1 וְאַחֲרֵי־כֵן הִבְדִּיל הָאָדוֹן עוֹד שִׁבְעִים אֲחֵרִים וַיִּשְׁלָחֵם לְפָנָיו שְׁנַיִם שְׁנַיִם אֶל־כָּל־עִיר וּמָקוֹם אֲשֶׁר בִּקֵּשׁ לָבוֹא שָׁמָּה | 1 Post haec autem designavit Dominus alios septuaginta duos et misit illosbinos ante faciem suam in omnem civitatem et locum, quo erat ipse venturus. |
2 וַיֹּאמֶר לָהֶם הֵן הַקָּצִיר רַב וְהַפֹּעֲלִים מְעַטִּים לָכֵן הִתְחַנְנוּ אֶל־אֲדוֹן הַקָּצִיר וְיִשְׁלַח פֹּעֲלִים לִקְצִירוֹ | 2 Etdicebat illis: “ Messis quidem multa, operarii autem pauci; rogate ergoDominum messis, ut mittat operarios in messem suam. |
3 לְכוּ־נָא הִנְנִי שֹׁלֵחַ אֶתְכֶם כַּכְּבָשִׂים בֵּין הַזְּאֵבִים | 3 Ite; ecce ego mitto vossicut agnos inter lupos. |
4 אַל־תִּשְׂאוּ כִיס וְלֹא תַרְמִיל וְלֹא נְעָלִים וְאַל־תִּשְׁאֲלוּ לִשְׁלוֹם־אִישׁ בַּדָּרֶךְ | 4 Nolite portare sacculum neque peram neque calceamentaet neminem per viam salutaveritis. |
5 וּלְכָל־בַּיִת אֲשֶׁר תָּבֹאוּ שָׁם אִמְרוּ בָרִאשׁוֹנָה שָׁלוֹם לַבַּיִת הַזֶּה | 5 In quamcumque domum intraveritis, primumdicite: “Pax huic domui”. |
6 וְהָיָה כִּי יִהְיֶה־שָּׁם בֶּן־שָׁלוֹם וְנָח עָלָיו שְׁלוֹמְכֶם וְאִם־לֹא אֲלֵיכֶם יָשׁוּב | 6 Et si ibi fuerit filius pacis, requiescet superillam pax vestra; sin autem, ad vos revertetur. |
7 וּבַבַּיִת הַהוּא תֵּשְׁבוּ וְתֹאכְלוּ וְתִשְׁתּוּ מִשֶּׁלָּהֶם כִּי שֹׁוֶה הַפּוֹעֵל בִּשְׂכָרוֹ אַל־תִּסְעוּ מִבַּיִת לְבָיִת | 7 In eadem autem domo maneteedentes et bibentes, quae apud illos sunt: dignus enim est operarius mercedesua. Nolite transire de domo in domum. |
8 וְכָל־עִיר אֲשֶׁר תָּבֹאוּ בָהּ וְקִבְּלוּ אֶתְכֶם אִכְלוּ־שָׁם אֶת־אֲשֶׁר יָשִׂימוּ לִפְנֵיכֶם | 8 Et in quamcumque civitatemintraveritis, et susceperint vos, manducate, quae apponuntur vobis, |
9 וְרִפְאוּ אֶת־הַחוֹלִים אֲשֶׁר בְּקִרְבָּהּ וְאִמְרוּ לָהֶם קָרְבָה אֲלֵיכֶם מַלְכוּת הָאֱלֹהִים | 9 et curateinfirmos, qui in illa sunt, et dicite illis: “Appropinquavit in vos regnum Dei”. |
10 וְכָל־עִיר אֲשֶׁר תָּבֹאוּ בָהּ וְלֹא יְקַבְּלוּ אֶתְכֶם צְאוּ לָכֶם אֶל־רְחוֹבוֹתֶיהָ וְאִמְרוּ | 10 In quamcumque civitatem intraveritis, et non receperint vos, exeuntes inplateas eius dicite: |
11 אַף אֶת־עֲפַר עִירְכֶם הַנִּדְבָּק בְּרַגְלֵינוּ נְנַעֲרֵהוּ לָכֶם אַךְ יָדֹעַ תֵּדְעוּ כִּי קָרְבָה אֲלֵיכֶם מַלְכוּת הָאֱלֹהִים | 11 “Etiam pulverem, qui adhaesit nobis ad pedes decivitate vestra, extergimus in vos; tamen hoc scitote, quia appropinquavitregnum Dei”. |
12 אֲנִי אֹמֵר אֲלֵיכֶם כִּי לִסְדוֹם יֵקַל בַּיּוֹם הַהוּא מִן־הָעִיר הַהִיא | 12 Dico vobis quia Sodomis in die illa remissius erit quam illicivitati. |
13 אוֹי לָךְ כּוֹרָזִין אוֹי לָךְ בֵּית־צָיְדָה כִּי הַגְּבוּרוֹת אֲשֶׁר נַעֲשֹוּ בְקִרְבְּכֶן אִלּוּ נַעֲשֹוּ בְּצוֹר וּבְצִידוֹן הֲלֹא כְבָר יָשְׁבוּ בְּשַׂק וָאֵפֶר וָשָׁבוּ | 13 Vae tibi, Chorazin! Vae tibi, Bethsaida! Quia si in Tyro et Sidonefactae fuissent virtutes, quae in vobis factae sunt, olim in cilicio et cineresedentes paeniterent. |
14 אָכֵן לְצוֹר וְצִידוֹן יֵקַל בַּדִּין מִכֶּם | 14 Verumtamen Tyro et Sidoni remissius erit in iudicioquam vobis.
