Livre de la Genèse 41

BIBLES DES PEUPLES	LXX
1 Deux ans plus tard, le Pharaon eut également un rêve. Il se trouvait sur les bords du Nil	1 εγενετο δε μετα δυο ετη ημερων φαραω ειδεν ενυπνιον ωετο εσταναι επι του ποταμου
2 et il voyait monter du Nil sept vaches de belle apparence, bien grasses, qui paissaient au milieu des roseaux.	2 και ιδου ωσπερ εκ του ποταμου ανεβαινον επτα βοες καλαι τω ειδει και εκλεκται ταις σαρξιν και εβοσκοντο εν τω αχει
3 Mais bientôt sept autres vaches montèrent du Nil: elles étaient laides et très maigres. Elles se rangèrent à côté des premières, sur la rive du Nil,	3 αλλαι δε επτα βοες ανεβαινον μετα ταυτας εκ του ποταμου αισχραι τω ειδει και λεπται ταις σαρξιν και ενεμοντο παρα τας βοας παρα το χειλος του ποταμου
4 et ces vaches laides et très maigres mangèrent les sept vaches de belle apparence et bien grasses. C’est alors que le Pharaon s’éveilla.	4 και κατεφαγον αι επτα βοες αι αισχραι και λεπται ταις σαρξιν τας επτα βοας τας καλας τω ειδει και τας εκλεκτας ηγερθη δε φαραω
5 Il se rendormit et eut un second rêve: sept épis montaient d’une seule tige, ils étaient lourds et bons.	5 και ενυπνιασθη το δευτερον και ιδου επτα σταχυες ανεβαινον εν πυθμενι ενι εκλεκτοι και καλοι
6 Mais bientôt, sept épis maigres et roussis par le vent d’est poussèrent à côté d’eux,	6 αλλοι δε επτα σταχυες λεπτοι και ανεμοφθοροι ανεφυοντο μετ' αυτους
7 et ces épis maigres dévorèrent les sept épis lourds et pleins. C’est alors que le Pharaon s’éveilla et se rendit compte que c’était un rêve.	7 και κατεπιον οι επτα σταχυες οι λεπτοι και ανεμοφθοροι τους επτα σταχυας τους εκλεκτους και τους πληρεις ηγερθη δε φαραω και ην ενυπνιον
8 À son réveil, le matin suivant, le Pharaon avait l’esprit troublé. Il convoqua donc tous les magiciens d’Égypte et tous les sages. Pharaon leur raconta les songes qu’il avait eus, mais personne ne pouvait lui en donner la signification.	8 εγενετο δε πρωι και εταραχθη η ψυχη αυτου και αποστειλας εκαλεσεν παντας τους εξηγητας αιγυπτου και παντας τους σοφους αυτης και διηγησατο αυτοις φαραω το ενυπνιον και ουκ ην ο απαγγελλων αυτο τω φαραω
9 Alors le chef du service des boissons parla à Pharaon: “Je vais aujourd’hui rappeler ma faute!	9 και ελαλησεν ο αρχιοινοχοος προς φαραω λεγων την αμαρτιαν μου αναμιμνησκω σημερον
10 Le Pharaon s’était mis en colère contre ses serviteurs, et il m’avait enfermé dans la maison du chef des gardes, moi et le chef du service des pains.	10 φαραω ωργισθη τοις παισιν αυτου και εθετο ημας εν φυλακη εν τω οικω του αρχιμαγειρου εμε τε και τον αρχισιτοποιον
11 Or dans la même nuit nous avons eu un rêve, lui et moi, et les deux rêves demandaient une interprétation.	11 και ειδομεν ενυπνιον εν νυκτι μια εγω τε και αυτος εκαστος κατα το αυτου ενυπνιον ειδομεν
