Premier livre des Maccabées 1

BIBLES DES PEUPLES	GREEK BIBLE
1 Alexandre, fils de Philippe, roi de Macédoine, venait du pays de Kittim: il régnait jusque là sur la Grèce. Après avoir battu Darius, roi des Perses et des Mèdes, il régna à sa place.	1 και εγενετο μετα το παταξαι αλεξανδρον τον φιλιππου μακεδονα ος εξηλθεν εκ γης χεττιιμ και επαταξεν τον δαρειον βασιλεα περσων και μηδων και εβασιλευσεν αντ' αυτου προτερον επι την ελλαδα
2 Il livra de nombreux combats, il s’empara des villes fortifiées et mit à mort les rois de la région.	2 και συνεστησατο πολεμους πολλους και εκρατησεν οχυρωματων και εσφαξεν βασιλεις της γης
3 Il s’avança jusqu’aux extrémités du monde, ramassant les richesses de nombreux pays. La terre finit par se taire devant lui et son orgueil n’eut plus de limites.	3 και διηλθεν εως ακρων της γης και ελαβεν σκυλα πληθους εθνων και ησυχασεν η γη ενωπιον αυτου και υψωθη και επηρθη η καρδια αυτου
4 Il réunit une armée très puissante, il domina des provinces, des peuples et des rois et il en fit ses serviteurs.	4 και συνηξεν δυναμιν ισχυραν σφοδρα και ηρξεν χωρων εθνων και τυραννων και εγενοντο αυτω εις φορον
5 Mais après tout cela il tomba malade et vit qu’il allait mourir;	5 και μετα ταυτα επεσεν επι την κοιτην και εγνω οτι αποθνησκει
6 alors il fit venir ses compagnons, ceux qui avaient été élevés avec lui depuis son enfance, et il leur partagea son royaume alors qu’il était encore en vie.	6 και εκαλεσεν τους παιδας αυτου τους ενδοξους τους συνεκτροφους αυτου εκ νεοτητος και διειλεν αυτοις την βασιλειαν αυτου ετι αυτου ζωντος
7 Alexandre mourut donc après douze ans de règne;	7 και εβασιλευσεν αλεξανδρος ετη δωδεκα και απεθανεν
8 ses compagnons prirent le pouvoir, chacun dans son secteur.	8 και επεκρατησαν οι παιδες αυτου εκαστος εν τω τοπω αυτου
9 Lui étant mort, ils se firent tous couronner rois, et de même leurs fils après eux pendant de longues années: le mal alla en augmentant sur la terre.	9 και επεθεντο παντες διαδηματα μετα το αποθανειν αυτον και οι υιοι αυτων οπισω αυτων ετη πολλα και επληθυναν κακα εν τη γη
10 L’un de leurs descendants, Antiocus Épiphane, fils du roi Antiocus, fut particulièrement mauvais. Il avait été d’abord otage à Rome, mais en l’an 137 de la royauté des Grecs, il monta sur le trône.	10 και εξηλθεν εξ αυτων ριζα αμαρτωλος αντιοχος επιφανης υιος αντιοχου του βασιλεως ος ην ομηρα εν ρωμη και εβασιλευσεν εν ετει εκατοστω και τριακοστω και εβδομω βασιλειας ελληνων
11 C’est en ce temps-là que se leva en Israël une génération de gens dévoyés qui entraînèrent beaucoup de monde derrière eux: “Faisons alliance avec les nations qui nous entourent, disaient-ils, car depuis que nous nous sommes séparés d’elles, beaucoup de malheurs nous sont arrivés.”	11 εν ταις ημεραις εκειναις εξηλθον εξ ισραηλ υιοι παρανομοι και ανεπεισαν πολλους λεγοντες πορευθωμεν και διαθωμεθα διαθηκην μετα των εθνων των κυκλω ημων οτι αφ' ης εχωρισθημεν απ' αυτων ευρεν ημας κακα πολλα
12 Ce genre de discours fut bien accueilli:	12 και ηγαθυνθη ο λογος εν οφθαλμοις αυτων
13 quelques personnes de notre peuple allèrent trouver le roi qui leur donna l’autorisation de suivre les coutumes des païens.	13 και προεθυμηθησαν τινες απο του λαου και επορευθησαν προς τον βασιλεα και εδωκεν αυτοις εξουσιαν ποιησαι τα δικαιωματα των εθνων
14 Ils construisirent une salle de gymnastique à Jérusalem comme le faisaient les païens,	14 και ωκοδομησαν γυμνασιον εν ιεροσολυμοις κατα τα νομιμα των εθνων
