1 Υιε μου, εαν εγεινας εγγυητης δια τον φιλον σου, εαν εδωκας την χειρα σου εις ξενον, | 1 Mon fils, si tu t’es porté garant pour un compagnon, si tu t’es engagé envers un inconnu, |
2 επαγιδευθης δια των λογων του στοματος σου, επιασθης δια των λογων του στοματος σου? | 2 te voilà lié par tes propres paroles, prisonnier de tes engagements. |
3 Καμε λοιπον τουτο, υιε μου, και σωζου, επειδη ηλθες εις τας χειρας του φιλου σου? υπαγε, μη αποκαμης, και βιαζε τον φιλον σου. | 3 Fais donc ceci, mon fils: libère-toi au plus vite: ne vois-tu pas que tu es à la merci d’autrui? Va le voir, mets-toi à ses genoux, supplie! |
4 Μη δωσης υπνον εις τους οφθαλμους σου, μηδε νυσταγμον εις τα βλεφαρα σου? | 4 N’accorde ni sommeil à tes yeux, ni repos à tes paupières; |
5 Σωζου, ως δορκαδιον εκ χειρος του κυνηγου και ως πτηνον εκ χειρος του ιξευτου. | 5 il faut te dégager, comme le cerf de son piège, comme l’oiseau du filet! |
6 Υπαγε προς τον μυρμηκα, ω οκνηρε? παρατηρησον τας οδους αυτου και γινου σοφος? | 6 Va voir la fourmi, paresseux; vois comme elle se démène et deviens sage. |
7 οστις μη εχων αρχοντα, επιστατην η κυβερνητην, | 7 Il n’y a chez elle ni chef, ni surveillant, ni maître, |
8 ετοιμαζει την τροφην αυτου το θερος, συναγει τας τροφας αυτου εν τω θερισμω. | 8 mais elle entasse en été des provisions, elle amasse sa nourriture au temps de la moisson. |
9 Εως ποτε θελεις κοιμασθαι, οκνηρε; ποτε θελεις σηκωθη εκ του υπνου σου; | 9 Combien de temps encore resteras-tu allongé, paresseux! Quand vas-tu sortir du lit? |
10 Ολιγος υπνος, ολιγος νυσταγμος, ολιγη συμπλοκη των χειρων εις τον υπνον? | 10 On dort un peu, puis on somnole un moment, puis on s’allonge les bras croisés… |
11 Επειτα η πτωχεια σου ερχεται ως ταχυδρομος, και η ενδεια σου ως ανηρ ενοπλος. | 11 et soudain la pauvreté te surprend comme un rôdeur, la misère fondra sur toi comme un pillard. |
12 Ο αχρειος ανθρωπος, ο κακοτροπος ανθρωπος, περιπατει με στομα διεστραμμενον? | 12 Le vaurien, le malfaisant, passe en ricanant; |
13 Καμνει νευμα δια των οφθαλμων αυτου, σημαινει δια των ποδων αυτου, διδασκει δια των δακτυλων αυτου? | 13 il cligne des yeux, traîne les pieds, fait claquer ses doigts. |
14 μετα διεστραμμενης καρδιας μηχαναται κακα εν παντι καιρω? εγειρει εριδας? | 14 Il est toujours à préparer quelque tromperie, il provoque à tout moment des querelles. |
15 δια τουτο εξαιφνης θελει επελθει η απωλεια αυτου? εξαιφνης θελει συντριφθη ανιατως. | 15 Mais aussi, sans avertir, le malheur fondra sur lui, d’un coup il sera brisé et il ne s’en remettra pas. |
16 Ταυτα τα εξ μισει ο Κυριος, επτα μαλιστα βδελυττεται η ψυχη αυτου? | 16 Il y a six choses que le Seigneur déteste, et même sept qu’il a en horreur: |
17 οφθαλμους υπερηφανους, γλωσσαν ψευδη και χειρας εκχεουσας αιμα αθωον, | 17 le regard méprisant, la langue menteuse, les mains qui répandent le sang innocent, |
18 καρδιαν μηχανευομενην λογισμους κακους, ποδας τρεχοντας ταχεως εις το κακοποιειν, | 18 le cœur qui médite des projets coupables, les pieds qui courent, impatients de faire le mal, |
