1 Był pewien chory, Łazarz z Betanii, z miejscowości Marii i jej siostry Marty. | 1 Erat autem quidam lan guens Lazarus a Bethania, de castello Mariae etMarthae sororis eius. |
2 Maria zaś była tą, która namaściła Pana olejkiem i włosami swoimi otarła Jego nogi. Jej to brat Łazarz chorował. | 2 Maria autem erat, quae unxit Dominum unguento etextersit pedes eius capillis suis, cuius frater Lazarus infirmabatur. |
3 Siostry zatem posłały do Niego wiadomość: Panie, oto choruje ten, którego Ty kochasz. | 3 Miseruntergo sorores ad eum dicentes: “ Domine, ecce, quem amas, infirmatur ”.
|
4 Jezus usłyszawszy to rzekł: Choroba ta nie zmierza ku śmierci, ale ku chwale Bożej, aby dzięki niej Syn Boży został otoczony chwałą. | 4 Audiens autem Iesus dixit: “ Infirmitas haec non est ad mortem sed progloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam ”. |
5 A Jezus miłował Martę i jej siostrę, i Łazarza. | 5 Diligebat autem IesusMartham et sororem eius et Lazarum. |
6 Mimo jednak że słyszał o jego chorobie, zatrzymał się przez dwa dni w miejscu pobytu. | 6 Ut ergo audivit quia infirmabatur, tuncquidem mansit in loco, in quo erat, duobus diebus; |
7 Dopiero potem powiedział do swoich uczniów: Chodźmy znów do Judei. | 7 deinde post hoc dicitdiscipulis: “ Eamus in Iudaeam iterum ”. |
8 Rzekli do Niego uczniowie: Rabbi, dopiero co Żydzi usiłowali Cię ukamienować i znów tam idziesz? | 8 Dicunt ei discipuli: “ Rabbi,nunc quaerebant te Iudaei lapidare, et iterum vadis illuc? ”. |
9 Jezus im odpowiedział: Czyż dzień nie liczy dwunastu godzin? Jeżeli ktoś chodzi za dnia, nie potknie się, ponieważ widzi światło tego świata. | 9 ResponditIesus: “ Nonne duodecim horae sunt diei? Si quis ambulaverit in die, nonoffendit, quia lucem huius mundi videt; |
10 Jeżeli jednak ktoś chodzi w nocy, potknie się, ponieważ brak mu światła. | 10 si quis autem ambulaverit in nocte,offendit, quia lux non est in eo ”. |
11 To powiedział, a następnie rzekł do nich: Łazarz, przyjaciel nasz, zasnął, lecz idę, aby go obudzić. | 11 Haec ait et post hoc dicit eis: “Lazarus amicus noster dormit, sed vado, ut a somno exsuscitem eum ”. |
12 Uczniowie rzekli do Niego: Panie, jeżeli zasnął, to wyzdrowieje. | 12 Dixerunt ergo ei discipuli: “ Domine, si dormit, salvus erit ”. |
13 Jezus jednak mówił o jego śmierci, a im się wydawało, że mówi o zwyczajnym śnie. | 13 Dixeratautem Iesus de morte eius, illi autem putaverunt quia de dormitione somnidiceret. |
14 Wtedy Jezus powiedział im otwarcie: Łazarz umarł, | 14 Tunc ergo dixit eis Iesus manifeste: “ Lazarus mortuus est, |
15 ale raduję się, że Mnie tam nie było, ze względu na was, abyście uwierzyli. Lecz chodźmy do niego. | 15 etgaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non eram ibi; sed eamus ad eum ”. |
16 Na to Tomasz, zwany Didymos, rzekł do współuczniów: Chodźmy także i my, aby razem z Nim umrzeć. | 16 Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymus, ad condiscipulos: “ Eamus et nos, utmoriamur cum eo! ”.
