1 Καλητερον ξηρον ψωμιον και ειρηνη μετ' αυτου, παρα οικον πληρη θυματων μετα εριδος. | 1 Mieux vaut un morceau de pain sec et la paix, qu’une maison où les festins se terminent en dispute. |
2 Ο φρονιμος υπηρετης θελει εξουσιαζει επι υιου αισχυνης και θελει συμμοιρασθη την κληρονομιαν μεταξυ αδελφων. | 2 Un serviteur astucieux l’emportera sur le fils indigne; il aura part à l’héritage avec les fils. |
3 Το χωνευτηριον δοκιμαζει τον αργυρον και η καμινος τον χρυσον, ο δε Κυριος τας καρδιας. | 3 On éprouve au feu l’argent, on met l’or au creuset, mais c’est Yahvé qui sonde les cœurs. |
4 Ο κακοποιος υπακουει εις τα ανομα χειλη? ο ψευστης διδει ακροασιν εις την κακην γλωσσαν. | 4 Le méchant écoute le mauvais conseiller, le menteur prête l’oreille à celui qui déforme. |
5 Οστις περιγελα τον πτωχον, ονειδιζει τον Ποιητην αυτου? οστις χαιρει εις συμφορας, δεν θελει μεινει ατιμωρητος. | 5 Celui qui se moque des pauvres insulte leur Créateur; qui se réjouit du malheur d’autrui ne restera pas impuni. |
6 Τεκνα τεκνων ειναι ο στεφανος των γεροντων? και η δοξα των τεκνων οι πατερες αυτων. | 6 Les petits-enfants des vieillards sont leur couronne, tout comme les pères sont la fierté de leurs fils. |
7 Χειλη υπεροχης δεν αρμοζουσιν εις τον αφρονα? πολυ ολιγωτερον χειλη ψευδους εις τον αρχοντα. | 7 Un langage noble ne va guère à un sot, et moins encore le mensonge à un prince. |
8 Το δωρον ειναι ως λιθος πολυτιμος εις τους οφθαλμους του δωροδοκουμενου? οπου τουτο εμφανισθη, κατορθονει. | 8 La gratification, quelle pierre magique pour celui qui en use! où qu’il se tourne, il réussit. |
9 Οστις κρυπτει παραβασιν, ζητει φιλιαν? αλλ' οστις επαναλεγει το πραγμα, χωριζει τους στενωτερους φιλους. | 9 En pardonnant une faute on renforce l’amitié; en la faisant savoir on perdrait son ami. |
10 Περισσοτερον τυπτει ο ελεγχος τον φρονιμον, παρα εκατον μαστιγωσεις τον αφρονα. | 10 Un reproche a plus d’effet sur l’homme intelligent que cent coups de bâton sur un sot. |
11 Ο κακος ζητει μονον στασεις? δια τουτο αγγελος σκληρος θελει πεμφθη κατ' αυτου. | 11 Le méchant ne pense qu’à se révolter, mais on prendra des mesures sévères contre lui. |
12 Ας απαντηση τον ανθρωπον αρκτος στερηθεισα των τεκνων αυτης και ουχι αφρων εν τη μωρια αυτου. | 12 Plutôt rencontrer une ourse privée de ses petits qu’un sot en plein délire! |
13 Οστις αποδιδει κακον αντι καλου, κακον δεν θελει αναχωρησει απο του οικου αυτου. | 13 Qui rend le mal pour le bien, le malheur ne s’écartera pas de sa maison! |
14 Οστις αρχιζει φιλονεικιαν, ειναι ως ο εκφραττων υδατα? οθεν παυσον απο της φιλονεικιας πριν εξαφθη. | 14 Entamer un procès, c’est ouvrir une écluse; désiste-toi avant que s’engage la querelle! |
15 Ο δικαιονων τον ασεβη και ο καταδικαζων τον δικαιον, αμφοτεροι ειναι βδελυγμα εις τον Κυριον. | 15 Acquitter le coupable, condamner l’innocent: deux choses également odieuses à Yahvé! |
16 Τι χρησιμευουσι τα χρηματα εις την χειρα του αφρονος, δια να αγοραση σοφιαν, αφου δεν εχει γνωσιν; | 16 À quoi sert l’argent aux mains d’un sot? Puisqu’il est sot, il n’achètera pas la sagesse. |
17 Εν παντι καιρω αγαπα ο φιλος, και ο αδελφος γενναται δια καιρον αναγκης. | 17 Un ami t’aimera en tout temps: un frère t’est né, en prévision des jours mauvais. |
18 Ανθρωπος ενδεης φρενων διδει χειρα και εγγυαται δια τον φιλον αυτου. | 18 Il faut être bien sot pour se porter garant d’un autre et s’engager à la place de son prochain. |
19 Ο αγαπων εριδας αγαπα αμαρτηματα? ο υπερυψονων την πυλην αυτου ζητει ολεθρον. | 19 Aimer la querelle, c’est rechercher les coups, qui prend un ton arrogant cherche son propre malheur. |
20 Ο σκολιος την καρδιαν δεν ευρισκει καλον? και ο διεστραμμενος την γλωσσαν αυτου πιπτει εις συμφοραν. | 20 Qui mène un double jeu ne trouvera pas le bonheur; les mauvaises langues tomberont dans le malheur. |
21 Οστις γεννα αφρονα, γεννα αυτον δια λυπην αυτου? και ο πατηρ του ανοητου δεν απολαμβανει χαραν. | 21 Qui met au monde un sot en aura du chagrin; le père d’un insensé n’aura guère à s’en réjouir. |
22 Η ευφραινομενη καρδια διδει ευεξιαν ως ιατρικον? το δε κατατεθλιμμενον πνευμα ξηραινει τα οστα. | 22 La bonne humeur réussit à l’organisme; si l’esprit est triste, les nerfs sont en déprime. |
23 Ο ασεβης δεχεται δωρον απο του κολπου, δια να διαστρεψη τας οδους της κρισεως. | 23 Le méchant accepte des cadeaux en sous main, pour faire une entorse à la justice. |
24 Επι του προσωπου του συνετου ειναι σοφια? αλλ' οι οφθαλμοι του αφρονος βλεπουσιν εις τα ακρα της γης. | 24 L’homme intelligent tient les yeux fixés sur la sagesse, les regards du sot vagabondent aux quatre coins du monde. |
25 Ο αφρων υιος ειναι βαρυθυμια εις τον πατερα αυτου και πικρια εις την γεννησασαν αυτον. | 25 Un fils insensé fait le chagrin de son père, et la tristesse de celle qui l’a enfanté. |
26 Δεν ειναι ποτε καλον να επιβαλληται ποινη εις τον δικαιον, να επιβουλευηται τις τους αρχοντας δια την ευθυτητα αυτων. | 26 Punir un innocent n’est vraiment pas bien, et frapper des gens honorables va contre le droit. |
27 Ο κρατων τους λογους αυτου ειναι γνωστικος? ο μακροθυμος ανθρωπος ειναι φρονιμος. | 27 L’homme d’expérience évite de trop parler, l’homme intelligent prend le temps de réfléchir.. |
28 Και αυτος ο αφρων, οταν σιωπα λογιζεται σοφος? και ο κλειων τα χειλη αυτου, συνετος. | 28 Même un sot passerait pour sage s’il savait se taire; tant qu’il ferme la bouche il est intelligent. |