Premier livre des Maccabées 3

JERUSALEM	GREEK BIBLE
1 Judas, appelé Maccabée, son fils, se leva à sa place;	1 και ανεστη ιουδας ο καλουμενος μακκαβαιος υιος αυτου αντ' αυτου
2 tous ses frères et tous les partisans de son père lui prêtèrent leur concours. Ils menèrent lecombat d'Israël avec entrain.	2 και εβοηθουν αυτω παντες οι αδελφοι αυτου και παντες οσοι εκολληθησαν τω πατρι αυτου και επολεμουν τον πολεμον ισραηλ μετ' ευφροσυνης
3 Il étendit le renom de son peuple, revêtit la cuirasse comme un géant et ceignit ses armes deguerre. Il engagea mainte bataille, protégeant le camp par son épée,	3 και επλατυνεν δοξαν τω λαω αυτου και ενεδυσατο θωρακα ως γιγας και συνεζωσατο τα σκευη τα πολεμικα αυτου και πολεμους συνεστησατο σκεπαζων παρεμβολην εν ρομφαια
4 rival du lion dans ses hauts faits, pareil au lionceau rugissant sur sa proie.	4 και ωμοιωθη λεοντι εν τοις εργοις αυτου και ως σκυμνος ερευγομενος εις θηραν
5 Il fit la chasse aux mécréants qu'il dépistait et livra au feu les perturbateurs de son peuple.	5 και εδιωξεν ανομους εξερευνων και τους ταρασσοντας τον λαον αυτου εφλογισεν
6 Les mécréants furent abattus par la terreur qu'il inspirait, tous les ouvriers d'iniquité furentbouleversés, et la libération dans sa main fut menée à bon terme.	6 και συνεσταλησαν ανομοι απο του φοβου αυτου και παντες οι εργαται της ανομιας συνεταραχθησαν και ευοδωθη σωτηρια εν χειρι αυτου
7 Il causa d'amers déboires à plus d'un roi, réjouit Jacob par ses actions, et sa mémoire sera enbénédiction à jamais.	7 και επικρανεν βασιλεις πολλους και ευφρανεν τον ιακωβ εν τοις εργοις αυτου και εως του αιωνος το μνημοσυνον αυτου εις ευλογιαν
8 Il parcourut les villes de Juda pour en exterminer les impies, et détourna d'Israël la Colère.	8 και διηλθεν εν πολεσιν ιουδα και εξωλεθρευσεν ασεβεις εξ αυτης και απεστρεψεν οργην απο ισραηλ
9 Son nom retentit jusqu'aux extrémités de la terre car il a rassemblé ceux qui étaient perdus.	9 και ωνομασθη εως εσχατου γης και συνηγαγεν απολλυμενους
10 Apollonius rassembla des païens et un fort contingent de Samarie pour faire la guerre àIsraël.	10 και συνηγαγεν απολλωνιος εθνη και απο σαμαρειας δυναμιν μεγαλην του πολεμησαι προς τον ισραηλ
11 Judas le sut et sortit à sa rencontre; il le défit et le tua. Beaucoup tombèrent blessés à mort etle reste s'enfuit.	11 και εγνω ιουδας και εξηλθεν εις συναντησιν αυτω και επαταξεν αυτον και απεκτεινεν και επεσον τραυματιαι πολλοι και οι επιλοιποι εφυγον
12 On ramassa les dépouilles; Judas s'attribua l'épée d'Apollonius et s'en servit au combat tousles jours de sa vie.	12 και ελαβον τα σκυλα αυτων και την μαχαιραν απολλωνιου ελαβεν ιουδας και ην πολεμων εν αυτη πασας τας ημερας
13 A la nouvelle que Judas avait rassemblé autour de lui un assemblage de croyants et de gensde guerre, Séron, général de l'armée de Syrie,	13 και ηκουσεν σηρων ο αρχων της δυναμεως συριας οτι ηθροισεν ιουδας αθροισμα και εκκλησιαν πιστων μετ' αυτου και εκπορευομενων εις πολεμον
