1 Mane autem facto, consi lium inierunt omnes princi pes sacerdotum etseniores populi adversus Iesum, ut eum morti traderent. | 1 POI, venuta la mattina, tutti i principali sacerdoti, e gli anziani del popolo, tenner consiglio contro a Gesù per farlo morire. |
2 Et vinctum adduxerunteum et tradiderunt Pilato praesidi.
| 2 E, legatolo, lo menarono, e misero nelle mani di Ponzio Pilato governatore. |
3 Tunc videns Iudas, qui eum tradidit, quod damnatus esset, paenitentia ductus,rettulit triginta argenteos principibus sacerdotum et senioribus | 3 Allora Giuda, che l’avea tradito, vedendo ch’egli era stato condannato, si pentì, e tornò i trenta sicli d’argento a’ principali sacerdoti, ed agli anziani, dicendo: |
4 dicens: “Peccavi tradens sanguinem innocentem ”. At illi dixerunt: “ Quid ad nos? Tuvideris! ”. | 4 Io ho peccato, tradendo il sangue innocente. Ma essi dissero: Che tocca questo a noi? pensavi tu. |
5 Et proiectis argenteis in templo, recessit et abiens laqueo sesuspendit. | 5 Ed egli, gettati i sicli d’argento nel tempio, si ritrasse, e se ne andò, e si strangolò. |
6 Principes autem sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt: “ Nonlicet mittere eos in corbanam, quia pretium sanguinis est ”. | 6 E i principali sacerdoti presero quei denari, e dissero: Ei non è lecito di metterli nel tesoro del tempio; poichè sono prezzo di sangue. |
7 Consilio auteminito, emerunt ex illis agrum Figuli in sepulturam peregrinorum. | 7 E, preso consiglio, comperarono di quelli il campo del vasellaio, per luogo di sepoltura agli stranieri. |
8 Propter hocvocatus est ager ille ager Sanguinis usque in hodiernum diem. | 8 Perciò, quel campo è stato, infino al dì d’oggi, chiamato: Campo di sangue. |
9 Tunc impletumest quod dictum est per Ieremiam prophetam di centem: “ Et acceperunt trigintaargenteos, pretium appretiati quem appretiaverunt a filiis Israel, | 9 Allora si adempiè ciò che fu detto dal profeta Geremia, dicendo: Ed io presi i trenta sicli d’argento, il prezzo di colui che è stato apprezzato, il quale hanno apprezzato d’infra i figliuoli d’Israele; |
10 etdederunt eos in agrum Figuli, sicut constituit mihi Dominus ”.
| 10 e li diedi, per comperare il campo del vasellaio, secondo che il Signore mi avea ordinato |
11 Iesus autem stetit ante praesidem; et interrogavit eum praeses dicens: “ Tues Rex Iudaeorum? ”. Dixit autem Iesus: “ Tu dicis ”. | 11 OR Gesù comparve davanti al governatore; e il governatore lo domandò, dicendo: Sei tu il Re de’ Giudei? E Gesù gli disse: Tu il dici. |
12 Et cumaccusaretur a principibus sacerdotum et senioribus, nihil respondit. | 12 Ed essendo egli accusato da’ principali sacerdoti, e dagli anziani, non rispose nulla. |
13 Tuncdicit illi Pilatus: “ Non audis quanta adversum te dicant testimonia? ”. | 13 Allora Pilato gli disse: Non odi tu quante cose testimoniano contro a te? |
14 Et non respondit ei ad ullum verbum, ita ut miraretur praeses vehementer.
| 14 Ma egli non gli rispose a nulla; talchè il governatore si maravigliava grandemente. |
15 Per diem autem sollemnem consueverat praeses dimittere turbae unum vinctum,quem voluissent. | 15 Or il governatore soleva ogni festa liberare un prigione alla moltitudine, quale ella voleva. |
16 Habebant autem tunc vinctum insignem, qui dicebaturBarabbas. | 16 E allora aveano un prigione segnalato, detto Barabba. |
17 Congregatis ergo illis dixit Pilatus: “ Quem vultis dimittamvobis: Barabbam an Iesum, qui dicitur Christus? ”. | 17 Essendo essi adunque raunati, Pilato disse loro: Qual volete che io vi liberi, Barabba ovvero Gesù, detto Cristo? |
