Mark 12

NEW AMERICAN BIBLE	Biblia Tysiąclecia
1 He began to speak to them in parables. "A man planted a vineyard, put a hedge around it, dug a wine press, and built a tower. Then he leased it to tenant farmers and left on a journey.	1 I zaczął im mówić w przypowieściach: Pewien człowiek założył winnicę. Otoczył ją murem, wykopał tłocznię i zbudował wieżę. W końcu oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał.
2 At the proper time he sent a servant to the tenants to obtain from them some of the produce of the vineyard.	2 W odpowiedniej porze posłał do rolników sługę, by odebrał od nich część należną z plonów winnicy.
3 But they seized him, beat him, and sent him away empty-handed.	3 Ci chwycili go, obili i odesłali z niczym.
4 Again he sent them another servant. And that one they beat over the head and treated shamefully.	4 Wtedy posłał do nich drugiego sługę; lecz i tego zranili w głowę i znieważyli.
5 He sent yet another whom they killed. So, too, many others; some they beat, others they killed.	5 Posłał jeszcze jednego, tego zabili. I posłał wielu innych, z których jednych obili, drugich pozabijali.
6 He had one other to send, a beloved son. He sent him to them last of all, thinking, 'They will respect my son.'	6 Miał jeszcze jednego, ukochanego syna. Posłał go jako ostatniego do nich, bo sobie mówił: Uszanują mojego syna.
7 But those tenants said to one another, 'This is the heir. Come, let us kill him, and the inheritance will be ours.'	7 Lecz owi rolnicy mówili nawzajem do siebie: to jest dziedzic. Chodźcie, zabijmy go, a dziedzictwo będzie nasze.
8 So they seized him and killed him, and threw him out of the vineyard.	8 I chwyciwszy, zabili go i wyrzucili z winnicy.
9 What (then) will the owner of the vineyard do? He will come, put the tenants to death, and give the vineyard to others.	9 Cóż uczyni właściciel winnicy? Przyjdzie i wytraci rolników, a winnicę odda innym.
10 Have you not read this scripture passage: 'The stone that the builders rejected has become the cornerstone;	10 Nie czytaliście tych słów w Piśmie: Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła.
11 by the Lord has this been done, and it is wonderful in our eyes'?"	11 Pan to sprawił i jest cudem w oczach naszych.
12 They were seeking to arrest him, but they feared the crowd, for they realized that he had addressed the parable to them. So they left him and went away.	12 I starali się Go ująć, lecz bali się tłumu. Zrozumieli bowiem, że przeciw nim powiedział tę przypowieść. Zostawili więc Go i odeszli.
13 They sent some Pharisees and Herodians to him to ensnare him in his speech.	13 Posłali natomiast do Niego kilku faryzeuszów i zwolenników Heroda, którzy mieli pochwycić Go w mowie.
14 They came and said to him, "Teacher, we know that you are a truthful man and that you are not concerned with anyone's opinion. You do not regard a person's status but teach the way of God in accordance with the truth. Is it lawful to pay the census tax to Caesar or not? Should we pay or should we not pay?"	14 Ci przyszli i rzekli do Niego: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i na nikim Ci nie zależy. Bo nie oglądasz się na osobę ludzką, lecz drogi Bożej w prawdzie nauczasz. Czy wolno płacić podatek Cezarowi, czy nie? Mamy płacić czy nie płacić?
15 Knowing their hypocrisy he said to them, "Why are you testing me? Bring me a denarius to look at."	15 Lecz On poznał ich obłudę i rzekł do nich: Czemu Mnie wystawiacie na próbę? Przynieście Mi denara; chcę zobaczyć.
16 They brought one to him and he said to them, "Whose image and inscription is this?" They replied to him, "Caesar's."	16 Przynieśli, a On ich zapytał: Czyj jest ten obraz i napis? Odpowiedzieli Mu: Cezara.
17 So Jesus said to them, "Repay to Caesar what belongs to Caesar and to God what belongs to God.' They were utterly amazed at him.	17 Wówczas Jezus rzekł do nich: Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga. I byli pełni podziwu dla Niego.
18 Some Sadducees, who say there is no resurrection, came to him and put this question to him,	18 Potem przyszli do Niego saduceusze, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zagadnęli Go w ten sposób:
19 saying, "Teacher, Moses wrote for us, 'If someone's brother dies, leaving a wife but no child, his brother must take the wife and raise up descendants for his brother.'	19 Nauczycielu, Mojżesz tak nam przepisał: Jeśli umrze czyjś brat i pozostawi żonę, a nie zostawi dziecka, niech jego brat weźmie ją za żonę i wzbudzi potomstwo swemu bratu.
20 Now there were seven brothers. The first married a woman and died, leaving no descendants.	20 Otóż było siedmiu braci. Pierwszy wziął żonę i umierając, nie zostawił potomstwa.
21 So the second married her and died, leaving no descendants, and the third likewise.	21 Drugi ją wziął i też umarł bez potomstwa, tak samo trzeci.
22 And the seven left no descendants. Last of all the woman also died.	22 I siedmiu ich nie zostawiło potomstwa. W końcu po wszystkich umarła ta kobieta.
23 At the resurrection (when they arise) whose wife will she be? For all seven had been married to her."	23 Przy zmartwychwstaniu więc, gdy powstaną, którego z nich będzie żoną? Bo siedmiu miało ją za żonę.
