Deuxième livre des Macchabées 8

BIBLES DES PEUPLES	GREEK BIBLE
1 Cependant Judas Maccabée et ses compagnons s’introduisaient secrètement dans les villages. Ils rassemblaient leurs parents et entraînaient à leur suite ceux qui étaient restés fidèles au Judaïsme; c’est ainsi qu’ils rassemblèrent environ 6 000 hommes.	1 ιουδας δε ο και μακκαβαιος και οι συν αυτω παρεισπορευομενοι λεληθοτως εις τας κωμας προσεκαλουντο τους συγγενεις και τους μεμενηκοτας εν τω ιουδαισμω προσλαμβανομενοι συνηγαγον εις εξακισχιλιους
2 Ils suppliaient le Seigneur de regarder son peuple que tous piétinaient et d’avoir pitié de son Temple profané par les impies,	2 και επεκαλουντο τον κυριον επιδειν τον υπο παντων καταπατουμενον λαον οικτιραι δε και τον ναον τον υπο των ασεβων ανθρωπων βεβηλωθεντα
3 d’avoir pitié de la ville dévastée et réduite à l’état de ruines, d’écouter la voix du sang qui criait vers lui,	3 ελεησαι δε και την καταφθειρομενην πολιν και μελλουσαν ισοπεδον γινεσθαι και των καταβοωντων προς αυτον αιματων εισακουσαι
4 de se souvenir du meurtre criminel des petits enfants innocents, et des insultes faites à son Nom: enfin, de montrer sa haine des méchants.	4 μνησθηναι δε και της των αναμαρτητων νηπιων παρανομου απωλειας και περι των γενομενων εις το ονομα αυτου βλασφημιων και μισοπονηρησαι
5 Dès que Maccabée eut une troupe organisée, les païens furent incapables de lui résister, car la colère du Seigneur s’était changée en miséricorde.	5 γενομενος δε ο μακκαβαιος εν συστεματι ανυποστατος ηδη τοις εθνεσιν εγινετο της οργης του κυριου εις ελεον τραπεισης
6 Tombant par surprise sur les villes et les villages, il les brûlait; il occupait les positions les plus favorables et, de là, infligeait à l’ennemi des pertes sévères.	6 πολεις δε και κωμας απροσδοκητως ερχομενος ενεπιμπρα και τους επικαιρους τοπους απολαμβανων ουκ ολιγους των πολεμιων τροπουμενος
7 La nuit était son meilleur auxiliaire pour ce genre d’expéditions; sa réputation de vaillance se répandit partout.	7 μαλιστα τας νυκτας προς τας τοιαυτας επιβολας συνεργους ελαμβανεν και λαλια της ευανδριας αυτου διηχειτο πανταχη
8 Philippe vit que cet homme ne cessait de progresser et que ses victoires étaient de plus en plus fréquentes; il écrivit donc à Ptolémée, qui était le chef militaire de la Cœlé-Syrie et de la Phénicie, pour qu’il rétablisse les affaires du roi.	8 συνορων δε ο φιλιππος κατα μικρον εις προκοπην ερχομενον τον ανδρα πυκνοτερον δε εν ταις ευημεριαις προβαινοντα προς πτολεμαιον τον κοιλης συριας και φοινικης στρατηγον εγραψεν επιβοηθειν τοις του βασιλεως πραγμασιν
9 Ptolémée choisit aussitôt Nicanor fils de Patrocle, l’un des principaux favoris du roi, et l’envoya avec une armée d’au moins 20 000 hommes de diverses nations pour exterminer la race entière des Juifs; avec lui, il envoya Gorgias, un général qui avait une bonne expérience des choses de la guerre.	9 ο δε ταχεως προχειρισαμενος νικανορα τον του πατροκλου των πρωτων φιλων απεστειλεν υποταξας παμφυλων εθνη ουκ ελαττους των δισμυριων το συμπαν της ιουδαιας εξαραι γενος συνεστησεν δε αυτω και γοργιαν ανδρα στρατηγον και εν πολεμικαις χρειαις πειραν εχοντα
