1 και εγενετο μετα το παταξαι αλεξανδρον τον φιλιππου μακεδονα ος εξηλθεν εκ γης χεττιιμ και επαταξεν τον δαρειον βασιλεα περσων και μηδων και εβασιλευσεν αντ' αυτου προτερον επι την ελλαδα | 1 Alexandre, fils de Philippe, roi de Macédoine, venait du pays de Kittim: il régnait jusque là sur la Grèce. Après avoir battu Darius, roi des Perses et des Mèdes, il régna à sa place. |
2 και συνεστησατο πολεμους πολλους και εκρατησεν οχυρωματων και εσφαξεν βασιλεις της γης | 2 Il livra de nombreux combats, il s’empara des villes fortifiées et mit à mort les rois de la région. |
3 και διηλθεν εως ακρων της γης και ελαβεν σκυλα πληθους εθνων και ησυχασεν η γη ενωπιον αυτου και υψωθη και επηρθη η καρδια αυτου | 3 Il s’avança jusqu’aux extrémités du monde, ramassant les richesses de nombreux pays. La terre finit par se taire devant lui et son orgueil n’eut plus de limites. |
4 και συνηξεν δυναμιν ισχυραν σφοδρα και ηρξεν χωρων εθνων και τυραννων και εγενοντο αυτω εις φορον | 4 Il réunit une armée très puissante, il domina des provinces, des peuples et des rois et il en fit ses serviteurs. |
5 και μετα ταυτα επεσεν επι την κοιτην και εγνω οτι αποθνησκει | 5 Mais après tout cela il tomba malade et vit qu’il allait mourir; |
6 και εκαλεσεν τους παιδας αυτου τους ενδοξους τους συνεκτροφους αυτου εκ νεοτητος και διειλεν αυτοις την βασιλειαν αυτου ετι αυτου ζωντος | 6 alors il fit venir ses compagnons, ceux qui avaient été élevés avec lui depuis son enfance, et il leur partagea son royaume alors qu’il était encore en vie. |
7 και εβασιλευσεν αλεξανδρος ετη δωδεκα και απεθανεν | 7 Alexandre mourut donc après douze ans de règne; |
8 και επεκρατησαν οι παιδες αυτου εκαστος εν τω τοπω αυτου | 8 ses compagnons prirent le pouvoir, chacun dans son secteur. |
9 και επεθεντο παντες διαδηματα μετα το αποθανειν αυτον και οι υιοι αυτων οπισω αυτων ετη πολλα και επληθυναν κακα εν τη γη | 9 Lui étant mort, ils se firent tous couronner rois, et de même leurs fils après eux pendant de longues années: le mal alla en augmentant sur la terre. |
10 και εξηλθεν εξ αυτων ριζα αμαρτωλος αντιοχος επιφανης υιος αντιοχου του βασιλεως ος ην ομηρα εν ρωμη και εβασιλευσεν εν ετει εκατοστω και τριακοστω και εβδομω βασιλειας ελληνων | 10 L’un de leurs descendants, Antiocus Épiphane, fils du roi Antiocus, fut particulièrement mauvais. Il avait été d’abord otage à Rome, mais en l’an 137 de la royauté des Grecs, il monta sur le trône. |
11 εν ταις ημεραις εκειναις εξηλθον εξ ισραηλ υιοι παρανομοι και ανεπεισαν πολλους λεγοντες πορευθωμεν και διαθωμεθα διαθηκην μετα των εθνων των κυκλω ημων οτι αφ' ης εχωρισθημεν απ' αυτων ευρεν ημας κακα πολλα | 11 C’est en ce temps-là que se leva en Israël une génération de gens dévoyés qui entraînèrent beaucoup de monde derrière eux: “Faisons alliance avec les nations qui nous entourent, disaient-ils, car depuis que nous nous sommes séparés d’elles, beaucoup de malheurs nous sont arrivés.” |
12 και ηγαθυνθη ο λογος εν οφθαλμοις αυτων | 12 Ce genre de discours fut bien accueilli: |
13 και προεθυμηθησαν τινες απο του λαου και επορευθησαν προς τον βασιλεα και εδωκεν αυτοις εξουσιαν ποιησαι τα δικαιωματα των εθνων | 13 quelques personnes de notre peuple allèrent trouver le roi qui leur donna l’autorisation de suivre les coutumes des païens. |
14 και ωκοδομησαν γυμνασιον εν ιεροσολυμοις κατα τα νομιμα των εθνων | 14 Ils construisirent une salle de gymnastique à Jérusalem comme le faisaient les païens, |
15 και εποιησαν εαυτοις ακροβυστιας και απεστησαν απο διαθηκης αγιας και εζευγισθησαν τοις εθνεσιν και επραθησαν του ποιησαι το πονηρον | 15 ils se refirent des prépuces et renièrent l’Alliance sainte pour se mettre dans le même attelage que les païens; ils se vendirent pour faire le mal. |