|
15 וְאַתְּ כְּפַר־נַחוּם אֲשֶׁר עַד־הַשָּׁמַיִם הִתְרוֹמָמְתְּ אֶל־שְׁאוֹל תּוּרָדִי | 15 Et tu, Capharnaum, numquid usque in caelum exaltaberis? Usque ad infernumdemergeris!
|
16 הַשּׁוֹמֵעַ אֲלֵיכֶם אֵלַי הוּא שׁוֹמֵעַ וְהַבּוֹזֶה אֶתְכֶם אוֹתִי הוּא בוֹזֶה וְהַבּוֹזֶה אוֹתִי הוּא בוֹזֶה אֶת־אֲשֶׁר שְׁלָחָנִי | 16 Qui vos audit, me audit; et, qui vos spernit, me spernit; qui autem mespernit, spernit eum, qui me misit ”.
|
17 וַיָּשׁוּבוּ הַשִּׁבְעִים בְּשִׂמְחָה וַיֹּאמְרוּ אֲדֹנֵינוּ גַּם־הַשֵּׁדִים נִכְנָעִים לָנוּ בִּשְׁמֶךָ | 17 Reversi sunt autem septuaginta duo cum gaudio dicentes: “ Domine, etiamdaemonia subiciuntur nobis in nomine tuo! ”. |
18 וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם רָאִיתִי אֶת־הַשָּׂטָן נֹפֵל כַּבָּרָק מִן־הַשָּׁמָיִם | 18 Et ait illis: “ VidebamSatanam sicut fulgur de caelo cadentem. |
19 הִנֵּה הִשְׁלַטְתִּי אֶתְכֶם לִדְרֹךְ עַל־נְחָשִׁים וְעַקְרַבִּים וְעַל כָּל־גְּבוּרַת הָאֹיֵב וְכָל־דָּבָר לֹא יַזִּיק לָכֶם | 19 Ecce dedi vobis potestatem calcandisupra serpentes et scorpiones et supra omnem virtutem inimici; et nihil vobisnocebit. |
20 אַךְ בָּזֹאת אַל־תִּשְׂמְחוּ כִּי־נִכְנָעִים לָכֶם הָרוּחוֹת כִּי אִם־שִׂמְחוּ עַל אֲשֶׁר־נִכְתְּבוּ שְׁמוֹתֵיכֶם בַּשָּׁמָיִם | 20 Verumtamen in hoc nolite gaudere, quia spiritus vobis subiciuntur;gaudete autem quod nomina vestra scripta sunt in caelis ”.
|
21 בַּשָּׁעָה הַהִיא עָלַץ יֵשׁוּעַ בְּרוּחַ הַקֹּדֶשׁ וַיֹּאמַר אוֹדְךָ הָאָב אֲדוֹן הַשָּׁמַיִם וְהָאָרֶץ כִּי הִסְתַּרְתָּ אֶת־אֵלֶּה מִן־הַחֲכָמִים וְהַנְּבוֹנִים וְגִלִּיתָם לָעֹלָלִים הֵן אָבִי כִּי־כֵן הָיָה רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ | 21 In ipsa hora exsultavit Spiritu Sancto et dixit: “ Confiteor tibi, Pater,Domine caeli et terrae, quod abscondisti haec a sapientibus et prudentibus etrevelasti ea parvulis; etiam, Pater, quia sic placuit ante te. |
22 הַכֹּל נִמְסַר־לִי מֵאֵת אָבִי וְאֵין יוֹדֵעַ מִי הוּא הַבֵּן בִּלְתִּי הָאָב וּמִי הוּא הָאָב בִּלְתִּי הַבֵּן וַאֲשֶׁר יַחְפֹּץ הַבֵּן לְגַלּוֹתוֹ לוֹ | 22 Omnia mihitradita sunt a Patre meo; et nemo scit qui sit Filius, nisi Pater, et qui sitPater, nisi Filius et cui voluerit Filius revelare ”.
