ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ - Siracide - Sirach 31

GREEK BIBLE	NOVA VULGATA
1 αγρυπνια πλουτου εκτηκει σαρκας και η μεριμνα αυτου αφιστα υπνον	1 Vigilia divitis tabefacit carnes, et cogitatus illius aufert somnum;
2 μεριμνα αγρυπνιας αποστησει νυσταγμον και αρρωστημα βαρυ εκνηψει υπνον	2 cogitatus victus avertit somnum, et infirmitas gravis a somno excitat.
3 εκοπιασεν πλουσιος εν συναγωγη χρηματων και εν τη αναπαυσει εμπιμπλαται των τρυφηματων αυτου	3 Laboravit dives in congregatione substantiae et, si requiescit, replebitur deliciis suis;
4 εκοπιασεν πτωχος εν ελαττωσει βιου και εν τη αναπαυσει επιδεης γινεται	4 laboravit pauper in penuria victus et, si requiescit, inops fit.
5 ο αγαπων χρυσιον ου δικαιωθησεται και ο διωκων διαφορα εν αυτοις πλανηθησεται	5 Qui aurum diligit, non iustificabitur, et, qui insequitur lucrum, in eo oberrabit.
6 πολλοι εδοθησαν εις πτωμα χαριν χρυσιου και εγενηθη η απωλεια αυτων κατα προσωπον αυτων	6 Multi dati sunt in ruinam auri gratia, et facta est in facie ipsorum perditio illorum.
7 ξυλον προσκομματος εστιν τοις ενθουσιαζουσιν αυτω και πας αφρων αλωσεται εν αυτω	7 Lignum offensionis est aurum sacrificantium; vae illis, qui sectantur illud: et omnis imprudens capietur in illo.
8 μακαριος πλουσιος ος ευρεθη αμωμος και ος οπισω χρυσιου ουκ επορευθη	8 Beatus dives, qui inventus est sine macula et qui post aurum non abiit nec speravit in pecunia et thesauris.
9 τις εστιν και μακαριουμεν αυτον εποιησεν γαρ θαυμασια εν λαω αυτου	9 Quis est hic, et laudabimus eum? Fecit enim mirabilia in populo suo.
10 τις εδοκιμασθη εν αυτω και ετελειωθη και εσται αυτω εις καυχησιν τις εδυνατο παραβηναι και ου παρεβη και ποιησαι κακα και ουκ εποιησεν	10 Quis probatus est in illo et perfectus est? Erit illi gloria aeterna. Quis potuit transgredi et non est transgressus, facere mala et non fecit?
11 στερεωθησεται τα αγαθα αυτου και τας ελεημοσυνας αυτου εκδιηγησεται εκκλησια	11 Ideo stabilita sunt bona illius in Domino, et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.
12 επι τραπεζης μεγαλης εκαθισας μη ανοιξης επ' αυτης φαρυγγα σου και μη ειπης πολλα γε τα επ' αυτης	12 De continentia. Supra mensam magnam sedisti? Non aperias super illam faucem tuam prior.
13 μνησθητι οτι κακον οφθαλμος πονηρος πονηροτερον οφθαλμου τι εκτισται δια τουτο απο παντος προσωπου δακρυει	13 Non dicas: “Multa sunt, quae super illam sunt!”.
14 ου εαν επιβλεψη μη εκτεινης χειρα και μη συνθλιβου αυτω εν τρυβλιω	14 Memento quoniam malum est oculus nequam; oculum nequam odit Deus.
15 νοει τα του πλησιον εκ σεαυτου και επι παντι πραγματι διανοου	15 Nequius oculo quid creatum est? Ideo ab omni facie lacrimatur.
16 φαγε ως ανθρωπος τα παρακειμενα σοι και μη διαμασω μη μισηθης	16 Quocumque aspexerit, ne extendas manum tuam prior et invidia contaminatus erubescas;
17 παυσαι πρωτος χαριν παιδειας και μη απληστευου μηποτε προσκοψης	17 nec comprimaris cum eo in catino.