14 se dit à lui-même: "Je me ferai un nom et me couvrirai de gloire dans le royaume. Jecombattrai Judas et ses hommes, qui méprisent les ordres du roi."	14 και ειπεν ποιησω εμαυτω ονομα και δοξασθησομαι εν τη βασιλεια και πολεμησω τον ιουδαν και τους συν αυτω τους εξουδενουντας τον λογον του βασιλεως
15 Il partit donc à son tour et avec lui monta une puissante armée d'impies pour l'aider à tirervengeance des Israélites.	15 και προσεθετο και ανεβη μετ' αυτου παρεμβολη ασεβων ισχυρα βοηθησαι αυτω ποιησαι την εκδικησιν εν υιοις ισραηλ
16 Comme il approchait de la montée de Bethorôn, Judas sortit à sa rencontre avec une poignéed'hommes.	16 και ηγγισεν εως αναβασεως βαιθωρων και εξηλθεν ιουδας εις συναντησιν αυτω ολιγοστος
17 A la vue de l'armée qui s'avançait contre eux, ceux-ci dirent à Judas: "Comment pourrons-nous, en si petit nombre, lutter contre une si forte multitude? Nous sommes exténués, n'ayant rien mangéaujourd'hui."	17 ως δε ειδον την παρεμβολην ερχομενην εις συναντησιν αυτων ειπον τω ιουδα τι δυνησομεθα ολιγοστοι οντες πολεμησαι προς πληθος τοσουτο ισχυρον και ημεις εκλελυμεθα ασιτουντες σημερον
18 Judas répondit: "Qu'une multitude tombe aux mains d'un petit nombre est chose facile, et ilest indifférent au Ciel d'opérer le salut au moyen de beaucoup ou de peu d'hommes,	18 και ειπεν ιουδας ευκοπον εστιν συγκλεισθηναι πολλους εν χερσιν ολιγων και ουκ εστιν διαφορα εναντιον του ουρανου σωζειν εν πολλοις η εν ολιγοις
19 car la victoire à la guerre ne tient pas à l'importance de la troupe: c'est du Ciel que vient laforce.	19 οτι ουκ εν πληθει δυναμεως νικη πολεμου εστιν αλλ' εκ του ουρανου η ισχυς
20 Ceux-ci viennent contre nous, débordant d'insolence et d'iniquité, pour nous exterminer,nous, nos femmes et nos enfants, et nous dépouiller.	20 αυτοι ερχονται εφ' ημας εν πληθει υβρεως και ανομιας του εξαραι ημας και τας γυναικας ημων και τα τεκνα ημων του σκυλευσαι ημας
21 Mais nous, nous combattons pour nos vies et pour nos lois,	21 ημεις δε πολεμουμεν περι των ψυχων ημων και των νομιμων ημων
22 et lui les brisera devant nous, ne craignez rien de leur part."	22 και αυτος συντριψει αυτους προ προσωπου ημων υμεις δε μη φοβεισθε απ' αυτων
23 Lorsqu'il eut cessé de parler, il bondit sur eux à l'improviste. Séron et son armée furentécrasés.	23 ως δε επαυσατο λαλων ενηλατο εις αυτους αφνω και συνετριβη σηρων και η παρεμβολη αυτου ενωπιον αυτου
24 Ils les poursuivirent à la descente de Bethorôn jusqu'à la plaine. 800 hommes environsuccombèrent et le reste s'enfuit au pays des Philistins.	24 και εδιωκον αυτον εν τη καταβασει βαιθωρων εως του πεδιου και επεσον απ' αυτων εις ανδρας οκτακοσιους οι δε λοιποι εφυγον εις γην φυλιστιιμ
25 Judas et ses frères commencèrent à être redoutés et l'effroi fondit sur les nations d'alentour.	25 και ηρξατο ο φοβος ιουδου και των αδελφων αυτου και η πτοη επεπιπτεν επι τα εθνη τα κυκλω αυτων
26 Son nom parvint jusqu'au roi et toutes les nations commentaient les batailles de Judas.	26 και ηγγισεν εως του βασιλεως το ονομα αυτου και υπερ των παραταξεων ιουδου εξηγειτο τα εθνη