18 Sciebat enim quod perinvidiam tradidissent eum.
| 18 Perciocchè egli sapeva che glielo aveano messo nelle mani per invidia. |
19 Sedente autem illo pro tribunali, misit ad illum uxor eius dicens: “ Nihiltibi et iusto illi. Multa enim passa sum hodie per visum propter eum ”. | 19 Ora, sedendo egli in sul tribunale, la sua moglie gli mandò a dire: Non aver da far nulla con quel giusto, perciocchè io ho sofferto oggi molto per lui in sogno. |
20 Principes autem sacerdotum et seniores persuaserunt turbis, ut peterentBarabbam, Iesum vero perderent. | 20 Ma i principali sacerdoti, e gli anziani, persuasero le turbe che chiedessero Barabba, e che facessero morir Gesù. |
21 Respondens autem praeses ait illis: “ Quemvultis vobis de duobus dimittam? ”. At illi dixerunt: “ Barabbam! ”. | 21 E il governatore, replicando, disse loro: Qual de’ due volete che io vi liberi? Ed essi dissero: Barabba. |
22 Dicit illis Pilatus: “ Quid igitur faciam de Iesu, qui dicitur Christus? ”.Dicunt omnes: “ Crucifigatur! ”. | 22 Pilato disse loro: Che farò dunque di Gesù, detto Cristo? Tutti gli dissero: Sia crocifisso. |
23 Ait autem: “ Quid enim mali fecit? ”.At illi magis clamabant dicentes: “ Crucifigatur! ”.
| 23 E il governatore disse: Ma pure che male ha egli fatto? Ed essi vie più gridavano, dicendo: Sia crocifisso. |
24 Videns autem Pilatus quia nihil proficeret, sed magis tumultus fieret,accepta aqua, lavit manus coram turba dicens: “ Innocens ego sum a sanguinehoc; vos videritis! ”. | 24 E Pilato, vedendo che non profittava nulla, anzi, che si sollevava un tumulto, prese dell’acqua, e si lavò le mani nel cospetto della moltitudine, dicendo: Io sono innocente del sangue di questo giusto; pensatevi voi. |
25 Et respondens universus populus dixit: “ Sanguiseius super nos et super filios nostros ”. | 25 E tutto il popolo, rispondendo, disse: Sia il suo sangue sopra noi, e sopra i nostri figliuoli |
26 Tunc dimisit illis Barabbam;Iesum autem flagellatum tradidit, ut crucifigeretur.
| 26 Allora egli liberò loro Barabba; e dopo aver flagellato Gesù, lo diede loro nelle mani, acciocchè fosse crocifisso. |
27 Tunc milites praesidis suscipientes Iesum in praetorio congregaverunt ad eumuniversam cohortem. | 27 Allora i soldati del governatore, avendo tratto Gesù dentro al pretorio, raunarono attorno a lui tutta la schiera. |
28 Et exuentes eum, clamydem coccineam circumdederunt ei | 28 E, spogliatolo, gli misero attorno un saio di scarlatto. |
29 et plectentes coronam de spinis posuerunt super caput eius et arundinem indextera eius et, genu flexo ante eum, illudebant ei dicentes: “ Ave, rexIudaeorum! ”. | 29 E, contesta una corona di spine, gliela misero sopra il capo, ed una canna nella man destra; e, inginocchiatiglisi davanti, lo beffavano, dicendo: Ben ti sia, o Re de’ Giudei. |
30 Et exspuentes in eum acceperunt arundinem et percutiebantcaput eius. | 30 Poi, sputatogli addosso, presero la canna, e gliene percotevano il capo. |
