1 Ο οινος ειναι χλευαστης, και τα σικερα στασιαστικα? και οστις δελεαζεται υπο τουτων, δεν ειναι φρονιμος. | 1 It is a luxurious thing, wine, and inebriation is tumultuous. Anyone who is delighted by this will not be wise. |
2 Απειλη βασιλεως ειναι βρυχηθμος λεοντος? οστις παροξυνει αυτον, αμαρτανει εις την ιδιαν αυτου ζωην. | 2 Just like the roaring of a lion, so also is the dread of a king. Whoever provokes him sins in his own soul. |
3 Τιμη ειναι εις τον ανθρωπον να παυη απο της εριδος? πας δε αφρων εμπλεκεται εις ταυτην. | 3 Honor is for the man who separates himself from contentions. But all the foolish meddle in altercations. |
4 Ο οκνηρος δεν θελει να αροτρια εξ αιτιας του χειμωνος? δια τουτο θελει ζητει εν τω θερει και δεν θελει λαμβανει. | 4 Because of the cold, the lazy one was not willing to plough. Therefore, in the summer, he will beg, and it will not be given to him. |
5 Η βουλη εν τη καρδια του ανθρωπου ειναι ως υδατα βαθεα? αλλ' ο συνετος ανθρωπος θελει ανασυρει αυτην. | 5 Counsel in the heart of a man is like deep waters. But a wise man will draw it out. |
6 Πολλοι ανθρωποι κηρυττουσιν εκαστος την καλοκαγαθιαν αυτου? αλλα τις θελει ευρη ανθρωπον πιστον; | 6 Many men are called merciful. But who will find a faithful man? |
7 Ο δικαιος περιπατει εν τη ακεραιοτητι αυτου? και τα τεκνα αυτου ειναι μακαρια μετ' αυτον. | 7 The just who walks in his simplicity shall leave behind him blessed sons. |
8 Βασιλευς, καθημενος επι θρονου κρισεως, διασκεδαζει παν κακον δια των οφθαλμων αυτου. | 8 The king who sits on the throne of judgment scatters all evil with his gaze. |
9 Τις δυναται να ειπη, Εκαθαρισα την καρδιαν μου, ειμαι καθαρος απο των αμαρτιων μου; | 9 Who is able to say: “My heart is clean. I am pure from sin?” |
10 Ζυγια διαφορα, μετρα διαφορα, ειναι αμφοτερα βδελυγμα εις τον Κυριον. | 10 Diverse weights, diverse measures: both are abominable with God. |
11 Γνωριζεται και αυτο το παιδιον εκ των πραξεων αυτου, αν τα εργα αυτου ειναι καθαρα, και αν ευθεα. | 11 A child may be understood by his interests: whether his works may be clean and upright. |
12 Το ωτιον ακουει και ο οφθαλμος βλεπει? αλλ' ο Κυριος εκαμεν αμφοτερα. | 12 The hearing ear and the seeing eye: the Lord has made them both. |
13 Μη αγαπα τον υπνον, δια να μη ελθης εις πτωχειαν? ανοιξον τους οφθαλμους σου και θελεις χορτασθη αρτου. | 13 Do not love sleep, lest deprivation oppress you. Open your eyes and be satisfied with bread. |
14 Κακον, κακον, λεγει ο αγοραστης? αλλ' αφου αναχωρηση, τοτε καυχαται. | 14 “It is bad, it is bad,” says every buyer; and when he has withdrawn, then he will boast. |
15 Υπαρχει χρυσιον και πληθος μαργαριτων? τα χειλη ομως της γνωσεως ειναι το πολυτιμου κειμηλιον. | 15 There is gold, and there are a multitude of jewels. But lips of knowledge are a precious vessel. |
16 Λαβε το ιματιον του εγγυωμενου δια ξενον? και λαβε ενεχυρον απ' αυτου, εγγυωμενου περι ξενων πραγματων. | 16 Take away the vestments of him who stands up to vouch for a stranger, and take a pledge from him instead of from outsiders. |
17 Ο αρτος του ψευδους ειναι γλυκυς εις τον ανθρωπον? μετα ταυτα ομως το στομα αυτου θελει γεμισθη χαλικων. | 17 The bread of lies is sweet to a man. But afterwards, his mouth will be filled with pebbles. |
18 Οι σκοποι στερεονονται δια της συμβουλης? και μετα καλην σκεψιν καμνε πολεμον. | 18 Plans are strengthened by counsels. And wars are to be handled by governments. |
19 Ο σπερμολογος περιερχομενος αποκαλυπτει τα μυστικα? δια τουτο μη σμιγου μετα του πλατυνοντος τα χειλη αυτου. | 19 Do not become involved with him who reveals mysteries, and who walks deceitfully, and who enlarges his lips. |
20 Ο λυχνος του κακολογουντος τον πατερα αυτου η την μητερα αυτου θελει σβεσθη εν βαθει σκοτει. | 20 Whoever curses his father and mother, his lamp will be extinguished in the midst of darkness. |
21 Κληρονομια αποκτηθεισα ταχεως την αρχην, εις το τελος δεν ευλογειται. | 21 When an inheritance is obtained hastily in the beginning, in the end it will be without a blessing. |
22 Μη ειπης, Θελω ανταποδωσει κακον? αναμενε τον Κυριον και θελει σε σωσει. | 22 Do not say, “I will repay evil.” Wait for the Lord, and he will free you. |
23 Ζυγια διαφορα ειναι βδελυγμα εις τον Κυριον? και η δολια πλαστιγξ δεν ειναι καλον. | 23 Diverse weights are an abomination with the Lord. A deceitful balance is not good. |
24 Τα διαβηματα του ανθρωπου διευθυνονται υπο του Κυριου? πως λοιπον ο ανθρωπος ηθελε γνωρισει την εαυτου οδον; | 24 The steps of men are directed by the Lord. But who is the man able to understand his own way? |
25 Παγις ειναι εις τον ανθρωπον, προπετως να λαλη? περι ιερων και μετα τας ευχας να σκεπτηται. | 25 It is ruin for a man to devour what is holy, or, after making vows, to retract them. |
26 Ο σοφος βασιλευς λικμιζει τους ασεβεις και στρεφει τον τροχον επ' αυτους. | 26 A wise king scatters the impious and bends an archway over them. |
27 Λυχνος του Κυριου ειναι το πνευμα του ανθρωπου, το οποιον διερευνα παντα τα ενδομυχα της καρδιας. | 27 The spirit of a man is a lamp to the Lord, which investigates all the secrets of the inner self. |
28 Ελεος και αληθεια διαφυλαττουσι τον βασιλεα? και ο θρονος αυτου υποστηριζεται υπο του ελεους. | 28 Mercy and truth guard the king, and his throne is strengthened by clemency. |
29 Καυχημα των νεων ειναι η δυναμις αυτων? και δοξα των γεροντων η πολια. | 29 The joy of youths is their strength. And the dignity of old men is their grey hairs. |
30 Τα μελανισματα των πληγων λευκαινουσι τον κακον? και τα κτυπηματα τα ενδομυχα της καρδιας. | 30 The bruise of a wound, as well as scourges, shall wipe away evils in the more secret places of the inner self. |