ΕΞΟΔΟΣ - Esodo - Exodus 32

GREEK BIBLE	NEW JERUSALEM
1 Και ιδων ο λαος οτι εβραδυνεν ο Μωυσης να καταβη εκ του ορους, συνηχθη ο λαος επι τον Ααρων και ελεγον προς αυτον, Σηκωθητι, καμε εις ημας θεους, οιτινες να προπορευωνται ημων? διοτι ουτος ο Μωυσης, ο ανθρωπος οστις εξηγαγεν ημας εκ γης Αιγυπτου, δεν εξευρομεν τι απεγεινεν αυτος.	1 When the people saw that Moses was a long time before coming down the mountain, they gatheredround Aaron and said to him, 'Get to work, make us a god to go at our head; for that Moses, the man whobrought us here from Egypt -- we do not know what has become of him.'
2 Και ειπε προς αυτους ο Ααρων, Αφαιρεσατε τα χρυσα ενωτια, τα οποια ειναι εις τα ωτα των γυναικων σας, των υιων σας και των θυγατερων σας, και φερετε προς εμε.	2 Aaron replied, 'Strip off the gold rings in the ears of your wives and your sons and daughters, andbring them to me.'
3 Και αφηρεσε πας ο λαος τα χρυσα ενωτια, τα οποια ησαν εις τα ωτα αυτων, και εφεραν προς τον Ααρων.	3 The people al stripped off the gold rings from their ears and brought them to Aaron.
4 Και λαβων εκ των χειρων αυτων, διεμορφωσεν αυτο με εργαλειον εγχαρακτικον, και εκαμεν αυτο μοσχον χωνευτον? οι δε ειπον, Ουτοι ειναι οι θεοι σου, Ισραηλ, οιτινες σε ανεβιβασαν εκ γης Αιγυπτου.	4 He received what they gave him, melted it down in a mould and with it made the statue of a calf.'Israel,' the people shouted, 'here is your God who brought you here from Egypt!'
5 Και οτε ειδε τουτο ο Ααρων, ωκοδομησε θυσιαστηριον εμπροσθεν αυτου? και εκηρυξεν ο Ααρων, λεγων, Αυριον ειναι εορτη εις τον Κυριον.	5 Observing this, Aaron built an altar before the statue and made this proclamation, 'Tomorrow will be afeast in Yahweh's honour.'
6 Και σηκωθεντες ενωρις την επαυριον, προσεφεραν ολοκαυτωματα και εφεραν ειρηνικας προσφορας? και εκαθισεν ο λαος να φαγη και να πιη, και εσηκωθησαν να παιζωσι.	6 Early next morning they sacrificed burnt offerings and brought communion sacrifices. The people thensat down to eat and drink, and afterwards got up to amuse themselves.
7 Και ειπε Κυριος προς τον Μωυσην, Υπαγε, καταβηθι διοτι ηνομησεν ο λαος σου, τον οποιον εξηγαγες εκ γης Αιγυπτου?	7 Yahweh then said to Moses, 'Go down at once, for your people whom you brought here from Egypthave become corrupt.
8 εξετραπησαν ταχεως εκ της οδου την οποιαν προσεταξα εις αυτους? εκαμαν εις εαυτους μοσχον χωνευτον και προσεκυνησαν αυτον και εθυσιασαν εις αυτον και ειπον, Ουτοι ειναι οι θεοι σου, Ισραηλ, οιτινες σε ανεβιβασαν εκ γης Αιγυπτου.	8 They have quickly left the way which I ordered them to fol ow. They have cast themselves a metal calf,worshipped it and offered sacrifice to it, shouting, "Israel, here is your God who brought you here from Egypt!" '
9 Και ειπε Κυριος προς τον Μωυσην, ειδον τον λαον τουτον, και ιδου, ειναι λαος σκληροτραχηλος?	9 Yahweh then said to Moses, 'I know these people; I know how obstinate they are!
10 τωρα λοιπον, αφες με, και θελει εξαφθη η οργη μου εναντιον αυτων και θελω εξολοθρευσει αυτους? και θελω σε καταστησει εθνος μεγα.	10 So leave me now, so that my anger can blaze at them and I can put an end to them! I shal make agreat nation out of you instead.'
11 Και ικετευσεν ο Μωυσης Κυριον τον Θεον αυτου και ειπε, Δια τι, Κυριε, εξαπτεται η οργη σου εναντιον του λαου σου, τον οποιον εξηγαγες εκ γης Αιγυπτου μετα μεγαλης δυναμεως και κραταιας χειρος;	11 Moses tried to pacify Yahweh his God. 'Yahweh,' he said, 'why should your anger blaze at yourpeople, whom you have brought out of Egypt by your great power and mighty hand?