31 Et postquam illuserunt ei, exuerunt eum clamyde et induerunt eumvestimentis eius et duxerunt eum, ut crucifigerent.
| 31 E, dopo che l’ebbero schernito, lo spogliarono di quel saio, e lo rivestirono de’ suoi vestimenti; poi lo menarono a crocifiggere. |
32 Exeuntes autem invenerunt hominem Cyrenaeum nomine Simonem; huncangariaverunt, ut tolleret crucem eius. | 32 ORA, uscendo, trovarono un Cireneo, chiamato per nome Simone, il quale angariarono a portar la croce di Gesù |
33 Et venerunt in locum, qui diciturGolgotha, quod est Calvariae locus, | 33 E, venuti nel luogo detto Golgota, che vuol dire: Il luogo del teschio; |
34 et dederunt ei vinum bibere cum fellemixtum; et cum gustasset, noluit bibere. | 34 gli diedero a bere dell’aceto mescolato con fiele; ma egli avendolo gustato, non volle berne. |
35 Postquam autem crucifixerunt eum,diviserunt vestimenta eius sortem mittentes | 35 Poi, avendolo crocifisso, spartirono i suoi vestimenti, tirando la sorte; acciocchè fosse adempiuto ciò che fu detto dal profeta: Hanno spartiti fra loro i miei vestimenti, ed hanno tratta la sorte sopra la mia veste. |
36 et sedentes servabant eum ibi. | 36 E, postisi a sedere, lo guardavano quivi. |
37 Et imposuerunt super caput eius causam ipsius scriptam: “ Hic est Iesus RexIudaeorum ”.
| 37 Gli posero ancora, di sopra al capo, il maleficio che gli era apposto, scritto in questa maniera: COSTUI È GESÙ, IL RE DE’ GIUDEI. |
38 Tunc crucifiguntur cum eo duo latrones: unus a dextris, et unus a sinistris. | 38 Allora furono crocifissi con lui due ladroni: l’uno a destra, l’altro a sinistra. |
39 Praetereuntes autem blasphemabant eum moventes capita sua | 39 E coloro che passavano ivi presso, l’ingiuriavano, scotendo il capo; e dicendo: |
40 et dicentes: “Qui destruis templum et in triduo illud reaedificas, salva temetipsum; si FiliusDei es, descende de cruce! ”. | 40 Tu che disfai il tempio, e in tre giorni lo riedifichi, salva te stesso; se sei Figliuolo di Dio, scendi giù di croce. |
41 Similiter et principes sacerdotum illudentescum scribis et senioribus dicebant: | 41 Simigliantemente ancora i principali sacerdoti, con gli Scribi, e gli anziani, e Farisei, facendosi beffe, dicevano: |
42 “ Alios salvos fecit, seipsum nonpotest salvum facere. Rex Israel est; descendat nunc de cruce, et credemus ineum. | 42 Egli ha salvati gli altri, e non può salvare sè stesso; se egli è il re d’Israele, scenda ora giù di croce, e noi crederemo in lui. |
43 Confidit in Deo; liberet nunc, si vult eum. Dixit enim: “Dei Filiussum” ”. | 43 Egli si è confidato in Dio; liberilo ora, se pur lo gradisce; poichè egli ha detto: Io son Figliuolo di Dio. |
44 Idipsum autem et latrones, qui crucifixi erant cum eo,improperabant ei.
| 44 Lo stesso gli rimproveravano ancora i ladroni, ch’erano stati crocifissi con lui. |
45 A sexta autem hora tenebrae factae sunt super universam terram usque ad horamnonam. | 45 Ora, dalle sei ore si fecero tenebre sopra tutta la terra, insino alle nove. |
46 Et circa horam nonam clamavit Iesus voce magna dicens: “ Eli, Eli,lema sabacthani? ”, hoc est: “ Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquistime? ”. | 46 E intorno alle nove, Gesù gridò con gran voce, dicendo: Eli, Eli, lamma sabactani? cioè: Dio mio, Dio mio, perchè mi hai lasciato? |
47 Quidam autem ex illic stantibus audientes dicebant: “ Eliam vocatiste ”. | 47 Ed alcuni di coloro ch’erano ivi presenti, udito ciò, dicevano: Costui chiama Elia. |
48 Et continuo currens unus ex eis acceptam spongiam implevit aceto etimposuit arundini et dabat ei bibere. | 48 E in quello stante un di loro corse, e prese una spugna, e l’empiè d’aceto; e messala intorno ad una canna, gli diè da bere. |
49 Ceteri vero dicebant: “ Sine,videamus an veniat Elias liberans eum ”. | 49 E gli altri dicevano: Lascia, vediamo se Elia verrà a salvarlo |
