Judith 8

CATHOLIC PUBLIC DOMAIN	Biblia Tysiąclecia
1 And it happened that these words were heard by Judith, a widow who was the daughter of Merari, the son of Idox, the son of Joseph, the son of Oziel, the son of Elai, the son of Jamnor, the son of Gideon, the son of Raphaim, the son of Ahitub, the son of Melchiel, the son of Enan, the son of Nathaniel, the son of Salathiel, the son of Simeon, the son of Ruben.	1 W tych dniach usłyszała o tym Judyta, córka Merariego, syna Usa, syna Józefa, syna Uzzjela, syna Chilkiasza, syna Ananiasza, syna Gedeona, syna Refaima, syna Achitoba, syna Eliasza, syna Chilkiasza, syna Eliaba, syna Natanaela, syna Szelumiela, syna Suriszaddaja, syna Izraela.
2 And her husband was Manasseh, who died in the days of the barley harvest.	2 A mąż jej Manasses z tego samego pokolenia i z tego samego rodu zmarł podczas żniw jęczmiennych.
3 For he was standing over those who bound sheaves in the field, and the heat overcame his head, and he died in Bethulia, his own city, and he was buried there with his fathers.	3 Stał bowiem przy wiążących snopy na polu i słońce poraziło mu głowę, i upadł na swoje łóżko, i zakończył życie w mieście swoim w Betulii, i pogrzebano go razem z jego przodkami na polu między Dotain i Balamon.
4 But Judith, his bereaved, was a widow now for three years and six months.	4 W domu swoim Judyta była wdową przez trzy lata i cztery miesiące.
5 And she made herself a private chamber in the upper part of her house, in which she stayed enclosed with her handmaids.	5 Na dachu swego domu postawiła sobie namiot, nałożyła wór na biodra i nosiła na sobie swoje wdowie szaty.
6 And she had haircloth around her waist, and she fasted all the days of her life, except Sabbaths, and new moons, and the feasts of the house of Israel.	6 Pościła przez wszystkie dni swojego wdowieństwa, oprócz wigilii przed szabatami i samych szabatów, przededni nowiu i podczas nowiu oraz oprócz uroczystości i radosnych świąt domu izraelskiego.
7 Moreover, she was exceedingly elegant in appearance, and her husband left her many riches, and an abundant household, as well as the ownership of plentiful herds of oxen and flocks of sheep.	7 Była piękna i na wejrzenie bardzo miła. Mąż jej Manasses pozostawił jej po sobie złoto, srebro, sługi, służące, bydło i rolę. A ona tym zarządzała.
8 And she was greatly renowned among all, because she feared the Lord very much, nor was there anyone who spoke an ill word about her.	8 I nie było nikogo, kto by powiedział o niej złe słowo, ponieważ bardzo bała się Boga.
9 And so, when she heard that Uzziah had promised that he would hand over the city with the passing of five days, she sent to the elders Chabris and Charmis.	9 I usłyszała wielkie narzekania ludu na naczelnika miasta, ponieważ byli przygnębieni z powodu braku wody. Usłyszała też Judyta o słowach, jakie wygłosił do nich Ozjasz, przysięgając im, że po pięciu dniach wyda miasto Asyryjczykom.
10 And they came to her, and she said to them: “What is this word, by which Uzziah has consented to hand over the city to the Assyrians, if within five days no help arrives for us?	10 I posłała swoją niewolnicę, zarządzającą wszystkimi jej dobrami, i poprosiła Chabrisa i Charmisa, starszych w jej mieście.
11 And who are you to test the Lord?	11 I przyszli do niej, a ona im rzekła: Posłuchajcie mnie, naczelnicy mieszkańców Betulii! Niesłuszna jest wasza mowa, którą dziś wygłosiliście do narodu, i złożyliście przysięgę, którą wypowiedzieliście jako warunek między Bogiem a wami, i oświadczyliście, że wydacie miasto w ręce waszych wrogów, jeżeli w tych dniach Pan nie przyjdzie wam z pomocą.
12 This is not a word that will provoke mercy, but rather one that may excite wrath and enkindle fury.	12 Kim wy właściwie jesteście, żeście wystawiali na próbę w dniu dzisiejszym Boga i postawili siebie ponad Boga między synami ludzkimi?
13 You have set a time limit for the mercy of the Lord, and you have established a day for him, according to your choice.	13 Wy teraz doświadczacie Wszechmogącego Pana i dlatego nigdy nie nie zrozumiecie.
14 But, since the Lord is patient, let us be repentant about this same matter, and let us beg his indulgence with many tears.	14 Nie zbadacie głębokości serca ludzkiego ani nie przenikniecie myśli jego rozumu, jak więc wybadacie Boga, który wszystko to stworzył, jak poznacie Jego myśli i pojmiecie Jego zamiary? Przenigdy, bracia, nie drażnijcie Pana Boga naszego!
15 For God will not threaten like man, nor will he be inflamed to anger like a son of man.	15 Gdyby nawet nie zechciał nam pomóc w tych pięciu dniach, to ma On moc obronić nas w tych dniach, w których zechce, albo zgubić nas na oczach naszych wrogów.
16 And, for this reason, let us humble our souls before him, and, continuing to serve him in a spirit of humility,	16 Wy zaś nie wymuszajcie zarządzeń od Pana Boga naszego, ponieważ nie można uzyskać nic od Boga pogróżkami jak od człowieka ani Nim rozporządzić jak synem ludzkim.
17 let us speak to the Lord with tears, so that he may act according to his will in his mercy toward us. So then, just as our heart is disturbed by their arrogance, so also may we glory in our humility.	17 Oczekując od Niego wybawienia, wzywajmy pomocy dla nas od Niego, a On wysłucha naszego głosu, jeżeli Mu się spodoba.