12 δια τι να ειπωσιν οι Αιγυπτιοι, λεγοντες, Με πονηριαν εξηγαγεν αυτους, δια να θανατωση αυτους εις τα ορη και να εξολοθρευση αυτους απο προσωπου της γης; επιστρεψον απο της εξαψεως της οργης σου και μεταμεληθητι περι του κακου του προς τον λαον σου?	12 Why should the Egyptians say, "He brought them out with evil intention, to slaughter them in themountains and wipe them off the face of the earth?" Give up your burning wrath; relent over this disasterintended for your people.
13 ενθυμηθητι τον Αβρααμ, τον Ισαακ και τον Ισραηλ, τους δουλους σου, προς τους οποιους ωμοσας επι σεαυτον και ειπας προς αυτους, Θελω πληθυνει το σπερμα σας ως τα αστρα του ουρανου? και πασαν την γην ταυτην περι της οποιας ελαλησα, θελω δωσει εις το σπερμα σας, και θελουσι κληρονομησει αυτην διαπαντος.	13 Remember your servants Abraham, Isaac and Jacob, to whom you swore by your very self andmade this promise: "I shal make your offspring as numerous as the stars of heaven, and this whole country ofwhich I have spoken, I shal give to your descendants, and it wil be their heritage for ever." '
14 Και μετεμεληθη ο Κυριος περι του κακου, το οποιον ειπε να καμη κατα του λαου αυτου.	14 Yahweh then relented over the disaster which he had intended to inflict on his people.
15 Και στραφεις ο Μωυσης κατεβη εκ του ορους, και αι δυο πλακες του μαρτυριου ησαν εν ταις χερσιν αυτου? πλακες γεγραμμεναι εξ αμφοτερων των μερων? εκ του ενος μερους και εκ του αλλου ησαν γεγραμμεναι.	15 Moses turned and came down the mountain with the two tablets of the Testimony in his hands,tablets inscribed on both sides, inscribed on the front and on the back.
16 Και αι πλακες ησαν εργον Θεου και η γραφη ητο γραφη Θεου εγκεχαραγμενη επι τας πλακας.	16 The tablets were the work of God, and the writing on them was God's writing, engraved on thetablets.
17 Και ακουσας ο Ιησους τον θορυβον του λαου αλαλαζοντος, ειπε προς τον Μωυσην, Θορυβος πολεμου ειναι εν τω στρατοπεδω.	17 When Joshua heard the noise of the people shouting, he said to Moses, 'There is the sound of battlein the camp!'
18 Ο δε ειπε, Δεν ειναι φωνη αλαλαζοντων δια νικην ουδε φωνη βοωντων δια ητταν? φωνην αδοντων εγω ακουω.	18 But he replied: No song of victory is this sound, no lament for defeat this sound; but answeringchoruses I hear!
19 Καθως δε επλησιασεν εις το στρατοπεδον, ειδε τον μοσχον και χορους? και εξηφθη ο θυμος του Μωυσεως, και ερριψε τας πλακας απο των χειρων αυτου και συνετριψεν αυτας υπο το ορος?	19 And there, as he approached the camp, he saw the calf and the groups dancing. Moses blazed withanger. He threw down the tablets he was holding, shattering them at the foot of the mountain.
20 και λαβων τον μοσχον, τον οποιον ειχον καμει, κατεκαυσεν εν πυρι, και συντριψας εωσου ελεπτυνθη, εσπειρεν επι το υδωρ και εποτισε τους υιους Ισραηλ.	20 He seized the calf they had made and burned it, grinding it into powder which he scattered on thewater, and made the Israelites drink it.
21 Και ειπεν ο Μωυσης προς τον Ααρων, Τι εκαμεν εις σε ο λαος ουτος, ωστε επεφερες επ' αυτους αμαρτιαν μεγαλην;	21 Moses then said to Aaron, 'What have these people done to you for you to have brought so great asin on them?'
22 Και ειπεν ο Ααρων, Ας μη εξαπτηται ο θυμος του κυριου μου? συ γνωριζεις τον λαον, οτι εγκειται εις την κακιαν?	22 Aaron replied, 'My lord should not be so angry. You yourself know what a bad state these people arein!
23 διοτι ειπον προς εμε, Καμε εις ημας θεους, οιτινες να προπορευωνται ημων? διοτι ουτος ο Μωυσης, ο ανθρωπος οστις εξηγαγεν ημας εκ γης Αιγυπτου, δεν εξευρομεν τι απεγεινεν αυτος?	23 They said to me, "Make us a god to go at our head; for that Moses, the man who brought us herefrom Egypt -- we do not know what has become of him."