12 Il y avait avec nous un jeune Hébreu, serviteur du chef des gardes, et quand nous lui avons raconté nos rêves, il nous les a expliqués, donnant à chacun la signification du songe qu’il avait eu.	12 ην δε εκει μεθ' ημων νεανισκος παις εβραιος του αρχιμαγειρου και διηγησαμεθα αυτω και συνεκρινεν ημιν
13 Et tout est arrivé comme il nous l’avait dit: j’ai été rétabli à mon poste, et l’autre a été pendu.”	13 εγενηθη δε καθως συνεκρινεν ημιν ουτως και συνεβη εμε τε αποκατασταθηναι επι την αρχην μου εκεινον δε κρεμασθηναι
14 Pharaon envoya donc chercher Joseph. Vite, on le sortit de la prison; on le rasa et il changea de vêtements pour se présenter devant le Pharaon.	14 αποστειλας δε φαραω εκαλεσεν τον ιωσηφ και εξηγαγον αυτον εκ του οχυρωματος και εξυρησαν αυτον και ηλλαξαν την στολην αυτου και ηλθεν προς φαραω
15 Le Pharaon dit à Joseph: “J’ai eu un rêve et il n’y a personne pour me l’expliquer. Mais j’ai entendu dire que lorsqu’on te raconte un rêve, tu en donnes la signification.”	15 ειπεν δε φαραω τω ιωσηφ ενυπνιον εωρακα και ο συγκρινων ουκ εστιν αυτο εγω δε ακηκοα περι σου λεγοντων ακουσαντα σε ενυπνια συγκριναι αυτα
16 Joseph répondit au Pharaon: “Ce n’est pas moi, c’est Dieu qui donnera la bonne réponse au Pharaon.”	16 αποκριθεις δε ιωσηφ τω φαραω ειπεν ανευ του θεου ουκ αποκριθησεται το σωτηριον φαραω
17 Le Pharaon raconta donc le songe à Joseph: “Je me tenais au bord du Nil,	17 ελαλησεν δε φαραω τω ιωσηφ λεγων εν τω υπνω μου ωμην εσταναι παρα το χειλος του ποταμου
18 et voici que du Nil montaient sept vaches bien grasses et de belle apparence, qui se mirent à paître au milieu des roseaux.	18 και ωσπερ εκ του ποταμου ανεβαινον επτα βοες καλαι τω ειδει και εκλεκται ταις σαρξιν και ενεμοντο εν τω αχει
19 Mais aussitôt derrière elles montèrent sept autres vaches malades, affreuses à voir, et si maigres que je n’en ai jamais vu de si laides dans toute l’Égypte.	19 και ιδου επτα βοες ετεραι ανεβαινον οπισω αυτων εκ του ποταμου πονηραι και αισχραι τω ειδει και λεπται ταις σαρξιν οιας ουκ ειδον τοιαυτας εν ολη γη αιγυπτω αισχροτερας
20 Les vaches maigres et laides mangèrent les sept premières vaches, celles qui étaient bien grasses.	20 και κατεφαγον αι επτα βοες αι αισχραι και λεπται τας επτα βοας τας πρωτας τας καλας και εκλεκτας
21 Mais quand elles les eurent avalées, on pouvait se demander où elles les avaient mises, car elles étaient toujours aussi laides qu’auparavant. C’est alors que je me suis réveillé.	21 και εισηλθον εις τας κοιλιας αυτων και ου διαδηλοι εγενοντο οτι εισηλθον εις τας κοιλιας αυτων και αι οψεις αυτων αισχραι καθα και την αρχην εξεγερθεις δε εκοιμηθην
22 “Et puis j’ai eu un autre rêve: sept épis montaient d’une seule tige, ils étaient remplis et beaux,	22 και ειδον παλιν εν τω υπνω μου και ωσπερ επτα σταχυες ανεβαινον εν πυθμενι ενι πληρεις και καλοι
