ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ - Siracide - Sirach 22

GREEK BIBLE	NEW JERUSALEM
1 λιθω ηρδαλωμενω συνεβληθη οκνηρος και πας εκσυριει επι τη ατιμια αυτου	1 An idler is like a stone covered in filth, everyone whistles at his disgrace.
2 βολβιτω κοπριων συνεβληθη οκνηρος πας ο αναιρουμενος αυτον εκτιναξει χειρα	2 An idler is like a lump of dung, anyone picking it up shakes it off his hand.
3 αισχυνη πατρος εν γεννησει απαιδευτου θυγατηρ δε επ' ελαττωσει γινεται	3 It is a disgrace to have fathered a badly brought-up son, but the birth of any daughter is a loss;
4 θυγατηρ φρονιμη κληρονομησει ανδρα αυτης και η καταισχυνουσα εις λυπην γεννησαντος	4 a sensible daughter wil find a husband, but a shameless one is a grief to her father.
5 πατερα και ανδρα καταισχυνει η θρασεια και υπο αμφοτερων ατιμασθησεται	5 A brazen daughter puts father and mother to shame, and wil be disowned by both.
6 μουσικα εν πενθει ακαιρος διηγησις μαστιγες δε και παιδεια εν παντι καιρω σοφιας	6 An untimely remonstrance is like music at a funeral, but a thrashing and correction are wisdom at altimes.
7 -	7
8 -	8
9 συγκολλων οστρακον ο διδασκων μωρον εξεγειρων καθευδοντα εκ βαθεος υπνου	9 Teaching a fool is like gluing bits of pottery together -- you are rousing someone who is besotted withsleep.
10 διηγουμενος νυσταζοντι ο διηγουμενος μωρω και επι συντελεια ερει τι εστιν	10 You might as wel talk to someone sound asleep; when you have finished the fool will say, 'What'sup?'
11 επι νεκρω κλαυσον εξελιπεν γαρ φως και επι μωρω κλαυσον εξελιπεν γαρ συνεσιν ηδιον κλαυσον επι νεκρω οτι ανεπαυσατο του δε μωρου υπερ θανατον η ζωη πονηρα	11 Shed tears for the dead, who has left the light behind; shed tears for the fool, who has left his witsbehind. Shed quieter tears for the dead who is at rest, for the fool life is worse than death.
12 πενθος νεκρου επτα ημεραι μωρου δε και ασεβους πασαι αι ημεραι της ζωης αυτου	12 Mourning for the dead lasts seven days, for the foolish and ungodly al the days of their lives.
13 μετα αφρονος μη πληθυνης λογον και προς ασυνετον μη πορευου φυλαξαι απ' αυτου ινα μη κοπον εχης και ου μη μολυνθης εν τω εντιναγμω αυτου εκκλινον απ' αυτου και ευρησεις αναπαυσιν και ου μη ακηδιασης εν τη απονοια αυτου	13 Do not waste many words on the stupid, do not go near a dolt. Beware of him, or you wil have troubleand be soiled by contact with him; keep away from him, and you will have peace of mind and not be exasperatedby his fol y.
14 υπερ μολιβον τι βαρυνθησεται και τι αυτω ονομα αλλ' η μωρος	14 What is heavier than lead, and what is its name if not 'fool'?
15 αμμον και αλα και βωλον σιδηρου ευκοπον υπενεγκειν η ανθρωπον ασυνετον	15 Sand and salt and a lump of iron are a lighter burden than a dolt.
16 ιμαντωσις ξυλινη ενδεδεμενη εις οικοδομην εν συσσεισμω ου διαλυθησεται ουτως καρδια εστηριγμενη επι διανοηματος βουλης εν καιρω ου δειλιασει	16 A tie-beam bonded into a building will not be dislodged by an earthquake; so too, a heart resolvedafter due reflection will not flinch at the critical moment.
17 καρδια ηδρασμενη επι διανοιας συνεσεως ως κοσμος ψαμμωτος τοιχου ξυστου	17 A heart founded on intel igent reflection is like a stucco decoration on a smooth wall.
18 χαρακες επι μετεωρου κειμενοι κατεναντι ανεμου ου μη υπομεινωσιν ουτως καρδια δειλη επι διανοηματος μωρου κατεναντι παντος φοβου ου μη υπομεινη	18 Pebbles placed on top of a wal wil not stand up to the wind; no more can the heart of a fool frightenedat his own thoughts stand up to fear.
19 ο νυσσων οφθαλμον καταξει δακρυα και νυσσων καρδιαν εκφαινει αισθησιν	19 Prick an eye and you wil draw a tear, prick a heart and you reveal its feelings.
20 βαλλων λιθον επι πετεινα αποσοβει αυτα και ο ονειδιζων φιλον διαλυσει φιλιαν	20 Throw stones at birds and you scare them away, reproach a friend and you destroy a friendship.
21 επι φιλον εαν σπασης ρομφαιαν μη αφελπισης εστιν γαρ επανοδος	21 If you have drawn your sword on a friend, do not despair; there is a way back.
22 επι φιλον εαν ανοιξης στομα μη ευλαβηθης εστιν γαρ διαλλαγη πλην ονειδισμου και υπερηφανιας και μυστηριου αποκαλυψεως και πληγης δολιας εν τουτοις αποφευξεται πας φιλος	22 If you have opened your mouth against your friend, do not worry; there is hope for reconciliation; butinsult, arrogance, betrayal of secrets, and the stab in the back -- in these cases any friend is lost.
23 πιστιν κτησαι εν πτωχεια μετα του πλησιον ινα εν τοις αγαθοις αυτου ομου πλησθης εν καιρω θλιψεως διαμενε αυτω ινα εν τη κληρονομια αυτου συγκληρονομησης	23 Win your neighbour's confidence when he is poor, so that you may enjoy his later good fortune withhim; stand by him in times of trouble, in order to have your share when he comes into a legacy.
24 προ πυρος ατμις καμινου και καπνος ουτως προ αιματων λοιδοριαι	24 Fire is heralded by the reek of the furnace and smoke, so too, bloodshed by insults.
25 φιλον σκεπασαι ουκ αισχυνθησομαι και απο προσωπου αυτου ου μη κρυβω	25 I shal not be ashamed to shelter a friend nor shal I hide away from him,
26 και ει κακα μοι συμβησεται δι' αυτον πας ο ακουων φυλαξεται απ' αυτου	26 and if evil comes to me through him, everyone who hears about it will beware of him.
27 τις δωσει επι στομα μου φυλακην και επι των χειλεων μου σφραγιδα πανουργον ινα μη πεσω απ' αυτης και η γλωσσα μου απολεση με	27 Who wil set a guard on my mouth, and an efficient seal on my lips, to keep me from fal ing, and mytongue from causing my ruin?