27 Lorsqu'il entendit ces récits, Antiochus entra dans une grande fureur; il envoya rassemblertoutes les forces de son royaume, une armée très puissante.	27 ως δε ηκουσεν ο βασιλευς αντιοχος τους λογους τουτους ωργισθη θυμω και απεστειλεν και συνηγαγεν τας δυναμεις πασας της βασιλειας αυτου παρεμβολην ισχυραν σφοδρα
28 Il ouvrit son trésor, distribua la solde aux troupes pour un an et leur enjoignit d'être prêtes àtoute éventualité.	28 και ηνοιξεν το γαζοφυλακιον αυτου και εδωκεν οψωνια ταις δυναμεσιν εις ενιαυτον και ενετειλατο αυτοις ειναι ετοιμους εις πασαν χρειαν
29 Il s'aperçut alors que l'argent manquait dans ses coffres et que les tributs de la provinceavaient diminué, par suite des dissensions et du fléau qu'il avait déchaînés dans le pays en supprimant les lois quiexistaient de toute antiquité.	29 και ειδεν οτι εξελιπεν το αργυριον εκ των θησαυρων και οι φοροι της χωρας ολιγοι χαριν της διχοστασιας και πληγης ης κατεσκευασεν εν τη γη του αραι τα νομιμα α ησαν αφ' ημερων των πρωτων
30 Il craignit de ne pas avoir, comme il était arrivé plus d'une fois, de quoi fournir aux dépenseset aux largesses qu'il faisait auparavant d'une main prodigue, surpassant en cela les rois ses prédécesseurs.	30 και ευλαβηθη μη ουκ εχη ως απαξ και δις εις τας δαπανας και τα δοματα α εδιδου εμπροσθεν δαψιλη χειρι και επερισσευσεν υπερ τους βασιλεις τους εμπροσθεν
31 L'anxiété s'emparait de son âme, il décida de gagner la Perse pour lever les tributs desprovinces et ramasser beaucoup d'argent.	31 και ηπορειτο τη ψυχη αυτου σφοδρα και εβουλευσατο του πορευθηναι εις την περσιδα και λαβειν τους φορους των χωρων και συναγαγειν αργυριον πολυ
32 Il laissa Lysias, homme de la noblesse et de la famille royale, à la tête de ses affaires depuisl'Euphrate jusqu'à la frontière de l'Egypte,	32 και κατελιπεν λυσιαν ανθρωπον ενδοξον και απο γενους της βασιλειας επι των πραγματων του βασιλεως απο του ποταμου ευφρατου και εως οριων αιγυπτου
33 et le chargea de la tutelle d'Antiochus, son fils, jusqu'à son retour.	33 και τρεφειν αντιοχον τον υιον αυτου εως του επιστρεψαι αυτον
34 Il lui confia la moitié de ses troupes, avec les éléphants, et lui dicta toutes ses volontés, enparticulier au sujet des habitants de la Judée et de Jérusalem:	34 και παρεδωκεν αυτω τας ημισεις των δυναμεων και τους ελεφαντας και ενετειλατο αυτω περι παντων ων ηβουλετο και περι των κατοικουντων την ιουδαιαν και ιερουσαλημ
35 il devait envoyer contre eux une armée pour extirper et faire disparaître la force d'Israël et lepetit reste de Jérusalem, effacer leur souvenir de ce lieu,	35 αποστειλαι επ' αυτους δυναμιν του εκτριψαι και εξαραι την ισχυν ισραηλ και το καταλειμμα ιερουσαλημ και αραι το μνημοσυνον αυτων απο του τοπου
36 établir des fils d'étrangers sur tout leur territoire et distribuer leur pays en lots.	36 και κατοικισαι υιους αλλογενεις εν πασιν τοις οριοις αυτων και κατακληροδοτησαι την γην αυτων
37 Le roi prit avec lui la moitié restante des troupes et partit d'Antioche, capitale de sonroyaume, l'an 147; il traversa l'Euphrate et poursuivit sa marche à travers les provinces d'en haut.	37 και ο βασιλευς παρελαβεν τας ημισεις των δυναμεων τας καταλειφθεισας και απηρεν απο αντιοχειας απο πολεως βασιλειας αυτου ετους εβδομου και τεσσαρακοστου και εκατοστου και διεπερασεν τον ευφρατην ποταμον και διεπορευετο τας επανω χωρας
