Premier livre des Maccabées 12

BIBLES DES PEUPLES	LXX
1 Quand il vit que les choses tournaient à son avantage, Jonathan choisit des hommes qu’il envoya à Rome pour confirmer et renouveler l’amitié avec les Romains.	1 και ειδεν ιωναθαν οτι ο καιρος αυτω συνεργει και επελεξατο ανδρας και απεστειλεν εις ρωμην στησαι και ανανεωσασθαι την προς αυτους φιλιαν
2 Il envoya des lettres semblables à Sparte et dans d’autres villes.	2 και προς σπαρτιατας και τοπους ετερους απεστειλεν επιστολας κατα τα αυτα
3 Ses envoyés se rendirent donc à Rome, ils entrèrent au Sénat et dirent: “Jonathan, le grand prêtre, et la nation des Juifs, nous ont envoyés pour renouveler l’amitié et l’alliance que vous avez établies avec eux précédemment.”	3 και επορευθησαν εις ρωμην και εισηλθον εις το βουλευτηριον και ειπον ιωναθαν ο αρχιερευς και το εθνος των ιουδαιων απεστειλεν ημας ανανεωσασθαι την φιλιαν εαυτοις και την συμμαχιαν κατα το προτερον
4 Le Sénat leur donna des lettres de recommandation pour que, dans chaque pays, on les achemine en paix jusqu’au pays de Juda.	4 και εδωκαν επιστολας αυτοις προς αυτους κατα τοπον οπως προπεμπωσιν αυτους εις γην ιουδα μετ' ειρηνης
5 Et voici la copie de la lettre que Jonathan écrivit aux gens de Sparte:	5 και τουτο το αντιγραφον των επιστολων ων εγραψεν ιωναθαν τοις σπαρτιαταις
6 “Jonathan, le grand prêtre, le Sénat de la nation, les prêtres et le reste du peuple juif saluent les habitants de Sparte, leurs frères.	6 ιωναθαν αρχιερευς και η γερουσια του εθνους και οι ιερεις και ο λοιπος δημος των ιουδαιων σπαρτιαταις τοις αδελφοις χαιρειν
7 Déjà dans les temps passés une lettre a été envoyée au grand prêtre Onias de la part de votre roi Aréios; elle affirmait que vous êtes bien nos frères comme le montre la copie qui suit.	7 ετι προτερον απεσταλησαν επιστολαι προς ονιαν τον αρχιερεα παρα αρειου του βασιλευοντος εν υμιν οτι εστε αδελφοι ημων ως το αντιγραφον υποκειται
8 Onias accueillit avec honneur l’homme qui lui était envoyé, il reçut la lettre où il était clairement parlé d’alliance et d’amitié.	8 και επεδεξατο ο ονιας τον ανδρα τον απεσταλμενον ενδοξως και ελαβεν τας επιστολας εν αις διεσαφειτο περι συμμαχιας και φιλιας
9 Nous ne voulons pas aujourd’hui vous supplier à ce sujet, car les livres saints qui sont entre nos mains sont notre réconfort.	9 ημεις ουν απροσδεεις τουτων οντες παρακλησιν εχοντες τα βιβλια τα αγια τα εν ταις χερσιν ημων
10 Mais nous ne voudrions pas devenir des étrangers pour vous, et nous avons voulu réaffirmer notre fraternité et notre amitié, car bien des années se sont écoulées depuis que nous vous avons envoyé une lettre.	10 επειραθημεν αποστειλαι την προς υμας αδελφοτητα και φιλιαν ανανεωσασθαι προς το μη εξαλλοτριωθηναι υμων πολλοι γαρ καιροι διηλθον αφ' ου απεστειλατε προς ημας
11 Nous ne cessons de penser à vous en tous temps, dans nos fêtes et nos autres jours saints, dans les sacrifices que nous offrons et dans nos prières, comme il est juste et convenable de le faire pour des frères.	11 ημεις ουν εν παντι καιρω αδιαλειπτως εν τε ταις εορταις και ταις λοιπαις καθηκουσαις ημεραις μιμνησκομεθα υμων εφ' ων προσφερομεν θυσιων και εν ταις προσευχαις ως δεον εστιν και πρεπον μνημονευειν αδελφων
12 Nous sommes heureux de votre réussite!	12 ευφραινομεθα δε επι τη δοξη υμων
13 Pour nous, ce sont les épreuves et les guerres continuelles qui nous ont accablés, car les rois qui nous entourent nous ont combattus.	13 ημας δε εκυκλωσαν πολλαι θλιψεις και πολεμοι πολλοι και επολεμησαν ημας οι βασιλεις οι κυκλω ημων
