ΓΕΝΕΣΙΣ - Genesi - Genesis 41

GREEK BIBLE	NEW AMERICAN BIBLE
1 Και μετα παρελευσιν δυο ετων ο Φαραω ειδεν ενυπνιον? και ιδου, ιστατο πλησιον του ποταμου.	1 After a lapse of two years, Pharaoh had a dream. He saw himself standing by the Nile,
2 και ιδου, επτα δαμαλια ευμορφα και παχυσαρκα ανεβαινον εκ του ποταμου και εβοσκοντο εις το λιβαδιον.	2 when up out of the Nile came seven cows, handsome and fat; they grazed in the reed grass.
3 και ιδου, αλλα επτα δαμαλια ανεβαινον μετ' εκεινα εκ του ποταμου, ασχημα και λεπτοσαρκα, και ισταντο πλησιον των αλλων δαμαλιων επι το χειλος του ποταμου?	3 Behind them seven other cows, ugly and gaunt, came up out of the Nile; and standing on the bank of the Nile beside the others,
4 και τα δαμαλια τα ασχημα και λεπτοσαρκα κατεφαγον τα επτα δαμαλια τα ευμορφα και παχυσαρκα. Τοτε εξυπνησεν ο Φαραω.	4 the ugly, gaunt cows ate up the seven handsome, fat cows. Then Pharaoh woke up.
5 Και αποκοιμηθεις ενυπνιασθη δευτεραν φοραν? και ιδου, επτα ασταχυα παχεα και καλα ανεβαινον εκ του αυτου κορμου?	5 He fell asleep again and had another dream. He saw seven ears of grain, fat and healthy, growing on a single stalk.
6 και ιδου, αλλα επτα ασταχυα λεπτα και κεκαυμενα υπο του ανατολικου ανεμου ανεφυοντο μετ' εκεινα?	6 Behind them sprouted seven ears of grain, thin and blasted by the east wind;
7 και τα ασταχυα τα λεπτα κατεπιον τα επτα ασταχυα τα παχεα και μεστα. Και εξυπνησεν ο Φαραω και ιδου, ητο ονειρον.	7 and the seven thin ears swallowed up the seven fat, healthy ears. Then Pharaoh woke up, to find it was only a dream.
8 Και το πρωι το πνευμα αυτου ητο τεταραγμενον? και αποστειλας εκαλεσε παντας τους μαγους της Αιγυπτου και παντας τους σοφους αυτης? και διηγηθη προς αυτους ο Φαραω τα ενυπνια αυτου? αλλα δεν ητο ουδεις οστις να εξηγηση αυτα προς τον Φαραω.	8 Next morning his spirit was agitated. So he summoned all the magicians and sages of Egypt and recounted his dreams to them; but no one could interpret his dreams for him.
9 Τοτε ο αρχιοινοχοος ελαλησε προς τον Φαραω λεγων, την αμαρτιαν μου ενθυμουμαι σημερον?	9 Then the chief cupbearer spoke up and said to Pharaoh: "On this occasion I am reminded of my negligence.
10 ο Φαραω ειχεν οργισθη εναντιον των δουλων αυτου και με εβαλεν εις φυλακην εν τω οικω του αρχοντος των σωματοφυλακων, εμε και τον αρχισιτοποιον?	10 Once, when Pharaoh was angry, he put me and the chief baker in custody in the house of the chief steward.
11 και ειδομεν ενυπνιον κατα την αυτην νυκτα, εγω και εκεινος? ενυπνιασθημεν εκαστος κατα την εξηγησιν του ενυπνιου αυτου?	11 Later, we both had dreams on the same night, and each of our dreams had its own meaning.
12 και ητο εκει μεθ' ημων νεος τις Εβραιος, δουλος του αρχοντος των σωματοφυλακων? και διηγηθημεν προς αυτον και εξηγησεν εις ημας τα ενυπνια ημων? εις εκαστον κατα το ενυπνιον αυτου εκαμε την εξηγησιν?	12 There with us was a Hebrew youth, a slave of the chief steward; and when we told him our dreams, he interpreted them for us and explained for each of us the meaning of his dream.
13 και καθως εξηγησεν εις ημας, ουτω και συνεβη? εμε μεν αποκατεστησεν εις το υπουργημα μου, εκεινον δε εκρεμασε.	13 And it turned out just as he had told us: I was restored to my post, but the other man was impaled."
14 Τοτε αποστειλας ο Φαραω, εκαλεσε τον Ιωσηφ, και εξηγαγον αυτον μετα σπουδης εκ της φυλακης? και εξυρισθη και ηλλαξε την στολην αυτου και ηλθε προς τον Φαραω.	14 Pharaoh therefore had Joseph summoned, and they hurriedly brought him from the dungeon. After he shaved and changed his clothes, he came into Pharaoh's presence.