15 ils se refirent des prépuces et renièrent l’Alliance sainte pour se mettre dans le même attelage que les païens; ils se vendirent pour faire le mal.	15 και εποιησαν εαυτοις ακροβυστιας και απεστησαν απο διαθηκης αγιας και εζευγισθησαν τοις εθνεσιν και επραθησαν του ποιησαι το πονηρον
16 Lorsque Antiocus pensa avoir son royaume bien en mains, il voulut régner aussi sur l’Égypte et devenir ainsi le souverain des deux royaumes.	16 και ητοιμασθη η βασιλεια ενωπιον αντιοχου και υπελαβεν βασιλευσαι γης αιγυπτου οπως βασιλευση επι τας δυο βασιλειας
17 Il entra en Égypte avec une puissante armée, des chars, des éléphants, des cavaliers et de nombreux bateaux.	17 και εισηλθεν εις αιγυπτον εν οχλω βαρει εν αρμασιν και ελεφασιν και εν ιππευσιν και εν στολω μεγαλω
18 Il attaqua Ptolémée roi d’Égypte qui ne put résister et prit la fuite; beaucoup de ses hommes furent tués.	18 και συνεστησατο πολεμον προς πτολεμαιον βασιλεα αιγυπτου και ενετραπη πτολεμαιος απο προσωπου αυτου και εφυγεν και επεσον τραυματιαι πολλοι
19 Antiocus s’empara des forteresses d’Égypte et fit main basse sur les richesses du pays.	19 και κατελαβοντο τας πολεις τας οχυρας εν γη αιγυπτω και ελαβεν τα σκυλα γης αιγυπτου
20 Après avoir vaincu l’Égypte, il prit le chemin du retour en l’an 143. C’est alors qu’il marcha sur Israël et sur Jérusalem avec une puissante armée.	20 και επεστρεψεν αντιοχος μετα το παταξαι αιγυπτον εν τω εκατοστω και τεσσαρακοστω και τριτω ετει και ανεβη επι ισραηλ και ανεβη εις ιεροσολυμα εν οχλω βαρει
21 Plein d’orgueil, Antiocus entra dans le sanctuaire, il enleva l’autel d’or, le chandelier sur lequel brille la lumière, avec tous les accessoires,	21 και εισηλθεν εις το αγιασμα εν υπερηφανια και ελαβεν το θυσιαστηριον το χρυσουν και την λυχνιαν του φωτος και παντα τα σκευη αυτης
22 la table et les vases pour les offrandes, les coupes, les encensoirs d’or, le voile, les couronnes; il arracha tout le plaquage d’or qui ornait la façade du Temple.	22 και την τραπεζαν της προθεσεως και τα σπονδεια και τας φιαλας και τας θυισκας τας χρυσας και το καταπετασμα και τους στεφανους και τον κοσμον τον χρυσουν τον κατα προσωπον του ναου και ελεπισεν παντα
23 Il ramassa l’argent et l’or, les objets précieux et tous les trésors cachés qu’il put découvrir.	23 και ελαβεν το αργυριον και το χρυσιον και τα σκευη τα επιθυμητα και ελαβεν τους θησαυρους τους αποκρυφους ους ευρεν
24 Il emporta tout et retourna dans son pays. Il répandit beaucoup de sang et fit des déclarations insultantes contre Dieu.	24 και λαβων παντα απηλθεν εις την γην αυτου και εποιησεν φονοκτονιαν και ελαλησεν υπερηφανιαν μεγαλην
25 Le pays d’Israël tout entier était dans le deuil,	25 και εγενετο πενθος μεγα επι ισραηλ εν παντι τοπω αυτων
26 les chefs et les anciens gémissaient. Jeunes filles et jeunes gens restaient sans force, et les femmes en perdaient leur beauté.	26 και εστεναξαν αρχοντες και πρεσβυτεροι παρθενοι και νεανισκοι ησθενησαν και το καλλος των γυναικων ηλλοιωθη
27 Les chants du marié se changèrent en lamentation et la mariée prit le deuil dans sa chambre.	27 πας νυμφιος ανελαβεν θρηνον και καθημενη εν παστω επενθει
28 La terre trembla à cause de ses habitants, toute la maison de Jacob était couverte de honte.	28 και εσεισθη η γη επι τους κατοικουντας αυτην και πας ο οικος ιακωβ ενεδυσατο αισχυνην
29 Deux ans plus tard, le roi envoya dans les villes de Juda un chef, qui arriva à Jérusalem avec une puissante armée.	29 μετα δυο ετη ημερων απεστειλεν ο βασιλευς αρχοντα φορολογιας εις τας πολεις ιουδα και ηλθεν εις ιερουσαλημ εν οχλω βαρει