|
23 וַיִּפֶן אֶל־תַּלְמִידָיו לְבַדָּם וַיֹּאמַר אַשְׁרֵי הָעֵינַיִם הָרֹאוֹת אֵת אֲשֶׁר אַתֶּם רֹאִים | 23 Et conversus ad discipulos seorsum dixit: “ Beati oculi, qui vident, quaevidetis. |
24 כִּי אֲנִי אֹמֵר לָכֶם נְבִיאִים וּמְלָכִים רַבִּים חָפְצוּ לִרְאוֹת אֵת אֲשֶׁר אַתֶּם רֹאִים וְלֹא רָאוּ וְלִשְׁמֹעַ אֵת אֲשֶׁר אַתֶּם שֹׁמְעִים וְלֹא שָׁמֵעוּ | 24 Dico enim vobis: Multi prophetae et reges voluerunt videre, quae vosvidetis, et non viderunt, et audire, quae auditis, et non audierunt ”.
|
25 וְהִנֵּה אֶחָד מִבַּעֲלֵי הַתּוֹרָה קָם לְנַסּוֹתוֹ וַיֹּאמַר מוֹרֶה מָה־אֶעֱשֶׂה וְאִירַשׁ חַיֵּי עוֹלָם | 25 Et ecce quidam legis peritus surrexit tentans illum dicens: “ Magister,quid faciendo vitam aeternam possidebo? ”. |
26 וַיֹּאמֶר אֵלָיו מַה־כָּתוּב בַּתּוֹרָה וְאֵיךְ אַתָּה קוֹרֵא | 26 At ille dixit ad eum: “ InLege quid scriptum est? Quomodo legis? ”. |
27 וַיַּעַן וַיֹּאמַר וְאָהַבְתָּ אֵת יְהוָֹה אֱלֹהֶיךָ בְּכָל־לְבָבְךָ וּבְכָל־נַפְשְׁךָ וּבְכָל־מְאֹדְךָ וּבְכָל־מַדָּעֲךָ וְאֶת־רֵעֲךָ כָּמוֹךָ | 27 Ille autem respondens dixit: “Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex tota anima tua et ex omnibusviribus tuis et ex omni mente tua et proximum tuum sicut teipsum ”. |
28 וַיֹּאמֶר אֵלָיו כֵּן הֱשִׁיבוֹתָ עֲשֵׂה־זֹאת וֶחְיֵה | 28 Dixitque illi: “ Recte respondisti; hoc fac et vives ”. |
29 וְהוּא חָפֵץ לְהִצְטַדֵּק וַיֹּאמֶר אֶל יֵשׁוּעַ וּמִי הוּא רֵעִי | 29 Ille autem,volens iustificare seipsum, dixit ad Iesum: “ Et quis est meus proximus? ”.