24 και ειπα προς αυτους, Οστις εχει χρυσιον, ας αφαιρεσωσιν αυτο? και εδωκαν εις εμε? τοτε ερριψα αυτο εις το πυρ, και εξηλθεν ο μοσχος ουτος.	24 I then said to them, "Anyone with gold, strip it off!" They gave it to me. I threw it into the fire and out came this calf!'
25 Και ιδων ο Μωυσης τον λαον οτι ητο αχαλινωτος, διοτι ο Ααρων ειχε αφησει αυτους αχαλινωτους προς καταισχυνην, μεταξυ των εχθρων αυτων,	25 When Moses saw that the people were out of hand -- for Aaron had let them get out of hand to thederision of their enemies al round them-
26 εσταθη ο Μωυσης παρα την πυλην του στρατοπεδου και ειπεν, Οστις ειναι του Κυριου, ας ελθη προς εμε. Και συνηχθησαν προς αυτον παντες οι υιοι του Λευι.	26 Moses then stood at the gate of the camp and shouted, 'Who is for Yahweh? To me!' And al theLevites ral ied round him.
27 Και ειπε προς αυτους, Ουτω λεγει Κυριος ο Θεος του Ισραηλ? Ας βαλη εκαστος την ρομφαιαν αυτου επι τον μηρον αυτου? και διελθετε και εξελθετε απο πυλης εις πυλην δια του στρατοπεδου, και ας θανατωση εκαστος τον αδελφον αυτου και εκαστος τον φιλον αυτου και εκαστος τον πλησιον αυτου.	27 He said to them, 'Yahweh, God of Israel, says this, "Buckle on your sword, each of you, and go upand down the camp from gate to gate, every man of you slaughtering brother, friend and neighbour." '
28 Και εκαμον οι υιοι του Λευι κατα τον λογον του Μωυσεως? και επεσαν εκ του λαου εκεινην την ημεραν περιπου τρεις χιλιαδες ανδρες.	28 The Levites did as Moses said, and of the people about three thousand men perished that day.
29 διοτι ειπεν ο Μωυσης, Καθιερωσατε εαυτους σημερον εις τον Κυριον, εκαστος επι τον υιον αυτου και εκαστος επι τον αδελφον αυτου, δια να δοθη εις εσας ευλογια σημερον.	29 'Today', Moses said, 'you have consecrated yourselves to Yahweh, one at the cost of his son,another of his brother; and so he bestows a blessing on you today.'
30 Και την επαυριον ειπεν ο Μωυσης προς τον λαον, Σεις ημαρτησατε αμαρτιαν μεγαλην? και τωρα θελω αναβη προς τον Κυριον? ισως καμω εξιλεωσιν δια την αμαρτιαν σας.	30 On the fol owing day Moses said to the people, 'You have committed a great sin. But now I shal goup to Yahweh: perhaps I can secure expiation for your sin.'
31 Και επεστρεψεν ο Μωυσης προς τον Κυριον και ειπε, Δεομαι? ουτος ο λαος ημαρτησεν αμαρτιαν μεγαλην και εκαμον εις εαυτους θεους χρυσους?	31 Moses then went back to Yahweh and said, 'Oh, this people has committed a great sin by makingthemselves a god of gold.
32 πλην τωρα, εαν συγχωρησης την αμαρτιαν αυτων? ει δε μη, εξαλειψον με, δεομαι, εκ της βιβλου σου, την οποιαν εγραψας.	32 And yet, if it pleased you to forgive their sin. . .! If not, please blot me out of the book you havewritten!'
33 Και ειπε Κυριος προς τον Μωυσην, Οστις ημαρτησεν εναντιον εμου, τουτον θελω εξαλειψει εκ της βιβλου μου?	33 Yahweh said to Moses, 'Those who have sinned against me are the ones I shal blot out of my book.
34 οθεν τωρα υπαγε, οδηγησον τον λαον εις τον τοπον περι του οποιου σε ειπα? ιδου, ο αγγελος μου θελει προπορευεσθαι εμπροσθεν σου' αλλ' ομως εν τη ημερα της ανταποδωσεως μου θελω ανταποδωσει την αμαρτιαν αυτων επ' αυτους.	34 So now go and lead the people to the place I promised to you. My angel will indeed go at your headbut, on the day of punishment, I shall punish them for their sin.'
35 Και επαταξε Κυριος τον λαον, δια την κατασκευην του μοσχου τον οποιον κατεσκευασεν ο Ααρων.	35 And Yahweh punished the people for having made the calf, the one Aaron had made.