16 και ητοιμασθη η βασιλεια ενωπιον αντιοχου και υπελαβεν βασιλευσαι γης αιγυπτου οπως βασιλευση επι τας δυο βασιλειας | 16 Lorsque Antiocus pensa avoir son royaume bien en mains, il voulut régner aussi sur l’Égypte et devenir ainsi le souverain des deux royaumes. |
17 και εισηλθεν εις αιγυπτον εν οχλω βαρει εν αρμασιν και ελεφασιν και εν ιππευσιν και εν στολω μεγαλω | 17 Il entra en Égypte avec une puissante armée, des chars, des éléphants, des cavaliers et de nombreux bateaux. |
18 και συνεστησατο πολεμον προς πτολεμαιον βασιλεα αιγυπτου και ενετραπη πτολεμαιος απο προσωπου αυτου και εφυγεν και επεσον τραυματιαι πολλοι | 18 Il attaqua Ptolémée roi d’Égypte qui ne put résister et prit la fuite; beaucoup de ses hommes furent tués. |
19 και κατελαβοντο τας πολεις τας οχυρας εν γη αιγυπτω και ελαβεν τα σκυλα γης αιγυπτου | 19 Antiocus s’empara des forteresses d’Égypte et fit main basse sur les richesses du pays. |
20 και επεστρεψεν αντιοχος μετα το παταξαι αιγυπτον εν τω εκατοστω και τεσσαρακοστω και τριτω ετει και ανεβη επι ισραηλ και ανεβη εις ιεροσολυμα εν οχλω βαρει | 20 Après avoir vaincu l’Égypte, il prit le chemin du retour en l’an 143. C’est alors qu’il marcha sur Israël et sur Jérusalem avec une puissante armée. |
21 και εισηλθεν εις το αγιασμα εν υπερηφανια και ελαβεν το θυσιαστηριον το χρυσουν και την λυχνιαν του φωτος και παντα τα σκευη αυτης | 21 Plein d’orgueil, Antiocus entra dans le sanctuaire, il enleva l’autel d’or, le chandelier sur lequel brille la lumière, avec tous les accessoires, |
22 και την τραπεζαν της προθεσεως και τα σπονδεια και τας φιαλας και τας θυισκας τας χρυσας και το καταπετασμα και τους στεφανους και τον κοσμον τον χρυσουν τον κατα προσωπον του ναου και ελεπισεν παντα | 22 la table et les vases pour les offrandes, les coupes, les encensoirs d’or, le voile, les couronnes; il arracha tout le plaquage d’or qui ornait la façade du Temple. |
23 και ελαβεν το αργυριον και το χρυσιον και τα σκευη τα επιθυμητα και ελαβεν τους θησαυρους τους αποκρυφους ους ευρεν | 23 Il ramassa l’argent et l’or, les objets précieux et tous les trésors cachés qu’il put découvrir. |
24 και λαβων παντα απηλθεν εις την γην αυτου και εποιησεν φονοκτονιαν και ελαλησεν υπερηφανιαν μεγαλην | 24 Il emporta tout et retourna dans son pays. Il répandit beaucoup de sang et fit des déclarations insultantes contre Dieu. |
25 και εγενετο πενθος μεγα επι ισραηλ εν παντι τοπω αυτων | 25 Le pays d’Israël tout entier était dans le deuil, |
26 και εστεναξαν αρχοντες και πρεσβυτεροι παρθενοι και νεανισκοι ησθενησαν και το καλλος των γυναικων ηλλοιωθη | 26 les chefs et les anciens gémissaient. Jeunes filles et jeunes gens restaient sans force, et les femmes en perdaient leur beauté. |
27 πας νυμφιος ανελαβεν θρηνον και καθημενη εν παστω επενθει | 27 Les chants du marié se changèrent en lamentation et la mariée prit le deuil dans sa chambre. |
28 και εσεισθη η γη επι τους κατοικουντας αυτην και πας ο οικος ιακωβ ενεδυσατο αισχυνην | 28 La terre trembla à cause de ses habitants, toute la maison de Jacob était couverte de honte. |
29 μετα δυο ετη ημερων απεστειλεν ο βασιλευς αρχοντα φορολογιας εις τας πολεις ιουδα και ηλθεν εις ιερουσαλημ εν οχλω βαρει | 29 Deux ans plus tard, le roi envoya dans les villes de Juda un chef, qui arriva à Jérusalem avec une puissante armée. |
30 και ελαλησεν αυτοις λογους ειρηνικους εν δολω και ενεπιστευσαν αυτω και επεπεσεν επι την πολιν εξαπινα και επαταξεν αυτην πληγην μεγαλην και απωλεσεν λαον πολυν εξ ισραηλ | 30 Il adressa de bonnes paroles aux habitants pour gagner leur confiance, mais c’était un mensonge, car ensuite il se jeta par surprise sur la ville, il la frappa brutalement et fit mourir beaucoup de gens d’Israël. |