18 και ει ανα μεσον πλειονων εκαθισας προτερος αυτων μη εκτεινης την χειρα σου	18 Intellege, quae sunt proximi tui, ex teipso et de omni verbo cogita;
19 ως ικανον ανθρωπω πεπαιδευμενω το ολιγον και επι της κοιτης αυτου ουκ ασθμαινει	19 utere quasi homo frugi his, quae tibi apponuntur, ne, cum manducas multum, odio habearis.
20 υπνος υγιειας επι εντερω μετριω ανεστη πρωι και η ψυχη αυτου μετ' αυτου πονος αγρυπνιας και χολερας και στροφος μετα ανδρος απληστου	20 Cessa prior disciplinae causa et noli nimius esse, ne forte offendas.
21 και ει εβιασθης εν εδεσμασιν αναστα εμεσον πορρω και αναπαυση	21 Et, si in medio multorum sedisti, prior illis ne extendas manum tuam nec prior poscas bibere.
22 ακουσον μου τεκνον και μη εξουδενησης με και επ' εσχατων ευρησεις τους λογους μου εν πασι τοις εργοις σου γινου εντρεχης και παν αρρωστημα ου μη σοι απαντηση	22 Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum! Et in dormiendo non laborabis ab illo et non senties dolorem.
23 λαμπρον επ' αρτοις ευλογησει χειλη και η μαρτυρια της καλλονης αυτου πιστη	23 Vigilia, cholera et tortura ventris viro infrunito;
24 πονηρω επ' αρτω διαγογγυσει πολις και η μαρτυρια της πονηριας αυτου ακριβης	24 somnus sanitatis in homine parco: dormiet usque mane, et anima illius cum ipso delectabitur.
25 εν οινω μη ανδριζου πολλους γαρ απωλεσεν ο οινος	25 Et, si coactus fueris in edendo multum, surge e medio, evome, et refrigerabit te, et non adduces corpori tuo infirmitatem.
26 καμινος δοκιμαζει στομωμα εν βαφη ουτως οινος καρδιας εν μαχη υπερηφανων	26 Audi me, fili, et ne spernas me et in novissimo invenies verba mea.
27 εφισον ζωης οινος ανθρωποις εαν πινης αυτον εν μετρω αυτου τις ζωη ελασσουμενω οινω και αυτος εκτισται εις ευφροσυνην ανθρωποις	27 In omnibus operibus tuis esto modestus, et omnis infirmitas non occurret tibi.
28 αγαλλιαμα καρδιας και ευφροσυνη ψυχης οινος πινομενος εν καιρω αυταρκης	28 Splendidum in panibus benedicent labia multorum, et testimonium bonitatis illius fidele;
29 πικρια ψυχης οινος πινομενος πολυς εν ερεθισμω και αντιπτωματι	29 nequissimo in pane murmurabit civitas, et testimonium nequitiae illius verum est.
30 πληθυνει μεθη θυμον αφρονος εις προσκομμα ελαττων ισχυν και προσποιων τραυματα	30 In vino noli provocare; multos enim exterminavit vinum.
31 εν συμποσιω οινου μη ελεγξης τον πλησιον και μη εξουθενησης αυτον εν ευφροσυνη αυτου λογον ονειδισμου μη ειπης αυτω και μη αυτον θλιψης εν απαιτησει	31 Fornax probat aciem ferri in intinctione: sic vinum in lite corda superborum.
	32 Quasi vita hominibus vinum, si bibas illud moderate.
	33 Quae est vita ei, qui minuitur vino?
	34 Quid defraudat vitam? Mors.
	35 Vinum in iucunditatem creatum est et non in ebrietatem, ab initio.
	36 Exsultatio animae et gaudium et voluptas cordis vinum moderate potatum in tempore;
	37 sanitas est animae et corpori sobrius potus.
	38 Vinum multum potatum irritationem et iram et ruinas multas facit.
	39 Amaritudo animae vinum multum potatum in irritatione et ruina.
	40 Ebrietas multiplicat animositatem imprudentis in offensionem, minorans virtutem et faciens vulnera.
	41 In convivio vini non arguas proximum et non despicias eum in iucunditate illius;
	42 verba improperii non dicas illi et non premas illum in repetendo.