1 πλην του επιδιδοντος την ψυχην αυτου και διανοουμενου εν νομω υψιστου σοφιαν παντων αρχαιων εκζητησει και εν προφητειαις ασχοληθησεται | 1 Az összes réginek bölcsességét kutatja a bölcs, és a prófétákkal tölti idejét, |
2 διηγησιν ανδρων ονομαστων συντηρησει και εν στροφαις παραβολων συνεισελευσεται | 2 megjegyzi magának neves férfiak elbeszéléseit, és behatol a példabeszédek fordulataiba. |
3 αποκρυφα παροιμιων εκζητησει και εν αινιγμασι παραβολων αναστραφησεται | 3 A bölcs mondások titkait fürkészi, s a példabeszédek talányaival foglalkozik. |
4 ανα μεσον μεγιστανων υπηρετησει και εναντι ηγουμενων οφθησεται εν γη αλλοτριων εθνων διελευσεται αγαθα γαρ και κακα εν ανθρωποις επειρασεν | 4 A főemberek között tesz szolgálatot, és megjelenik a fejedelem előtt. |
5 την καρδιαν αυτου επιδωσει ορθρισαι προς κυριον τον ποιησαντα αυτον και εναντι υψιστου δεηθησεται και ανοιξει στομα αυτου εν προσευχη και περι των αμαρτιων αυτου δεηθησεται | 5 Beutazza idegen népek földjét, hogy jót és rosszat próbáljon az emberek között. |
6 εαν κυριος ο μεγας θεληση πνευματι συνεσεως εμπλησθησεται αυτος ανομβρησει ρηματα σοφιας αυτου και εν προσευχη εξομολογησεται κυριω | 6 Arra adja szívét már hajnalban, hogy keresse az Urat, az ő Alkotóját, és könyörög a Magasságbeli színe előtt. |
7 αυτος κατευθυνει βουλην αυτου και επιστημην και εν τοις αποκρυφοις αυτου διανοηθησεται | 7 Imára nyitja száját, és bűneiért könyörög. |
8 αυτος εκφανει παιδειαν διδασκαλιας αυτου και εν νομω διαθηκης κυριου καυχησεται | 8 Ha az Úr, a hatalmas, úgy akarja, eltölti őt az értelem lelkével, |
9 αινεσουσιν την συνεσιν αυτου πολλοι και εως του αιωνος ουκ εξαλειφθησεται ουκ αποστησεται το μνημοσυνον αυτου και το ονομα αυτου ζησεται εις γενεας γενεων | 9 akkor úgy hullatja bölcs igéit, mint a záport, és imában dicséri az Urat, |
10 την σοφιαν αυτου διηγησονται εθνη και τον επαινον αυτου εξαγγελει εκκλησια | 10 aki irányítja megfontolását és tudományát, ő pedig annak titkain tanakodik. |
11 εαν εμμεινη ονομα καταλειψει η χιλιοι και εαν αναπαυσηται εκποιει αυτω | 11 Nyilvánosságra hozza tudós tanítását, s az Úr szövetségének törvényével dicsekszik. |
12 ετι διανοηθεις εκδιηγησομαι και ως διχομηνια επληρωθην | 12 Sokan magasztalják bölcsességét, s az nem múlik el sohasem. |
13 εισακουσατε μου υιοι οσιοι και βλαστησατε ως ροδον φυομενον επι ρευματος υγρου | 13 Nem megy feledésbe emléke, és neve él nemzedékről nemzedékre. |
14 και ως λιβανος ευωδιασατε οσμην και ανθησατε ανθος ως κρινον διαδοτε οσμην και αινεσατε ασμα ευλογησατε κυριον επι πασιν τοις εργοις | 14 Bölcsességét népek emlegetik, és dicséretét hirdeti a közösség. |
15 δοτε τω ονοματι αυτου μεγαλωσυνην και εξομολογησασθε εν αινεσει αυτου εν ωδαις χειλεων και εν κινυραις και ουτως ερειτε εν εξομολογησει | 15 Ha tovább él, ezreknél különb a neve, ha pedig pihenőre tér, az is hasznára van. |
16 τα εργα κυριου παντα οτι καλα σφοδρα και παν προσταγμα εν καιρω αυτου εσται ουκ εστιν ειπειν τι τουτο εις τι τουτο παντα γαρ εν καιρω αυτου ζητηθησεται | 16 Hadd beszéljek tovább, megfontoltan, mert telítve vagyok lelkesedéssel! |
17 εν λογω αυτου εστη ως θιμωνια υδωρ και εν ρηματι στοματος αυτου αποδοχεια υδατων | 17 Fennhangon mondja: Hallgassatok rám, istenfélő fiaim, hogy viruljatok, mint a patak mellé ültetett rózsa. |
18 εν προσταγματι αυτου πασα η ευδοκια και ουκ εστιν ος ελαττωσει το σωτηριον αυτου | 18 Édes lesz illatotok, mint a Libanoné, |
19 εργα πασης σαρκος ενωπιον αυτου και ουκ εστιν κρυβηναι απο των οφθαλμων αυτου | 19 s virágoztok, mint a liliom, illatot árasztotok, és levéldíszbe öltöztök! Zengjetek dalt és áldjátok az Urat műveiért! |