14 À l’occasion de ces guerres, nous n’avons voulu être à charge ni à vous, ni à nos autres alliés et amis,	14 ουκ ηβουλομεθα ουν παρενοχλησαι υμιν και τοις λοιποις συμμαχοις και φιλοις ημων εν τοις πολεμοις τουτοις
15 et de fait le secours du Ciel nous est venu en aide, nous avons été délivrés et nos ennemis ont été humiliés.	15 εχομεν γαρ την εξ ουρανου βοηθειαν βοηθουσαν ημιν και ερρυσθημεν απο των εχθρων και εταπεινωθησαν οι εχθροι ημων
16 C’est pourquoi nous avons choisi Nouménios fils d’Antiocos, et Antipater fils de Jason, les mêmes que nous avons envoyés aux Romains pour renouveler avec eux l’amitié et l’alliance d’autrefois.	16 επελεξαμεν ουν νουμηνιον αντιοχου και αντιπατρον ιασονος και απεσταλκαμεν προς ρωμαιους ανανεωσασθαι την προς αυτους φιλιαν και συμμαχιαν την προτερον
17 Nous leur avons demandé d’aller aussi chez vous pour vous saluer et vous apporter cette lettre pour réaffirmer notre fraternité.	17 ενετειλαμεθα ουν αυτοις και προς υμας πορευθηναι και ασπασασθαι υμας και αποδουναι υμιν τας παρ' ημων επιστολας περι της ανανεωσεως και της αδελφοτητος ημων
18 Maintenant, ayez la bonté de nous répondre à ce sujet.”	18 και νυν καλως ποιησετε αντιφωνησαντες ημιν προς ταυτα
19 Voici maintenant la copie de la lettre qui avait été envoyée à Onias:	19 και τουτο το αντιγραφον των επιστολων ων απεστειλαν ονια
20 “Aréios, roi des Spartiates, salue Onias le grand prêtre!	20 αρειος βασιλευς σπαρτιατων ονια ιερει μεγαλω χαιρειν
21 On a découvert dans un écrit que les Spartiates et les Juifs sont frères: ils sont de la race d’Abraham.	21 ευρεθη εν γραφη περι τε των σπαρτιατων και ιουδαιων οτι εισιν αδελφοι και οτι εισιν εκ γενους αβρααμ
22 Maintenant que nous savons cela, vous ferez bien de nous écrire pour nous dire si tout va bien pour vous.	22 και νυν αφ' ου εγνωμεν ταυτα καλως ποιησετε γραφοντες ημιν περι της ειρηνης υμων
23 De notre côté nous vous écrivons ceci: vos troupeaux et vos biens sont à nous et les nôtres sont à vous. Nous avons donc donné des ordres pour vous le faire savoir.”	23 και ημεις δε αντιγραφομεν υμιν τα κτηνη υμων και η υπαρξις υμων ημιν εστιν και τα ημων υμιν εστιν εντελλομεθα ουν οπως απαγγειλωσιν υμιν κατα ταυτα
24 Jonathan apprit que les généraux de Démétrius étaient revenus l’attaquer avec une armée plus forte encore qu’auparavant.	24 και ηκουσεν ιωναθαν οτι επεστρεψαν οι αρχοντες δημητριου μετα δυναμεως πολλης υπερ το προτερον του πολεμησαι προς αυτον
25 Il partit donc de Jérusalem et marcha à leur rencontre jusqu’au pays de Hamat: ainsi il ne leur donnait pas le temps d’envahir son territoire.	25 και απηρεν εξ ιερουσαλημ και απηντησεν αυτοις εις την αμαθιτιν χωραν ου γαρ εδωκεν αυτοις ανοχην του εμβατευσαι εις την χωραν αυτου
26 Il envoya des espions dans leur camp et à leur retour ils l’informèrent que les Syriens faisaient des préparatifs pour le surprendre pendant la nuit.	26 και απεστειλεν κατασκοπους εις την παρεμβολην αυτων και επεστρεψαν και απηγγειλαν αυτω οτι ουτως τασσονται επιπεσειν επ' αυτους την νυκτα
27 Aussi, lorsque le soleil fut couché, Jonathan ordonna à ses hommes de veiller et de se tenir en armes toute la nuit, prêts au combat, et il mit en place des postes avancés tout autour du camp.	27 ως δε εδυ ο ηλιος επεταξεν ιωναθαν τοις παρ' αυτου γρηγορειν και ειναι επι τοις οπλοις ετοιμαζεσθαι εις πολεμον δι' ολης της νυκτος και εξεβαλεν προφυλακας κυκλω της παρεμβολης
