1 Lázaro caiu doente em Betânia, onde estavam Maria e sua irmã Marta. | 1 Erat autem quidam languens Lazarus a Bethania, de castello Mariæ et Marthæ sororis ejus. |
2 Maria era quem ungira o Senhor com o óleo perfumado e lhe enxugara os pés com os seus cabelos. E Lázaro, que estava enfermo, era seu irmão. | 2 (Maria autem erat quæ unxit Dominum unguento, et extersit pedes ejus capillis suis : cujus frater Lazarus infirmabatur.) |
3 Suas irmãs mandaram, pois, dizer a Jesus: Senhor, aquele que tu amas está enfermo. | 3 Miserunt ergo sorores ejus ad eum dicentes : Domine, ecce quem amas infirmatur. |
4 A estas palavras, disse-lhes Jesus: Esta enfermidade não causará a morte, mas tem por finalidade a glória de Deus. Por ela será glorificado o Filho de Deus. | 4 Audiens autem Jesus dixit eis : Infirmitas hæc non est ad mortem, sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam. |
5 Ora, Jesus amava Marta, Maria, sua irmã, e Lázaro. | 5 Diligebat autem Jesus Martham, et sororem ejus Mariam, et Lazarum. |
6 Mas, embora tivesse ouvido que ele estava enfermo, demorou-se ainda dois dias no mesmo lugar. | 6 Ut ergo audivit quia infirmabatur, tunc quidem mansit in eodem loco duobus diebus ; |
7 Depois, disse a seus discípulos: Voltemos para a Judéia. | 7 deinde post hæc dixit discipulis suis : Eamus in Judæam iterum. |
8 Mestre, responderam eles, há pouco os judeus te queriam apedrejar, e voltas para lá? | 8 Dicunt ei discipuli : Rabbi, nunc quærebant te Judæi lapidare, et iterum vadis illuc ? |
9 Jesus respondeu: Não são doze as horas do dia? Quem caminha de dia não tropeça, porque vê a luz deste mundo. | 9 Respondit Jesus : Nonne duodecim sunt horæ diei ? Si quis ambulaverit in die, non offendit, quia lucem hujus mundi videt : |
10 Mas quem anda de noite tropeça, porque lhe falta a luz. | 10 si autem ambulaverit in nocte, offendit, quia lux non est in eo. |
11 Depois destas palavras, ele acrescentou: Lázaro, nosso amigo, dorme, mas vou despertá-lo. | 11 Hæc ait, et post hæc dixit eis : Lazarus amicus noster dormit : sed vado ut a somno excitem eum. |
12 Disseram-lhe os seus discípulos: Senhor, se ele dorme, há de sarar. | 12 Dixerunt ergo discipuli ejus : Domine, si dormit, salvus erit. |
13 Jesus, entretanto, falara da sua morte, mas eles pensavam que falasse do sono como tal. | 13 Dixerat autem Jesus de morte ejus : illi autem putaverunt quia de dormitione somni diceret. |
14 Então Jesus lhes declarou abertamente: Lázaro morreu. | 14 Tunc ergo Jesus dixit eis manifeste : Lazarus mortuus est : |
15 Alegro-me por vossa causa, por não ter estado lá, para que creiais. Mas vamos a ele. | 15 et gaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non eram ibi, sed eamus ad eum. |
16 A isso Tomé, chamado Dídimo, disse aos seus condiscípulos: Vamos também nós, para morrermos com ele. | 16 Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymus, ad condiscipulos : Eamus et nos, ut moriamur cum eo. |
17 À chegada de Jesus, já havia quatro dias que Lázaro estava no sepulcro. | 17 Venit itaque Jesus : et invenit eum quatuor dies jam in monumento habentem. |
18 Ora, Betânia distava de Jerusalém cerca de quinze estádios. | 18 (Erat autem Bethania juxta Jerosolymam quasi stadiis quindecim.) |
19 Muitos judeus tinham vindo a Marta e a Maria, para lhes apresentar condolências pela morte de seu irmão. | 19 Multi autem ex Judæis venerant ad Martham et Mariam, ut consolarentur eas de fratre suo. |
20 Mal soube Marta da vinda de Jesus, saiu-lhe ao encontro. Maria, porém, estava sentada em casa. | 20 Martha ergo ut audivit quia Jesus venit, occurrit illi : Maria autem domi sedebat. |
21 Marta disse a Jesus: Senhor, se tivesses estado aqui, meu irmão não teria morrido! | 21 Dixit ergo Martha ad Jesum : Domine, si fuisses hic, frater meus non fuisset mortuus : |