23 mais bientôt, sept épis secs, maigres, brûlés par le vent d’est, poussèrent à côté d’eux.	23 αλλοι δε επτα σταχυες λεπτοι και ανεμοφθοροι ανεφυοντο εχομενοι αυτων
24 Alors les épis maigres avalèrent les sept bons épis. J’en ai parlé aux magiciens, mais personne n’a pu me donner d’explication.”	24 και κατεπιον οι επτα σταχυες οι λεπτοι και ανεμοφθοροι τους επτα σταχυας τους καλους και τους πληρεις ειπα ουν τοις εξηγηταις και ουκ ην ο απαγγελλων μοι
25 Joseph dit au Pharaon: “Les deux songes du Pharaon ne font qu’un. Dieu a révélé au Pharaon ce qu’il va faire.	25 και ειπεν ιωσηφ τω φαραω το ενυπνιον φαραω εν εστιν οσα ο θεος ποιει εδειξεν τω φαραω
26 Les sept bonnes vaches sont sept années, et les sept bons épis sont sept années: c’est le même songe.	26 αι επτα βοες αι καλαι επτα ετη εστιν και οι επτα σταχυες οι καλοι επτα ετη εστιν το ενυπνιον φαραω εν εστιν
27 Les sept vaches maigres et laides qui montaient derrière elles sont encore sept années, comme les sept épis vides, brûlés par le vent d’est: ce sont les sept mêmes années de famine.	27 και αι επτα βοες αι λεπται αι αναβαινουσαι οπισω αυτων επτα ετη εστιν και οι επτα σταχυες οι λεπτοι και ανεμοφθοροι εσονται επτα ετη λιμου
28 C’est ce que j’ai dit au Pharaon: Dieu a fait connaître au Pharaon ce qu’il va faire.	28 το δε ρημα ο ειρηκα φαραω οσα ο θεος ποιει εδειξεν τω φαραω
29 Voici qu’arrivent pour l’Égypte sept années de grande abondance,	29 ιδου επτα ετη ερχεται ευθηνια πολλη εν παση γη αιγυπτω
30 mais après elles viendront sept années de famine. L’Égypte oubliera le temps de l’abondance, car la famine dévorera le pays.	30 ηξει δε επτα ετη λιμου μετα ταυτα και επιλησονται της πλησμονης εν ολη γη αιγυπτω και αναλωσει ο λιμος την γην
31 On ne se souviendra plus de l’abondance dans le pays, tant sera grande la famine qui suivra.	31 και ουκ επιγνωσθησεται η ευθηνια επι της γης απο του λιμου του εσομενου μετα ταυτα ισχυρος γαρ εσται σφοδρα
32 “Si le songe a été par deux fois répété au Pharaon, c’est que la chose est bien décidée de la part de Dieu, et que Dieu va se dépêcher de l’accomplir.	32 περι δε του δευτερωσαι το ενυπνιον φαραω δις οτι αληθες εσται το ρημα το παρα του θεου και ταχυνει ο θεος του ποιησαι αυτο
33 Aussi, dès maintenant, il faut que Pharaon choisisse un homme intelligent et sage pour gouverner toute l’Égypte.	33 νυν ουν σκεψαι ανθρωπον φρονιμον και συνετον και καταστησον αυτον επι γης αιγυπτου
34 Le Pharaon établira des fonctionnaires sur tout le pays de façon à prélever le cinquième des récoltes d’Égypte pendant les années d’abondance.	34 και ποιησατω φαραω και καταστησατω τοπαρχας επι της γης και αποπεμπτωσατωσαν παντα τα γενηματα της γης αιγυπτου των επτα ετων της ευθηνιας