38 Lysias se choisit Ptolémée fils de Dorymène, Nikanor et Gorgias, personnages puissantsd'entre les amis du roi.	38 και επελεξεν λυσιας πτολεμαιον τον δορυμενους και νικανορα και γοργιαν ανδρας δυνατους των φιλων του βασιλεως
39 Il envoya avec eux 40.000 hommes de pied et 7.000 cavaliers pour envahir le pays de Judaet le dévaster suivant l'ordre du roi.	39 και απεστειλεν μετ' αυτων τεσσαρακοντα χιλιαδας ανδρων και επτακισχιλιαν ιππον του ελθειν εις γην ιουδα και καταφθειραι αυτην κατα τον λογον του βασιλεως
40 S'étant mis en marche avec toute leur armée, ils arrivèrent près d'Emmaüs dans le Bas-Payset y dressèrent leur camp.	40 και απηρεν συν παση τη δυναμει αυτων και ηλθον και παρενεβαλον πλησιον αμμαους εν τη γη τη πεδινη
41 Les trafiquants de la province l'apprirent par la renommée; ils prirent avec eux de l'or et del'argent en grande quantité ainsi que des entraves et s'en vinrent au camp pour acheter comme esclaves lesIsraélites. Un contingent d'Idumée et du pays des Philistins se joignit à eux.	41 και ηκουσαν οι εμποροι της χωρας το ονομα αυτων και ελαβον αργυριον και χρυσιον πολυ σφοδρα και πεδας και ηλθον εις την παρεμβολην του λαβειν τους υιους ισραηλ εις παιδας και προσετεθησαν προς αυτους δυναμις συριας και γης αλλοφυλων
42 Judas et ses frères virent que le malheur s'aggravait et que des armées campaient sur leurterritoire. Ils connurent aussi la consigne donnée par le roi de livrer leur peuple à une destruction radicale.	42 και ειδεν ιουδας και οι αδελφοι αυτου οτι επληθυνθη τα κακα και αι δυναμεις παρεμβαλλουσιν εν τοις οριοις αυτων και επεγνωσαν τους λογους του βασιλεως ους ενετειλατο ποιησαι τω λαω εις απωλειαν και συντελειαν
43 Ils se dirent alors les uns aux autres: "Relevons notre peuple de sa ruine et luttons pour notrepeuple et notre saint lieu."	43 και ειπαν εκαστος προς τον πλησιον αυτου αναστησωμεν την καθαιρεσιν του λαου ημων και πολεμησωμεν περι του λαου ημων και των αγιων
44 On convoqua l'assemblée pour se préparer à la guerre, se livrer à la prière et implorer pitié etmiséricorde.	44 και ηθροισθη η συναγωγη του ειναι ετοιμους εις πολεμον και του προσευξασθαι και αιτησαι ελεος και οικτιρμους
45 Or Jérusalem était dépeuplée comme un désert, de ses enfants nul n'y entrait, nul n'ensortait. Le sanctuaire était foulé aux pieds et les fils d'étrangers logeaient dans la Citadelle, devenue uncaravansérail pour les nations. La joie avait disparu de Jacob et l'on n'entendait plus ni flûte ni lyre.	45 και ιερουσαλημ ην αοικητος ως ερημος ουκ ην ο εισπορευομενος και εκπορευομενος εκ των γενηματων αυτης και το αγιασμα καταπατουμενον και υιοι αλλογενων εν τη ακρα καταλυμα τοις εθνεσιν και εξηρθη τερψις εξ ιακωβ και εξελιπεν αυλος και κινυρα
46 Ils se rassemblèrent donc et vinrent à Maspha en face de Jérusalem, car il y avait eu jadis àMaspha un lieu de prière pour Israël	46 και συνηχθησαν και ηλθοσαν εις μασσηφα κατεναντι ιερουσαλημ οτι τοπος προσευχης ην εν μασσηφα το προτερον τω ισραηλ