10 Comme le roi devait un tribut de 2 000 talents aux Romains, Nicanor pensa l’assurer par la vente des captifs que l’on ferait en Judée.	10 διεστησατο δε ο νικανωρ τον φορον τω βασιλει τοις ρωμαιοις οντα ταλαντων δισχιλιων εκ της των ιουδαιων αιχμαλωσιας εκπληρωσειν
11 Il s’empressa donc d’envoyer une invitation aux villes maritimes pour qu’elles viennent acheter des esclaves juifs: il leur en offrait 90 pour un talent. Mais il ne s’attendait pas à la vengeance du Tout-Puissant prête à tomber sur lui.	11 ευθεως δε εις τας παραθαλασσιους πολεις απεστειλεν προκαλουμενος επ' αγορασμον ιουδαιων σωματων υπισχνουμενος ενενηκοντα σωματα ταλαντου παραχωρησειν ου προσδεχομενος την παρα του παντοκρατορος μελλουσαν παρακολουθησειν επ' αυτω δικην
12 Judas apprit la marche de Nicanor et il informa ses compagnons de l’arrivée de cette armée.	12 τω δε ιουδα προσεπεσεν περι της του νικανορος εφοδου και μεταδοντος τοις συν αυτω την παρουσιαν του στρατοπεδου
13 Ceux qui manquaient de courage et qui ne croyaient pas à la justice de Dieu s’enfuirent vers d’autres lieux.	13 οι δειλανδρουντες και απιστουντες την του θεου δικην διεδιδρασκον εαυτους και εξετοπιζον
14 Les autres vendirent tout ce qui leur restait, suppliant le Seigneur de les délivrer de l’impie Nicanor qui les avait vendus avant même que la bataille n’ait commencé.	14 οι δε τα περιλελειμμενα παντα επωλουν ομου δε τον κυριον ηξιουν ρυσασθαι τους υπο του δυσσεβους νικανορος πριν συντυχειν πεπραμενους
15 Ils lui demandaient d’intervenir, non pas à cause d’eux, mais par égard pour les alliances conclues avec leurs pères, et parce qu’eux-mêmes portaient son Nom auguste et plein de majesté.	15 και ει μη δι' αυτους αλλα δια τας προς τους πατερας αυτων διαθηκας και ενεκα της επ' αυτους επικλησεως του σεμνου και μεγαλοπρεπους ονοματος αυτου
16 Maccabée réunit donc ceux qui étaient restés avec lui, près de 6 000 hommes, et il les encouragea à ne pas se laisser impressionner par l’ennemi. Ils ne devaient pas craindre ces païens malgré leur nombre, car ils venaient les attaquer pour une mauvaise cause. Il les encouragea à combattre de toutes leurs forces,	16 συναγαγων δε ο μακκαβαιος τους περι αυτον οντας αριθμον εξακισχιλιους παρεκαλει μη καταπλαγηναι τοις πολεμιοις μηδε ευλαβεισθαι την των αδικως παραγινομενων επ' αυτους εθνων πολυπληθειαν αγωνισασθαι δε γενναιως
17 pensant à la profanation scandaleuse du Lieu Saint, au traitement infligé par eux à la ville outragée, et à la ruine des institutions de leurs pères.	17 προ οφθαλμων λαβοντας την ανομως εις τον αγιον τοπον συντετελεσμενην υπ' αυτων υβριν και τον της εμπεπαιγμενης πολεως αικισμον ετι δε την της προγονικης πολιτειας καταλυσιν
18 Maccabée leur disait encore: “Ils ne croient qu’aux armes et à leur propre audace, alors que nous, nous comptons sur Dieu, le Maître de toutes choses, qui peut d’un geste renverser ceux qui viennent nous attaquer, et avec eux l’univers entier.”	18 οι μεν γαρ οπλοις πεποιθασιν αμα και τολμαις εφησεν ημεις δε επι τω παντοκρατορι θεω δυναμενω και τους ερχομενους εφ' ημας και τον ολον κοσμον ενι νευματι καταβαλειν πεποιθαμεν
