1 Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokonały pośród nas, | 1 אחרי אשר רבים הואילו לחבר ספור המעשים אשר נאמנו בשלמות בתוכנו |
2 tak jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa. | 2 כאשר מסרום לנו הראים אתם בעיניהם מתחלה ואשר היו משרתי הדבר |
3 Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, | 3 חשבתי לטוב גם אני החפש כל הדברים היטב מראשיתם לכתבם אליך בסדר תאופילוס האדיר |
4 abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono. | 4 למען תדע קשט האמרים אשר חנכת בם |
5 Za czasów Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan, imieniem Zachariasz, z oddziału Abiasza. Miał on żonę z rodu Aarona, a na imię było jej Elżbieta. | 5 כהן היה בימי הורדוס מלך יהודה זכריה שמו ממשמרת אביה ולו אשה מבנות אהרן ושמה אלישבע |
6 Oboje byli sprawiedliwi wobec Boga i postępowali nienagannie według wszystkich przykazań i przepisów Pańskich. | 6 ושניהם היו צדיקים לפני האלהים והלכי תם בכל מצות יהוה ובחקתיו |
7 Nie mieli jednak dziecka, ponieważ Elżbieta była niepłodna; oboje zaś byli już posunięci w latach. | 7 ולא היה להם ילד כי אלישבע עקרה ושניהם באו בימים |
8 Kiedy w wyznaczonej dla swego oddziału kolei pełnił służbę kapłańską przed Bogiem, | 8 ויהי היום ויכהן לפני אלהים בסדר משמרתו |
9 jemu zgodnie ze zwyczajem kapłańskim przypadł los, żeby wejść do przybytku Pańskiego i złożyć ofiarę kadzenia. | 9 וכמשפט עבודת הכהנים יצא גורלו להקטיר קטרת ויבא אל היכל יהוה |
10 A cały lud modlił się na zewnątrz w czasie kadzenia. | 10 וכל קהל העם היו מתפללים בחוץ בעת הקטרת |
11 Naraz ukazał mu się anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia. | 11 וירא אליו מלאך יהוה עמד לימין מזבח הקטרת |
12 Przeraził się na ten widok Zachariasz i strach padł na niego. | 12 ויבהל זכריה בראותו אתו ואימה נפלה עליו |
13 Lecz anioł rzekł do niego: Nie bój się Zachariasz! Twoja prośba została wysłuchana: żona twoja Elżbieta urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan. | 13 ויאמר אליו המלאך אל תירא זכריהו כי נשמעה תפלתך ואלישבע אשתך תלד לך בן וקראת שמו יוחנן |
14 Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu z jego narodzenia cieszyć się będzie. | 14 והיה לך לשמחה וגיל ורבים ישמחו בהולדו |
15 Będzie bowiem wielki w oczach Pana; wina i sycery pić nie będzie i już w łonie matki napełniony będzie Duchem Świętym. | 15 כי גדול יהיה לפני יהוה ויין ושכר לא ישתה ורוח הקדש ימלא בעודנו בבטן אמו |
16 Wielu spośród synów Izraela nawróci do Pana, Boga ich; | 16 ורבים מבני ישראל ישיב אל יהוה אלהיהם |
17 on sam pójdzie przed Nim w duchu i mocy Eliasza, żeby serca ojców nakłonić ku dzieciom, a nieposłusznych - do usposobienia sprawiedliwych, by przygotować Panu lud doskonały. | 17 והוא ילך לפניו ברוח אליהו ובגבורתו להשיב את לב אבות על בנים ואת הסוררים לתבונת הצדיקים להעמיד ליהוה עם מתקן |
18 Na to rzekł Zachariasz do anioła: Po czym to poznam? Bo ja jestem już stary i moja żona jest w podeszłym wieku. | 18 ויאמר זכריה אל המלאך במה אדע זאת כי אני זקנתי ואשתי באה בימים |
19 Odpowiedział mu anioł: Ja jestem Gabriel, który stoję przed Bogiem. A zostałem posłany, aby mówić z tobą i oznajmić ci tę wieść radosną. | 19 ויען המלאך ויאמר אליו אני גבריאל העומד לפני האלהים ושלוח אנכי לדבר אליך ולבשרך את זאת |
20 A oto będziesz niemy i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, w którym się to stanie, bo nie uwierzyłeś moim słowom, które się spełnią w swoim czasie. | 20 והנה תאלם ולא תוכל לדבר עד היום אשר תהיה זאת תחת כי לא האמנת בדברי אשר ימלאו למועדם |
21 Lud tymczasem czekał na Zachariasza i dziwił się, że tak długo zatrzymuje się w przybytku. | 21 והעם היה מחכה לזכריה ויתמהו כי אחר בהיכל |
22 Kiedy wyszedł, nie mógł do nich mówić, i zrozumieli, że miał widzenie w przybytku. On zaś dawał im znaki i pozostał niemy. | 22 ויהי בצאתו לא יכל לדבר אליהם וידעו כי מראה ראה בהיכל וירמז להם ועודנו נאלם |