35 Les fonctionnaires ramasseront toute la nourriture de ces bonnes années qui viennent et, sous l’autorité du Pharaon, ils feront des réserves de blé dans les villes et les garderont.	35 και συναγαγετωσαν παντα τα βρωματα των επτα ετων των ερχομενων των καλων τουτων και συναχθητω ο σιτος υπο χειρα φαραω βρωματα εν ταις πολεσιν φυλαχθητω
36 Il y aura ainsi de la nourriture en réserve dans le pays, en vue des sept années de famine qui viendront en Égypte, et le pays ne sera pas ruiné par la famine.”	36 και εσται τα βρωματα πεφυλαγμενα τη γη εις τα επτα ετη του λιμου α εσονται εν γη αιγυπτω και ουκ εκτριβησεται η γη εν τω λιμω
37 Ce discours plut au Pharaon et à tous ses serviteurs.	37 ηρεσεν δε τα ρηματα εναντιον φαραω και εναντιον παντων των παιδων αυτου
38 Le Pharaon se tourna vers ses serviteurs et leur dit: “Trouverons-nous un homme qui ait comme lui l’esprit de Dieu?”	38 και ειπεν φαραω πασιν τοις παισιν αυτου μη ευρησομεν ανθρωπον τοιουτον ος εχει πνευμα θεου εν αυτω
39 Puis le Pharaon dit à Joseph: “Après que Dieu t’a révélé tout cela, il n’y a sûrement personne d’aussi intelligent et capable que toi.	39 ειπεν δε φαραω τω ιωσηφ επειδη εδειξεν ο θεος σοι παντα ταυτα ουκ εστιν ανθρωπος φρονιμωτερος και συνετωτερος σου
40 C’est donc toi qui seras à la tête de ma maison, et tout le peuple sera soumis à tes ordres. Seul le trône me fera plus grand que toi.”	40 συ εση επι τω οικω μου και επι τω στοματι σου υπακουσεται πας ο λαος μου πλην τον θρονον υπερεξω σου εγω
41 Le Pharaon dit encore à Joseph: “Regarde, je t’ai donné autorité sur tout le pays d’Égypte.”	41 ειπεν δε φαραω τω ιωσηφ ιδου καθιστημι σε σημερον επι πασης γης αιγυπτου
42 Alors le Pharaon enleva son anneau pour le passer au doigt de Joseph, il le revêtit d’habits de lin fin et mit un collier d’or à son cou.	42 και περιελομενος φαραω τον δακτυλιον απο της χειρος αυτου περιεθηκεν αυτον επι την χειρα ιωσηφ και ενεδυσεν αυτον στολην βυσσινην και περιεθηκεν κλοιον χρυσουν περι τον τραχηλον αυτου
43 Il le fit monter sur le second de ses chars, et l’on criait devant lui: “Prosternez-vous!” Ce qui revenait à le mettre au-dessus de toute l’Égypte.	43 και ανεβιβασεν αυτον επι το αρμα το δευτερον των αυτου και εκηρυξεν εμπροσθεν αυτου κηρυξ και κατεστησεν αυτον εφ' ολης γης αιγυπτου
44 Le Pharaon dit alors à Joseph: “Je suis le Pharaon: sans ton ordre, personne ne lèvera la main ou le pied dans tout le pays d’Égypte!”	44 ειπεν δε φαραω τω ιωσηφ εγω φαραω ανευ σου ουκ εξαρει ουθεις την χειρα αυτου επι παση γη αιγυπτου
45 Le Pharaon donna à Joseph le nom de Sofnat-Panéah, et il lui donna pour femme Asnat, fille de Poti-Phéra, prêtre d’On.	45 και εκαλεσεν φαραω το ονομα ιωσηφ ψονθομφανηχ και εδωκεν αυτω την ασεννεθ θυγατερα πετεφρη ιερεως ηλιου πολεως αυτω γυναικα
46 Joseph avait 30 ans quand il se présenta devant Pharaon, le roi d’Égypte. Joseph se retira de devant le Pharaon et commença à parcourir tout le pays d’Égypte.	46 ιωσηφ δε ην ετων τριακοντα οτε εστη εναντιον φαραω βασιλεως αιγυπτου εξηλθεν δε ιωσηφ εκ προσωπου φαραω και διηλθεν πασαν γην αιγυπτου
