Premier livre des Maccabées 13

BIBLES DES PEUPLES	GREEK BIBLE
1 Simon apprit que Tryphon avait réuni une grande armée pour envahir le pays de Juda et le dévaster.	1 και ηκουσεν σιμων οτι συνηγαγεν τρυφων δυναμιν πολλην του ελθειν εις γην ιουδα και εκτριψαι αυτην
2 Comme il voyait que le peuple avait peur, que c’était la panique, il monta à Jérusalem et réunit le peuple.	2 και ειδεν τον λαον οτι εντρομος εστιν και εκφοβος και ανεβη εις ιερουσαλημ και ηθροισεν τον λαον
3 Il l’encouragea par ces mots: “Vous savez tout ce que mes frères, moi-même et toute la maison de mon père, nous avons fait pour nos lois et notre religion. Vous savez les combats et les épreuves que nous avons connus.	3 και παρεκαλεσεν αυτους και ειπεν αυτοις αυτοι οιδατε οσα εγω και οι αδελφοι μου και ο οικος του πατρος μου εποιησαμεν περι των νομων και των αγιων και τους πολεμους και τας στενοχωριας ας ειδομεν
4 Tous mes frères y ont laissé la vie pour Israël et je reste seul;	4 τουτου χαριν απωλοντο οι αδελφοι μου παντες χαριν του ισραηλ και κατελειφθην εγω μονος
5 mais que Dieu me garde de me mettre à l’abri en un temps d’épreuves, car ma vie ne vaut pas plus que celle de mes frères.	5 και νυν μη μοι γενοιτο φεισασθαι μου της ψυχης εν παντι καιρω θλιψεως ου γαρ ειμι κρεισσων των αδελφων μου
6 Puisque toutes les nations qui nous haïssent se sont réunies pour nous détruire, je ferai justice à mon peuple, au Temple, à nos femmes et à nos enfants.”	6 πλην εκδικησω περι του εθνους μου και περι των αγιων και περι των γυναικων και τεκνων υμων οτι συνηχθησαν παντα τα εθνη εκτριψαι ημας εχθρας χαριν
7 En entendant ces paroles, l’esprit du peuple se réveilla;	7 και ανεζωπυρησεν το πνευμα του λαου αμα του ακουσαι των λογων τουτων
8 ils répondirent par de grandes acclamations: “Tu seras notre chef à la place de Judas et de ton frère Jonathan!	8 και απεκριθησαν φωνη μεγαλη λεγοντες συ ει ημων ηγουμενος αντι ιουδου και ιωναθου του αδελφου σου
9 Mène-nous au combat et nous ferons tout ce que tu nous diras!”	9 πολεμησον τον πολεμον ημων και παντα οσα αν ειπης ημιν ποιησομεν
10 Alors Simon rassembla tous les hommes de guerre. Rapidement il termina les remparts de Jérusalem et fortifia tout le tour de la ville.	10 και συνηγαγεν παντας τους ανδρας τους πολεμιστας και εταχυνεν του τελεσαι τα τειχη ιερουσαλημ και ωχυρωσεν αυτην κυκλοθεν
11 Puis il envoya à Joppé Jonathan fils d’Absalom avec une puissante armée; celui-ci en chassa tous les habitants et s’installa dans la ville.	11 και απεστειλεν ιωναθαν τον του αψαλωμου και μετ' αυτου δυναμιν ικανην εις ιοππην και εξεβαλεν τους οντας εν αυτη και εμεινεν εκει εν αυτη
12 Tryphon quitta Ptolémaïs avec une puissante armée pour envahir le pays de Juda; il emmenait avec lui Jonathan prisonnier.	12 και απηρεν τρυφων απο πτολεμαιδος μετα δυναμεως πολλης ελθειν εις γην ιουδα και ιωναθαν μετ' αυτου εν φυλακη
13 Simon, de son côté, installa son camp à Adida, en face de la plaine.	13 σιμων δε παρενεβαλεν εν αδιδοις κατα προσωπον του πεδιου
14 Lorsque Tryphon apprit que Simon avait pris le commandement à la place de son frère Jonathan et qu’il était prêt à le combattre, il lui envoya des messagers:	14 και επεγνω τρυφων οτι ανεστη σιμων αντι ιωναθου του αδελφου αυτου και οτι συναπτειν αυτω μελλει πολεμον και απεστειλεν προς αυτον πρεσβεις λεγων
15 “Nous retenons ton frère Jonathan prisonnier, dirent-ils, à cause de l’argent qu’il doit au trésor royal comme haut-fonctionnaire.	15 περι αργυριου ου ωφειλεν ιωναθαν ο αδελφος σου εις το βασιλικον δι' ας ειχεν χρειας συνεχομεν αυτον