28 Quand les ennemis apprirent que Jonathan et les siens étaient prêts à combattre, ils furent pris de peur et remplis d’épouvante; ils allumèrent des feux dans leur camp et prirent la fuite.	28 και ηκουσαν οι υπεναντιοι οτι ητοιμασται ιωναθαν και οι παρ' αυτου εις πολεμον και εφοβηθησαν και επτηξαν τη καρδια αυτων και ανεκαυσαν πυρας εν τη παρεμβολη αυτων
29 Comme ils voyaient des feux allumés, Jonathan et ses hommes ne s’aperçurent qu’au matin de leur départ.	29 ιωναθαν δε και οι παρ' αυτου ουκ εγνωσαν εως πρωι εβλεπον γαρ τα φωτα καιομενα
30 Jonathan les poursuivit mais sans réussir à les rejoindre, car ils avaient traversé le fleuve Éleutère.	30 και κατεδιωξεν ιωναθαν οπισω αυτων και ου κατελαβεν αυτους διεβησαν γαρ τον ελευθερον ποταμον
31 Jonathan se retourna alors contre les Arabes appelés Zabadéens, il les battit et s’empara de leurs biens,	31 και εξεκλινεν ιωναθαν επι τους αραβας τους καλουμενους ζαβαδαιους και επαταξεν αυτους και ελαβεν τα σκυλα αυτων
32 puis il leva le camp, arriva à Damas et parcourut toute la province.	32 και αναζευξας ηλθεν εις δαμασκον και διωδευσεν εν παση τη χωρα
33 De son côté Simon s’était mis en route et s’était avancé jusqu’à Ascalon et aux forteresses voisines; ensuite il se retourna vers Joppé et l’occupa.	33 και σιμων εξηλθεν και διωδευσεν εως ασκαλωνος και τα πλησιον οχυρωματα και εξεκλινεν εις ιοππην και προκατελαβετο αυτην
34 Il avait appris en effet que les habitants de cette forteresse avaient l’intention de la livrer à Démétrius; il y mit une garnison pour garder la ville.	34 ηκουσεν γαρ οτι βουλονται το οχυρωμα παραδουναι τοις παρα δημητριου και εθετο εκει φρουραν οπως φυλασσωσιν αυτην
35 De retour à Jérusalem, Jonathan convoqua les anciens du peuple et décida avec eux de construire des forteresses en Judée,	35 και επεστρεψεν ιωναθαν και εξεκκλησιασεν τους πρεσβυτερους του λαου και εβουλευετο μετ' αυτων του οικοδομησαι οχυρωματα εν τη ιουδαια
36 de rehausser les murs de Jérusalem et de bâtir un rempart élevé entre la Citadelle et la ville pour l’isoler de la ville et pour que ses occupants ainsi isolés, ne puissent plus ni acheter ni vendre.	36 και προσυψωσαι τα τειχη ιερουσαλημ και υψωσαι υψος μεγα ανα μεσον της ακρας και της πολεως εις το διαχωριζειν αυτην της πολεως ινα η αυτη κατα μονας οπως μητε αγοραζωσιν μητε πωλωσιν
37 Ils se réunirent pour reconstruire la ville car une partie du rempart vers le torrent qui se trouve à l’est était tombée. On remit à neuf le quartier appelé Chafénata.	37 και συνηχθησαν του οικοδομειν την πολιν και επεσεν του τειχους του χειμαρρου του εξ απηλιωτου και επεσκευασεν το καλουμενον χαφεναθα
38 De son côté Simon reconstruisit Adida dans le Bas-Pays, il la fortifia et y plaça des portes garnies de verrous.	38 και σιμων ωκοδομησεν την αδιδα εν τη σεφηλα και ωχυρωσεν αυτην και επεστησεν θυρας και μοχλους
39 Tryphon voulait régner sur l’Asie, se faire couronner, et mettre la main sur le roi Antiocus,	39 και εζητησεν τρυφων βασιλευσαι της ασιας και περιθεσθαι το διαδημα και εκτειναι χειρα επ' αντιοχον τον βασιλεα
40 mais il craignait que Jonathan ne l’en empêche et ne lui fasse la guerre. C’est pourquoi Tryphon cherchait le moyen de mettre la main sur lui et de le faire mourir; il se mit ainsi en route et arriva à Beth-Chéan.	40 και ευλαβηθη μηποτε ουκ εαση αυτον ιωναθαν και μηποτε πολεμηση προς αυτον και εζητει συλλαβειν αυτον του απολεσαι και απαρας ηλθεν εις βαιθσαν
41 Jonathan sortit au-devant de lui avec 40 000 hommes choisis parmi les meilleurs et il marcha vers Beth-Chéan.	41 και εξηλθεν ιωναθαν εις απαντησιν αυτω εν τεσσαρακοντα χιλιασιν ανδρων επιλελεγμεναις εις παραταξιν και ηλθεν εις βαιθσαν