15 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Ειδον ενυπνιον, και δεν ειναι ουδεις οστις να εξηγηση αυτο? και εγω ηκουσα περι σου να λεγωσιν οτι εννοεις τα ονειρα ωστε να εξηγης αυτα.	15 Pharaoh then said to him: "I had certain dreams that no one can interpret. But I hear it said of you that the moment you are told a dream you can interpret it."
16 Και απεκριθη ο Ιωσηφ προς τον Φαραω λεγων, Ουχι εγω? ο Θεος θελει δωσει εις τον Φαραω σωτηριον αποκρισιν.	16 "It is not I," Joseph replied to Pharaoh, "but God who will give Pharaoh the right answer."
17 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Εις το ονειρον μου, ιδου, ισταμην επι το χειλος του ποταμου?	17 Then Pharaoh said to Joseph: "In my dream, I was standing on the bank of the Nile,
18 και ιδου, επτα δαμαλια παχυσαρκα και ευμορφα ανεβαινον εκ του ποταμου και εβοσκοντο εις το λιβαδιον?	18 when up from the Nile came seven cows, fat and well-formed; they grazed in the reed grass.
19 και ιδου, αλλα επτα δαμαλια ανεβαινον κατοπιν εκεινων αδυνατα και πολυ ασχημα και λεπτοσαρκα, οποια δεν ειδον ποτε ασχημοτερα καθ' ολην την γην της Αιγυπτου?	19 Behind them came seven other cows, scrawny, most ill-formed and gaunt. Never have I seen such ugly specimens as these in all the land of Egypt!
20 και τα δαμαλια τα λεπτα και ασχημα κατεφαγον τα πρωτα επτα δαμαλια τα παχεα?	20 The gaunt, ugly cows ate up the first seven fat cows.
21 και αφου εισηλθον εις τας κοιλιας αυτων, δεν διεκρινετο οτι εισηλθον εις τας κοιλιας αυτων, αλλ' η θεωρια αυτων ητο ασχημος καθως και προτερον? τοτε εξυπνησα.	21 But when they had consumed them, no one could tell that they had done so, because they looked as ugly as before. Then I woke up.
22 Επειτα ειδον εις το ονειρον μου και ιδου, επτα ασταχυα ανεβαινον εκ του αυτου κορμου μεστα και καλα?	22 In another dream I saw seven ears of grain, fat and healthy, growing on a single stalk.
23 και ιδου, αλλα επτα ασταχυα ξηρα, λεπτα, κεκαυμενα υπο του ανατολικου ανεμου, ανεφυοντο κατοπιν αυτων?	23 Behind them sprouted seven ears of grain, shriveled and thin and blasted by the east wind;
24 και τα ασταχυα τα λεπτα κατεπιον τα επτα ασταχυα τα καλα? και ειπον ταυτα προς τους μαγους, αλλα δεν ητο ουδεις οστις να μοι εξηγηση αυτα.	24 and the seven thin ears swallowed up the seven healthy ears. I have spoken to the magicians, but none of them can give me an explanation."
25 Και ειπεν ο Ιωσηφ προς τον Φαραω, Το ενυπνιον του Φαραω εν ειναι? ο Θεος εφανερωσεν εις τον Φαραω οσα μελλει να καμη.	25 Joseph said to Pharaoh: "Both of Pharaoh's dreams have the same meaning. God has thus foretold to Pharaoh what he is about to do.
26 Τα επτα δαμαλια τα καλα ειναι επτα ετη? και τα επτα ασταχυα τα καλα ειναι επτα ετη? το ενυπνιον εν ειναι.	26 The seven healthy cows are seven years, and the seven healthy ears are seven years--the same in each dream.
27 Και τα επτα δαμαλια τα λεπτα και ασχημα, τα οποια ανεβαινον κατοπιν αυτων, ειναι επτα ετη? και τα επτα ασταχυα τα αμεστα, τα κεκαυμενα υπο του ανατολικου ανεμου, θελουσιν εισθαι επτα ετη πεινης.	27 So also, the seven thin, ugly cows that came up after them are seven years, as are the seven thin, wind-blasted ears; they are seven years of famine.
28 Τουτο ειναι το πραγμα το οποιον ειπα προς τον Φαραω? ο Θεος εφανερωσεν εις τον Φαραω οσα μελλει να καμη.	28 It is just as I told Pharaoh: God has revealed to Pharaoh what he is about to do.