22 Mas sei também, agora, que tudo o que pedires a Deus, Deus to concederá. | 22 sed et nunc scio quia quæcumque poposceris a Deo, dabit tibi Deus. |
23 Disse-lhe Jesus: Teu irmão ressurgirá. | 23 Dicit illi Jesus : Resurget frater tuus. |
24 Respondeu-lhe Marta: Sei que há de ressurgir na ressurreição no último dia. | 24 Dicit ei Martha : Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die. |
25 Disse-lhe Jesus: Eu sou a ressurreição e a vida. Aquele que crê em mim, ainda que esteja morto, viverá. | 25 Dixit ei Jesus : Ego sum resurrectio et vita : qui credit in me, etiam si mortuus fuerit, vivet : |
26 E todo aquele que vive e crê em mim, jamais morrerá. Crês nisto? | 26 et omnis qui vivit et credit in me, non morietur in æternum. Credis hoc ? |
27 Respondeu ela: Sim, Senhor. Eu creio que tu és o Cristo, o Filho de Deus, aquele que devia vir ao mundo. | 27 Ait illi : Utique Domine, ego credidi quia tu es Christus, Filius Dei vivi, qui in hunc mundum venisti. |
28 A essas palavras, ela foi chamar sua irmã Maria, dizendo-lhe baixinho: O Mestre está aí e te chama. | 28 Et cum hæc dixisset, abiit, et vocavit Mariam sororem suam silentio, dicens : Magister adest, et vocat te. |
29 Apenas ela o ouviu, levantou-se imediatamente e foi ao encontro dele. | 29 Illa ut audivit, surgit cito, et venit ad eum ; |
30 {Pois Jesus não tinha chegado à aldeia, mas estava ainda naquele lugar onde Marta o tinha encontrado.} | 30 nondum enim venerat Jesus in castellum : sed erat adhuc in illo loco, ubi occurrerat ei Martha. |
31 Os judeus que estavam com ela em casa, em visita de pêsames, ao verem Maria levantar-se depressa e sair, seguiram-na, crendo que ela ia ao sepulcro para ali chorar. | 31 Judæi ergo, qui erant cum ea in domo, et consolabantur eam, cum vidissent Mariam quia cito surrexit, et exiit, secuti sunt eam dicentes : Quia vadit ad monumentum, ut ploret ibi. |
32 Quando, porém, Maria chegou onde Jesus estava e o viu, lançou-se aos seus pés e disse-lhe: Senhor, se tivesses estado aqui, meu irmão não teria morrido! | 32 Maria ergo, cum venisset ubi erat Jesus, videns eum, cecidit ad pedes ejus, et dicit ei : Domine, si fuisses hic, non esset mortuus frater meus. |
33 Ao vê-la chorar assim, como também todos os judeus que a acompanhavam, Jesus ficou intensamente comovido em espírito. E, sob o impulso de profunda emoção, | 33 Jesus ergo, ut vidit eam plorantem, et Judæos, qui venerant cum ea, plorantes, infremuit spiritu, et turbavit seipsum, |
34 perguntou: Onde o pusestes? Responderam-lhe: Senhor, vinde ver. | 34 et dixit : Ubi posuistis eum ? Dicunt ei : Domine, veni, et vide. |
35 Jesus pôs-se a chorar. | 35 Et lacrimatus est Jesus. |
36 Observaram por isso os judeus: Vede como ele o amava! | 36 Dixerunt ergo Judæi : Ecce quomodo amabat eum. |
37 Mas alguns deles disseram: Não podia ele, que abriu os olhos do cego de nascença, fazer com que este não morresse? | 37 Quidam autem ex ipsis dixerunt : Non poterat hic, qui aperuit oculos cæci nati, facere ut hic non moreretur ? |
38 Tomado, novamente, de profunda emoção, Jesus foi ao sepulcro. Era uma gruta, coberta por uma pedra. | 38 Jesus ergo rursum fremens in semetipso, venit ad monumentum. Erat autem spelunca, et lapis superpositus erat ei. |
39 Jesus ordenou: Tirai a pedra. Disse-lhe Marta, irmã do morto: Senhor, já cheira mal, pois há quatro dias que ele está aí... | 39 Ait Jesus : Tollite lapidem. Dicit ei Martha, soror ejus qui mortuus fuerat : Domine, jam fœtet, quatriduanus est enim. |
40 Respondeu-lhe Jesus: Não te disse eu: Se creres, verás a glória de Deus? Tiraram, pois, a pedra. | 40 Dicit ei Jesus : Nonne dixi tibi quoniam si credideris, videbis gloriam Dei ? |
