Eclesiástico/Ben Sirá 37

BIBLIA	Biblia Tysiąclecia
1 Todo amigo dice: «También yo soy tu amigo», pero hay amigo que lo es sólo de nombre.	1 Każdy przyjaciel mówi: Jestem i ja twoim przyjacielem, ale zdarza się przyjaciel tylko z imienia.
2 ¿No es para uno una mortal tristeza un compañero o amigo trocado en enemigo?	2 Czyż nie jest śmiertelną udręką, gdy towarzysz i przyjaciel zmienia się w nieprzyjaciela?
3 ¡Oh intención perversa! ¿de dónde saliste para cubrir la tierra de engaño?	3 O przewrotna skłonności! Czemu zostałaś stworzona, by okryć ziemię podstępem?
4 El compañero disfruta en el contento del amigo, pero al tiempo de tribulación se volverá contra él.	4 W pomyślności towarzysz cieszy się wraz z przyjacielem, a w czasie utrapienia staje przeciw niemu.
5 El compañero compadece al amigo por interés, y cuando llega el combate embraza el escudo.	5 Towarzysz z przyjacielem trudzi się, by mieć pokarm, a w razie wojny chwyci za tarczę.
6 No te olvides de tu amigo en tu alma, ni pierdas su recuerdo cuando seas rico.	6 Nie zapomnij w duszy swej o przyjacielu i nie trać pamięci o nim wśród bogactw!
7 Todo consejero da consejos, pero hay quien aconseja en su interés.	7 Każdy doradca wysoko ceni swą radę, a przecież bywa i taki, który doradza na swoją korzyść.
8 Del consejero guarda tu alma, conoce primero qué necesita - porque en su propio interés dará consejo -, no sea que eche sobre ti la suerte,	8 Strzeż się doradcy, a najpierw poznaj, jakie są jego potrzeby, - albowiem taki na swoją korzyść doradza - czy czasem nie zyska on czegoś na tobie, jakby losem,
9 y te diga: «Bueno es tu camino», quedándose enfrente para ver qué te sucede.	9 i aby, mówiąc ci: Dobra jest twoja droga, nie stanął z przeciwka, by patrzeć na to, co przyjdzie na ciebie.
10 No te aconsejes del que te mira con desprecio, y de los que te envidian oculta tu consejo;	10 Nie naradzaj się z tym, kto na cię patrzy krzywym okiem, a przed tymi, co ci zazdroszczą, ukryj zamiary!
11 ni te aconsejes con mujer sobre su rival, con cobarde acerca la guerra, con negociante respecto del comercio, con comprador sobre la venta, con envidioso sobre la gratitud, con despiadado sobre la generosidad, con perezoso sobre cualquier trabajo, con temporero sobre el término de una obra, con siervo ocioso sobre un trabajo grande: no cuentes con éstos para ningún consejo.	11 [Nie naradzaj się] z kobietą co do jej rywalki, z tchórzliwym co do wojny, z kupcem co do zamiany towarów, z handlarzem co do sprzedaży, z zawistnym co do wdzięczności, z niemiłosiernym co do dobroczynności, z leniwym co do jakiejkolwiek pracy, z okresowym najemnikiem co do zakończenia zajęcia, z niewolnikiem opieszałym co do wielkiej pracy - gdy
12 Sino recurre siempre a un hombre piadoso, de quien sabes bien que guarda los mandamientos, cuya alma es según tu alma, y que, si caes, sufrirá contigo.	12 Natomiast z człowiekiem pobożnym podtrzymuj znajomość, a także z tym, o którym wiesz, że strzeże przykazań, którego dusza podobna do twej duszy, i kto jeślibyś upadł, będzie współczuł tobie.
13 Y mantén firme el consejo de tu corazón, que nadie es para ti más fiel que él.	13 Następnie trzymaj się rady twego serca, gdyż nad nią nie masz nic godniejszego wiary.
14 Pues el alma del hombre puede a veces advertir más que siete vigías sentados en lo alto para vigilar.	14 Dusza bowiem człowieka zwykła czasem więcej objawić niż siedem czat siedzących wysoko dla wypatrywania.
15 Y por encima de todo esto suplica al Altísimo, para que enderece tu camino en la verdad.	15 A ponad to wszystko proś Najwyższego, aby po drodze prawdy kierował twoimi krokami.
16 Principio de toda obra es la palabra, y antes de toda acción está el consejo.	16 Początkiem każdego dzieła - słowo, a przed każdym działaniem - myśl.
17 Raíz de los pensamientos es el corazón, de él salen cuatro ramas:	17 Korzeniem zamierzeń jest serce, skąd wyrastają cztery gałęzie:
18 bien y mal, vida y muerte, mas la que siempre los domina es la lengua.	18 dobro i zło, życie i śmierć, a nad tym wszystkim język ma pełną władzę.
19 Hay hombre diestro que adoctrina a muchos, y para sí mismo es un inútil.	19 Bywa mędrzec, który jest mądry dla wielu innych, a dla siebie samego jest niczym;
20 Hay quien se hace el sabio en palabras y es aborrecido, y que acabará sin tener qué comer.	20 bywa mędrzec, który przez swe mowy jest znienawidzony i wykluczą go z każdej wspaniałej uczty,
21 Pues no se le dio la gracia que viene del Señor, porque estaba vacío de toda sabiduría.	21 nie da mu Pan uznania u innych, gdyż nie ma on żadnej mądrości.
22 Hay quien para sí mismo es sabio, y los frutos de su inteligencia son, según él, dignos de fe.	22 Bywa mędrzec, który jest mądry dla siebie samego, a owoce jego wiedzy okazują się na jego ciele.
23 El varón sabio enseña a su pueblo, y los frutos de su inteligencia son dignos de fe.	23 Bywa mędrzec, który naród swój wychowuje, a owoce jego rozumu są niezawodne.
24 El varón sabio es colmado de bendiciones, y le llaman feliz todos los que le ven.	24 Kto jest mądry dla siebie, napełniony będzie zadowoleniem, a wszyscy, którzy go widzieć będą, nazwą go szczęśliwym.
25 La vida del hombre tiene días contados, mas los días de Israel no tienen número.	25 Życie człowieka ma dni ograniczone, lecz nieprzeliczone są dni Izraela.
26 El sabio en su pueblo se gana la confianza, y su nombre vivirá por los siglos.	26 Mądry uzyska chwałę u swego narodu, a imię jego żyć będzie na wieki.
27 Hijo, en tu vida prueba tu alma, ve lo que es malo para ella y no se los des.	27 Synu, w życiu doświadczaj siebie samego, patrz, co jest złem dla ciebie, i tego sobie odmów!
28 Pues no a todos les conviene todo, y no a todo el mundo le gusta lo mismo.	28 Nie wszystko służy wszystkim i nie każdy we wszystkim ma upodobanie.
29 No seas insaciable de todo placer, y no te abalances sobre la comida,	29 Na żadnej uczcie nie bądź nienasycony i nie rzucaj się na potrawy!
30 porque en el exceso de alimento hay enfermedad, y la intemperancia acaba en cólicos.	30 Z przejedzenia powstaje choroba, a nieumiarkowanie powoduje rozstrój żołądka.
31 Por intemperancia han muerto muchos, pero el que se vigila prolongará su vida.	31 Z przejedzenia wielu umarło, ale umiarkowany przedłuży swe życie.