawiał.	11 The crowds, meanwhile, learned of this and followed him. He received them and spoke to them about the kingdom of God, and he healed those who needed to be cured.
12 Dzień począł się chylić ku wieczorowi. Wtedy przystąpiło do Niego Dwunastu mówiąc: Odpraw tłum; niech idą do okolicznych wsi i zagród, gdzie znajdą schronienie i żywność, bo jesteśmy tu na pustkowiu.	12 As the day was drawing to a close, the Twelve approached him and said, "Dismiss the crowd so that they can go to the surrounding villages and farms and find lodging and provisions; for we are in a deserted place here."
13 Lecz On rzekł do nich: Wy dajcie im jeść! Oni odpowiedzieli: Mamy tylko pięć chlebów i dwie ryby; chyba że pójdziemy i nakupimy żywności dla wszystkich tych ludzi.	13 He said to them, "Give them some food yourselves." They replied, "Five loaves and two fish are all we have, unless we ourselves go and buy food for all these people."
14 Było bowiem około pięciu tysięcy mężczyzn. Wtedy rzekł do swych uczniów: Każcie im rozsiąść się gromadami mniej więcej po pięćdziesięciu!	14 Now the men there numbered about five thousand. Then he said to his disciples, "Have them sit down in groups of (about) fifty."
15 Uczynili tak i rozmieścili wszystkich.	15 They did so and made them all sit down.
16 A On wziął te pięć chlebów i dwie ryby, spojrzał w niebo i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dawał uczniom, by podawali ludowi.	16 Then taking the five loaves and the two fish, and looking up to heaven, he said the blessing over them, broke them, and gave them to the disciples to set before the crowd.
17 Jedli i nasycili się wszyscy, i zebrano jeszcze dwanaście koszów ułomków, które im zostały.	17 They all ate and were satisfied. And when the leftover fragments were picked up, they filled twelve wicker baskets.
18 Gdy raz modlił się na osobności, a byli z Nim uczniowie, zwrócił się do nich z zapytaniem: Za kogo uważają Mnie tłumy?	18 Once when Jesus was praying in solitude, and the disciples were with him, he asked them, "Who do the crowds say that I am?"
19 Oni odpowiedzieli: Za Jana Chrzciciela; inni za Eliasza; jeszcze inni mówią, że któryś z dawnych proroków zmartwychwstał.	19 They said in reply, "John the Baptist; others, Elijah; still others, 'One of the ancient prophets has arisen.'"
20 Zapytał ich: A wy za kogo Mnie uważacie? Piotr odpowiedział: Za Mesjasza Bożego.	20 Then he said to them, "But who do you say that I am?" Peter said in reply, "The Messiah of God."
21 Wtedy surowo im przykazał i napomniał ich, żeby nikomu o tym nie mówili.	21 He rebuked them and directed them not to tell this to anyone.
22 I dodał: Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszyznę, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie.	22 He said, "The Son of Man must suffer greatly and be rejected by the elders, the chief priests, and the scribes, and be killed and on the third day be raised."
23 Potem mówił do wszystkich: Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia bierze krzyż swój i niech Mnie naśladuje!	23 Then he said to all, "If anyone wishes to come after me, he must deny himself and take up his cross daily and follow me.
24 Bo kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, ten je zachowa.	24 For whoever wishes to save his life will lose it, but whoever loses his life for my sake will save it.
25 Bo cóż za korzyść ma człowiek, jeśli cały świat zyska, a siebie zatraci lub szkodę poniesie?	25 What profit is there for one to gain the whole world yet lose or forfeit himself?
26 Kto się bowiem Mnie i słów moich zawstydzi, tego Syn Człowieczy wstydzić się będzie, gdy przyjdzie w swojej chwale oraz w chwale Ojca i świętych aniołów.	26 Whoever is ashamed of me and of my words, the Son of Man will be ashamed of when he comes in his glory and in the glory of the Father and of the holy angels.
27 Zaprawdę, powiadam wam: Niektórzy z tych, co tu stoją, nie zaznają śmierci, aż ujrzą królestwo Boże.	27 Truly I say to you, there are some standing here who will not taste death until they see the kingdom of God."