50 Iesus autem iterum clamans vocemagna emisit spiritum.
| 50 E Gesù, avendo di nuovo gridato con gran voce, rendè lo spirito. |
51 Et ecce velum templi scissum est a summo usque deorsum in duas partes, etterra mota est, et petrae scissae sunt; | 51 Ed ecco, la cortina del tempio si fendè in due, da cima a fondo; e la terra tremò, e le pietre si schiantarono; |
52 et monumenta aperta sunt, et multacorpora sanctorum, qui dormierant, surrexerunt | 52 e i monumenti furono aperti e molti corpi de’ santi, che dormivano, risuscitarono. |
53 et exeuntes de monumentis postresurrectionem eius venerunt in sanctam civitatem et apparuerunt multis. | 53 E quelli, essendo usciti de’ monumenti dopo la risurrezion di Gesù, entrarono nella santa città, ed apparvero a molti. |
54 Centurio autem et, qui cum eo erant custodientes Iesum, viso terrae motu et his,quae fiebant, timuerunt valde dicentes: “ Vere Dei Filius erat iste! ”.
| 54 Ora il centurione, e coloro ch’erano con lui, guardando Gesù, veduto il tremoto, e le cose avvenute, temettero grandemente, dicendo: Veramente costui era Figliuol di Dio. |
55 Erant autem ibi mulieres multae a longe aspicientes, quae secutae erant Iesuma Galilaea ministrantes ei; | 55 Or quivi erano molte donne, riguardando da lontano, le quali aveano seguitato Gesù da Galilea, ministrandogli; |
56 inter quas erat Maria Magdalene et Maria Iacobiet Ioseph mater et mater filiorum Zebedaei.
| 56 fra le quali era Maria Maddalena, e Maria madre di Giacomo e di Iose; e la madre de’ figliuoli di Zebedeo |
57 Cum sero autem factum esset, venit homo dives ab Arimathaea nomine Ioseph,qui et ipse discipulus erat Iesu. | 57 POI, in su la sera, venne un uomo ricco di Arimatea, chiamato per nome Giuseppe, il quale era stato anch’egli discepolo di Gesù. |
58 Hic accessit ad Pilatum et petiit corpusIesu. Tunc Pilatus iussit reddi. | 58 Costui venne a Pilato, e chiese il corpo di Gesù. Allora Pilato comandò che il corpo gli fosse reso. |
59 Et accepto corpore, Ioseph involvit illud insindone munda | 59 E Giuseppe, preso il corpo, lo involse in un lenzuolo netto. |
60 et posuit illud in monumento suo novo, quod exciderat in petra,et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti et abiit. | 60 E lo pose nel suo monumento nuovo, il quale egli avea fatto tagliar nella roccia; ed avendo rotolato una gran pietra in su l’apertura del monumento, se ne andò. |
61 Erat autem ibi MariaMagdalene et altera Maria sedentes contra sepulcrum.
| 61 Or Maria Maddalena, e l’altra Maria, erano quivi, sedendo di rincontro al sepolcro. |
62 Altera autem die, quae est post Parascevem, convenerunt principes sacerdotumet pharisaei ad Pilatum | 62 E il giorno seguente, ch’era il giorno d’appresso la preparazione, i principali sacerdoti, e i Farisei si raunarono appresso di Pilato, |
63 dicentes: “ Domine, recordati sumus quia seductorille dixit adhuc vivens: “Post tres dies resurgam”. | 63 dicendo: Signore, ei ci ricorda che quel seduttore, mentre viveva ancora, disse: Io risusciterò infra tre giorni. |
64 Iube ergo custodirisepulcrum usque in diem tertium, ne forte veniant discipuli eius et furentur eumet dicant plebi: “Surrexit a mortuis”, et erit novissimus error peior priore”. | 64 Ordina adunque che il sepolcro sia sicuramente guardato, fino al terzo giorno; che talora i suoi discepoli non vengano di notte, e nol rubino, e dicano al popolo: Egli è risuscitato dai morti; onde l’ultimo inganno sia peggiore del primiero. |
65 Ait illis Pilatus: “ Habetis custodiam; ite, custodite, sicut scitis”. | 65 Ma Pilato disse loro: Voi avete la guardia; andate, assicuratelo come l’intendete. |
66 Illi autem abeuntes munierunt sepulcrum, signantes lapidem, cumcustodia.
| 66 Essi adunque, andati, assicurarono il sepolcro, suggellando la pietra, oltre la guardia |