1 משלי שלמה בן דוד מלך ישראל | 1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla izraelskiego, podane po to, |
2 לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה | 2 by mądrość osiągnąć i karność, pojąć słowa rozumne, |
3 לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים | 3 zdobyć staranne wychowanie: prawość, rzetelność, uczciwość; |
4 לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה | 4 prostaczkom udzielić rozwagi, a młodym - rozsądku i wiedzy. |
5 ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה | 5 Mądry, słuchając, pomnaża swą wiedzę, rozumny nabywa biegłości: |
6 להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם | 6 jak pojąć przysłowie i zdanie, słowa i zagadki mędrców. |
7 יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו | 7 Podstawą wiedzy jest bojaźń Pańska, lecz głupcy odrzucają mądrość i karność. |
8 שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך | 8 Synu mój, słuchaj napomnień ojca i nie odrzucaj nauk swej matki, |
9 כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך | 9 gdyż one ci są wieńcem powabnym dla głowy i naszyjnikiem cennym dla szyi. |
10 בני אם יפתוך חטאים אל תבא | 10 Kiedy cię, synu, wabią grzesznicy, nie waż się iść, |
11 אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם | 11 choćby rzekli: Pójdź z nami! Zasadźmy się na cichych! Bez powodu czyhajmy na czystych! |
12 נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור | 12 Jak Szeol wchłoniemy ich żywych i zdrowych tak jak schodzących do grobu. |
13 כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל | 13 Znajdziemy wszelkie kosztowności i napełnimy domy swe łupem. |
14 גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו | 14 Przyłącz swój los do naszej wspólnoty, jedna sakwa niech łączy nas wszystkich! |
15 בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם | 15 Synu mój, nie chodź ich drogą, przed ścieżką ich strzeż swojej stopy, |
16 כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם | 16 gdyż nogi ich pędzą do zbrodni, śpieszno im: krew chcą wytoczyć. |
17 כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף | 17 Lecz próżno ich sieć zarzucona, na oczach wszelkiego ptactwa. |
18 והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם | 18 Na własną krew raczej czyhają, czatują na swoje życie, |
19 כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח | 19 bo taki jest los chciwych zysku: zabiera on własne ich życie. |
20 חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה | 20 Mądrość woła na ulicach, na placach głos swój podnosi; |
21 בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר | 21 nawołuje na drogach zgiełkliwych, w bramach miejskich przemawia: |
22 עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת | 22 Dokądże głupcy mają kochać głupotę, szydercy miłować szyderstwo, a nierozumni pogardzać nauką? |
23 תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם | 23 Powróćcie do moich upomnień, udzielę wam ducha mojego, nauczę was moich zaleceń. |
24 יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב | 24 Ponieważ prosiłam, lecz wyście nie dbali, rękę podałam, a nikt nie zważał, |
25 ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם | 25 gardziliście każdą mą radą, nie chcieliście moich upomnień: |
26 גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם | 26 więc i ja waszą klęskę wyszydzę, zadrwię sobie z waszej bojaźni, |
27 בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה | 27 gdy bojaźń nadciągnie jak burza, a wasza zagłada jak wicher, gdy spotka was ucisk i boleść. |
28 אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני | 28 Wtedy będą mnie prosić - lecz ja nie odpowiem, i szukać - lecz mnie nie znajdą, |
29 תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו | 29 gdyż wiedzy nienawidzili, gardzili bojaźnią Pańską, |
30 לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי | 30 nie poszli za mymi radami, zlekceważyli moje napomnienie; |
31 ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו | 31 spożyją owoce swej drogi, nasycą się swymi radami; |
32 כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם | 32 odstępstwo prostaków uśmierci ich, bezmyślność niemądrych ich zgubi. |
33 ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה | 33 Kto słucha mnie - osiągnie spokój, wytchnienie - bez obawy nieszczęścia. |