20 απο του αιωνος εις τον αιωνα επεβλεψεν και ουθεν εστιν θαυμασιον εναντιον αυτου | 20 Adjátok meg nevének a tiszteletet, és dicsérjétek őt ajkatok szavával, ajkatok dallamával, lantszóval, és magasztalva ekként szóljatok: |
21 ουκ εστιν ειπειν τι τουτο εις τι τουτο παντα γαρ εις χρειας αυτων εκτισται | 21 »Nagyon jó az Úr minden műve, és a maga idejében meglesz minden, amit parancsol!« Ne kérdezze senki: »Mi ez?« vagy »Mire jó az?« mert mindennek megvan a rendeltetése. |
22 η ευλογια αυτου ως ποταμος επεκαλυψεν και ως κατακλυσμος ξηραν εμεθυσεν | 22 Szavára megállt a víz, mint a töltés, szája igéjére, mint a vízmedence, |
23 ουτως οργην αυτου εθνη κληρονομησει ως μετεστρεψεν υδατα εις αλμην | 23 mert akaratának kívánsága teljesül, s ahol ő segít, ott nincsen akadály. |
24 αι οδοι αυτου τοις οσιοις ευθειαι ουτως τοις ανομοις προσκομματα | 24 Minden élőlény műve nyilvánvaló előtte, és semmi sincs elrejtve színe elől. |
25 αγαθα τοις αγαθοις εκτισται απ' αρχης ουτως τοις αμαρτωλοις κακα | 25 Átfogja tekintetével az örökkévalóságot, és semmi sem csodás a színe előtt! |
26 αρχη πασης χρειας εις ζωην ανθρωπου υδωρ και πυρ και σιδηρος και αλας και σεμιδαλις πυρου και γαλα και μελι αιμα σταφυλης και ελαιον και ιματιον | 26 Nem lehet azt mondani: »Mire jó ez, meg az?« mert mindenre szükség van a maga idejében. |
27 ταυτα παντα τοις ευσεβεσιν εις αγαθα ουτως τοις αμαρτωλοις τραπησεται εις κακα | 27 Áldása kiárad, mint a folyam, |
28 εστιν πνευματα α εις εκδικησιν εκτισται και εν θυμω αυτου εστερεωσεν μαστιγας αυτων εν καιρω συντελειας ισχυν εκχεουσιν και τον θυμον του ποιησαντος αυτους κοπασουσιν | 28 és megitatja a szárazföldet, mint az áradás. Így űzte el haragja a népeket, amelyek nem keresték őt, |
29 πυρ και χαλαζα και λιμος και θανατος παντα ταυτα εις εκδικησιν εκτισται | 29 így változtatott vizet szárazsággá, úgyhogy a föld kiszáradt; így egyengetett utat átvonulásokhoz, a bűnösöknek pedig gáncsot vetett haragjában. |
30 θηριων οδοντες και σκορπιοι και εχεις και ρομφαια εκδικουσα εις ολεθρον ασεβεις | 30 Jót teremtett a jóknak kezdettől fogva, éppígy jót és rosszat a gonoszoknak. |
31 εν τη εντολη αυτου ευφρανθησονται και επι της γης εις χρειας ετοιμασθησονται και εν καιροις αυτων ου παραβησονται λογον | 31 Az ember életének fő szükségletei: víz és tűz, vas meg só, tej, búzakenyér, méz, a szőlő fürtje, olaj és ruha. |
32 δια τουτο εξ αρχης εστηριχθην και διενοηθην και εν γραφη αφηκα | 32 Mindez a jámborok javára szolgál, de a gonoszok és bűnösök ártalmára válik. |
33 τα εργα κυριου παντα αγαθα και πασαν χρειαν εν ωρα αυτης χορηγησει | 33 Vannak szellemek, amelyeket megtorlásra teremtett, és ezek dühöngésükkel súlyosbítják kínjaikat, |
34 και ουκ εστιν ειπειν τουτο τουτου πονηροτερον παντα γαρ εν καιρω ευδοκιμηθησεται | 34 a vég idején kiadják erejüket, és lecsillapítják Alkotójuk haragját. |
35 και νυν εν παση καρδια και στοματι υμνησατε και ευλογησατε το ονομα κυριου | 35 Tűz és jégeső, éhség és döghalál, mindezeket bosszúállásra teremtették. A ragadozók fogai, a skorpiók s a kígyók és a bosszú pallosa az istentelenek kiirtásáért vannak. Ha parancsot ad nekik, ujjonganak, szükség esetére készen állnak a földön, és nem késnek szót fogadni kellő időben. Ezért kezdettől fogva meg voltam győződve, meghánytam-vetettem, s írásba is foglaltam: »Jók az Úr művei mind egy szálig, és minden szükségletről idejében gondoskodik.« Nem lehet azt mondani: »Ez rosszabb amannál!« mert mindegyik beválik a maga idejében. Most tehát teljes szívvel és szájjal dicsérjétek és áldjátok az Úr nevét! |