23 A gdy upłynęły dni jego posługi kapłańskiej, powrócił do swego domu. | 23 ויהי כאשר מלאו ימי עבדתו וילך לו אל ביתו |
24 Potem żona jego, Elżbieta, poczęła i pozostawała w ukryciu przez pięć miesięcy. | 24 ויהי אחרי הימים האלה ותהר אלישבע אשתו ותתחבא חמשה חדשים ותאמר |
25 Tak uczynił mi Pan - mówiła - wówczas, kiedy wejrzał łaskawie i zdjął ze mnie hańbę w oczach ludzi. | 25 ככה עשה לי יהוה בימי פקדו אותי לאסף את חרפתי בתוך בני אדם |
26 W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, | 26 ויהי בחדש הששי וישלח המלאך גבריאל מאת האלהים גלילה אל עיר אשר שמה נצרת |
27 do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. | 27 אל בתולה מארשה לאיש אשר שמו יוסף מבית דוד ושם הבתולה מרים |
28 Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, "błogosławiona jesteś między niewiastami". | 28 ויבא המלאך אליה החדרה ויאמר שלום לך אשת חן יהוה עמך ברוכה את בנשים |
29 Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. | 29 והיא בראותה נבהלה לדברו ותאמר בלבה מה היא הברכה הזאת |
30 Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. | 30 ויאמר לה המלאך אל תיראי מרים כי מצאת חן לפני האלהים |
31 Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. | 31 והנך הרה וילדת בן וקראת את שמו ישוע |
32 Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. | 32 והוא גדול יהיה ובן עליון יקרא ויהוה אלהים יתן לו את כסא דוד אביו |
33 Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca. | 33 ועל בית יעקב ימלך לעולם ועד ולמלכותו אין קץ |
34 Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? | 34 ותאמר מרים אל המלאך איך תהיה זאת ואני אינני ידעת איש |
35 Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. | 35 ויען המלאך ויאמר אליה רוח הקדש תבוא עליך וגבורת עליון תצל עליך על כן גם לקדוש הילוד יקרא בן אלהים |
36 A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. | 36 והנה אלישבע קרובתך אשר קראו לה עקרה גם היא הרתה בן בזקנתה וזה לה החדש הששי |
37 Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego. | 37 כי לא יפלא מאלהים כל דבר |
38 Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł. | 38 ותאמר מרים הנני שפחת יהוה יהי לי כדברך ויצא מאתה המלאך |
39 W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [pokoleniu] Judy. | 39 ותקם מרים בימים ההם ותמהר ללכת ההרה אל עיר יהודה |
40 Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. | 40 ותבא בית זכריה ותברך את אלישבע |
41 Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę. | 41 ויהי כשמע אלישבע את ברכת מרים וירקד הילד במעיה ותמלא אלישבע רוח הקדש |
42 Wydała ona okrzyk i powiedziała: Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona. | 42 ותקרא בקול גדול ותאמר ברוכה את בנשים וברוך פרי בטנך |
43 A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? | 43 ומאין לי זאת אשר אם אדני באה אלי |
44 Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie. | 44 כי קול ברכתך בא באזני והנה רקד בשמחה הילד במעי |
45 Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana. | 45 ואשרי המאמינה כי המלא תמלא אשר דבר לה מאת יהוה |
46 Wtedy Maryja rzekła: Wielbi dusza moja Pana, | 46 ותאמר מרים רוממה נפשי את יהוה |
47 i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy. | 47 ותגל רוחי באלהי ישעי |
48 Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej. Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia, | 48 ]94-84[ אשר ראה בעני אמתו כי הנה מעתה כל הדרות יאשרוני כי גדלות עשה לי שדי וקדוש שמו |
49 gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny. Święte jest Jego imię - | 49 ]94-84[ |
50 a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokolenia [zachowuje] dla tych, co się Go boją. | 50 וחסדו לדור דורים על יראיו |
51 On przejawia moc ramienia swego, rozprasza [ludzi] pyszniących się zamysłami serc swoich. | 51 גבורות עשה בזרעו פזר גאים במזמות לבבם |
52 Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych. | 52 הרס נדיבים מכסאותו וירם שפלים |