47 Ils jeûnèrent ce jour-là, revêtirent des sacs, répandirent de la cendre sur leur tête etdéchirèrent leurs vêtements.	47 και ενηστευσαν τη ημερα εκεινη και περιεβαλοντο σακκους και σποδον επι την κεφαλην αυτων και διερρηξαν τα ιματια αυτων
48 Ils déployèrent le livre de la Loi pour y découvrir ce que les païens demandaient auxreprésentations de leurs faux dieux.	48 και εξεπετασαν το βιβλιον του νομου περι ων εξηρευνων τα εθνη τα ομοιωματα των ειδωλων αυτων
49 Ils apportèrent les ornements sacerdotaux, les prémices et les dîmes, ils firent paraître lesNaziréens qui avaient accompli la période de leur voeu.	49 και ηνεγκαν τα ιματια της ιερωσυνης και τα πρωτογενηματα και τας δεκατας και ηγειραν τους ναζιραιους οι επληρωσαν τας ημερας
50 Ils disaient en élevant la voix vers le Ciel: "Que faire de ces gens-là et où les emmener?	50 και εβοησαν φωνη εις τον ουρανον λεγοντες τι ποιησωμεν τουτοις και που αυτους απαγαγωμεν
51 Ton lieu saint, on l'a foulé aux pieds et profané, tes prêtres sont dans le deuil etl'humiliation,	51 και τα αγια σου καταπεπατηνται και βεβηλωνται και οι ιερεις σου εν πενθει και ταπεινωσει
52 et voici que les nations se sont liguées contre nous afin de nous faire disparaître. Tu connaisleurs desseins à notre égard.	52 και ιδου τα εθνη συνηκται εφ' ημας του εξαραι ημας συ οιδας α λογιζονται εφ' ημας
53 Comment pourrons-nous résister en face d'elles si tu ne viens pas à notre secours?"	53 πως δυνησομεθα υποστηναι κατα προσωπον αυτων εαν μη συ βοηθησης ημιν
54 Ils firent ensuite sonner les trompettes et poussèrent de grands cris.	54 και εσαλπισαν ταις σαλπιγξιν και εβοησαν φωνη μεγαλη
55 Après cela, Judas institua des chefs du peuple, chefs de milliers, de centaines, decinquantaines et de dizaines.	55 και μετα τουτο κατεστησεν ιουδας ηγουμενους του λαου χιλιαρχους και εκατονταρχους και πεντηκονταρχους και δεκαδαρχους
56 A ceux qui étaient en train de bâtir une maison, ou qui venaient de se fiancer, de planter unevigne, ou qui avaient peur, il dit de s'en retourner chacun à sa demeure comme le permettait la Loi.	56 και ειπεν τοις οικοδομουσιν οικιας και μνηστευομενοις γυναικας και φυτευουσιν αμπελωνας και δειλοις αποστρεφειν εκαστον εις τον οικον αυτου κατα τον νομον
57 La colonne se mit alors en marche et vint camper au sud d'Emmaüs.	57 και απηρεν η παρεμβολη και παρενεβαλον κατα νοτον αμμαους
58 "Equipez-vous, dit Judas, soyez des braves, tenez-vous prêts à combattre demain ces nationsqui sont massées contre nous pour notre ruine et celle de notre sanctuaire,	58 και ειπεν ιουδας περιζωσασθε και γινεσθε εις υιους δυνατους και γινεσθε ετοιμοι εις πρωι του πολεμησαι εν τοις εθνεσιν τουτοις τοις επισυνηγμενοις εφ' ημας εξαραι ημας και τα αγια ημων
59 car il vaut mieux pour nous mourir dans la bataille qu'être spectateurs des malheurs de notrenation et de notre lieu saint.	59 οτι κρεισσον ημας αποθανειν εν τω πολεμω η επιδειν επι τα κακα του εθνους ημων και των αγιων
60 Ce que le Ciel aura voulu, il l'accomplira."	60 ως δ' αν η θελημα εν ουρανω ουτως ποιησει