42 Quand Tryphon vit que Jonathan arrivait avec une forte armée, il n’osa pas mettre la main sur lui.	42 και ειδεν τρυφων οτι ηλθεν μετα δυναμεως πολλης και εκτειναι χειρας επ' αυτον ευλαβηθη
43 Il le reçut donc avec honneur, il le recommanda à tous ses Amis, lui offrit des cadeaux et commanda à ses Amis et à ses soldats de lui obéir comme à lui-même.	43 και επεδεξατο αυτον ενδοξως και συνεστησεν αυτον πασιν τοις φιλοις αυτου και εδωκεν αυτω δοματα και επεταξεν τοις φιλοις αυτου και ταις δυναμεσιν αυτου υπακουειν αυτου ως αυτου
44 Il dit alors à Jonathan: “Pourquoi as-tu fatigué tous ces hommes, alors qu’il n’y a entre nous aucune menace de guerre.	44 και ειπεν τω ιωναθαν ινα τι εκοπωσας παντα τον λαον τουτον πολεμου μη ενεστηκοτος ημιν
45 Renvoie-les donc chez eux, gardes-en seulement quelques uns pour t’accompagner et viens avec moi à Ptolémaïs. Je remettrai cette ville entre tes mains ainsi que les autres forteresses, les autres troupes et tous les serviteurs du roi, puis je repartirai à Antioche car c’est pour cela que je suis venu.”	45 και νυν αποστειλον αυτους εις τους οικους αυτων επιλεξαι δε σεαυτω ανδρας ολιγους οιτινες εσονται μετα σου και δευρο μετ' εμου εις πτολεμαιδα και παραδωσω σοι αυτην και τα λοιπα οχυρωματα και τας δυναμεις τας λοιπας και παντας τους επι των χρειων και επιστρεψας απελευσομαι τουτου γαρ χαριν παρειμι
46 Jonathan lui fit confiance et fit comme il avait dit; il renvoya ses hommes qui retournèrent en Judée,	46 και εμπιστευσας αυτω εποιησεν καθως ειπεν και εξαπεστειλεν τας δυναμεις και απηλθον εις γην ιουδα
47 et il n’en garda près de lui que 3 000. Il en envoya 2 000 en Galilée et n’en prit que 1 000 pour l’accompagner.	47 κατελιπεν δε μεθ' εαυτου ανδρας τρισχιλιους ων δισχιλιους αφηκεν εν τη γαλιλαια χιλιοι δε συνηλθον αυτω
48 Mais Jonathan était à peine entré à Ptolémaïs que les habitants refermèrent les portes, mirent la main sur lui et tuèrent par l’épée tous ceux qui l’accompagnaient.	48 ως δε εισηλθεν ιωναθαν εις πτολεμαιδα απεκλεισαν οι πτολεμαεις τας πυλας και συνελαβον αυτον και παντας τους συνεισελθοντας μετ' αυτου απεκτειναν εν ρομφαια
49 Pendant ce temps, Tryphon envoyait une armée et des cavaliers en Galilée pour massacrer dans la Grande Plaine tous les hommes de Jonathan.	49 και απεστειλεν τρυφων δυναμεις και ιππον εις την γαλιλαιαν και το πεδιον το μεγα του απολεσαι παντας τους παρα ιωναθου
50 Mais quand ceux-ci entendirent que Jonathan avait été pris et mis à mort avec tous ses compagnons, ils s’encouragèrent les uns les autres et firent la route en rangs serrés, prêts à combattre.	50 και επεγνωσαν οτι συνελημφθη και απολωλεν και οι μετ' αυτου και παρεκαλεσαν εαυτους και επορευοντο συνεστραμμενοι ετοιμοι εις πολεμον
51 En voyant qu’ils étaient décidés à défendre leur vie, ceux qui les poursuivaient firent demi-tour,	51 και ειδον οι διωκοντες οτι περι ψυχης αυτοις εστιν και επεστρεψαν
52 et c’est ainsi qu’ils rentrèrent tous sans difficulté au pays de Juda; ils pleurèrent Jonathan et ses compagnons et furent saisis d’une grande crainte. Tout Israël fit un grand deuil.	52 και ηλθον παντες μετ' ειρηνης εις γην ιουδα και επενθησαν τον ιωναθαν και τους μετ' αυτου και εφοβηθησαν σφοδρα και επενθησεν πας ισραηλ πενθος μεγα
53 Toutes les nations d’alentour ne pensaient qu’à les éliminer; on y disait: “Ils n’ont plus ni chef ni allié, attaquons-les maintenant et effaçons leur mémoire du milieu des hommes!”	53 και εζητησαν παντα τα εθνη τα κυκλω αυτων εκτριψαι αυτους ειπον γαρ ουκ εχουσιν αρχοντα και βοηθουντα νυν ουν πολεμησωμεν αυτους και εξαρωμεν εξ ανθρωπων το μνημοσυνον αυτων