28 W jakieś osiem dni po tych mowach wziął z sobą Piotra, Jana i Jakuba i wyszedł na górę, aby się modlić.	28 About eight days after he said this, he took Peter, John, and James and went up the mountain to pray.
29 Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe.	29 While he was praying his face changed in appearance and his clothing became dazzling white.
30 A oto dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli to Mojżesz i Eliasz.	30 And behold, two men were conversing with him, Moses and Elijah,
31 Ukazali się oni w chwale i mówili o Jego odejściu, którego miał dokonać w Jerozolimie.	31 who appeared in glory and spoke of his exodus that he was going to accomplish in Jerusalem.
32 Tymczasem Piotr i towarzysze snem byli zmorzeni. Gdy się ocknęli, ujrzeli Jego chwałę i obydwóch mężów, stojących przy Nim.	32 Peter and his companions had been overcome by sleep, but becoming fully awake, they saw his glory and the two men standing with him.
33 Gdy oni odchodzili od Niego, Piotr rzekł do Jezusa: Mistrzu, dobrze, że tu jesteśmy. Postawimy trzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojżesza i jeden dla Eliasza. Nie wiedział bowiem, co mówi.	33 As they were about to part from him, Peter said to Jesus, "Master, it is good that we are here; let us make three tents, one for you, one for Moses, and one for Elijah." But he did not know what he was saying.
34 Gdy jeszcze to mówił, zjawił się obłok i osłonił ich; zlękli się, gdy [tamci] weszli w obłok.	34 While he was still speaking, a cloud came and cast a shadow over them, and they became frightened when they entered the cloud.
35 A z obłoku odezwał się głos: To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie!	35 Then from the cloud came a voice that said, "This is my chosen Son; listen to him."
36 W chwili, gdy odezwał się ten głos, Jezus znalazł się sam. A oni zachowali milczenie i w owym czasie nikomu nic nie oznajmiali o tym, co widzieli.	36 After the voice had spoken, Jesus was found alone. They fell silent and did not at that time tell anyone what they had seen.
37 Następnego dnia, gdy zeszli z góry, wielki tłum wyszedł naprzeciw Niego.	37 On the next day, when they came down from the mountain, a large crowd met him.
38 Naraz ktoś z tłumu zawołał: Nauczycielu, spojrzyj, proszę Cię, na mego syna; to mój jedynak.	38 There was a man in the crowd who cried out, "Teacher, I beg you, look at my son; he is my only child.
39 A oto duch chwyta go, tak że nagle krzyczy; targa go tak, że się pieni, i tylko z trudem odstępuje od niego, męcząc go.	39 For a spirit seizes him and he suddenly screams and it convulses him until he foams at the mouth; it releases him only with difficulty, wearing him out.
40 Prosiłem Twoich uczniów, żeby go wyrzucili, ale nie mogli.	40 I begged your disciples to cast it out but they could not."
41 Na to Jezus rzekł: O plemię niewierne i przewrotne! Jak długoi jeszcze będę u was i będę was znosił? Przyprowadź tu swego syna.	41 Jesus said in reply, "O faithless and perverse generation, how long will I be with you and endure you? Bring your son here."
42 Gdy on jeszcze się zbliżał, zły duch porwał go i zaczął targać. Jezus rozkazał surowo duchowi nieczystemu, uzdrowił chłopca i oddał go jego ojcu.	42 As he was coming forward, the demon threw him to the ground in a convulsion; but Jesus rebuked the unclean spirit, healed the boy, and returned him to his father.
43 A wszyscy osłupieli ze zdumienia nad wielkością Boga. Gdy tak wszyscy pełni byli podziwu dla wszystkich Jego czynów, Jezus powiedział do swoich uczniów:	43 And all were astonished by the majesty of God. While they were all amazed at his every deed, he said to his disciples,
44 Weźcie wy sobie dobrze do serca te właśnie słowa: Syn Człowieczy będzie wydany w ręce ludzi.	44 "Pay attention to what I am telling you. The Son of Man is to be handed over to men."