|
17 Kiedy Jezus tam przybył, zastał Łazarza już do czterech dni spoczywającego w grobie. | 17 Venit itaque Iesus et invenit eum quattuor dies iam in monumento habentem. |
18 A Betania była oddalona od Jerozolimy około piętnastu stadiów | 18 Erat autem Bethania iuxta Hierosolymam quasi stadiis quindecim. |
19 i wielu Żydów przybyło przedtem do Marty i Marii, aby je pocieszyć po bracie. | 19 Multi autemex Iudaeis venerant ad Martham et Mariam, ut consolarentur eas de fratre. |
20 Kiedy zaś Marta dowiedziała się, że Jezus nadchodzi, wyszła Mu na spotkanie. Maria zaś siedziała w domu. | 20 Martha ergo ut audivit quia Iesus venit, occurrit illi; Maria autem domisedebat. |
21 Marta rzekła do Jezusa: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł. | 21 Dixit ergo Martha ad Iesum: “ Domine, si fuisses hic, frater meusnon esset mortuus! |
22 Lecz i teraz wiem, że Bóg da Ci wszystko, o cokolwiek byś prosił Boga. | 22 Sed et nunc scio quia, quaecumque poposceris a Deo, dabittibi Deus ”. |
23 Rzekł do niej Jezus: Brat twój zmartwychwstanie. | 23 Dicit illi Iesus: “ Resurget frater tuus ”. |
24 Rzekła Marta do Niego: Wiem, że zmartwychwstanie w czasie zmartwychwstania w dniu ostatecznym. | 24 Dicit eiMartha: “ Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die ”. |
25 Rzekł do niej Jezus: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie. | 25 Dixitei Iesus: “ Ego sum resurrectio et vita. Qui credit in me, etsi mortuusfuerit, vivet; |
26 Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki. Wierzysz w to? | 26 et omnis, qui vivit et credit in me, non morietur in aeternum.Credis hoc? ”. |
27 Odpowiedziała Mu: Tak, Panie! Ja wciąż wierzę, żeś Ty jest Mesjasz, Syn Boży, który miał przyjść na świat. | 27 Ait illi: “ Utique, Domine; ego credidi quia tu esChristus Filius Dei, qui in mundum venisti ”.
|
28 Gdy to powiedziała, odeszła i przywołała po kryjomu swoją siostrę, mówiąc: Nauczyciel jest i woła cię. | 28 Et cum haec dixisset, abiit et vocavit Mariam sororem suam silentio dicens:“ Magister adest et vocat te ”. |
29 Skoro zaś tamta to usłyszała, wstała szybko i udała się do Niego. | 29 Illa autem ut audivit, surrexit cito etvenit ad eum; |
30 Jezus zaś nie przybył jeszcze do wsi, lecz był wciąż w tym miejscu, gdzie Marta wyszła Mu na spotkanie. | 30 nondum enim venerat Iesus in castellum, sed erat adhuc in illoloco, ubi occurrerat ei Martha. |
31 Żydzi, którzy byli z nią w domu i pocieszali ją, widząc, że Maria szybko wstała i wyszła, udali się za nią, przekonani, że idzie do grobu, aby tam płakać. | 31 Iudaei igitur, qui erant cum ea in domo etconsolabantur eam, cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exiit, secuti sunteam putantes: “ Vadit ad monumentum, ut ploret ibi ”. |
32 A gdy Maria przyszła do miejsca, gdzie był Jezus, ujrzawszy Go upadła Mu do nóg i rzekła do Niego: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł. | 32 Maria ergo, cumvenisset ubi erat Iesus, videns eum cecidit ad pedes eius dicens ei: “ Domine,si fuisses hic, non esset mortuus frater meus! ”. |
33 Gdy więc Jezus ujrzał jak płakała ona i Żydzi, którzy razem z nią przyszli, wzruszył się w duchu, rozrzewnił i zapytał: Gdzieście go położyli? | 33 Iesus ergo, ut vidit eamplorantem et Iudaeos, qui venerant cum ea, plorantes, fremuit spiritu etturbavit seipsum |
34 Odpowiedzieli Mu: Panie, chodź i zobacz. | 34 et dixit: “ Ubi posuistis eum? ”. Dicunt ei: “ Domine,veni et vide ”. |
35 Jezus zapłakał. | 35 Lacrimatus est Iesus. |
36 A Żydzi rzekli: Oto jak go miłował! | 36 Dicebant ergo Iudaei: “ Eccequomodo amabat eum! ”. |
37 Niektórzy z nich powiedzieli: Czy Ten, który otworzył oczy niewidomemu, nie mógł sprawić, by on nie umarł? | 37 Quidam autem dixerunt ex ipsis: “ Non poterat hic,qui aperuit oculos caeci, facere, ut et hic non moreretur? ”.