31 και ελαβεν τα σκυλα της πολεως και ενεπρησεν αυτην πυρι και καθειλεν τους οικους αυτης και τα τειχη κυκλω | 31 Il pilla la ville, il l’incendia, il abattit ses maisons et son rempart. |
32 και ηχμαλωτισαν τας γυναικας και τα τεκνα και τα κτηνη εκληρονομησαν | 32 Ses soldats emmenèrent en captivité les femmes et les enfants et ramassèrent le bétail. |
33 και ωκοδομησαν την πολιν δαυιδ τειχει μεγαλω και οχυρω πυργοις οχυροις και εγενετο αυτοις εις ακραν | 33 Alors ils reconstruisirent la cité de David pour en faire une forteresse avec un très gros rempart et des tours puissantes. |
34 και εθηκαν εκει εθνος αμαρτωλον ανδρας παρανομους και ενισχυσαν εν αυτη | 34 À l’intérieur ils placèrent des gens sans conscience, des renégats qui s’y installèrent. |
35 και παρεθεντο οπλα και τροφην και συναγαγοντες τα σκυλα ιερουσαλημ απεθεντο εκει και εγενοντο εις μεγαλην παγιδα | 35 Ils y emmagasinèrent des armes et des provisions, ils y entassèrent tout ce qu’ils avaient ramassé dans Jérusalem: elle devint une menace redoutable. |
36 και εγενετο εις ενεδρον τω αγιασματι και εις διαβολον πονηρον τω ισραηλ δια παντος | 36 C’était un danger pour le Lieu Saint, et de là l’ennemi menaçait Israël en tout temps. |
37 και εξεχεαν αιμα αθωον κυκλω του αγιασματος και εμολυναν το αγιασμα | 37 Ils répandirent le sang innocent autour du sanctuaire, ils profanèrent le Lieu Saint. |
38 και εφυγον οι κατοικοι ιερουσαλημ δι' αυτους και εγενετο κατοικια αλλοτριων και εγενετο αλλοτρια τοις γενημασιν αυτης και τα τεκνα αυτης εγκατελιπον αυτην | 38 Ils firent fuir les habitants de Jérusalem, qui devint un repaire d’étrangers; elle devint une étrangère pour ses fils, et ses enfants l’abandonnèrent. |
39 το αγιασμα αυτης ηρημωθη ως ερημος αι εορται αυτης εστραφησαν εις πενθος τα σαββατα αυτης εις ονειδισμον η τιμη αυτης εις εξουδενωσιν | 39 Son temple devint un désert, ses fêtes se changèrent en jours de deuil, ses sabbats furent tournés en dérision, au lieu du respect ce fut le mépris. |
40 κατα την δοξαν αυτης επληθυνθη η ατιμια αυτης και το υψος αυτης εστραφη εις πενθος | 40 Sa honte fut aussi grande que sa gloire d’autrefois, sa grandeur fit place au deuil. |
41 και εγραψεν ο βασιλευς παση τη βασιλεια αυτου ειναι παντας εις λαον ενα | 41 Le roi donna ensuite des ordres pour que tous dans son empire ne fassent plus qu’un seul peuple: |
42 και εγκαταλιπειν εκαστον τα νομιμα αυτου και επεδεξαντο παντα τα εθνη κατα τον λογον του βασιλεως | 42 chacun devait renoncer à ses coutumes. Tous les païens se soumirent aux ordres du roi |
43 και πολλοι απο ισραηλ ευδοκησαν τη λατρεια αυτου και εθυσαν τοις ειδωλοις και εβεβηλωσαν το σαββατον | 43 et même en Israël, beaucoup de gens firent bon accueil à son culte: ils sacrifiaient aux idoles et profanaient le sabbat. |
44 και απεστειλεν ο βασιλευς βιβλια εν χειρι αγγελων εις ιερουσαλημ και τας πολεις ιουδα πορευθηναι οπισω νομιμων αλλοτριων της γης | 44 Le roi envoya des messagers à Jérusalem et aux villes de Juda pour y porter ses ordres: il fallait désormais suivre des coutumes étrangères au pays, |
45 και κωλυσαι ολοκαυτωματα και θυσιαν και σπονδην εκ του αγιασματος και βεβηλωσαι σαββατα και εορτας | 45 faire cesser les holocaustes du Temple, les sacrifices et les libations. On devait profaner les sabbats et les fêtes, |
46 και μιαναι αγιασμα και αγιους | 46 souiller le Sanctuaire et tout ce qui est saint, |
