1 ויהי כראותו את המון העם ויעל ההרה וישב שם ויגשו אליו תלמידיו | 1 Videns autem turbas, ascendit in montem; et cum sedisset, ac cesserunt adeum discipuli eius; |
2 ויפתח את פיהו וילמד אותם לאמר | 2 et aperiens os suum docebat eos dicens:
|
3 אשרי עניי רוח כי להם מלכות השמים | 3 “ Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum.
|
4 אשרי האבלים כי הם ינחמו | 4 Beati, qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur.
|
5 אשרי הענוים כי המה יירשו הארץ | 5 Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram.
|
6 אשרי הרעבים והצמאים לצדקה כי הם ישבעו | 6 Beati, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur.
|
7 אשרי הרחמנים כי הם ירחמו | 7 Beati misericordes, quia ipsi misericordiam consequentur.
|
8 אשרי ברי לבב כי הם יחזו את האלהים | 8 Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt.
|
9 אשרי רדפי שלום כי בני אלהים יקראו | 9 Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur.
|
10 אשרי הנרדפים על דבר הצדקה כי להם מלכות השמים | 10 Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum estregnum caelorum.
|
11 אשריכם אם יחרפו וירדפו אתכם וידברו בשקר עליכם כל רע בעבורי | 11 Beati estis cum maledixerint vobis et persecuti vos fuerint et dixerint omnemalum adversum vos, mentientes, propter me. |
12 שמחו וגילו כי שכרכם רב בשמים כי כן רדפו את הנביאים אשר היו לפניכם | 12 Gaudete et exsultate, quoniammerces vestra copiosa est in caelis; sic enim persecuti sunt prophetas, quifuerunt ante vos.
|
13 אתם מלח הארץ ואם המלח היה תפל במה ימלח הן לא יצלח עוד לכל כי אם להשליך חוצה והיה מרמס לבני אדם | 13 Vos estis sal terrae; quod si sal evanuerit, in quo salietur? Ad nihilumvalet ultra, nisi ut mittatur foras et conculcetur ab hominibus.
|
14 אתם אור העולם עיר ישבת על ההר לא תוכל להסתר | 14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita; |
15 גם אין מדליקים נר ושמים אותו תחת האיפה כי אם על המנורה ויאר לכל אנשי הבית | 15 neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, utluceat omnibus, qui in domo sunt. |
16 כן יאר אורכם לפני בני האדם למען יראו מעשיכם הטובים ושבחו את אביכים שבשמים | 16 Sic luceat lux vestra coram hominibus, utvideant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est.
|
17 אל תחשבו כי באתי להפר את התורה או את דברי הנביאים לא באתי להפר כי אם למלאת | 17 Nolite putare quoniam veni solvere Legem aut Prophetas; non veni solvere, sedadimplere. |
18 כי אמן אמר אני לכם עד כי יעברו השמים והארץ לא תעבר יוד אחת או קוץ אחד מן התורה עד אשר יעשה הכל | 18 Amen quippe dico vobis: Donec transeat caelum et terra, iota unumaut unus apex non praeteribit a Lege, donec omnia fiant. |
19 לכן מי אשר יפר אחת מן המצות הקטנות האלה וכן ילמד את בני האדם קטון יקרא במלכות השמים ואשר יעשה וילמד אותן הוא גדול יקרא במלכות השמים | 19 Qui ergo solveritunum de mandatis istis minimis et docuerit sic homines, minimus vocabitur inregno caelorum; qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regnocaelorum.
|
20 כי אני אמר לכם אם לא תרבה צדקתכם מצדקת הסופרים והפרושים לא תבאו אל מלכות השמים | 20 Dico enim vobis: Nisi abundaverit iustitia vestra plus quam scribarum etpharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum.
|
21 שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תרצח ואשר ירצח מחיב הוא לבית דין | 21 Audistis quia dictum est antiquis: “Non occides; qui autem occiderit, reuserit iudicio”. |
22 אבל אני אמר לכם כל אשר יקצף על אחיו חנם מחיב הוא לבית דין ואשר יאמר אל אחיו רקא מחיב הוא לסנהדרין ואשר יאמר אתה הנבל מחיב לאש גיהנם | 22 Ego autem dico vobis: Omnis, qui irascitur fratri suo, reuserit iudicio; qui autem dixerit fratri suo: “Racha”, reus erit concilio; quiautem dixerit: “Fatue”, reus erit gehennae ignis. |
23 לכן אם תקריב קרבנך אל המזבח ושם תזכר כי יש לאחיך דבר עליך | 23 Si ergo offeres munustuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversumte, |
24 עזוב תעזב שם את קרבנך לפני המזבח וקדם ללכת לכפר פני אחיך ואחרי כן בוא הקרב את קרבנך | 24 relinque ibi munus tuum ante altare et vade, prius, reconciliare fratrituo et tunc veniens offer munus tuum. |
25 מהר התרצה לאיש ריבך בעודך בדרך אתו פן יסגיר אתך איש ריבך אל השפט והשפט יסגירך לשוטר והשלכת את בית הכלא | 25 Esto consentiens adversario tuo cito,dum es in via cum eo, ne forte tradat te adversarius iudici, et iudex tradat teministro, et in carcerem mittaris. |
26 אמן אמר אני לך לא תצא משם עד אשר שלמת את הפרוטה האחרונה | 26 Amen dico tibi: Non exies inde, donecreddas novissimum quadrantem.