24 Jesus said to them, "Are you not misled because you do not know the scriptures or the power of God?	24 Jezus im rzekł: Czyż nie dlatego jesteście w błędzie, że nie rozumiecie Pisma ani mocy Bożej?
25 When they rise from the dead, they neither marry nor are given in marriage, but they are like the angels in heaven.	25 Gdy bowiem powstaną z martwych, nie będą się ani żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie w niebie.
26 As for the dead being raised, have you not read in the Book of Moses, in the passage about the bush, how God told him, 'I am the God of Abraham, (the) God of Isaac, and (the) God of Jacob'?	26 Co zaś dotyczy umarłych, że zmartwychwstaną, czyż nie czytaliście w księdze Mojżesza, tam gdzie mowa "O krzaku", jak Bóg powiedział do niego: Ja jestem Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba.
27 He is not God of the dead but of the living. You are greatly misled."	27 Nie jest On Bogiem umarłych, lecz żywych. Jesteście w wielkim błędzie.
28 One of the scribes, when he came forward and heard them disputing and saw how well he had answered them, asked him, "Which is the first of all the commandments?"	28 Zbliżył się także jeden z uczonych w Piśmie, który im się przysłuchiwał, gdy rozprawiali ze sobą. Widząc, że Jezus dobrze im odpowiedział, zapytał Go: Które jest pierwsze ze wszystkich przykazań?
29 Jesus replied, "The first is this: 'Hear, O Israel! The Lord our God is Lord alone!	29 Jezus odpowiedział: Pierwsze jest: Słuchaj, Izraelu, Pan Bóg nasz, Pan jest jeden.
30 You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, with all your mind, and with all your strength.'	30 Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą.
31 The second is this: 'You shall love your neighbor as yourself.' There is no other commandment greater than these."	31 Drugie jest to: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Nie ma innego przykazania większego od tych.
32 The scribe said to him, "Well said, teacher. You are right in saying, 'He is One and there is no other than he.'	32 Rzekł Mu uczony w Piśmie: Bardzo dobrze, Nauczycielu, słusznieś powiedział, bo Jeden jest i nie ma innego prócz Niego.
33 And 'to love him with all your heart, with all your understanding, with all your strength, and to love your neighbor as yourself' is worth more than all burnt offerings and sacrifices."	33 Miłować Go całym sercem, całym umysłem i całą mocą i miłować bliźniego jak siebie samego daleko więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary.
34 And when Jesus saw that (he) answered with understanding, he said to him, "You are not far from the kingdom of God." And no one dared to ask him any more questions.	34 Jezus widząc, że rozumnie odpowiedział, rzekł do niego: Niedaleko jesteś od królestwa Bożego. I nikt już nie odważył się więcej Go pytać.
35 As Jesus was teaching in the temple area he said, "How do the scribes claim that the Messiah is the son of David?	35 Nauczając w świątyni, Jezus zapytał: Jak mogą twierdzić uczeni w Piśmie, że Mesjasz jest Synem Dawida?
36 David himself, inspired by the holy Spirit, said: 'The Lord said to my lord, "Sit at my right hand until I place your enemies under your feet."'	36 Wszak sam Dawid mówi w Duchu Świętym: Rzekł Pan do Pana mego: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjaciół Twoich pod stopy Twoje.
37 David himself calls him 'lord'; so how is he his son?" (The) great crowd heard this with delight.	37 Sam Dawid nazywa Go Panem, skądże więc jest [tylko] jego synem? A wielki tłum chętnie Go słuchał.
38 In the course of his teaching he said, "Beware of the scribes, who like to go around in long robes and accept greetings in the marketplaces,	38 I nauczając dalej mówił: Strzeżcie się uczonych w Piśmie. Z upodobaniem chodzą oni w powłóczystych szatach, lubią pozdrowienia na rynku,
39 seats of honor in synagogues, and places of honor at banquets.	39 pierwsze krzesła w synagogach i zaszczytne miejsca na ucztach.
40 They devour the houses of widows and, as a pretext, recite lengthy prayers. They will receive a very severe condemnation."	40 Objadają domy wdów i dla pozoru odprawiają długie modlitwy. Ci tym surowszy dostaną wyrok.
41 He sat down opposite the treasury and observed how the crowd put money into the treasury. Many rich people put in large sums.	41 Potem usiadł naprzeciw skarbony i przypatrywał się, jak tłum wrzucał drobne pieniądze do skarbony. Wielu bogatych wrzucało wiele.
42 A poor widow also came and put in two small coins worth a few cents.	42 Przyszła też jedna uboga wdowa i wrzuciła dwa pieniążki, czyli jeden grosz.
43 Calling his disciples to himself, he said to them, "Amen, I say to you, this poor widow put in more than all the other contributors to the treasury.	43 Wtedy przywołał swoich uczniów i rzekł do nich: Zaprawdę, powiadam wam: Ta uboga wdowa wrzuciła najwięcej ze wszystkich, którzy kładli do skarbony.
44 For they have all contributed from their surplus wealth, but she, from her poverty, has contributed all she had, her whole livelihood."	44 Wszyscy bowiem wrzucali z tego, co im zbywało; ona zaś ze swego niedostatku wrzuciła wszystko, co miała, całe swe utrzymanie.