41 Levantando Jesus os olhos ao alto, disse: Pai, rendo-te graças, porque me ouviste. | 41 Tulerunt ergo lapidem : Jesus autem, elevatis sursum oculis, dixit : Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me. |
42 Eu bem sei que sempre me ouves, mas falo assim por causa do povo que está em roda, para que creiam que tu me enviaste. | 42 Ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum qui circumstat, dixi : ut credant quia tu me misisti. |
43 Depois destas palavras, exclamou em alta voz: Lázaro, vem para fora! | 43 Hæc cum dixisset, voce magna clamavit : Lazare, veni foras. |
44 E o morto saiu, tendo os pés e as mãos ligados com faixas, e o rosto coberto por um sudário. Ordenou então Jesus: Desligai-o e deixai-o ir. | 44 Et statim prodiit qui fuerat mortuus, ligatus pedes, et manus institis, et facies illius sudario erat ligata. Dixit eis Jesus : Solvite eum et sinite abire. |
45 Muitos dos judeus, que tinham vindo a Marta e Maria e viram o que Jesus fizera, creram nele. | 45 Multi ergo ex Judæis, qui venerant ad Mariam, et Martham, et viderant quæ fecit Jesus, crediderunt in eum. |
46 Alguns deles, porém, foram aos fariseus e lhes contaram o que Jesus realizara. | 46 Quidam autem ex ipsis abierunt ad pharisæos, et dixerunt eis quæ fecit Jesus.
|
47 Os pontífices e os fariseus convocaram o conselho e disseram: Que faremos? Esse homem multiplica os milagres. | 47 Collegerunt ergo pontifices et pharisæi concilium, et dicebant : Quid facimus, quia hic homo multa signa facit ? |
48 Se o deixarmos proceder assim, todos crerão nele, e os romanos virão e arruinarão a nossa cidade e toda a nação. | 48 Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum, et venient Romani, et tollent nostrum locum, et gentem. |
49 Um deles, chamado Caifás, que era o sumo sacerdote daquele ano, disse-lhes: Vós não entendeis nada! | 49 Unus autem ex ipsis, Caiphas nomine, cum esset pontifex anni illius, dixit eis : Vos nescitis quidquam, |
50 Nem considerais que vos convém que morra um só homem pelo povo, e que não pereça toda a nação. | 50 nec cogitatis quia expedit vobis ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat. |
51 E ele não disse isso por si mesmo, mas, como era o sumo sacerdote daquele ano, profetizava que Jesus havia de morrer pela nação, | 51 Hoc autem a semetipso non dixit : sed cum esset pontifex anni illius, prophetavit, quod Jesus moriturus erat pro gente, |
52 e não somente pela nação, mas também para que fossem reconduzidos à unidade os filhos de Deus dispersos. | 52 et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. |
53 E desde aquele momento resolveram tirar-lhe a vida. | 53 Ab illo ergo die cogitaverunt ut interficerent eum.
|
54 Em conseqüência disso, Jesus já não andava em público entre os judeus. Retirou-se para uma região vizinha do deserto, a uma cidade chamada Efraim, e ali se detinha com seus discípulos. | 54 Jesus ergo jam non in palam ambulabat apud Judæos, sed abiit in regionem juxta desertum, in civitatem quæ dicitur Ephrem, et ibi morabatur cum discipulis suis. |
55 Estava próxima a Páscoa dos judeus, e muita gente de todo o país subia a Jerusalém antes da Páscoa para se purificar. | 55 Proximum autem erat Pascha Judæorum, et ascenderunt multi Jerosolymam de regione ante Pascha, ut sanctificarent seipsos. |
56 Procuravam Jesus e falavam uns com os outros no templo: Que vos parece? Achais que ele não virá à festa? | 56 Quærebant ergo Jesum, et colloquebantur ad invicem, in templo stantes : Quid putatis, quia non venit ad diem festum ? Dederant autem pontifices et pharisæi mandatum ut si quis cognoverit ubi sit, indicet, ut apprehendant eum. |
57 Mas os sumos sacerdotes e os fariseus tinham dado ordem para que todo aquele que soubesse onde ele estava o denunciasse, para o prenderem. | |