47 Pendant les sept années d’abondance, la terre produisit en quantité.	47 και εποιησεν η γη εν τοις επτα ετεσιν της ευθηνιας δραγματα
48 Il rassembla donc toute la nourriture de ces sept années où l’abondance régnait en Égypte, et la mit en réserve dans les villes. Il rassembla à l’intérieur des villes la nourriture qui venait de la campagne.	48 και συνηγαγεν παντα τα βρωματα των επτα ετων εν οις ην η ευθηνια εν γη αιγυπτου και εθηκεν τα βρωματα εν ταις πολεσιν βρωματα των πεδιων της πολεως των κυκλω αυτης εθηκεν εν αυτη
49 Ainsi Joseph entassa une quantité de blé impossible à compter, comme le sable de la mer: oui c’était vraiment sans mesure!	49 και συνηγαγεν ιωσηφ σιτον ωσει την αμμον της θαλασσης πολυν σφοδρα εως ουκ ηδυναντο αριθμησαι ου γαρ ην αριθμος
50 Avant l’arrivée de la famine, Asnat, fille de Poti-Phéra, prêtre d’On, donna à Joseph deux fils.	50 τω δε ιωσηφ εγενοντο υιοι δυο προ του ελθειν τα επτα ετη του λιμου ους ετεκεν αυτω ασεννεθ θυγατηρ πετεφρη ιερεως ηλιου πολεως
51 Joseph appela l’aîné Manassé, car, dit-il: “Dieu m’a fait oublier toute ma peine et la maison de mon père.”	51 εκαλεσεν δε ιωσηφ το ονομα του πρωτοτοκου μανασση οτι επιλαθεσθαι με εποιησεν ο θεος παντων των πονων μου και παντων των του πατρος μου
52 Et le second, il l’appela Éphraïm, car, dit-il: “Dieu m’a fait grandir dans le pays de ma misère.”	52 το δε ονομα του δευτερου εκαλεσεν εφραιμ οτι ηυξησεν με ο θεος εν γη ταπεινωσεως μου
53 Après les sept années d’abondance du pays d’Égypte,	53 παρηλθον δε τα επτα ετη της ευθηνιας α εγενοντο εν γη αιγυπτω
54 arrivèrent les sept années de famine, comme l’avait annoncé Joseph. C’était la famine dans tous les pays, mais en Égypte il y avait du pain.	54 και ηρξαντο τα επτα ετη του λιμου ερχεσθαι καθα ειπεν ιωσηφ και εγενετο λιμος εν παση τη γη εν δε παση γη αιγυπτου ησαν αρτοι
55 Puis l’Égypte à son tour connut la faim et le peuple fit appel au Pharaon pour avoir du pain. Le Pharaon dit à toute l’Égypte: “Allez trouver Joseph, et faites ce qu’il vous dira.”	55 και επεινασεν πασα η γη αιγυπτου εκεκραξεν δε ο λαος προς φαραω περι αρτων ειπεν δε φαραω πασι τοις αιγυπτιοις πορευεσθε προς ιωσηφ και ο εαν ειπη υμιν ποιησατε
56 La famine s’aggravait dans tout le pays. Alors Joseph ouvrit les réserves et vendit du blé à l’Égypte au fur et à mesure que la famine s’y installait.	56 και ο λιμος ην επι προσωπου πασης της γης ανεωξεν δε ιωσηφ παντας τους σιτοβολωνας και επωλει πασι τοις αιγυπτιοις
57 De tous les pays on venait aussi en Égypte pour acheter du blé à Joseph, car la famine était grande sur toute la terre.	57 και πασαι αι χωραι ηλθον εις αιγυπτον αγοραζειν προς ιωσηφ επεκρατησεν γαρ ο λιμος εν παση τη γη