19 μαρτυρα ψευδη λαλουντα ψευδος και τον εμβαλλοντα εριδας μεταξυ αδελφων. | 19 le faux témoin qui parle pour mentir, et l’homme qui provoque la mésentente entre frères. |
20 Υιε μου, φυλαττε την εντολην του πατρος σου, και μη απορριψης τον νομον της μητρος σου. | 20 Mon fils, observe les conseils de ton père, ne rejette pas l’enseignement de ta mère. |
21 Περιαψον αυτα διαπαντος επι της καρδιας σου, περιδεσον αυτα περι τον τραχηλον σου. | 21 Tiens-les bien amarrés sur ton cœur, attache-les autour de ton cou. |
22 Οταν περιπατης, θελει σε οδηγει? οταν κοιμασαι, θελει σε φυλαττει? και οταν εξυπνησης, θελει συνομιλει μετα σου. | 22 Ils guideront tes démarches; dans ton sommeil ils veilleront sur toi; dès ton réveil ils te conseilleront. |
23 Διοτι λυχνος ειναι η εντολη και φως ο νομος, και οι ελεγχοι της παιδειας οδος ζωης? | 23 Le commandement est une lampe, la loi, une lumière; les réprimandes t’enseignent le chemin de la vie. |
24 δια να σε φυλαττωσιν απο κακης γυναικος, απο κολακειας γλωσσης γυναικος αλλοτριας. | 24 Elles te garderont de la femme mauvaise, des paroles douces de la femme d’un autre. |
25 Μη ορεχθης το καλλος αυτης εν τη καρδια σου? και ας μη σε θηρευση δια των βλεφαρων αυτης. | 25 Ne rêve pas à sa beauté, ne te laisse pas prendre à ses œillades. |
26 Διοτι εξ αιτιας γυναικος πορνης καταντα τις εως τμηματος αρτου, η δε μοιχαλις θηρευει την πολυτιμον ψυχην. | 26 La prostituée ne cherche qu’un morceau de pain, mais la femme adultère, ce qu’il lui faut c’est une vie précieuse. |
27 Δυναται τις να βαλη πυρ εις τον κολπον αυτου, και τα ιματια αυτου να μη καωσι; | 27 Peut-on emporter des braises dans ses poches et que les habits ne prennent pas feu? |
28 Δυναται τις να περιπατηση επ' ανθρακων πυρος, και οι ποδες αυτου να μη κατακαωσιν; | 28 Peut-on marcher sur des charbons ardents sans se brûler les pieds? |
29 Ουτω και ο εισερχομενος προς την γυναικα του πλησιον αυτου? οστις εγγιζει αυτην, δεν θελει αθωωθη. | 29 C’est pareil pour celui qui va vers la femme de son prochain: qui la touche ne restera pas impuni. |
30 Τον κλεπτην δεν αποστρεφονται, εαν κλεπτη δια να χορταση την ψυχην αυτου, οταν πεινα? | 30 On ne condamne pas le chapardeur affamé qui vole pour se remplir l’estomac. |
31 αλλ' εαν πιασθη, θελει αποδωσει επταπλασια? θελει δωσει παντα τα υπαρχοντα της οικιας αυτου. | 31 Pourtant, s’il est pris, il rendra sept fois plus: toute sa maison y passera. |
32 Οστις ομως μοιχευει με γυναικα, ειναι ενδεης φρενων? απωλειαν φερει εις την ψυχην αυτου, οστις πραττει τουτο. | 32 C’est une tout autre folie que de commettre l’adultère avec une femme; celui qui s’y risque se perd lui-même. |
33 Πληγας και ατιμιαν θελει υποφερει? και το ονειδος αυτου δεν θελει εξαλειφθη. | 33 Il récoltera des coups et le déshonneur, il y laissera sa réputation. |
34 Διοτι η ζηλοτυπια ειναι μανια του ανδρος, και δεν θελει δειξει ελεος εις την ημεραν της εκδικησεως. | 34 Car la jalousie met le mari en fureur; à la première occasion il se vengera sans pitié. |
35 Δεν θελει δεχθη ουδεν λυτρον? ουδε θελει εξιλεωθη, και αν πολλαπλασιασης τα δωρα. | 35 Il n’acceptera aucune compensation, tes cadeaux ne le toucheront pas. |