Mądrość Syracha 13

Biblia Tysiąclecia	BIBLES DES PEUPLES
1 Kto się dotyka smoły, ten się pobrudzi, a kto z pysznym przestaje - - do niego się upodobni.	1 Qui touche à la poix se salit les doigts, qui se lie à un homme arrogant deviendra comme lui.
2 Nie bierz ciężaru ponad swoje siły i nie szukaj towarzystwa z możniejszym i bogatszym od siebie. Cóż za towarzystwo może mieć garnek gliniany z metalowym kotłem? Gdy ten uderzy, skruszy tamtego.	2 Ne te charge pas d’un fardeau trop lourd, ne te fais pas l’ami d’un plus fort et plus riche que toi. Vas-tu mettre ensemble le pot de terre et le pot de fer? L’un des deux cognera l’autre et le brisera.
3 Gdy bogaty wyrządzi krzywdę, zżymać się będzie, gdy biedny poniesie krzywdę, jeszcze sam poprosi o przebaczenie.	3 Le riche agit mal et fait mine de rien; le pauvre est insulté et il présente ses excuses.
4 Jeśli będziesz tamtemu pożyteczny, wykorzysta ciebie, a jeśli popadniesz w biedę, to cię opuści.	4 Tant que tu es utile, il se sert de toi; quand tu n’auras plus rien, il te laissera.
5 Jeśli coś masz, będzie żyć z tobą w przyjaźni i wyniszczy cię, a sam się nawet nie zmartwi.	5 Il sera chez toi tant que tu auras quelque chose; il t’exploitera sans le moindre remords.
6 Jeśli będziesz mu potrzebny, będzie cię zwodzić, uśmiechać się do ciebie, dawać nadzieję, przemawiać pięknymi słowami, owszem spyta: Czego potrzebujesz?	6 S’il a vraiment besoin de toi, il te flattera et te fera des sourires; il te promettra des merveilles et te dira de bonnes paroles: “De quoi as-tu besoin?”
7 Zawstydzi cię przez swoje uczty, aż cię ogołoci dwa lub trzy razy, na koniec wyśmieje się z ciebie, a potem, gdy cię zobaczy, nie zwróci na ciebie uwagi i nad tobą będzie kiwać głową.	7 Il te sera reconnaissant au point que tu en seras gêné, le temps de te prendre tout ce que tu as; après quoi il se moquera de toi. Alors, quand il te verra il s’écartera de toi, et s’il te rencontre il hochera la tête.
8 Miej się na baczności, by nie dać się oszukać ani poniżyć przez swą bezmyślność.	8 Fais donc attention à ne pas te laisser avoir, et à ne pas te retrouver par terre par pure bêtise.
9 Gdy jakiś możny pan ciebie wzywa, ty się ukryj, a tym usilniej będzie cię wzywał.	9 Quand un personnage important t’invite, remets à plus tard: il te rappellera.
10 Nie pchaj się, aby cię nie odsunięto, ani nie stój za daleko, żeby cię nie zapomniano.	10 Ne t’avance pas trop, on pourrait te repousser; ne t’écarte pas trop, on pourrait t’oublier.
11 Nie zamierzaj rozmawiać z nim, jakby z równym sobie, ani nie dowierzaj jego wielu słowom; przez swoje wielomówstwo wystawi cię na próbę i niby uśmiechając się, dokładnie cię wybada.	11 Ne pense pas lui parler d’égal à égal, ne te fie pas à tous ses discours; toutes ces paroles sont une façon de te mettre à l’épreuve, il veut te soupeser en te montrant de l’intérêt.
12 Bez miłosierdzia jest i nie zachowuje dla siebie zwierzeń, nie oszczędzi ci ani razów, ani więzów.	12 Mais il répétera sans pitié tes paroles, il ne t’épargnera ni les coups ni les chaînes.
13 Zapamiętaj to sobie, uważaj pilnie, bo się przechadzasz w towarzystwie swej zguby.	13 Sois donc sur tes gardes et fais bien attention, car tu chemines avec celui qui te jettera à terre.
14 Słuchając tego, zbudź się z twego snu. Przez całe swe życie miłuj Pana i wzywaj Go, aby cię zbawił.	14 NO TEXT
15 Każda istota żyjąca lubi podobną do siebie, a każdy człowiek tego, kto jest mu równy.	15 Tout être vivant aime son semblable, tout homme aime celui qui lui est proche.
16 Każda istota żyjąca łączy się według swego gatunku, a człowiek przystaje do podobnego sobie.	16 Tout animal fréquente ceux de son espèce, l’homme aussi recherche son semblable.
17 Czy współżyć będzie wilk z jagnięciem? Podobnie grzesznik ze sprawiedliwym?	17 Le loup pourrait-il faire route avec l’agneau? C’est pareil pour le pécheur et l’homme de bien?
18 Jakiż pokój być może między hieną a psem i jakiż pokój być może między bogatym a ubogim?	18 Quelle paix pourrait-il y avoir entre la hyène et le chien? Et quelle paix entre le riche et le pauvre?
19 Dziki osioł na pustyni jest żerem dla lwów, a biedni są łupem dla bogatego.	19 Les ânes sauvages sont la proie des lions du désert: ainsi les pauvres sont une proie pour le riche.
20 Jak obrzydliwością jest dla pysznego pokora, tak obmierzłym dla bogatego jest biedny.	20 Un orgueilleux déteste l’humilité, un pauvre est pour le riche un objet d’horreur.
21 Kiedy bogaty się potknie, przyjaciele go podeprą, kiedy biedny upadnie, odepchną go nawet przyjaciele.	21 Quand le riche chancelle, ses amis lui prêtent main-forte; quand le pauvre tombe, ses amis l’abandonnent.
22 Gdy bogaty wpadnie w nieszczęście, wielu ma takich, którzy mu pomogą, gdy wstrętnie mówić będzie, jeszcze uniewinniać go będą. Gdy natomiast biedny w nieszczęście wpadnie, będą go ganili, a gdy mówić będzie mądrze, nie znajdzie uznania.	22 Quand le riche a des problèmes, beaucoup viennent à son secours; il peut dire des sottises, on lui donne raison. Quand le pauvre commet une erreur, on lui fait des reproches, s’il dit des choses sensées on n’en tient pas compte.
23 Gdy bogaty przemówi, wszyscy zamilkną i mowę jego wynosić będą pod obłoki. Gdy biedny przemówi, spytają: Któż to taki?, a jeśliby się potknął, całkiem go obalą.	23 Quand le riche parle tout le monde se tait, et l’on porte aux nues ses paroles; quand le pauvre a parlé on demande: “Qui est celui-là?” Et s’il trébuche on le pousse par terre.
24 To bogactwo jest dobre, które jest bez grzechu, a ubóstwo jest złem w ustach bezbożnego.	24 La richesse est bonne quand elle est sans péché; la pauvreté n’est un mal que chez un impie qui l’a méritée.
25 Serce człowieka zmienia jego twarz, raz na dobro, to znów na zło.	25 Le cœur de l’homme se reflète sur son visage, soit en bien, soit en mal.
26 Wyrazem serca w pomyślności - twarz wesoła, ale wynajdywanie przypowieści - to trudne myślenie.	26 A-t-il le visage rayonnant? C’est que tout va bien pour lui. A-t-il trouvé des paroles de sagesse? C’est qu’il a réfléchi sur la souffrance..