|
30 וַיַּעַן יֵשׁוּעַ וַיֹּאמַר אִישׁ אֶחָד יָרַד מִירוּשָׁלַיִם לִירִיחוֹ וְנָפַל בִּידֵי שֹׁדְדִים וְהֵם הִפְשִׁיטֻהוּ וְגַם פְּצָעֻהוּ וַיַּעַזְבוּ אוֹתוֹ בֵּין חַיִּים לָמָוֶת וַיֵּלְכוּ לָהֶם | 30 Suscipiens autem Iesus dixit: “ Homo quidam descendebat ab Ierusalem inIericho et incidit in latrones, qui etiam despoliaverunt eum et, plagisimpositis, abierunt, semivivo relicto. |
31 וַיִּקֶר הַמִּקְרֶה כִּי־יָרַד כֹּהֵן אֶחָד בַּדֶּרֶךְ הַהוּא וַיַּרְא אֹתוֹ וַיַּעֲבֹר מֵעָלָיו | 31 Accidit autem, ut sacerdos quidamdescenderet eadem via et, viso illo, praeterivit; |
32 וְכֵן גַּם־אִישׁ לֵוִי פָּגַע בַּמָּקוֹם וַיִּגַּשׁ וַיַּרְא אֹתוֹ וַיַּעֲבֹר מֵעָלָיו | 32 similiter et Levita, cumesset secus locum et videret eum, pertransiit. |
33 וְאִישׁ שֹׁמְרוֹנִי הֹלֵךְ בַּדֶּרֶךְ וַיָּבֹא עָלָיו וַיַּרְא אֹתוֹ וַיֶּהֱמוּ רַחֲמָיו | 33 Samaritanus autem quidam iterfaciens, venit secus eum et videns eum misericordia motus est, |
34 וַיִּגַּשׁ אֵלָיו וַיֶּחְבַּשׁ אֶת־פְּצָעָיו וַיְסוּכֵם בְּשֶׁמֶן וַיָיִן וַיַּעֲלֵהוּ עַל־בְּהֶמְתּוֹ וַיּוֹלִיכֵהוּ אֶל־הַמָּלוֹן וַיְכַלְכְּלֵהוּ | 34 et appropiansalligavit vulnera eius infundens oleum et vinum; et imponens illum in iumentumsuum duxit in stabulum et curam eius egit. |
35 וְלַמָּחֳרָת בְּנָסְעוֹ הוֹצִיא שְׁנֵי דִינָרִים וַיִּתְּנֵם לְבַעַל הַמָּלוֹן וַיֹּאמַר כַּלְכֵּל אוֹתוֹ וְאֵת אֲשֶׁר תּוֹסִיף עוֹד לְהוֹצִיא עָלָיו אֲנִי בְשׁוּבִי אֲשַׁלְּמֶנּוּ לָךְ | 35 Et altera die protulit duosdenarios et dedit stabulario et ait: “Curam illius habe, et, quodcumquesupererogaveris, ego, cum rediero, reddam tibi”. |
36 וְעַתָּה מִי מֵאֵלֶּה הַשְּׁלשָׁה הָיָה בְעֵינֶיךָ הָרֵעַ לַנֹּפֵל בִּידֵי הַשֹּׁדְדִים | 36 Quis horum trium videturtibi proximus fuisse illi, qui incidit in latrones? ”. |
37 וַיֹּאמֶר הָעֹשֶׂה עִמּוֹ אֶת־הֶחָסֶד וַיֹּאמֶר אֵלָיו יֵשׁוּעַ לֵךְ וַעֲשֵׂה־כֵן גַּם־אָתָּה | 37 At ille dixit: “Qui fecit misericordiam in illum ”. Et ait illi Iesus: “ Vade et tu facsimiliter ”.
|
38 וַיְהִי בְנָסְעָם וַיָּבֹא אֶל־כְּפָר אֶחָד וְאִשָּׁה אַחַת וּשְׁמָהּ מָרְתָא אָסְפָה אוֹתוֹ אֶל־בֵּיתָהּ | 38 Cum autem irent, ipse intravit in quoddam castellum, et mulier quaedam Marthanomine excepit illum. |
39 וְלָהּ הָיְתָה אָחוֹת וּשְׁמָהּ מִרְיָם אֲשֶׁר יָשְׁבָה לְרַגְלֵי יֵשׁוּעַ לִשְׁמֹעַ אֶל־דְּבָרוֹ | 39 Et huic erat soror nomine Maria, quae etiam sedenssecus pedes Domini audiebat verbum illius. |
40 וּמָרְתָא יָגְעָה בְּרֹב שֵׁרוּתָהּ וַתִּגַּשׁ וַתֹּאמֶר הֲלֹא תָשִׂים עַל־לִבְּךָ אֲדֹנִי אֲשֶׁר אֲחוֹתִי עֲזָבַתְנִי לְשָׁרֵת לְבַדִּי אֱמָר־נָא אֵלֶיהָ וְתַעֲזָר־לִי | 40 Martha autem satagebat circafrequens ministerium; quae stetit et ait: “ Domine, non est tibi curae quodsoror mea reliquit me solam ministrare? Dic ergo illi, ut me adiuvet ”. |
41 וַיַּעַן יֵשׁוּעַ וַיֹּאמֶר לָהּ מָרְתָא מָרְתָא אַתְּ דֹּאֶגֶת וּמְבֹהֶלֶת עַל־הַרְבֵּה | 41 Etrespondens dixit illi Dominus: “ Martha, Martha, sollicita es et turbaris ergaplurima, |
42 אֲבָל אַחַת הִיא מִן־הַצֹּרֶךְ וּמִרְיָם בָּחֲרָה לָהּ הַחֵלֶק הַטּוֹב אֲשֶׁר לֹא־יֻקַּח מִמֶּנָּה | 42 porro unum est necessarium; Maria enim optimam partem elegit, quaenon auferetur ab ea ”.
|