16 Envoie donc 100 talents d’argent et deux de ses fils comme otages pour que, une fois libre, il ne nous échappe pas; alors nous lui rendrons la liberté.”	16 και νυν αποστειλον αργυριου ταλαντα εκατον και δυο των υιων αυτου ομηρα οπως μη αφεθεις αποστατηση αφ' ημων και αφησομεν αυτον
17 Simon voyait bien que leurs paroles n’étaient pas sincères; il envoya cependant l’argent et les deux jeunes enfants pour ne pas attirer sur lui la colère du peuple, car on aurait pu dire ensuite:	17 και εγνω σιμων οτι δολω λαλουσιν προς αυτον και πεμπει του λαβειν το αργυριον και τα παιδαρια μηποτε εχθραν αρη μεγαλην προς τον λαον
18 “C’est parce qu’il n’a pas envoyé l’argent et les enfants que Jonathan est mort.”	18 λεγοντες οτι ουκ απεστειλα αυτω το αργυριον και τα παιδαρια απωλετο
19 Il envoya donc les enfants et les 100 talents d’argent, mais Tryphon ne tint pas sa promesse et il ne relâcha pas Jonathan.	19 και απεστειλεν τα παιδαρια και τα εκατον ταλαντα και διεψευσατο και ουκ αφηκεν τον ιωναθαν
20 Tryphon s’avança alors pour envahir le pays et le ravager; il fit un détour, prenant le chemin d’Adora, mais Simon et son armée lui faisaient obstacle partout où il allait.	20 και μετα ταυτα ηλθεν τρυφων του εμβατευσαι εις την χωραν και εκτριψαι αυτην και εκυκλωσαν οδον την εις αδωρα και σιμων και η παρεμβολη αυτου αντιπαρηγεν αυτω εις παντα τοπον ου αν επορευετο
21 Les hommes de la Citadelle envoyèrent des messagers à Tryphon pour le supplier de venir rapidement par le désert et de leur apporter des vivres.	21 οι δε εκ της ακρας απεστελλον προς τρυφωνα πρεσβευτας κατασπευδοντας αυτον του ελθειν προς αυτους δια της ερημου και αποστειλαι αυτοις τροφας
22 Tryphon disposa toute sa cavalerie pour y aller, mais cette nuit-là il y eut une forte chute de neige et la neige l’empêcha d’y aller. Il leva le camp et repartit pour Galaad.	22 και ητοιμασεν τρυφων πασαν την ιππον αυτου ελθειν και εν τη νυκτι εκεινη ην χιων πολλη σφοδρα και ουκ ηλθεν δια την χιονα και απηρεν και ηλθεν εις την γαλααδιτιν
23 Avant d’arriver à Baskama, il fit tuer Jonathan qui fut enterré en cet endroit.	23 ως δε ηγγισεν της βασκαμα απεκτεινεν τον ιωναθαν και εταφη εκει
24 Puis Tryphon s’en retourna pour regagner son pays.	24 και επεστρεψεν τρυφων και απηλθεν εις την γην αυτου
25 Simon envoya prendre les ossements de son frère Jonathan et les ensevelit à Modine dans la ville de ses pères.	25 και απεστειλεν σιμων και ελαβεν τα οστα ιωναθου του αδελφου αυτου και εθαψεν αυτον εν μωδειν πολει των πατερων αυτου
26 Tout Israël fit sur lui un grand deuil et on le pleura durant de nombreux jours.	26 και εκοψαντο αυτον πας ισραηλ κοπετον μεγαν και επενθησαν αυτον ημερας πολλας
27 Simon fit construire un monument sur la tombe de son père et de ses frères; il était fait de pierres polies par devant et par derrière, et suffisamment haut pour être vu de loin.	27 και ωκοδομησεν σιμων επι τον ταφον του πατρος αυτου και των αδελφων αυτου και υψωσεν αυτον τη ορασει λιθω ξεστω εκ των οπισθεν και εμπροσθεν
28 Il fit dresser sept pyramides qui se faisaient face, pour son père, sa mère et ses quatre frères,	28 και εστησεν επτα πυραμιδας μιαν κατεναντι της μιας τω πατρι και τη μητρι και τοις τεσσαρσιν αδελφοις
29 afin de garder à jamais leur souvenir. Il fit garnir ces pyramides d’un cercle de hautes colonnes surmontées d’armures, et à côté des armures il fit sculpter des navires que pourraient apprécier tous ceux qui naviguent sur la mer.	29 και ταυταις εποιησεν μηχανηματα περιθεις στυλους μεγαλους και εποιησεν επι τοις στυλοις πανοπλιας εις ονομα αιωνιον και παρα ταις πανοπλιαις πλοια εγγεγλυμμενα εις το θεωρεισθαι υπο παντων των πλεοντων την θαλασσαν
