1 L'insonnia per arricchire consuma la carne, le preoccupazioni connesse tolgono il sonno. | 1 αγρυπνια πλουτου εκτηκει σαρκας και η μεριμνα αυτου αφιστα υπνον |
2 La preoccupazione dell'insonnia impedisce una buona dormita, pure una grave malattia allontana il sonno. | 2 μεριμνα αγρυπνιας αποστησει νυσταγμον και αρρωστημα βαρυ εκνηψει υπνον |
3 Il ricco si affatica per accumulare gli averi, se riposa vuol godersi i piaceri. | 3 εκοπιασεν πλουσιος εν συναγωγη χρηματων και εν τη αναπαυσει εμπιμπλαται των τρυφηματων αυτου |
4 Il povero si affatica per una vita di stenti, ma se si riposa cade in miseria. | 4 εκοπιασεν πτωχος εν ελαττωσει βιου και εν τη αναπαυσει επιδεης γινεται |
5 Chi ama l'oro non sarà giusto, chi insegue il denaro vi trova l'inganno. | 5 ο αγαπων χρυσιον ου δικαιωθησεται και ο διωκων διαφορα εν αυτοις πλανηθησεται |
6 Molti son caduti a causa dell'oro, e la perdizione fu davanti a loro. | 6 πολλοι εδοθησαν εις πτωμα χαριν χρυσιου και εγενηθη η απωλεια αυτων κατα προσωπον αυτων |
7 E' legno d'inciampo per quanti ne sono folli, chi è senza senno vi trova la perdizione. | 7 ξυλον προσκομματος εστιν τοις ενθουσιαζουσιν αυτω και πας αφρων αλωσεται εν αυτω |
8 Beato il ricco che è trovato senza colpa, che non è andato dietro all'oro; | 8 μακαριος πλουσιος ος ευρεθη αμωμος και ος οπισω χρυσιου ουκ επορευθη |
9 chi è, perché possiamo lodarlo? Egli ha operato prodigi nel suo popolo. | 9 τις εστιν και μακαριουμεν αυτον εποιησεν γαρ θαυμασια εν λαω αυτου |
10 Chi è rimasto puro in questa prova? Egli merita di essere lodato. Egli poteva trasgredire e non ha trasgredito, fare il male e non l'ha fatto. | 10 τις εδοκιμασθη εν αυτω και ετελειωθη και εσται αυτω εις καυχησιν τις εδυνατο παραβηναι και ου παρεβη και ποιησαι κακα και ουκ εποιησεν |
11 Perciò i suoi beni si accresceranno e l'assemblea proclamerà le sue beneficenze. | 11 στερεωθησεται τα αγαθα αυτου και τας ελεημοσυνας αυτου εκδιηγησεται εκκλησια |
12 Siedi a una grande tavola? Non spalancare su di essa la tua gola e non dire: "Ci sono molte cose". | 12 επι τραπεζης μεγαλης εκαθισας μη ανοιξης επ' αυτης φαρυγγα σου και μη ειπης πολλα γε τα επ' αυτης |
13 Ricòrdati che è un male l'occhio avido: c'è cosa più cattiva nella creazione? Esso piange, perciò, davanti a tutto. | 13 μνησθητι οτι κακον οφθαλμος πονηρος πονηροτερον οφθαλμου τι εκτισται δια τουτο απο παντος προσωπου δακρυει |
14 Dove adocchia un altro, non stendere la mano, non far ressa con lui attorno al piatto. | 14 ου εαν επιβλεψη μη εκτεινης χειρα και μη συνθλιβου αυτω εν τρυβλιω |
15 Impara da te stesso i desideri del prossimo, perciò rifletti in quello che fai. | 15 νοει τα του πλησιον εκ σεαυτου και επι παντι πραγματι διανοου |
16 Mangia da vero uomo quanto ti sta dinanzi, non masticare scrosciando, per non esser disprezzato. | 16 φαγε ως ανθρωπος τα παρακειμενα σοι και μη διαμασω μη μισηθης |