47 οικοδομησαι βωμους και τεμενη και ειδωλια και θυειν υεια και κτηνη κοινα | 47 élever des autels, des lieux de culte et des temples pour les idoles, immoler des porcs et des animaux impurs. |
48 και αφιεναι τους υιους αυτων απεριτμητους βδελυξαι τας ψυχας αυτων εν παντι ακαθαρτω και βεβηλωσει | 48 On devait laisser les fils sans circoncision et se rendre ainsi odieux par toute sorte d’impuretés et de profanations. |
49 ωστε επιλαθεσθαι του νομου και αλλαξαι παντα τα δικαιωματα | 49 En un mot, on devait oublier la Loi et négliger toutes ses observances: |
50 και ος αν μη ποιηση κατα τον λογον του βασιλεως αποθανειται | 50 celui qui n’obéirait pas aux ordres du roi devait être mis à mort. |
51 κατα παντας τους λογους τουτους εγραψεν παση τη βασιλεια αυτου και εποιησεν επισκοπους επι παντα τον λαον και ενετειλατο ταις πολεσιν ιουδα θυσιαζειν κατα πολιν και πολιν | 51 C’est ainsi que s’exprimaient les lettres du roi envoyées à tout son royaume; il établit des inspecteurs sur tout le peuple et ordonna à toutes les villes de Juda d’offrir des sacrifices. |
52 και συνηθροισθησαν απο του λαου πολλοι προς αυτους πας ο εγκαταλειπων τον νομον και εποιησαν κακα εν τη γη | 52 Beaucoup de gens parmi le peuple obéirent, tous ceux qui abandonnaient la Loi; ils firent du mal dans le pays, |
53 και εθεντο τον ισραηλ εν κρυφοις εν παντι φυγαδευτηριω αυτων | 53 obligeant Israël à se chercher des refuges. |
54 και τη πεντεκαιδεκατη ημερα χασελευ τω πεμπτω και τεσσαρακοστω και εκατοστω ετει ωκοδομησεν βδελυγμα ερημωσεως επι το θυσιαστηριον και εν πολεσιν ιουδα κυκλω ωκοδομησαν βωμους | 54 Le quinzième jour du mois de Kisleu, en l’an 145, le roi dressa l’Abomination de la Désolation sur l’autel des holocaustes, et on éleva des autels dans les villes voisines de Juda. |
55 και επι των θυρων των οικιων και εν ταις πλατειαις εθυμιων | 55 On brûlait de l’encens à la porte des maisons et sur les places, |
56 και τα βιβλια του νομου α ευρον ενεπυρισαν εν πυρι κατασχισαντες | 56 on déchirait et on jetait au feu les livres de la Loi quand on les trouvait, |
57 και οπου ευρισκετο παρα τινι βιβλιον διαθηκης και ει τις συνευδοκει τω νομω το συγκριμα του βασιλεως εθανατου αυτον | 57 et si l’on découvrait chez quelqu’un un livre de l’Alliance ou si quelqu’un obéissait à la Loi de Dieu, on le mettait à mort selon le décret du roi. |
58 εν ισχυι αυτων εποιουν τω ισραηλ τοις ευρισκομενοις εν παντι μηνι και μηνι εν ταις πολεσιν | 58 On punissait les Israélites que l’on prenait en contravention mois après mois dans leurs villes, |
59 και τη πεμπτη και εικαδι του μηνος θυσιαζοντες επι τον βωμον ος ην επι του θυσιαστηριου | 59 et le 25 de chaque mois on offrait des sacrifices sur l’autel élevé à la place de l’autel des holocaustes. |
60 και τας γυναικας τας περιτετμηκυιας τα τεκνα αυτων εθανατωσαν κατα το προσταγμα | 60 On mit à mort selon cette loi des femmes qui avaient fait circoncire leurs enfants, |
61 και εκρεμασαν τα βρεφη εκ των τραχηλων αυτων και τους οικους αυτων και τους περιτετμηκοτας αυτους | 61 avec leurs nourrissons pendus à leur cou; on mit à mort également les gens de leur famille et ceux qui avaient opéré la circoncision. |
62 και πολλοι εν ισραηλ εκραταιωθησαν και ωχυρωθησαν εν αυτοις του μη φαγειν κοινα | 62 Malgré tout cela, plusieurs en Israël restèrent fidèles et furent assez courageux pour ne pas manger des mets impurs. |
63 και επεδεξαντο αποθανειν ινα μη μιανθωσιν τοις βρωμασιν και μη βεβηλωσωσιν διαθηκην αγιαν και απεθανον | 63 Ils aimaient mieux mourir que de se rendre impurs avec des aliments qui contrevenaient à l’Alliance sainte, et de fait ils furent mis à mort. |
64 και εγενετο οργη μεγαλη επι ισραηλ σφοδρα | 64 Ce fut une grande épreuve pour Israël. |