30 Il adressa de bonnes paroles aux habitants pour gagner leur confiance, mais c’était un mensonge, car ensuite il se jeta par surprise sur la ville, il la frappa brutalement et fit mourir beaucoup de gens d’Israël.	30 και ελαλησεν αυτοις λογους ειρηνικους εν δολω και ενεπιστευσαν αυτω και επεπεσεν επι την πολιν εξαπινα και επαταξεν αυτην πληγην μεγαλην και απωλεσεν λαον πολυν εξ ισραηλ
31 Il pilla la ville, il l’incendia, il abattit ses maisons et son rempart.	31 και ελαβεν τα σκυλα της πολεως και ενεπρησεν αυτην πυρι και καθειλεν τους οικους αυτης και τα τειχη κυκλω
32 Ses soldats emmenèrent en captivité les femmes et les enfants et ramassèrent le bétail.	32 και ηχμαλωτισαν τας γυναικας και τα τεκνα και τα κτηνη εκληρονομησαν
33 Alors ils reconstruisirent la cité de David pour en faire une forteresse avec un très gros rempart et des tours puissantes.	33 και ωκοδομησαν την πολιν δαυιδ τειχει μεγαλω και οχυρω πυργοις οχυροις και εγενετο αυτοις εις ακραν
34 À l’intérieur ils placèrent des gens sans conscience, des renégats qui s’y installèrent.	34 και εθηκαν εκει εθνος αμαρτωλον ανδρας παρανομους και ενισχυσαν εν αυτη
35 Ils y emmagasinèrent des armes et des provisions, ils y entassèrent tout ce qu’ils avaient ramassé dans Jérusalem: elle devint une menace redoutable.	35 και παρεθεντο οπλα και τροφην και συναγαγοντες τα σκυλα ιερουσαλημ απεθεντο εκει και εγενοντο εις μεγαλην παγιδα
36 C’était un danger pour le Lieu Saint, et de là l’ennemi menaçait Israël en tout temps.	36 και εγενετο εις ενεδρον τω αγιασματι και εις διαβολον πονηρον τω ισραηλ δια παντος
37 Ils répandirent le sang innocent autour du sanctuaire, ils profanèrent le Lieu Saint.	37 και εξεχεαν αιμα αθωον κυκλω του αγιασματος και εμολυναν το αγιασμα
38 Ils firent fuir les habitants de Jérusalem, qui devint un repaire d’étrangers; elle devint une étrangère pour ses fils, et ses enfants l’abandonnèrent.	38 και εφυγον οι κατοικοι ιερουσαλημ δι' αυτους και εγενετο κατοικια αλλοτριων και εγενετο αλλοτρια τοις γενημασιν αυτης και τα τεκνα αυτης εγκατελιπον αυτην
39 Son temple devint un désert, ses fêtes se changèrent en jours de deuil, ses sabbats furent tournés en dérision, au lieu du respect ce fut le mépris.	39 το αγιασμα αυτης ηρημωθη ως ερημος αι εορται αυτης εστραφησαν εις πενθος τα σαββατα αυτης εις ονειδισμον η τιμη αυτης εις εξουδενωσιν
40 Sa honte fut aussi grande que sa gloire d’autrefois, sa grandeur fit place au deuil.	40 κατα την δοξαν αυτης επληθυνθη η ατιμια αυτης και το υψος αυτης εστραφη εις πενθος
41 Le roi donna ensuite des ordres pour que tous dans son empire ne fassent plus qu’un seul peuple:	41 και εγραψεν ο βασιλευς παση τη βασιλεια αυτου ειναι παντας εις λαον ενα
42 chacun devait renoncer à ses coutumes. Tous les païens se soumirent aux ordres du roi	42 και εγκαταλιπειν εκαστον τα νομιμα αυτου και επεδεξαντο παντα τα εθνη κατα τον λογον του βασιλεως
43 et même en Israël, beaucoup de gens firent bon accueil à son culte: ils sacrifiaient aux idoles et profanaient le sabbat.	43 και πολλοι απο ισραηλ ευδοκησαν τη λατρεια αυτου και εθυσαν τοις ειδωλοις και εβεβηλωσαν το σαββατον
44 Le roi envoya des messagers à Jérusalem et aux villes de Juda pour y porter ses ordres: il fallait désormais suivre des coutumes étrangères au pays,	44 και απεστειλεν ο βασιλευς βιβλια εν χειρι αγγελων εις ιερουσαλημ και τας πολεις ιουδα πορευθηναι οπισω νομιμων αλλοτριων της γης
45 faire cesser les holocaustes du Temple, les sacrifices et les libations. On devait profaner les sabbats et les fêtes,	45 και κωλυσαι ολοκαυτωματα και θυσιαν και σπονδην εκ του αγιασματος και βεβηλωσαι σαββατα και εορτας
46 souiller le Sanctuaire et tout ce qui est saint,	46 και μιαναι αγιασμα και αγιους
