1 ουτοι οι λογοι ους ελαλησεν μωυσης παντι ισραηλ περαν του ιορδανου εν τη ερημω προς δυσμαις πλησιον της ερυθρας ανα μεσον φαραν τοφολ και λοβον και αυλων και καταχρυσεα | 1 Queste sono le parole che Mosè rivolse a tutti i figli d'Israele al di là del Giordano, nel deserto, nell'Araba di fronte a Suf, tra Paran, Tofel, Laban, Cazerot e Di-Zaab. |
2 ενδεκα ημερων εν χωρηβ οδος επ' ορος σηιρ εως καδης βαρνη | 2 Ci sono undici giorni di cammino per la via del monte di Seir dall'Oreb a Kades-Barnea. |
3 και εγενηθη εν τω τεσσαρακοστω ετει εν τω ενδεκατω μηνι μια του μηνος ελαλησεν μωυσης προς παντας υιους ισραηλ κατα παντα οσα ενετειλατο κυριος αυτω προς αυτους | 3 Nel quarantesimo anno, nel mese undecimo, nel primo del mese, Mosè disse ai figli di Israele quanto il Signore gli aveva ordinato. |
4 μετα το παταξαι σηων βασιλεα αμορραιων τον κατοικησαντα εν εσεβων και ωγ βασιλεα της βασαν τον κατοικησαντα εν ασταρωθ και εν εδραιν | 4 Dopo aver sconfitto Sicon, re degli Amorrei, che abitava a Chesbon, e Og, re di Basan, che dimorava ad Astarot e a Edrei, |
5 εν τω περαν του ιορδανου εν γη μωαβ ηρξατο μωυσης διασαφησαι τον νομον τουτον λεγων | 5 al di là del Giordano, nella terra di Moab, Mosè iniziò ad esporre questa legge: |
6 κυριος ο θεος ημων ελαλησεν ημιν εν χωρηβ λεγων ικανουσθω υμιν κατοικειν εν τω ορει τουτω | 6 "Il Signore nostro Dio ci ha parlato sull'Oreb: "Avete abitato abbastanza presso questa montagna. |
7 επιστραφητε και απαρατε υμεις και εισπορευεσθε εις ορος αμορραιων και προς παντας τους περιοικους αραβα εις ορος και πεδιον και προς λιβα και παραλιαν γην χαναναιων και αντιλιβανον εως του ποταμου του μεγαλου ευφρατου | 7 Muovetevi, partite e andate verso la montagna degli Amorrei e presso tutti i loro vicini, nell'Araba, sulla montagna, nella Sefela, nel Negheb e sulla costa del mare, terra dei Cananei, e al Libano, fino al grande fiume, l'Eufrate. |
8 ιδετε παραδεδωκα ενωπιον υμων την γην εισπορευθεντες κληρονομησατε την γην ην ωμοσα τοις πατρασιν υμων τω αβρααμ και ισαακ και ιακωβ δουναι αυτοις και τω σπερματι αυτων μετ' αυτους | 8 Vedi, ho posto davanti a voi la terra: andate a prendere possesso della terra che il Signore ha giurato ai vostri padri, ad Abramo, a Isacco e a Giacobbe, di dar loro e alla loro discendenza dopo di loro". |
9 και ειπα προς υμας εν τω καιρω εκεινω λεγων ου δυνησομαι μονος φερειν υμας | 9 In quel tempo vi ho detto: "Da solo non posso più portare il peso di tutti voi. |
10 κυριος ο θεος υμων επληθυνεν υμας και ιδου εστε σημερον ωσει τα αστρα του ουρανου τω πληθει | 10 Il Signore vostro Dio vi ha moltiplicato ed eccovi oggi numerosi come le stelle del cielo. |
11 κυριος ο θεος των πατερων υμων προσθειη υμιν ως εστε χιλιοπλασιως και ευλογησαι υμας καθοτι ελαλησεν υμιν | 11 Il Signore Dio dei vostri padri vi renda mille volte più numerosi ancora e vi benedica come vi ha detto! |
12 πως δυνησομαι μονος φερειν τον κοπον υμων και την υποστασιν υμων και τας αντιλογιας υμων | 12 Ma come porterò io da solo il vostro carico, il vostro peso, le vostre liti? |