53 Głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia. | 53 רעבים מלא טוב ועשירים שלח ריקם |
54 Ujął się za sługą swoim, Izraelem, pomny na miłosierdzie swoje - | 54 תמך בישראל עבדו לזכר את רחמיו |
55 jak przyobiecał naszym ojcom - na rzecz Abrahama i jego potomstwa na wieki. | 55 כאשר דבר אל אבותינו לאברהם ולזרעו עד עולם |
56 Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy; potem wróciła do domu. | 56 ותשב מרים עמה כשלשה חדשים ותשב לביתה |
57 Dla Elżbiety zaś nadszedł czas rozwiązania i urodziła syna. | 57 וימלאו ימי אלישבע ללדת ותלד בן |
58 Gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, że Pan okazał tak wielkie miłosierdzie nad nią, cieszyli się z nią razem. | 58 וישמעו שכניה וקרוביה כי הגדיל יהוה את חסדו עמה וישמחו אתה |
59 Ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecię, i chcieli mu dać imię ojca jego, Zachariasza. | 59 ויהי ביום השמיני ויבאו למול את הילד ויקראו אתו זכריה על שם אביו |
60 Jednakże matka jego odpowiedziała: Nie, lecz ma otrzymać imię Jan. | 60 ותען אמו ותאמר לא כי יוחנן יקרא |
61 Odrzekli jej: Nie ma nikogo w twoim rodzie, kto by nosił to imię. | 61 ויאמרו אליה אין איש במשפחתך אשר נקרא בשם הזה |
62 Pytali więc znakami jego ojca, jak by go chciał nazwać. | 62 וירמזו אל אביו לדעת מה השם אשר יחפץ להקרא לו |
63 On zażądał tabliczki i napisał: Jan będzie mu na imię. I wszyscy się dziwili. | 63 וישאל לוח ויכתב עליו לאמר יוחנן שמו ויתמהו כלם |
64 A natychmiast otworzyły się jego usta, język się rozwiązał i mówił wielbiąc Boga. | 64 ויפתח פיו ולשונו פתאם וידבר ויברך את האלהים |
65 I padł strach na wszystkich ich sąsiadów. W całej górskiej krainie Judei rozpowiadano o tym wszystkim, co się zdarzyło. | 65 ותפל אימה על כל שכניהם ויספר כל הדברים האלה בכל הרי יהודה |
66 A wszyscy, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i pytali: Kimże będzie to dziecię? Bo istotnie ręka Pańska była z nim. | 66 וישימו כל השמעים אל לבם לאמר מה אפוא יהיה הילד הזה ויד יהוה היתה עמו |
67 Wtedy ojciec jego, Zachariasz, został napełniony Duchem Świętym i prorokował, mówiąc: | 67 וימלא זכריה אביו רוח הקדש וינבא לאמר |
68 Niech będzie uwielbiony Pan, Bóg Izraela, że nawiedził lud swój i wyzwolił go, | 68 ברוך יהוה אלהי ישראל כי פקד את עמו וישלח לו פדות |
69 i moc zbawczą nam wzbudził w domu sługi swego, Dawida: | 69 וירם לנו קרן ישועה בבית דוד עבדו |
70 jak zapowiedział to z dawien dawna przez usta swych świętych proroków, | 70 כאשר דבר בפי נביאיו הקדושים אשר מעולם |
71 że nas wybawi od nieprzyjaciół i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzą; | 71 ישועה מאיבינו ומיד כל שנאינו |
72 że miłosierdzie okaże ojcom naszym i wspomni na swoje święte Przymierze - | 72 לעשות חסד עם אבותינו ולזכר את ברית קדשו |
73 na przysięgę, którą złożył ojcu naszemu, Abrahamowi, że nam użyczy tego, | 73 את השבועה אשר נשבע לאברהם אבינו |
74 iż z mocy nieprzyjaciół wyrwani bez lęku służyć Mu będziemy | 74 להצילנו מיד איבינו ולתתנו לעבדו בלי פחד |
75 w pobożności i sprawiedliwości przed Nim po wszystkie dni nasze. | 75 בתמים ובצדקה לפניו כל ימי חיינו |
76 A i ty, dziecię, prorokiem Najwyższego zwać się będziesz, bo pójdziesz przed Panem torując Mu drogi; | 76 ואתה הילד נביא עליון תקרא כי לפני יהוה תלך לפנות את דרכיו |
77 Jego ludowi dasz poznać zbawienie [co się dokona] przez odpuszczenie mu grzechów, | 77 לתת דעת הישועה לעמו בסליחת חטאתיהם |
78 dzięki litości serdecznej Boga naszego. Przez nią z wysoka Wschodzące Słońce nas nawiedzi, | 78 ברחמי חסד אלהינו אשר בהם פקדנו הנגה ממרום |
79 by zajaśnieć tym, co w mroku i cieniu śmierci mieszkają, aby nasze kroki zwrócić na drogę pokoju. | 79 להאיר לישבי חשך וצלמות ולהכין את רגלינו אל דרך השלום |
80 Chłopiec zaś rósł i wzmacniał się duchem, a żył na pustkowiu aż do dnia ukazania się przed Izraelem. | 80 ויגדל הילד ויחזק ברוח ויהי במדברות עד יום הראתו אל ישראל |