18 For we have not followed the sins of our fathers, who abandoned their God in order to worship strange gods.	18 Przecież nie było za dni naszych ani też nie ma obecnie żadnego pokolenia ani rodu, ani osiedla, ani miasta między nami, które by oddawało pokłon bogom ręką ludzką uczynionym, tak jak to bywało w dawnych czasach,
19 Because of this crime, they were given over to their enemies: to the sword, and to pillaging, and to confusion. But we know no other God except him.	19 z którego to powodu wydano przodków naszych pod miecz i na łup, i przed naszymi wrogami ulegli wielkiej klęsce.
20 Let us wait with humility for his consolation, and the Lord our God will requite our blood by the afflictions of our enemies, and he will humble all the nations that will rise up against us, and he will cause them to be without honor.	20 Lecz my nie znamy innego Boga oprócz Niego. Dlatego spodziewamy się, że On nie wzgardzi nami ani nikim z naszego narodu.
21 And now, brothers, because you are the elders among the people of God, and their very soul hangs upon you, rescue their hearts by your eloquence, so that they may remember that our fathers were tested in order to prove whether or not they truly worshiped their God.	21 A jeśli nas zwyciężą, to wtedy zwyciężą także całą Judeę i spustoszą świątynię naszą. Za jej zbezczeszczenie Bóg jako zapłaty zażąda naszej krwi.
22 They are obliged to remember how our father Abraham was tested, and being proved by many tribulations, he was made the friend of God.	22 A odpowiedzialność za zagładę naszych braci, za ujarzmienie kraju i spustoszenie naszego dziedzictwa Bóg zrzuci na nasze głowy wśród pogan. A jeżeli my się staniemy ich niewolnikami, to będziemy zgorszeniem i hańbą dla tych, którzy nas zdobędą.
23 So Isaac, so Jacob, so Moses, and all that have pleased God, passed through many tribulations, remaining faithful.	23 Ponieważ niewola nasza nie przyniesie nam zaszczytu, lecz Pan Bóg nasz sprawi, że będzie dla nas hańbą.
24 But those who did not accept the trials with the fear of the Lord, and who brought forward their impatience and the disgrace of their murmuring against the Lord,	24 A teraz, bracia, pokażmy naszym braciom, że od nas zależy ich życie i wszystko, co święte, świątynia i ołtarz opierają się na nas.
25 were exterminated by the exterminator, and they perished by serpents.	25 Za to wszystko będziemy dziękować Panu Bogu naszemu, który doświadcza nas, tak jak i naszych przodków.
26 And as for us, therefore, let us not revenge ourselves for these things that we suffer.	26 Przypomnijcie sobie to wszystko, co On uczynił z Abrahamem, i jak doświadczył Izaaka, i co spotkało Jakuba w Mezopotamii Syryjskiej, pasącego trzody Labana, brata jego matki.
27 But, in considering these same sufferings to be less than our sins deserve, let us believe that the scourges of the Lord, by which we are corrected like servants, have occurred for our improvement and not for our destruction.”	27 Albowiem jak niegdyś doświadczył ich w ogniu, próbując ich serc, tak i teraz nas nie ukarał, lecz chłoszcze Pan tych, którzy zbliżają się do Niego, aby się opamiętali.
28 And Uzziah and the elders said to her: “All the things that you have spoken are true, and there is nothing reprehensible in your words.	28 A Ozjasz odpowiedział jej: Wszystko, coś powiedziała, wygłosiłaś ze szlachetnego serca, i nie ma nikogo, kto by sprzeciwił się twoim słowom,
29 Now, therefore, pray for us, because you are a holy woman, and one fearing God.”	29 ponieważ nie od dziś jawna jest twoja mądrość, lecz od początku dni twoich cały naród poznał twoją roztropność, jak również i to, że trafny jest zamiar twego serca.
30 And Judith said to them: “You know that what I have been able to say is of God.	30 Jednakże lud odczuwał wielkie pragnienie i zmusił nas, abyśmy uczynili to, cośmy im przyrzekli, i wymógł na nas przysięgę, której odwołać nie możemy.
31 So, concerning that which I propose to do, examine whether or not it is from God, and pray that God may act to strengthen my plan.	31 A teraz módl się za nami, ponieważ jesteś kobietą pobożną, a Pan ześle deszcz i napełni nasze cysterny i nie będziemy mdleli z pragnienia.
32 You will stand at the gate this night, and I will go forth with my handmaid. And pray that, just as you have said, within five days the Lord may look kindly on his people Israel.	32 I odpowiedziała im Judyta: Posłuchajcie mnie, a dokonam czynu, który pozostanie w pamięci z pokolenia na pokolenie dla dzieci naszego narodu.
33 But I am not willing to have you examine my actions, and, until I report to you, let nothing else be done, except to pray for me to the Lord our God.”	33 Stańcie tej nocy przy bramie, a ja wyjdę z moją niewolnicą, a w tych dniach, po których obiecaliście wydać miasto wrogom naszym, Pan za moim pośrednictwem nawiedzi Izraela.
34 And Uzziah, the leader of Judah, said to her, “Go in peace, and may the Lord be with you to take revenge among our enemies.” So, turning back, they departed.	34 Wy zaś nie dopytujcie się o mój czyn, albowiem nie powiem wam, dopóki nie dokonam tego, co chcę uczynić.
	35 Wtedy odezwali się do niej Ozjasz i naczelnicy: Idź w pokoju, a Pan Bóg niech cię prowadzi, aby wywrzeć pomstę na wrogach naszych.
	36 I opuściwszy namiot, udali się na swoje stanowiska.