|
27 שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תנאף | 27 Audistis quia dictum est: "Non moechaberis". |
28 אבל אני אמר לכם כל אשר יביט באשה לחמד אותה נאף נאפה בלבו | 28 Ego autem dicovobis: Omnis, qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, iam moechatus est eamin corde suo. |
29 ואם תכשילך עין ימינך נקר אותה והשלך ממך כי טוב לך אשר יאבד אחד מאבריך מרדת כל גופך אל גיהנם | 29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum et proiceabs te; expedit enim tibi, ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpustuum mittatur in gehennam. |
30 ואם ידך הימנית תכשילך קצץ אותה והשלך ממך כי טוב לך אשר יאבד אחד מאבריך מרדת כל גופך אל גיהנם | 30 Et si dextera manus tua scandalizat te, abscideeam et proice abs te; expedit enim tibi, ut pereat unum membrorum tuorum, quamtotum corpus tuum abeat in gehennam.
|
31 ונאמר איש אשר ישלח את אשתו ונתן לה ספר כריתות | 31 Dictum est autem: “Quicumque dimiserit uxorem suam, det illi libellumrepudii”. |
32 אבל אני אמר לכם המשלח את אשתו בלתי על דבר זנות עשה אתה נאפת והלקח את הגרושה לו לאשה נאף הוא | 32 Ego autem dico vobis: Omnis, qui dimiserit uxorem suam, exceptafornicationis causa, facit eam moechari; et, qui dimissam duxerit, adulterat.
|
33 עוד שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תשבע לשקר ושלם ליהוה שבעותיך | 33 Iterum audistis quia dictum est antiquis: "Non periurabis; reddes autemDomino iuramenta tua". |
34 אבל אני אמר לכם לא תשבעו כל שבועה לא בשמים כי כסא אלהים המה | 34 Ego autem dico vobis: Non iurare omnino, nequeper caelum, quia thronus Dei est, |
35 ולא בארץ כי הדום רגליו היא ולא בירושלים כי היא קרית מלך רב | 35 neque per terram, quia scabellum est pedumeius, neque per Hierosolymam, quia civitas est magni Regis; |
36 ]73-63[ אף בראשך אל תשבע כי אין ביכלתך להפך שער אחד ללבן או לשחר אך יהי דברין הן הן לא לא והיותר מאלה מן הרע הוא | 36 neque per caputtuum iuraveris, quia non potes unum capillum album facere aut nigrum. |
37 ]73-63[ | 37 Sitautem sermo vester: “Est, est”, “Non, non”; quod autem his abundantiusest, a Malo est.
|
38 שמעתם כי נאמר עין תחת עין שן תחת שן | 38 Audistis quia dictum est: "Oculum pro oculo et dentem pro dente". |
39 אבל אני אמר לכם אל תתקוממו לרע אך המכה אותך על הלפי הימנית הטה לו גם את האחרת | 39 Ego autem dico vobis: Non resistere malo; sed si quis te percusserit indextera maxilla tua, praebe illi et alteram; |
40 ואשר יחפץ לריב עמך ולקחת את כתנתך תן לו גם את חמעיל | 40 et ei, qui vult tecum iudiciocontendere et tunicam tuam tollere, remitte ei et pallium; |
41 והאנס אותך ללכת עמו דרך מיל לך אתו שנים | 41 et quicumque teangariaverit mille passus, vade cum illo duo. |
42 השאל מאתך תן לו והבא ללות ממך אל תשב פניו | 42 Qui petit a te, da ei; etvolenti mutuari a te, ne avertaris.
|
43 שמעתם כי נאמר ואהבת לרעך ושנאת את איבך | 43 Audistis quia dictum est: "Diliges proximum tuum et odio habebisinimicum tuum". |
44 אבל אני אמר לכם אהבו את איביכם ברכו את מקקליכם היטיבו לשנאיכם והתפללו בעד מכאיביכם ורדפיכם | 44 Ego autem dico vobis: Diligite inimicos vestros et oratepro persequentibus vos, |
45 למען תהיו בנים לאביכם שבשמים אשר הוא מזריח שמשו לרעים ולטובים וממטיר על הצדיקים וגם על הרשעים | 45 ut sitis filii Patris vestri, qui in caelis est, quiasolem suum oriri facit super malos et bonos et pluit super iustos et iniustos. |
46 כי אם תאהבו את אהביכם מה הוא שכרכם הלא גם המכסים יעשו זאת | 46 Si enim dilexeritis eos, qui vos diligunt, quam mercedem habetis? Nonne etpublicani hoc faciunt? |
47 ואם תשאלו לשלום אחיכם בלבד מה יתרון לכם הלא גם המכסים יעשו זאת | 47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quidamplius facitis? Nonne et ethnici hoc faciunt? |
48 לכן היו שלמים כאשר אביכם שבשמים שלם הוא | 48 Estote ergo vos perfecti,sicut Pater vester caelestis perfectus est.
|