1 τους εμους λογους υιε φοβηθητι και δεξαμενος αυτους μετανοει ταδε λεγει ο ανηρ τοις πιστευουσιν θεω και παυομαι | 1 These are also parables of Solomon, which the men of Ezechias king of Juda copied out. |
2 αφρονεστατος γαρ ειμι παντων ανθρωπων και φρονησις ανθρωπων ουκ εστιν εν εμοι | 2 It is the glory of God to conceal the word, and the glory of kings to search out the speech. |
3 θεος δεδιδαχεν με σοφιαν και γνωσιν αγιων εγνωκα | 3 The heaven above, and the earth beneath, and the heart of kings is unsearchable. |
4 τις ανεβη εις τον ουρανον και κατεβη τις συνηγαγεν ανεμους εν κολπω τις συνεστρεψεν υδωρ εν ιματιω τις εκρατησεν παντων των ακρων της γης τι ονομα αυτω η τι ονομα τοις τεκνοις αυτου ινα γνως | 4 Take away the rust from silver, and there shall come forth a most pure vessel: |
5 παντες λογοι θεου πεπυρωμενοι υπερασπιζει δε αυτος των ευλαβουμενων αυτον | 5 Take away wickedness from the face of the king, and his throne shall be established with justice. |
6 μη προσθης τοις λογοις αυτου ινα μη ελεγξη σε και ψευδης γενη | 6 Appear not glorious before the king, and stand not in the place of great men. |
7 δυο αιτουμαι παρα σου μη αφελης μου χαριν προ του αποθανειν με | 7 For it is better that it should be said to thee: Come up hither; than that thou shouldst be humbled before the prince. |
8 ματαιον λογον και ψευδη μακραν μου ποιησον πλουτον δε και πενιαν μη μοι δως συνταξον δε μοι τα δεοντα και τα αυταρκη | 8 The things which thy eyes have seen, utter not hastily in a quarrel: lest afterward thou mayst not be able to make amends, when thou hast dishonoured thy friend. |
9 ινα μη πλησθεις ψευδης γενωμαι και ειπω τις με ορα η πενηθεις κλεψω και ομοσω το ονομα του θεου | 9 Treat thy cause with thy friend, and discover not the secret to a stranger: |
10 μη παραδως οικετην εις χειρας δεσποτου μηποτε καταρασηται σε και αφανισθης | 10 Lest he insult over thee, when he hath heard it, and cease not to upbraid thee. Grace and friendship deliver a man: keep these for thyself, lest thou fall under reproach. |
11 εκγονον κακον πατερα καταραται την δε μητερα ουκ ευλογει | 11 To speak a word in due time, is like apples of gold on beds of silver. |
12 εκγονον κακον δικαιον εαυτον κρινει την δε εξοδον αυτου ουκ απενιψεν | 12 As an earring of gold and a bright pearl, so is he that reproveth the wise, and the obedient ear. |
13 εκγονον κακον υψηλους οφθαλμους εχει τοις δε βλεφαροις αυτου επαιρεται | 13 As the cold of snow in the time of harvest, so is a faithful messenger to him that sent him, for he refresheth his soul. |
14 εκγονον κακον μαχαιρας τους οδοντας εχει και τας μυλας τομιδας ωστε αναλισκειν και κατεσθιειν τους ταπεινους απο της γης και τους πενητας αυτων εξ ανθρωπων | 14 As clouds, and wind, when no rain followeth, so is the man that boasteth, and doth not fulfil his promises. |
15 τη βδελλη τρεις θυγατερες ησαν αγαπησει αγαπωμεναι και αι τρεις αυται ουκ ενεπιμπλασαν αυτην και η τεταρτη ουκ ηρκεσθη ειπειν ικανον | 15 By patience a prince shall be appeased, and a soft tongue shall break hardness. |
16 αδης και ερως γυναικος και ταρταρος και γη ουκ εμπιπλαμενη υδατος και υδωρ και πυρ ου μη ειπωσιν αρκει | 16 Thou hast found honey, eat what is sufficient for thee, lest being glutted therewith thou vomit it up. |
17 οφθαλμον καταγελωντα πατρος και ατιμαζοντα γηρας μητρος εκκοψαισαν αυτον κορακες εκ των φαραγγων και καταφαγοισαν αυτον νεοσσοι αετων | 17 Withdraw thy foot from the house of thy neighbour, lest having his fill he hate thee. |
18 τρια δε εστιν αδυνατα μοι νοησαι και το τεταρτον ουκ επιγινωσκω | 18 A man that beareth false witness against his neighbour, is like a dart and a sword and a sharp arrow. |
19 ιχνη αετου πετομενου και οδους οφεως επι πετρας και τριβους νηος ποντοπορουσης και οδους ανδρος εν νεοτητι | 19 To trust to an unfaithful man in the time of trouble, is like a rotten tooth, and weary foot, |
20 τοιαυτη οδος γυναικος μοιχαλιδος η οταν πραξη απονιψαμενη ουδεν φησιν πεπραχεναι ατοπον | 20 And one that looseth his garment in cold weather. As vinegar upon nitre, so is he that singeth songs to a very evil heart. As a moth doth by a garment, and a worm by the wood: so the sadness of a man consumeth the heart. |
21 δια τριων σειεται η γη το δε τεταρτον ου δυναται φερειν | 21 If thy enemy be hungry, give him to eat: if he thirst, give him water to drink: |
22 εαν οικετης βασιλευση και αφρων πλησθη σιτιων | 22 For thou shalt heap hot coals upon his head, and the Lord will reward thee. |
23 και οικετις εαν εκβαλη την εαυτης κυριαν και μισητη γυνη εαν τυχη ανδρος αγαθου | 23 The north wind driveth away rain, as doth a sad countenance a backbiting tongue. |
24 τεσσαρα δε εστιν ελαχιστα επι της γης ταυτα δε εστιν σοφωτερα των σοφων | 24 It is better to sit m a corner of the housetop, than with a brawling woman, and in a common house. |
25 οι μυρμηκες οις μη εστιν ισχυς και ετοιμαζονται θερους την τροφην | 25 As cold water to a thirsty soul, so is good tidings from a far country. |
26 και οι χοιρογρυλλιοι εθνος ουκ ισχυρον οι εποιησαντο εν πετραις τους εαυτων οικους | 26 A just man falling down before the wicked, is as a fountain troubled with the foot, and a corrupted spring. |
27 αβασιλευτον εστιν η ακρις και εκστρατευει αφ' ενος κελευσματος ευτακτως | 27 As it is not good for a man to eat much honey, so he that is a searcher of majesty, shall be overwhelmed by glory. |
28 και καλαβωτης χερσιν ερειδομενος και ευαλωτος ων κατοικει εν οχυρωμασιν βασιλεως | 28 As a city that lieth open and is not compassed with walls, so is a man that cannot refrain his own spirit in speaking. |
29 τρια δε εστιν α ευοδως πορευεται και το τεταρτον ο καλως διαβαινει | |
30 σκυμνος λεοντος ισχυροτερος κτηνων ος ουκ αποστρεφεται ουδε καταπτησσει κτηνος | |
31 και αλεκτωρ εμπεριπατων θηλειαις ευψυχος και τραγος ηγουμενος αιπολιου και βασιλευς δημηγορων εν εθνει | |
32 εαν προη σεαυτον εις ευφροσυνην και εκτεινης την χειρα σου μετα μαχης ατιμασθηση | |
33 αμελγε γαλα και εσται βουτυρον εαν δε εκπιεζης μυκτηρας εξελευσεται αιμα εαν δε εξελκης λογους εξελευσονται κρισεις και μαχαι | |