13 δοτε εαυτοις ανδρας σοφους και επιστημονας και συνετους εις τας φυλας υμων και καταστησω εφ' υμων ηγουμενους υμων | 13 Prendete in ognuna delle vostre tribù uomini saggi, perspicaci, conosciuti, affinché io li ponga alla vostra testa". |
14 και απεκριθητε μοι και ειπατε καλον το ρημα ο ελαλησας ποιησαι | 14 Voi mi avete risposto: "Ciò che proponi di fare è bene". |
15 και ελαβον εξ υμων ανδρας σοφους και επιστημονας και συνετους και κατεστησα αυτους ηγεισθαι εφ' υμων χιλιαρχους και εκατονταρχους και πεντηκονταρχους και δεκαδαρχους και γραμματοεισαγωγεις τοις κριταις υμων | 15 Ho preso quindi i capi delle vostre tribù, uomini saggi e conosciuti, e li ho costituiti vostri capi: capi di mille, capi di cento, capi di cinquanta, capi di dieci, e scribi per le vostre tribù. |
16 και ενετειλαμην τοις κριταις υμων εν τω καιρω εκεινω λεγων διακουετε ανα μεσον των αδελφων υμων και κρινατε δικαιως ανα μεσον ανδρος και ανα μεσον αδελφου και ανα μεσον προσηλυτου αυτου | 16 In quel tempo ho ordinato ai vostri giudici: "Ascoltate i vostri fratelli e giudicate con giustizia fra un uomo e il suo fratello o il forestiero. |
17 ουκ επιγνωση προσωπον εν κρισει κατα τον μικρον και κατα τον μεγαν κρινεις ου μη υποστειλη προσωπον ανθρωπου οτι η κρισις του θεου εστιν και το ρημα ο εαν σκληρον η αφ' υμων ανοισετε αυτο επ' εμε και ακουσομαι αυτο | 17 Nel giudizio non fate preferenza di persona, ascoltate il piccolo e il grande, non abbiate timore di nessuno, poiché il giudizio è di Dio! Un caso per voi troppo difficile, riferitelo a me e io lo ascolterò". |
18 και ενετειλαμην υμιν εν τω καιρω εκεινω παντας τους λογους ους ποιησετε | 18 Vi ho ordinato in quel tempo tutte le cose che dovevate compiere. |
19 και απαραντες εκ χωρηβ επορευθημεν πασαν την ερημον την μεγαλην και την φοβεραν εκεινην ην ειδετε οδον ορους του αμορραιου καθοτι ενετειλατο κυριος ο θεος ημων ημιν και ηλθομεν εως καδης βαρνη | 19 Siamo partiti dall'Oreb e abbiamo percorso tutto quel grande e terribile deserto che voi avete visto, per la via della montagna degli Amorrei, come ci aveva ordinato il Signore nostro Dio e siamo giunti a Kades-Barnea. |
20 και ειπα προς υμας ηλθατε εως του ορους του αμορραιου ο ο κυριος ο θεος ημων διδωσιν υμιν | 20 Io vi ho detto: "Siete giunti sulla montagna degli Amorrei che il Signore nostro Dio ci dona. |
21 ιδετε παραδεδωκεν υμιν κυριος ο θεος υμων προ προσωπου υμων την γην αναβαντες κληρονομησατε ον τροπον ειπεν κυριος ο θεος των πατερων υμων υμιν μη φοβεισθε μηδε δειλιασητε | 21 Ecco, il Signore ha messo la terra davanti a te: sali, conquistala come ti ha detto il Signore, Dio dei tuoi padri; non aver paura e non scoraggiarti". |
22 και προσηλθατε μοι παντες και ειπατε αποστειλωμεν ανδρας προτερους ημων και εφοδευσατωσαν ημιν την γην και αναγγειλατωσαν ημιν αποκρισιν την οδον δι' ης αναβησομεθα εν αυτη και τας πολεις εις ας εισπορευσομεθα εις αυτας | 22 Ma voi tutti vi siete avvicinati a me, dicendo: "Mandiamo innanzi a noi uomini che esplorino la terra: ci indicheranno il cammino per salirvi e le città in cui potremo andare". |