29 Ιδου, ερχονται επτα ετη μεγαλης αφθονιας καθ' ολην την γην της Αιγυπτου?	29 Seven years of great abundance are now coming throughout the land of Egypt;
30 και θελουσιν επελθει μετα ταυτα επτα ετη πεινης? και ολη η αφθονια θελει λησμονηθη εν τη γη της Αιγυπτου και η πεινα θελει καταφθειρει την γην?	30 but these will be followed by seven years of famine, when all the abundance in the land of Egypt will be forgotten. When the famine has ravaged the land,
31 και δεν θελει γνωρισθη η αφθονια επι της γης εξ αιτιας εκεινης της πεινης, ητις μελλει να ακολουθηση? διοτι θελει εισθαι βαρεια σφοδρα.	31 no trace of the abundance will be found in the land because of the famine that follows it--so utterly severe will that famine be.
32 Το δε οτι εδευτερωθη το ενυπνιον εις τον Φαραω δις, φανερονει οτι το πραγμα ειναι αποφασισμενον παρα του Θεου και οτι ο Θεος θελει ταχυνει να εκτελεση αυτο.	32 That Pharaoh had the same dream twice means that the matter has been reaffirmed by God and that God will soon bring it about.
33 Τωρα λοιπον ας προβλεψη ο Φαραω ανθρωπον συνετον και φρονιμον και ας καταστηση αυτον επι της γης της Αιγυπτου?	33 "Therefore, let Pharaoh seek out a wise and discerning man and put him in charge of the land of Egypt.
34 ας καμη ο Φαραω και ας διοριση επιστατας επι της γης? και ας λαμβανη το πεμπτον απο της γης Αιγυπτου εις τα επτα ετη της αφθονιας?	34 Pharaoh should also take action to appoint overseers, so as to regiment the land during the seven years of abundance.
35 και ας συναξωσι πασας τας τροφας τουτων των ερχομενων καλων ετων, και ας αποταμιευσωσι σιτον υπο την χειρα του Φαραω δια τροφας εις τας πολεις, και ας φυλαττωσιν αυτον?	35 They should husband all the food of the coming good years, collecting the grain under Pharaoh's authority, to be stored in the towns for food.
36 και αι τροφαι θελουσι μενει πεφυλαγμεναι δια την γην εις τα επτα ετη της πεινης, τα οποια θελουσιν ακολουθησει εν τη γη της Αιγυπτου, δια να μη απολεσθη ο τοπος υπο της πεινης.	36 This food will serve as a reserve for the country against the seven years of famine that are to follow in the land of Egypt, so that the land may not perish in the famine."
37 Και ηρεσεν ο λογος εις τον Φαραω και εις παντας τους δουλους αυτου.	37 This advice pleased Pharaoh and all his officials.
38 Και ειπεν ο Φαραω προς τους δουλους αυτου, Δυναμεθα να ευρωμεν καθως τουτον, ανθρωπον εις τον οποιον υπαρχει το πνευμα του Θεου;	38 "Could we find another like him," Pharaoh asked his officials, "a man so endowed with the spirit of God?"
39 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Επειδη ο Θεος εδειξεν εις σε παντα ταυτα, δεν ειναι ουδεις τοσον συνετος και φρονιμος οσον συ.	39 So Pharaoh said to Joseph: "Since God has made all this known to you, no one can be as wise and discerning as you are.
40 Συ θελεις εισθαι επι του οικου μου και εις τον λογον του στοματος σου θελει υπακουει πας ο λαος μου? μονον κατα τον θρονον θελω εισθαι ανωτερος σου.	40 You shall be in charge of my palace, and all my people shall dart at your command. Only in respect to the throne shall I outrank you.
41 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Ιδου, σε κατεστησα εφ' ολης της γης Αιγυπτου.	41 Herewith," Pharaoh told Joseph, "I place you in charge of the whole land of Egypt."
42 Και εκβαλων ο Φαραω το δακτυλιδιον αυτου εκ της χειρος αυτου, εβαλεν αυτο εις την χειρα του Ιωσηφ και ενεδυσεν αυτον ιματια βυσσινα, και περιεβαλε χρυσουν περιδερραιον περι τον τραχηλον αυτου.	42 With that, Pharaoh took off his signet ring and put it on Joseph's finger. He had him dressed in robes of fine linen and put a gold chain about his neck.
43 Και ανεβιβασεν αυτον επι την αμαξαν αυτου την δευτεραν? και εκηρυττον εμπροσθεν αυτου, Γονατισατε? και κατεστησεν αυτον εφ' ολης της γης Αιγυπτου.	43 He then had him ride in the chariot of his vizier, and they shouted "Abrek!" before him. Thus was Joseph installed over the whole land of Egypt.
44 Και ειπεν ο Φαραω προς τον Ιωσηφ, Εγω ειμαι ο Φαραω, και χωρις σου ουδεις θελει σηκωσει την χειρα αυτου η τον ποδα αυτου καθ' ολην την γην της Αιγυπτου.	44 "I, Pharaoh, proclaim," he told Joseph, "that without your approval no one shall move hand or foot in all the land of Egypt."