47 élever des autels, des lieux de culte et des temples pour les idoles, immoler des porcs et des animaux impurs.	47 οικοδομησαι βωμους και τεμενη και ειδωλια και θυειν υεια και κτηνη κοινα
48 On devait laisser les fils sans circoncision et se rendre ainsi odieux par toute sorte d’impuretés et de profanations.	48 και αφιεναι τους υιους αυτων απεριτμητους βδελυξαι τας ψυχας αυτων εν παντι ακαθαρτω και βεβηλωσει
49 En un mot, on devait oublier la Loi et négliger toutes ses observances:	49 ωστε επιλαθεσθαι του νομου και αλλαξαι παντα τα δικαιωματα
50 celui qui n’obéirait pas aux ordres du roi devait être mis à mort.	50 και ος αν μη ποιηση κατα τον λογον του βασιλεως αποθανειται
51 C’est ainsi que s’exprimaient les lettres du roi envoyées à tout son royaume; il établit des inspecteurs sur tout le peuple et ordonna à toutes les villes de Juda d’offrir des sacrifices.	51 κατα παντας τους λογους τουτους εγραψεν παση τη βασιλεια αυτου και εποιησεν επισκοπους επι παντα τον λαον και ενετειλατο ταις πολεσιν ιουδα θυσιαζειν κατα πολιν και πολιν
52 Beaucoup de gens parmi le peuple obéirent, tous ceux qui abandonnaient la Loi; ils firent du mal dans le pays,	52 και συνηθροισθησαν απο του λαου πολλοι προς αυτους πας ο εγκαταλειπων τον νομον και εποιησαν κακα εν τη γη
53 obligeant Israël à se chercher des refuges.	53 και εθεντο τον ισραηλ εν κρυφοις εν παντι φυγαδευτηριω αυτων
54 Le quinzième jour du mois de Kisleu, en l’an 145, le roi dressa l’Abomination de la Désolation sur l’autel des holocaustes, et on éleva des autels dans les villes voisines de Juda.	54 και τη πεντεκαιδεκατη ημερα χασελευ τω πεμπτω και τεσσαρακοστω και εκατοστω ετει ωκοδομησεν βδελυγμα ερημωσεως επι το θυσιαστηριον και εν πολεσιν ιουδα κυκλω ωκοδομησαν βωμους
55 On brûlait de l’encens à la porte des maisons et sur les places,	55 και επι των θυρων των οικιων και εν ταις πλατειαις εθυμιων
56 on déchirait et on jetait au feu les livres de la Loi quand on les trouvait,	56 και τα βιβλια του νομου α ευρον ενεπυρισαν εν πυρι κατασχισαντες
57 et si l’on découvrait chez quelqu’un un livre de l’Alliance ou si quelqu’un obéissait à la Loi de Dieu, on le mettait à mort selon le décret du roi.	57 και οπου ευρισκετο παρα τινι βιβλιον διαθηκης και ει τις συνευδοκει τω νομω το συγκριμα του βασιλεως εθανατου αυτον
58 On punissait les Israélites que l’on prenait en contravention mois après mois dans leurs villes,	58 εν ισχυι αυτων εποιουν τω ισραηλ τοις ευρισκομενοις εν παντι μηνι και μηνι εν ταις πολεσιν
59 et le 25 de chaque mois on offrait des sacrifices sur l’autel élevé à la place de l’autel des holocaustes.	59 και τη πεμπτη και εικαδι του μηνος θυσιαζοντες επι τον βωμον ος ην επι του θυσιαστηριου
60 On mit à mort selon cette loi des femmes qui avaient fait circoncire leurs enfants,	60 και τας γυναικας τας περιτετμηκυιας τα τεκνα αυτων εθανατωσαν κατα το προσταγμα
61 avec leurs nourrissons pendus à leur cou; on mit à mort également les gens de leur famille et ceux qui avaient opéré la circoncision.	61 και εκρεμασαν τα βρεφη εκ των τραχηλων αυτων και τους οικους αυτων και τους περιτετμηκοτας αυτους
62 Malgré tout cela, plusieurs en Israël restèrent fidèles et furent assez courageux pour ne pas manger des mets impurs.	62 και πολλοι εν ισραηλ εκραταιωθησαν και ωχυρωθησαν εν αυτοις του μη φαγειν κοινα
63 Ils aimaient mieux mourir que de se rendre impurs avec des aliments qui contrevenaient à l’Alliance sainte, et de fait ils furent mis à mort.	63 και επεδεξαντο αποθανειν ινα μη μιανθωσιν τοις βρωμασιν και μη βεβηλωσωσιν διαθηκην αγιαν και απεθανον
64 Ce fut une grande épreuve pour Israël.	64 και εγενετο οργη μεγαλη επι ισραηλ σφοδρα