23 και ηρεσεν εναντιον μου το ρημα και ελαβον εξ υμων δωδεκα ανδρας ανδρα ενα κατα φυλην | 23 La proposta è parsa buona ai miei occhi, ho scelto quindi dodici uomini tra di voi, uno per ogni tribù. |
24 και επιστραφεντες ανεβησαν εις το ορος και ηλθοσαν εως φαραγγος βοτρυος και κατεσκοπευσαν αυτην | 24 Essi sono partiti, sono saliti sulla montagna, sono giunti fino alla valle di Escol e hanno perlustrato la terra. |
25 και ελαβοσαν εν ταις χερσιν αυτων απο του καρπου της γης και κατηνεγκαν προς ημας και ελεγον αγαθη η γη ην κυριος ο θεος ημων διδωσιν ημιν | 25 Hanno preso con sé alcuni frutti della terra, li hanno portati a noi e ci hanno riferito: "Buona è la terra che il Signore nostro Dio ci dà". |
26 και ουκ ηθελησατε αναβηναι και ηπειθησατε τω ρηματι κυριου του θεου υμων | 26 Ma voi non avete voluto salire e vi siete rivoltati all'ordine del Signore vostro Dio |
27 και διεγογγυζετε εν ταις σκηναις υμων και ειπατε δια το μισειν κυριον ημας εξηγαγεν ημας εκ γης αιγυπτου παραδουναι ημας εις χειρας αμορραιων εξολεθρευσαι ημας | 27 e, nelle vostre tende, avete mormorato dicendo: "Per odio contro di noi il Signore ci ha fatto uscire dalla terra d'Egitto, per metterci in mano agli Amorrei e così distruggerci. |
28 που ημεις αναβαινομεν οι αδελφοι υμων απεστησαν υμων την καρδιαν λεγοντες εθνος μεγα και πολυ και δυνατωτερον ημων και πολεις μεγαλαι και τετειχισμεναι εως του ουρανου αλλα και υιους γιγαντων εωρακαμεν εκει | 28 Dove dobbiamo salire? I nostri fratelli hanno scoraggiato il nostro cuore dicendo: E' un popolo più grande e alto di noi, le città sono grandi e fortificate fino al cielo. Vi abbiamo visto perfino gli Anakiti". |
29 και ειπα προς υμας μη πτηξητε μηδε φοβηθητε απ' αυτων | 29 Vi ho detto: "Non spaventatevi, non abbiate paura di loro. |
30 κυριος ο θεος υμων ο προπορευομενος προ προσωπου υμων αυτος συνεκπολεμησει αυτους μεθ' υμων κατα παντα οσα εποιησεν υμιν εν γη αιγυπτω | 30 Il Signore vostro Dio che cammina innanzi a voi, egli stesso combatterà per voi come ha fatto in Egitto, sotto i vostri occhi, |
31 και εν τη ερημω ταυτη ην ειδετε ως ετροφοφορησεν σε κυριος ο θεος σου ως ει τις τροφοφορησει ανθρωπος τον υιον αυτου κατα πασαν την οδον ην επορευθητε εως ηλθετε εις τον τοπον τουτον | 31 e nel deserto, dove tu hai visto come il Signore tuo Dio ti ha portato come un uomo porta il figlio, per tutto il cammino che voi avete percorso, fino al tuo arrivo in questo luogo. |
32 και εν τω λογω τουτω ουκ ενεπιστευσατε κυριω τω θεω υμων | 32 Eppure in quella occasione non avete avuto fiducia nel Signore vostro Dio |
33 ος προπορευεται προτερος υμων εν τη οδω εκλεγεσθαι υμιν τοπον οδηγων υμας εν πυρι νυκτος δεικνυων υμιν την οδον καθ' ην πορευεσθε επ' αυτης και εν νεφελη ημερας | 33 che andava innanzi a voi sul cammino per cercarvi un luogo dove drizzare l'accampamento: nel fuoco di notte, per illuminare il cammino che dovevate percorrere, nella nube di giorno". |
34 και ηκουσεν κυριος την φωνην των λογων υμων και παροξυνθεις ωμοσεν λεγων | 34 Il Signore ha udito il suono delle vostre parole, si è adirato e ha giurato: |
35 ει οψεται τις των ανδρων τουτων την αγαθην ταυτην γην ην ωμοσα τοις πατρασιν αυτων | 35 "Certo, fra questi uomini, questa perversa generazione, nessuno vedrà la buona terra che io ho giurato di dare ai vostri padri, |