45 Και ωνομασεν ο Φαραω τον Ιωσηφ αφναθ-πανεαχ? και εδωκεν εις αυτον δια γυναικα Ασενεθ, την θυγατερα του Ποτιφερα ιερεως της Ων. Και εξηλθεν ο Ιωσηφ εις την γην της Αιγυπτου.	45 Pharaoh also bestowed the name of Zaphnath-paneah on Joseph, and he gave him in marriage Asenath, the daughter of Potiphera, priest of Heliopolis.
46 Ητο δε ο Ιωσηφ τριακοντα ετων, οτε παρεσταθη εμπροσθεν του Φαραω βασιλεως της Αιγυπτου? και εξηλθεν ο Ιωσηφ απ' εμπροσθεν του Φαραω, και διηλθεν ολην την γην της Αιγυπτου.	46 Joseph was thirty years old when he entered the service of Pharaoh, king of Egypt. After Joseph left Pharaoh's presence, he traveled throughout the land of Egypt.
47 Και εκαρποφορησεν η γη πλουσιοπαροχως εις τα επτα ετη της αφθονιας?	47 During the seven years of plenty, when the land produced abundant crops,
48 και συνηγαγε πασας τας τροφας των επτα ετων των γενομενων εν τη γη της Αιγυπτου? και εναπεθεσε τας τροφας εν ταις πολεσι? τας τροφας των αγρων των περιξ εκαστης πολεως εθεσεν εν αυτη.	48 he husbanded all the food of these years of plenty that the land of Egypt was enjoying and stored it in the towns, placing in each town the crops of the fields around it.
49 Και συνηγαγεν ο Ιωσηφ σιτον ως την αμμον της θαλασσης πολυν σφοδρα, ωστε επαυσε να μετρη αυτον? διοτι ητο αμετρητος.	49 Joseph garnered grain in quantities like the sands of the sea, so vast that at last he stopped measuring it, for it was beyond measure.
50 Εγεννηθησαν δε δυο υιοι εις τον Ιωσηφ, πριν ελθωσι τα ετη της πεινης? τους οποιους εγεννησεν εις αυτον Ασενεθ, η θυγατηρ του Ποτιφερα ιερεως της Ων.	50 Before the famine years set in, Joseph became the father of two sons, borne to him by Asenath, daughter of Potiphera, priest of Heliopolis.
51 Και εκαλεσεν ο Ιωσηφ το ονομα του πρωτοτοκου Μανασση? διοτι ειπεν, Ο Θεος με εκαμε να λησμονησω παντας τους πονους μου και παντα τον οικον του πατρος μου.	51 He named his first-born Manasseh, meaning, "God has made me forget entirely the sufferings I endured at the hands of my family";
52 Το δε ονομα του δευτερου εκαλεσεν Εφραιμ? διοτι ειπεν, Ο Θεος με ηυξησεν εν τη γη της θλιψεως μου.	52 and the second he named Ephraim, meaning, "God has made me fruitful in the land of my affliction."
53 Και παρηλθον τα επτα ετη της αφθονιας, της γενομενης εν τη γη της Αιγυπτου.	53 When the seven years of abundance enjoyed by the land of Egypt came to an end,
54 Και ηρχισαν να ερχωνται τα επτα ετη της πεινης, καθως ειπεν ο Ιωσηφ? και εγεινεν η πεινα εις παντας τους τοπους? καθ' ολην ομως την γην της Αιγυπτου ητο αρτος.	54 the seven years of famine set in, just as Joseph had predicted. Although there was famine in all the other countries, food was available throughout the land of Egypt.
55 Και οτε επεινασε πασα η γη της Αιγυπτου, εβοησεν ο λαος προς τον Φαραω δια αρτον. Και ειπεν ο Φαραω προς παντας τους Αιγυπτιους, Υπαγετε προς τον Ιωσηφ? ο, τι σας ειπη, καμετε.	55 When hunger came to be felt throughout the land of Egypt and the people cried to Pharaoh for bread, Pharaoh directed all the Egyptians to go to Joseph and do whatever he told them.
56 Και ητο η πεινα επι παν το προσωπον της γης. Ηνοιξε δε ο Ιωσηφ πασας τας αποθηκας και επωλει σιτον εις τους Αιγυπτιους? και η πεινα επεβαρυνεν επι την γην της Αιγυπτου.	56 When the famine had spread throughout the land, Joseph opened all the cities that had grain and rationed it to the Egyptians, since the famine had gripped the land of Egypt.
57 Και παντες οι τοποι ηρχοντο εις την Αιγυπτον προς τον Ιωσηφ δια να αγοραζωσι σιτον? διοτι η πεινα επεβαρυνεν επι πασαν την γην.	57 In fact, all the world came to Joseph to obtain rations of grain, for famine had gripped the whole world.