19 Il passa en revue sous leurs yeux les exemples anciens de la protection de Dieu, comme ces 180 000 hommes qui périrent au temps de Sennakérib.	19 προσαναλεξαμενος δε αυτοις και τας επι των προγονων γενομενας αντιλημψεις και την επι σενναχηριμ εκατον ογδοηκοντα πεντε χιλιαδες ως απωλοντο
20 Il leur rappela la bataille livrée aux Galates en Babylonie; les Juifs n’étaient que 8 000 hommes à prendre part à la bataille, mais lorsque les 4 000 Macédoniens qui étaient avec eux furent mis en échec, ces 8 000 avaient détruit 120 000 ennemis grâce au secours venu du Ciel, et ils avaient ramassé un abondant butin.	20 και την εν τη βαβυλωνια την προς τους γαλατας παραταξιν γενομενην ως οι παντες επι την χρειαν ηλθον οκτακισχιλιοι συν μακεδοσιν τετρακισχιλιοις των μακεδονων απορουμενων οι οκτακισχιλιοι τας δωδεκα μυριαδας απωλεσαν δια την γινομενην αυτοις απ' ουρανου βοηθειαν και ωφελειαν πολλην ελαβον
21 Après leur avoir redonné confiance par ces souvenirs et les avoir disposés à mourir pour les lois et pour la patrie, il divisa son armée en quatre troupes.	21 εφ' οις ευθαρσεις αυτους παραστησας και ετοιμους υπερ των νομων και της πατριδος αποθνησκειν τετραμερες τι το στρατευμα εποιησεν
22 Il plaça ses frères Simon, Joseph et Jonathas à la tête de chacune des troupes, et il leur donna à chacun 1 500 hommes. Éléazar était là lui aussi.	22 ταξας και τους αδελφους αυτου προηγουμενους εκατερας ταξεως σιμωνα και ιωσηπον και ιωναθην υποταξας εκαστω χιλιους προς τοις πεντακοσιοις
23 Il fit la lecture du Livre Saint, puis ayant donné comme mot d’ordre: “Secours de Dieu!” il prit la tête de la première troupe et attaqua Nicanor.	23 ετι δε και ελεαζαρον παραναγνους την ιεραν βιβλον και δους συνθημα θεου βοηθειας της πρωτης σπειρας αυτος προηγουμενος συνεβαλε τω νικανορι
24 Le Tout-Puissant vint à leur aide: ils tuèrent plus de 9 000 ennemis, blessèrent et mutilèrent la plus grande partie des hommes de Nicanor et les mirent tous en fuite.	24 γενομενου δε αυτοις του παντοκρατορος συμμαχου κατεσφαξαν των πολεμιων υπερ τους ενακισχιλιους τραυματιας δε και τοις μελεσιν αναπειρους το πλειον μερος της του νικανορος στρατιας εποιησαν παντας δε φυγειν ηναγκασαν
25 Ils ramassèrent l’argent de ceux qui étaient venus pour les acheter, poursuivirent les ennemis assez loin. Mais ils durent interrompre car le temps leur manquait:	25 τα δε χρηματα των παραγεγονοτων επι τον αγορασμον αυτων ελαβον συνδιωξαντες δε αυτους εφ' ικανον ανελυσαν υπο της ωρας συγκλειομενοι
26 c’était la veille du sabbat, c’est pourquoi ils s’arrêtèrent de les poursuivre.	26 ην γαρ η προ του σαββατου δι' ην αιτιαν ουκ εμακροτονησαν κατατρεχοντες αυτους
27 Quand ils eurent ramassé les armes des ennemis et enlevé leurs dépouilles, ils célébrèrent le sabbat; ils bénissaient Dieu mille fois et louaient le Seigneur qui les avait délivrés en ce jour et avait fait pour eux un premier geste de miséricorde.	27 οπλολογησαντες δε αυτους και τα σκυλα εκδυσαντες των πολεμιων περι το σαββατον εγινοντο περισσως ευλογουντες και εξομολογουμενοι τω κυριω τω διασωσαντι εις την ημεραν ταυτην αρχην ελεους ταξαντος αυτοις