17 Finisci per primo, in segno d'educazione, non esser ingordo, perché fa brutta impressione. | 17 παυσαι πρωτος χαριν παιδειας και μη απληστευου μηποτε προσκοψης |
18 Se siedi in mezzo a tante persone, non stender la mano prima di loro. | 18 και ει ανα μεσον πλειονων εκαθισας προτερος αυτων μη εκτεινης την χειρα σου |
19 All'uomo ben educato basta il poco, così a letto non sente l'affanno. | 19 ως ικανον ανθρωπω πεπαιδευμενω το ολιγον και επι της κοιτης αυτου ουκ ασθμαινει |
20 Il sonno è sano se lo stomaco è misurato, ci si alza presto ben padroni di sé. Malessere, insonnia, nausea e colica accompagnano l'uomo ingordo. | 20 υπνος υγιειας επι εντερω μετριω ανεστη πρωι και η ψυχη αυτου μετ' αυτου πονος αγρυπνιας και χολερας και στροφος μετα ανδρος απληστου |
21 Se sei costretto a mangiar troppo, àlzati, vomita lontano e ti sentirai meglio. | 21 και ει εβιασθης εν εδεσμασιν αναστα εμεσον πορρω και αναπαυση |
22 Ascoltami, o figlio, non mi disprezzare, alla fine troverai vere le mie parole. Sii diligente in tutte le tue opere e la malattia non ti avvicinerà. | 22 ακουσον μου τεκνον και μη εξουδενησης με και επ' εσχατων ευρησεις τους λογους μου εν πασι τοις εργοις σου γινου εντρεχης και παν αρρωστημα ου μη σοι απαντηση |
23 Le labbra lodano chi è splendido nei conviti, il vanto della sua munificenza è meritato. | 23 λαμπρον επ' αρτοις ευλογησει χειλη και η μαρτυρια της καλλονης αυτου πιστη |
24 La città mormora di chi è tirchio con gli invitati, del suo difetto si dà precisa testimonianza. | 24 πονηρω επ' αρτω διαγογγυσει πολις και η μαρτυρια της πονηριας αυτου ακριβης |
25 Non mostrare la tua virilità col vino, perché il vino ha rovinato molti. | 25 εν οινω μη ανδριζου πολλους γαρ απωλεσεν ο οινος |
26 La fornace prova il metallo nella tempera, così il vino prova il cuore in una sfida di arroganti. | 26 καμινος δοκιμαζει στομωμα εν βαφη ουτως οινος καρδιας εν μαχη υπερηφανων |
27 Il vino, per gli uomini, equivale a vita, ma solo se lo bevi in giusta misura. Che vita è quella di chi è privato del vino? Esso fu creato all'inizio per rallegrare. | 27 εφισον ζωης οινος ανθρωποις εαν πινης αυτον εν μετρω αυτου τις ζωη ελασσουμενω οινω και αυτος εκτισται εις ευφροσυνην ανθρωποις |
28 E' gioia del cuore e allegrezza dell'animo il vino bevuto a tempo giusto. | 28 αγαλλιαμα καρδιας και ευφροσυνη ψυχης οινος πινομενος εν καιρω αυταρκης |
29 Amareggia l'animo il bere molto vino, provoca irritazione e caduta. | 29 πικρια ψυχης οινος πινομενος πολυς εν ερεθισμω και αντιπτωματι |
30 L'ubriachezza accresce l'ira dello stolto a suo danno, diminuisce la sua forza e aggiunge ferite. | 30 πληθυνει μεθη θυμον αφρονος εις προσκομμα ελαττων ισχυν και προσποιων τραυματα |
31 In un banchetto non rimproverare il vicino, non l'oltraggiare quando è allegro. Non dirgli parole di biasimo, e non affliggerlo chiedendogli quanto ti deve. | 31 εν συμποσιω οινου μη ελεγξης τον πλησιον και μη εξουθενησης αυτον εν ευφροσυνη αυτου λογον ονειδισμου μη ειπης αυτω και μη αυτον θλιψης εν απαιτησει |