45 Lecz oni nie rozumieli tego powiedzenia; było ono zakryte przed nimi, tak że go nie pojęli, a bali się zapytać Go o nie.	45 But they did not understand this saying; its meaning was hidden from them so that they should not understand it, and they were afraid to ask him about this saying.
46 Przyszła im też myśl, kto z nich jest największy.	46 An argument arose among the disciples about which of them was the greatest.
47 Lecz Jezus, znając myśli ich serca, wziął dziecko, postawił je przy sobie	47 Jesus realized the intention of their hearts and took a child and placed it by his side
48 i rzekł do nich: Kto przyjmie to dziecko w imię moje, Mnie przyjmuje; a kto Mnie przyjmie, przyjmuje Tego, który Mnie posłał. Kto bowiem jest najmniejszy wśród was wszystkich, ten jest wielki.	48 and said to them, "Whoever receives this child in my name receives me, and whoever receives me receives the one who sent me. For the one who is least among all of you is the one who is the greatest."
49 Wtedy przemówił Jan: Mistrzu, widzieliśmy kogoś, jak w imię Twoje wypędzał złe duchy, i zabranialiśmy mu, bo nie chodzi z nami.	49 Then John said in reply, "Master, we saw someone casting out demons in your name and we tried to prevent him because he does not follow in our company."
50 Lecz Jezus mu odpowiedział: Nie zabraniajcie; kto bowiem nie jest przeciwko wam, ten jest z wami.	50 Jesus said to him, "Do not prevent him, for whoever is not against you is for you."
51 Gdy dopełnił się czas Jego wzięcia [z tego świata], postanowił udać się do Jerozolimy	51 When the days for his being taken up were fulfilled, he resolutely determined to journey to Jerusalem,
52 i wysłał przed sobą posłańców. Ci wybrali się w drogę i przyszli do pewnego miasteczka samarytańskiego, by Mu przygotować pobyt.	52 and he sent messengers ahead of him. On the way they entered a Samaritan village to prepare for his reception there,
53 Nie przyjęto Go jednak, ponieważ zmierzał do Jerozolimy.	53 but they would not welcome him because the destination of his journey was Jerusalem.
54 Widząc to, uczniowie Jakub i Jan rzekli: Panie, czy chcesz, a powiemy, żeby ogień spadł z nieba i zniszczył ich?	54 When the disciples James and John saw this they asked, "Lord, do you want us to call down fire from heaven to consume them?"
55 Lecz On odwróciwszy się zabronił im.	55 Jesus turned and rebuked them,
56 I udali się do innego miasteczka.	56 and they journeyed to another village.
57 A gdy szli drogą, ktoś powiedział do Niego: Pójdę za Tobą, dokądkolwiek się udasz!	57 As they were proceeding on their journey someone said to him, "I will follow you wherever you go."
58 Jezus mu odpowiedział: Lisy mają nory i ptaki powietrzne - gniazda, lecz Syn Człowieczy nie ma miejsca, gdzie by głowę mógł oprzeć.	58 Jesus answered him, "Foxes have dens and birds of the sky have nests, but the Son of Man has nowhere to rest his head."
59 Do innego rzekł: Pójdź za Mną! Ten zaś odpowiedział: Panie, pozwól mi najpierw pójść i pogrzebać mojego ojca!	59 And to another he said, "Follow me." But he replied, "(Lord,) let me go first and bury my father."
60 Odparł mu: Zostaw umarłym grzebanie ich umarłych, a ty idź i głoś królestwo Boże!	60 But he answered him, "Let the dead bury their dead. But you, go and proclaim the kingdom of God."
61 Jeszcze inny rzekł: Panie, chcę pójść za Tobą, ale pozwól mi najpierw pożegnać się z moimi w domu!	61 And another said, "I will follow you, Lord, but first let me say farewell to my family at home."
62 Jezus mu odpowiedział: Ktokolwiek przykłada rękę do pługa, a wstecz się ogląda, nie nadaje się do królestwa Bożego.	62 (To him) Jesus said, "No one who sets a hand to the plow and looks to what was left behind is fit for the kingdom of God."