36 πλην χαλεβ υιος ιεφοννη ουτος οψεται αυτην και τουτω δωσω την γην εφ' ην επεβη και τοις υιοις αυτου δια το προσκεισθαι αυτον τα προς κυριον | 36 eccetto Caleb figlio di Iefunne: egli la vedrà; a lui e ai suoi figli darò la terra su cui ha camminato, poiché egli ha seguito pienamente il Signore". |
37 και εμοι εθυμωθη κυριος δι' υμας λεγων ουδε συ ου μη εισελθης εκει | 37 Anche contro di me il Signore si è adirato per causa vostra e ha detto: "Nemmeno tu entrerai là. |
38 ιησους υιος ναυη ο παρεστηκως σοι ουτος εισελευσεται εκει αυτον κατισχυσον οτι αυτος κατακληρονομησει αυτην τω ισραηλ | 38 Giosuè, figlio di Nun, colui che ti sta innanzi, è lui che entrerà là; fortificalo. Egli infatti metterà Israele in possesso della terra. |
39 και παν παιδιον νεον οστις ουκ οιδεν σημερον αγαθον η κακον ουτοι εισελευσονται εκει και τουτοις δωσω αυτην και αυτοι κληρονομησουσιν αυτην | 39 I vostri bambini, dei quali avete detto che sarebbero divenuti una preda, i vostri figli che oggi non distinguono il bene dal male, essi entreranno là: a loro la darò ed essi la possederanno. |
40 και υμεις επιστραφεντες εστρατοπεδευσατε εις την ερημον οδον την επι της ερυθρας θαλασσης | 40 Quanto a voi: muovetevi, partite verso il deserto sul cammino del Mar Rosso". |
41 και απεκριθητε μοι και ειπατε ημαρτομεν εναντι κυριου του θεου ημων ημεις αναβαντες πολεμησομεν κατα παντα οσα ενετειλατο κυριος ο θεος ημων ημιν και αναλαβοντες εκαστος τα σκευη τα πολεμικα αυτου και συναθροισθεντες ανεβαινετε εις το ορος | 41 Allora voi mi avete risposto: "Abbiamo peccato contro il Signore nostro Dio. Saliremo e combatteremo come ci ha ordinato il Signore nostro Dio". Ognuno si è cinto le armi e vi siete messi sconsideratamente a salire la montagna. |
42 και ειπεν κυριος προς με ειπον αυτοις ουκ αναβησεσθε ουδε μη πολεμησετε ου γαρ ειμι μεθ' υμων και ου μη συντριβητε ενωπιον των εχθρων υμων | 42 Il Signore mi ha detto: "Di' loro: non salite e non combattete, perché io non sono in mezzo a voi; che non dobbiate soccombere innanzi ai vostri nemici". |
43 και ελαλησα υμιν και ουκ εισηκουσατε μου και παρεβητε το ρημα κυριου και παραβιασαμενοι ανεβητε εις το ορος | 43 Io ve l'ho detto, ma non mi avete ascoltato: vi siete rivoltati all'ordine del Signore, salendo presuntuosamente verso la montagna. |
44 και εξηλθεν ο αμορραιος ο κατοικων εν τω ορει εκεινω εις συναντησιν υμιν και κατεδιωξαν υμας ως ει ποιησαισαν αι μελισσαι και ετιτρωσκον υμας απο σηιρ εως ερμα | 44 L'Amorreo, che abita quella montagna, è uscito contro di voi, vi ha inseguito come fanno le api e vi ha battuto da Seir fino a Corma. |
45 και καθισαντες εκλαιετε εναντι κυριου και ουκ εισηκουσεν κυριος της φωνης υμων ουδε προσεσχεν υμιν | 45 Siete tornati e avete pianto innanzi al Signore, ma il Signore non ha ascoltato la vostra voce, non vi ha prestato orecchio. |
46 και ενεκαθησθε εν καδης ημερας πολλας οσας ποτε ημερας ενεκαθησθε | 46 A Kades avete dimorato lunghi giorni, secondo il computo del tempo in cui avete dimorato là. |