28 Après le sabbat ils distribuèrent une part du butin à ceux qui avaient souffert de la persécution, aux veuves et aux orphelins; eux-mêmes et leurs enfants se partagèrent le reste.	28 μετα δε το σαββατον τοις ηκισμενοις και ταις χηραις και ορφανοις μερισαντες απο των σκυλων τα λοιπα αυτοι και τα παιδια διεμερισαντο
29 Ensuite ils se mirent à prier tous ensemble, suppliant le Seigneur miséricordieux de se réconcilier totalement avec ses serviteurs.	29 ταυτα δε διαπραξαμενοι και κοινην ικετειαν ποιησαμενοι τον ελεημονα κυριον ηξιουν εις τελος καταλλαγηναι τοις αυτου δουλοις
30 Ils affrontèrent ensuite les hommes de Timothée et Bakidès, ils en tuèrent plus de 20 000; ils s’emparèrent de hautes forteresses et partagèrent encore leur butin en faisant deux parts égales: l’une pour eux, l’autre pour les victimes de la persécution, les orphelins, les veuves et les vieillards.	30 και τοις περι τιμοθεον και βακχιδην συνερισαντες υπερ τους δισμυριους αυτων ανειλον και οχυρωματων υψηλων ευ μαλα εγκρατεις εγενοντο και λαφυρα πλειονα εμερισαντο ισομοιρους αυτοις και τοις ηκισμενοις και ορφανοις και χηραις ετι δε και πρεσβυτεροις ποιησαντες
31 Ils recueillirent les armes et les déposèrent toutes soigneusement aux endroits les plus convenables, puis ils transportèrent à Jérusalem le reste du butin.	31 οπλολογησαντες δε αυτους επιμελως παντα συνεθηκαν εις τους επικαιρους τοπους τα δε λοιπα των σκυλων ηνεγκαν εις ιεροσολυμα
32 Ils mirent à mort le chef des gardes de Timothée, car c’était un homme très mauvais qui avait fait beaucoup de mal aux Juifs.	32 τον δε φυλαρχην των περι τιμοθεον ανειλον ανοσιωτατον ανδρα και πολλα τους ιουδαιους επιλελυπηκοτα
33 Pendant qu’ils fêtaient leur victoire dans leur capitale, ils brûlèrent ceux qui avaient incendié les saintes portes et s’étaient réfugiés avec Kallistène dans une petite maison; ils reçurent ainsi le juste salaire de leur impiété.	33 επινικια δε αγοντες εν τη πατριδι τους εμπρησαντας τους ιερους πυλωνας και καλλισθενην υφηψαν εις εν οικιδιον πεφευγοτα και τον αξιον της δυσσεβειας εκομισατο μισθον
34 Ce triple criminel de Nicanor, qui avait amené les 1 000 marchands pour la vente des Juifs,	34 ο δε τρισαλιτηριος νικανωρ ο τους χιλιους εμπορους επι την πρασιν των ιουδαιων αγαγων
35 fut humilié avec l’aide du Seigneur par des gens qui, pensait-il, étaient les derniers de tous. Nicanor se dépouilla de ses vêtements princiers et prit la fuite à travers champs comme un esclave fugitif, sans escorte. Il eut la chance inespérée de se retrouver à Antioche après le désastre de son armée.	35 ταπεινωθεις υπο των κατ' αυτον νομιζομενων ελαχιστων ειναι τη του κυριου βοηθεια την δοξικην αποθεμενος εσθητα δια της μεσογειου δραπετου τροπον ερημον εαυτον ποιησας ηκεν εις αντιοχειαν υπερ απαν ευημερηκως επι τη του στρατου διαφθορα
36 Lui qui avait promis de régler le tribut dû aux Romains avec l’argent des captifs de Jérusalem, il annonçait maintenant que les Juifs avaient Dieu pour défenseur et qu’ils étaient invincibles, car ils obéissaient aux lois qu’il leur avait ordonnées.	36 και ο τοις ρωμαιοις αναδεξαμενος φορον απο της των εν ιεροσολυμοις αιχμαλωσιας κατορθωσασθαι κατηγγελλεν υπερμαχον εχειν τους ιουδαιους και δια τον τροπον τουτον ατρωτους ειναι τους ιουδαιους δια το ακολουθειν τοις υπ' αυτου προτεταγμενοις νομοις