30 Tel est jusqu’à ce jour le monument que Simon fit construire à Modine.	30 ουτος ο ταφος ον εποιησεν εν μωδειν εως της ημερας ταυτης
31 Tryphon menait un double jeu avec le jeune roi Antiocus: il le tua	31 ο δε τρυφων επορευετο δολω μετα αντιοχου του βασιλεως του νεωτερου και απεκτεινεν αυτον
32 et régna à sa place. Il prit la couronne des rois d’Asie et fit beaucoup de tort au pays.	32 και εβασιλευσεν αντ' αυτου και περιεθετο το διαδημα της ασιας και εποιησεν πληγην μεγαλην επι της γης
33 Simon reconstruisit les forteresses de Judée, il les garnit de hautes tours, de remparts élevés, de portes et de verrous, et il y mit de la nourriture en réserve.	33 και ωκοδομησεν σιμων τα οχυρωματα της ιουδαιας και περιετειχισεν πυργοις υψηλοις και τειχεσιν μεγαλοις και πυλαις και μοχλοις και εθετο βρωματα εν τοις οχυρωμασιν
34 Par ailleurs, Simon choisit des hommes qu’il envoya au roi Démétrius pour qu’il accorde des remises d’impôts au pays, car Tryphon ne faisait que brigandage sur brigandage.	34 και επελεξεν σιμων ανδρας και απεστειλεν προς δημητριον τον βασιλεα του ποιησαι αφεσιν τη χωρα οτι πασαι αι πραξεις τρυφωνος ησαν αρπαγαι
35 Le roi Démétrius répondit à sa demande par cette lettre:	35 και απεστειλεν αυτω δημητριος ο βασιλευς κατα τους λογους τουτους και απεκριθη αυτω και εγραψεν αυτω επιστολην τοιαυτην
36 “Le roi Démétrius salue Simon, grand prêtre et ami des rois, les anciens et la nation des Juifs!	36 βασιλευς δημητριος σιμωνι αρχιερει και φιλω βασιλεων και πρεσβυτεροις και εθνει ιουδαιων χαιρειν
37 Nous avons reçu la couronne d’or et la palme que vous nous avez envoyées, nous sommes prêts à faire avec vous une paix totale et à écrire aux percepteurs royaux pour qu’ils vous fassent différentes remises.	37 τον στεφανον τον χρυσουν και την βαινην ην απεστειλατε κεκομισμεθα και ετοιμοι εσμεν του ποιειν υμιν ειρηνην μεγαλην και γραφειν τοις επι των χρειων του αφιεναι υμιν τα αφεματα
38 Tous nos engagements envers vous sont fermes, les forteresses que vous avez construites sont à vous.	38 και οσα εστησαμεν προς υμας εστηκεν και τα οχυρωματα α ωκοδομησατε υπαρχετω υμιν
39 Nous voulons oublier tous les manquements et les offenses commises jusqu’à ce jour ainsi que la taxe royale que vous nous deviez, et si par hasard on percevait quelque autre impôt à Jérusalem, qu’il ne soit plus perçu.	39 αφιεμεν δε αγνοηματα και τα αμαρτηματα εως της σημερον ημερας και τον στεφανον ον ωφειλετε και ει τι αλλο ετελωνειτο εν ιερουσαλημ μηκετι τελωνεισθω
40 S’il y a parmi vous des gens disposés à s’engager dans notre garde personnelle, qu’il s’y engage et que la paix règne entre nous.”	40 και ει τινες επιτηδειοι υμων γραφηναι εις τους περι ημας εγγραφεσθωσαν και γινεσθω ανα μεσον ημων ειρηνη
41 C’est ainsi que le joug des nations qui pesait sur Israël fut enlevé en l’an 170.	41 ετους εβδομηκοστου και εκατοστου ηρθη ο ζυγος των εθνων απο του ισραηλ
42 Le peuple d’Israël commença à dater ainsi ses actes et ses contrats: “En la première année de Simon, grand prêtre éminent, général et gouverneur des Juifs.”	42 και ηρξατο ο λαος γραφειν εν ταις συγγραφαις και συναλλαγμασιν ετους πρωτου επι σιμωνος αρχιερεως μεγαλου και στρατηγου και ηγουμενου ιουδαιων