|
38 A Jezus ponownie, okazując głębokie wzruszenie, przyszedł do grobu. Była to pieczara, a na niej spoczywał kamień. | 38 Iesus ergo rursum fremens in semetipso, venit ad monumentum; erat autemspelunca, et lapis superpositus erat ei. |
39 Jezus rzekł: Usuńcie kamień. Siostra zmarłego, Marta, rzekła do Niego: Panie, już cuchnie. Leży bowiem od czterech dni w grobie. | 39 Ait Iesus: “ Tollite lapidem! ”.Dicit ei Martha, soror eius, qui mortuus fuerat: “ Domine, iam foetet;quatriduanus enim est! ”. |
40 Jezus rzekł do niej: Czyż nie powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz chwałę Bożą? Usunięto więc kamień. | 40 Dicit ei Iesus: “ Nonne dixi tibi quoniam, sicredideris, videbis gloriam Dei? ”. |
41 Jezus wzniósł oczy do góry i rzekł: Ojcze, dziękuję Ci, żeś mnie wysłuchał. | 41 Tulerunt ergo lapidem. Iesus autem,elevatis sursum oculis, dixit: “ Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me. |
42 Ja wiedziałem, że mnie zawsze wysłuchujesz. Ale ze względu na otaczający Mnie lud to powiedziałem, aby uwierzyli, żeś Ty Mnie posłał. | 42 Ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum, qui circumstat,dixi, ut credant quia tu me misisti ”. |
43 To powiedziawszy zawołał donośnym głosem: Łazarzu, wyjdź na zewnątrz! | 43 Et haec cum dixisset, voce magnaclamavit: “ Lazare, veni foras! ”. |
44 I wyszedł zmarły, mając nogi i ręce powiązane opaskami, a twarz jego była zawinięta chustą. Rzekł do nich Jezus: Rozwiążcie go i pozwólcie mu chodzić. | 44 Prodiit, qui fuerat mortuus, ligatuspedes et manus institis; et facies illius sudario erat ligata. Dicit Iesus eis:“ Solvite eum et sinite eum abire ”. |
45 Wielu więc spośród Żydów przybyłych do Marii ujrzawszy to, czego Jezus dokonał, uwierzyło w Niego. | 45 Multi ergo ex Iudaeis, qui venerantad Mariam et viderant, quae fecit, crediderunt in eum; |
46 Niektórzy z nich udali się do faryzeuszów i donieśli im, co Jezus uczynił. | 46 quidam autem ex ipsisabierunt ad pharisaeos et dixerunt eis, quae fecit Iesus. |
47 Wobec tego arcykapłani i faryzeusze zwołali Wysoką Radę i rzekli: Cóż my robimy wobec tego, że ten człowiek czyni wiele znaków? | 47 Collegerunt ergopontifices et pharisaei concilium et dicebant: “ Quid facimus, quia hic homomulta signa facit? |
48 Jeżeli Go tak pozostawimy, to wszyscy uwierzą w Niego, i przyjdą Rzymianie, i zniszczą nasze miejsce święte i nasz naród. | 48 Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum, et venientRomani et tollent nostrum et locum et gentem! ”. |
49 Wówczas jeden z nich, Kajfasz, który w owym roku był najwyższym kapłanem, rzekł do nich: Wy nic nie rozumiecie i nie bierzecie tego pod uwagę, | 49 Unus autem ex ipsis,Caiphas, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: “ Vos nescitis quidquam |
50 że lepiej jest dla was, gdy jeden człowiek umrze za lud, niż miałby zginąć cały naród. | 50 nec cogitatis quia expedit vobis, ut unus moriatur homo pro populo, et non totagens pereat! ”. |
51 Tego jednak nie powiedział sam od siebie, ale jako najwyższy kapłan w owym roku wypowiedział proroctwo, że Jezus miał umrzeć za naród, | 51 Hoc autem a semetipso non dixit; sed, cum esset pontifexanni illius, prophetavit quia Iesus moriturus erat pro gente |
52 a nie tylko za naród, ale także, by rozproszone dzieci Boże zgromadzić w jedno. | 52 et non tantumpro gente, sed et ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. |
53 Tego więc dnia postanowili Go zabić. | 53 Abillo ergo die cogitaverunt, ut interficerent eum.
|
54 Odtąd Jezus już nie występował wśród Żydów publicznie, tylko odszedł stamtąd do krainy w pobliżu pustyni, do miasteczka, zwanego Efraim, i tam przebywał ze swymi uczniami. | 54 Iesus ergo iam non in palam ambulabat apud Iudaeos, sed abiit inde inregionem iuxta desertum, in civitatem, quae dicitur Ephraim, et ibi morabaturcum discipulis.
|
55 A była blisko Pascha żydowska. Wielu przed Paschą udawało się z tej okolicy do Jerozolimy, aby się oczyścić. | 55 Proximum autem erat Pascha Iudaeorum, et ascenderunt multi Hierosolymam deregione ante Pascha, ut sanctificarent seipsos. |
56 Oni więc szukali Jezusa i gdy stanęli w świątyni, mówili jeden do drugiego: Cóż wam się zdaje? Czyżby nie miał przyjść na święto? | 56 Quaerebant ergo Iesum etcolloquebantur ad invicem in templo stantes: “ Quid videtur vobis? Numquidveniet ad diem festum? ”. |
57 Arcykapłani zaś i faryzeusze wydali polecenie, aby każdy, ktokolwiek będzie wiedział o miejscu Jego pobytu, doniósł o tym, aby Go można było pojmać. | 57 Dederant autem pontifices et pharisaei mandatum,ut, si quis cognoverit, ubi sit, indicet, ut apprehendant eum.
|