A példabeszédek könyve 23

KÁLDI-NEOVULGÁTA	Biblia Tysiąclecia
1 Ha leülsz, hogy fejedelemmel egyél, arra legyen gondod, amit eléd raknak,	1 Gdy z możnym do stołu usiądziesz, pilnie uważaj, co masz przed sobą;
2 tégy kést a torkodra, hogy uralkodni tudj kívánságodon.	2 nóż sobie przyłóż do gardła, jeśli masz gardło żarłoczne.
3 Pompás falatjait ne kívánd, mert csalfa étel az!	3 Nie pożądaj jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Ne törd magadat gazdagság után, és mérsékeld élelmességedet!	4 O bogactwo się nie ubiegaj i odstąp od twojej chytrości!
5 Ne emeld szemedet olyan javakra, amelyek a tieid nem lehetnek, mert azok szárnyra kapnak, mint a sas, és az ég felé elröpülnek.	5 Gdy utkwisz w nim wzrok - już go nie ma, bo skrzydła sobie przyprawi - jak orzeł, co odlatuje ku niebu.
6 Ne étkezz irigy emberrel, és ne kívánd pompás falatjait,	6 Z nieżyczliwym człowiekiem nie ucztuj, nie pożądaj jego przysmaków;
7 mert mint a bűvész és a jós, arra következtet, amit nem tud. Mondja ugyan: »Egyél csak! Igyál csak!« de nem mondja neked szívből,	7 jak ktoś, kto dogadza apetytowi, tak samo i on [postępuje]. Jedz i pij! - mówi do ciebie, a w sercu ci nie jest przychylny.
8 a lenyelt falatot még kihányod, és szép szavaidat hiába vesztegeted.	8 Zwrócisz spożyty kawałek, słów miłych użyjesz na próżno.
9 Ne beszélj a balgák fülébe, mert lenézik okos beszédeidet!	9 Nie mów do uszu głupiego, bo wzgardzi mądrością twej mowy.
10 El ne mozdítsd a kiskorúak határkövét, és be ne nyomulj az árvák földjére,	10 Nie przesuwaj prastarej miedzy, na pole sierot nie wstępuj,
11 mert erős a gyámoluk, s ő magára vállalja pörüket ellened!	11 bo mocny jest ich Obrońca, przeciw tobie ich sprawę obróci.
12 Nyisd meg szívedet az intelemnek, és füledet az okos beszédnek!	12 Do pouczeń serce swe nakłoń, do mądrych słów - swoje uszy!
13 Ne sajnáld a fiútól a fenyítést! Nem hal az meg, ha vesszővel sújtod!	13 Karcenia chłopcu nie żałuj, gdy rózgą uderzysz - nie umrze.
14 Te pálcával vered őt, és lelkét az alvilágtól mented meg!	14 Ty go uderzysz rózgą, a od Szeolu zachowasz mu duszę.
15 Fiam! Ha szíved bölcs lesz, az én szívem is örvendez veled,	15 Synu, gdy mądre twe serce, i własne me serce się cieszy;
16 és bensőmben vigadok, amikor ajkad helyesen beszél.	16 moje wnętrze także się weseli, gdy usta twe mówią, co słuszne.
17 Ne induljon fel szíved a bűnösök miatt, hanem az Úr félelmében légy szüntelen,	17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz zabiega tylko o bojaźń Pańską:
18 hisz van reményed a jövendőben, és bizakodásod meg nem hiúsul!	18 gdyż przyszłe życie istnieje, nie zawiedzie cię twoja nadzieja.
19 Figyelj, fiam, és légy bölcs, irányítsd szívedet az egyenes útra!	19 Słuchaj, mój synu - bądź dobry, prostą drogą prowadź twe serce,
20 Ne végy részt a nagyivók lakomáin, sem azok tobzódásain, akik hússal tömik magukat,	20 nie bądź z tych, co winu hołdują lub mięsem się lubią obżerać;
21 mert a nagyivó és a lakmározó elzüllik, és a naphosszat alvó rongyokba öltözik.	21 bo pijak i żarłok jest w nędzy, ospałość chodzi w łachmanach.
22 Hallgass atyádra, aki nemzett téged, és ne vesd meg anyádat, mikor megöregszik!	22 Słuchaj ojca, który cię zrodził, i nie gardź twą matką, staruszką!
23 Igazságot vásárolj – és el ne add! – bölcsességet, fegyelmet és okosságot!	23 Nie sprzedawaj - nabywaj prawdę, mądrość, karność, rozwagę!
24 Ujjonghat az igaznak atyja, aki bölcset nemzett, örömét lelheti benne.	24 Raduje się ojciec prawego, kto zrodził mądrego, się cieszy;
25 Örvendjen tehát atyád és anyád, vigadjon, aki szült téged!	25 niech się weselą twój ojciec i matka, twa rodzicielka niech będzie szczęśliwa.
26 Add nekem, fiam, szívedet, és szemed vigyázzon útjaimra,	26 Synu, daj mi swe serce, dróg moich niech strzegą twe oczy,
27 mert a feslett nő mély verem, s az idegen asszony szűk kút,	27 bo dołem głębokim jest nierządnica, a ciasną studnią jest obca niewiasta,
28 lesben áll az úton, mint a rabló, és megöli azokat, akiket óvatlannak lát.	28 czatuje jakby rozbójnik, pomnaża niewiernych w narodzie.
29 Ki mondja: »Óh?« Ki mondja: »Jaj, atyám?« Ki a veszekedő és ki esik verembe? Kinek vannak sebei ok nélkül? Kinek vörös a szeme?	29 U kogo " Ach! ", u kogo " Biada! ", u kogo swary, u kogo żale, u kogo rany bez powodu, u kogo oczy są mętne?
30 Nem azoknak, akik bor mellett mulatnak, és szorgalmasak a poharazgatásban?	30 U przesiadujących przy winie, u chodzących próbować amfory.
31 Ne nézd a bort, hogyan piroslik, s hogy miként villog a serlegben! Könnyen csúszik az lefelé,	31 Nie patrz na wino, jak się czerwieni, jak pięknie błyszczy w kielichu, jak łatwo płynie [przez gardło]:
32 de végül mar, mint a kígyó, és kilövi a mérgét, mint a vipera.	32 bo w końcu kąsa jak żmija, swój jad niby wąż wypuszcza;
33 A szemed fura dolgokat lát, és szíved bolondokat beszél,	33 twoje oczy dostrzegą rzeczy dziwne, a serce twe brednie wypowie.
34 úgy vagy, mintha a tenger közepén feküdnél, mint az alvó kormányos, aki elvesztette a kormányt.	34 Zdajesz się spać na dnie morza lub spoczywać na szczycie masztu.
35 Így szólsz: »Elvertek ugyan, de nem fájt nekem, ütöttek, de nem éreztem. Mikor ébredek fel, hogy a bort ismét felkeressem?«	35 Obili mnie, nic nie poczułem, chłostali, nic nie wiedziałem. Kiedyż się zbudzę? Jeszcze nadal go pragnę...