43 En ce temps-là Simon marcha sur Gaza et la fit assiéger par ses troupes; il construisit des tours roulantes et les plaça pour attaquer la ville; à partir d’une de ces tours, il fit une brèche et s’en rendit maître.	43 εν ταις ημεραις εκειναις παρενεβαλεν επι γαζαρα και εκυκλωσεν αυτην παρεμβολαις και εποιησεν ελεοπολιν και προσηγαγεν τη πολει και επαταξεν πυργον ενα και κατελαβετο
44 Ceux qui étaient dans la tour roulante sautèrent dans la ville et y jetèrent la panique:	44 και εξηλλοντο οι εν τη ελεοπολει εις την πολιν και εγενετο κινημα μεγα εν τη πολει
45 les habitants, leurs femmes et leurs enfants, montèrent sur les remparts, les vêtements déchirés et poussant de grands cris, demandant à Simon de leur accorder la paix.	45 και ανεβησαν οι εν τη πολει συν γυναιξιν και τοις τεκνοις επι το τειχος διερρηχοτες τα ιματια αυτων και εβοησαν φωνη μεγαλη αξιουντες σιμωνα δεξιας αυτοις δουναι
46 Ils lui disaient: “Ne nous traite pas selon notre méchanceté mais selon ta miséricorde!”	46 και ειπαν μη ημιν χρηση κατα τας πονηριας ημων αλλα κατα το ελεος σου
47 Simon eut pitié d’eux: il arrêta le combat, mais il chassa les habitants de la ville, il purifia les maisons dans lesquelles se trouvaient des idoles et fit une entrée solennelle au chant des hymnes, des cantiques et des psaumes d’action de grâce.	47 και συνελυθη αυτοις σιμων και ουκ επολεμησεν αυτους και εξεβαλεν αυτους εκ της πολεως και εκαθαρισεν τας οικιας εν αις ην τα ειδωλα και ουτως εισηλθεν εις αυτην υμνων και ευλογων
48 Après avoir enlevé de la ville toutes les impuretés, il y plaça des hommes fidèles à la Loi, puis il la fortifia et s’y construisit une maison.	48 και εξεβαλεν εξ αυτης πασαν ακαθαρσιαν και κατωκισεν εν αυτη ανδρας οιτινες τον νομον ποιησωσιν και προσωχυρωσεν αυτην και ωκοδομησεν εαυτω εν αυτη οικησιν
49 Pendant ce temps, les hommes qui occupaient la Citadelle de Jérusalem ne pouvaient plus ni sortir, ni circuler dans le pays, ni acheter, ni vendre; ils souffraient de la famine et nombreux étaient ceux qui mouraient de faim.	49 οι δε εκ της ακρας εν ιερουσαλημ εκωλυοντο εκπορευεσθαι και εισπορευεσθαι εις την χωραν αγοραζειν και πωλειν και επεινασαν σφοδρα και απωλοντο εξ αυτων ικανοι τω λιμω
50 Ils supplièrent Simon de faire la paix avec eux. Il la leur accorda, mais il les chassa de là et purifia la Citadelle de toute impureté.	50 και εβοησαν προς σιμωνα δεξιας λαβειν και εδωκεν αυτοις και εξεβαλεν αυτους εκειθεν και εκαθαρισεν την ακραν απο των μιασματων
51 Il y fit une entrée solennelle le vingt-troisième jour du second mois, en l’an 171, avec palmes et chants de louange, au son des cithares, des cymbales, des harpes, des hymnes et des cantiques, car un grand ennemi d’Israël était abattu.	51 και εισηλθον εις αυτην τη τριτη και εικαδι του δευτερου μηνος ετους πρωτου και εβδομηκοστου και εκατοστου μετα αινεσεως και βαιων και εν κινυραις και εν κυμβαλοις και εν ναβλαις και εν υμνοις και εν ωδαις οτι συνετριβη εχθρος μεγας εξ ισραηλ
52 Il ordonna de célébrer ce jour de joie chaque année.	52 και εστησεν κατ' ενιαυτον του αγειν την ημεραν ταυτην μετα ευφροσυνης και προσωχυρωσεν το ορος του ιερου το παρα την ακραν και ωκει εκει αυτος και οι παρ' αυτου
53 Il fortifia la Montagne du Temple située à côté de la Citadelle et il y résida avec ses hommes.	53 και ειδεν σιμων τον ιωαννην υιον αυτου οτι ανηρ εστιν και εθετο αυτον ηγουμενον των δυναμεων πασων και ωκει εν γαζαροις
54 Voyant que son fils Jean était maintenant un homme, Simon lui confia le commandement de toutes les troupes et lui donna Gazer comme résidence.