1 וידבר יהוה אל משה בהר סיני לאמר | 1 Locutusque est Dominus ad Moysen in monte Sinai, dicens : |
2 דבר אל בני ישראל ואמרת אלהם כי תבאו אל הארץ אשר אני נתן לכם ושבתה הארץ שבת ליהוה | 2 Loquere filiis Israël, et dices ad eos : Quando ingressi fueritis terram quam ego dabo vobis, sabbatizes sabbatum Domino. |
3 שש שנים תזרע שדך ושש שנים תזמר כרמך ואספת את תבואתה | 3 Sex annis seres agrum tuum, et sex annis putabis vineam tuam, colligesque fructus ejus : |
4 ובשנה השביעת שבת שבתון יהיה לארץ שבת ליהוה שדך לא תזרע וכרמך לא תזמר | 4 septimo autem anno sabbatum erit terræ, requietionis Domini : agrum non seres, et vineam non putabis. |
5 את ספיח קצירך לא תקצור ואת ענבי נזירך לא תבצר שנת שבתון יהיה לארץ | 5 Quæ sponte gignet humus, non metes : et uvas primitiarum tuarum non colliges quasi vindemiam : annus enim requietionis terræ est : |
6 והיתה שבת הארץ לכם לאכלה לך ולעבדך ולאמתך ולשכירך ולתושבך הגרים עמך | 6 sed erunt vobis in cibum, tibi et servo tuo, ancillæ et mercenario tuo, et advenæ qui peregrinantur apud te : |
7 ולבהמתך ולחיה אשר בארצך תהיה כל תבואתה לאכל | 7 jumentis tuis et pecoribus, omnia quæ nascuntur præbebunt cibum.
|
8 וספרת לך שבע שבתת שנים שבע שנים שבע פעמים והיו לך ימי שבע שבתת השנים תשע וארבעים שנה | 8 Numerabis quoque tibi septem hebdomadas annorum, id est, septies septem, quæ simul faciunt annos quadraginta novem : |
9 והעברת שופר תרועה בחדש השבעי בעשור לחדש ביום הכפרים תעבירו שופר בכל ארצכם | 9 et clanges buccina mense septimo, decima die mensis, propitiationis tempore, in universa terra vestra. |
10 וקדשתם את שנת החמשים שנה וקראתם דרור בארץ לכל ישביה יובל הוא תהיה לכם ושבתם איש אל אחזתו ואיש אל משפחתו תשבו | 10 Sanctificabisque annum quinquagesimum, et vocabis remissionem cunctis habitatoribus terræ tuæ : ipse est enim jubilæus. Revertetur homo ad possessionem suam, et unusquisque rediet ad familiam pristinam : |
11 יובל הוא שנת החמשים שנה תהיה לכם לא תזרעו ולא תקצרו את ספיחיה ולא תבצרו את נזריה | 11 quia jubilæus est, et quinquagesimus annus. Non seretis neque metetis sponte in agro nascentia, et primitias vindemiæ non colligetis, |
12 כי יובל הוא קדש תהיה לכם מן השדה תאכלו את תבואתה | 12 ob sanctificationem jubilæi : sed statim oblata comedetis.
|
13 בשנת היובל הזאת תשבו איש אל אחזתו | 13 Anno jubilæi, redient omnes ad possessiones suas. |
14 וכי תמכרו ממכר לעמיתך או קנה מיד עמיתך אל תונו איש את אחיו | 14 Quando vendes quippiam civi tuo, vel emes ab eo, ne contristes fratrem tuum, sed juxta numerum annorum jubilæi emes ab eo, |
15 במספר שנים אחר היובל תקנה מאת עמיתך במספר שני תבואת ימכר לך | 15 et juxta supputationem frugum vendet tibi. |
16 לפי רב השנים תרבה מקנתו ולפי מעט השנים תמעיט מקנתו כי מספר תבואת הוא מכר לך | 16 Quanto plures anni remanserint post jubilæum, tanto crescet et pretium : et quanto minus temporis numeraveris, tanto minoris et emptio constabit : tempus enim frugum vendet tibi. |
17 ולא תונו איש את עמיתו ויראת מאלהיך כי אני יהוה אלהיכם | 17 Nolite affligere contribules vestros, sed timeat unusquisque Deum suum, quia ego Dominus Deus vester. |
18 ועשיתם את חקתי ואת משפטי תשמרו ועשיתם אתם וישבתם על הארץ לבטח | 18 Facite præcepta mea, et judicia custodite, et implete ea : ut habitare possitis in terra absque ullo pavore, |
19 ונתנה הארץ פריה ואכלתם לשבע וישבתם לבטח עליה | 19 et gignat vobis humus fructus suos, quibus vescamini usque ad saturitatem, nullius impetum formidantes. |
20 וכי תאמרו מה נאכל בשנה השביעת הן לא נזרע ולא נאסף את תבואתנו | 20 Quod si dixeritis : Quid comedemus anno septimo, si non severimus, neque collegerimus fruges nostras ? |
21 וצויתי את ברכתי לכם בשנה הששית ועשת את התבואה לשלש השנים | 21 dabo benedictionem meam vobis anno sexto, et faciet fructus trium annorum : |
22 וזרעתם את השנה השמינת ואכלתם מן התבואה ישן עד השנה התשיעת עד בוא תבואתה תאכלו ישן | 22 seretisque anno octavo, et comedetis veteres fruges usque ad nonum annum : donec nova nascantur, edetis vetera. |
23 והארץ לא תמכר לצמתת כי לי הארץ כי גרים ותושבים אתם עמדי | 23 Terra quoque non vendetur in perpetuum, quia mea est, et vos advenæ et coloni mei estis : |
24 ובכל ארץ אחזתכם גאלה תתנו לארץ | 24 unde cuncta regio possessionis vestræ sub redemptionis conditione vendetur. |
25 כי ימוך אחיך ומכר מאחזתו ובא גאלו הקרב אליו וגאל את ממכר אחיו | 25 Si attenuatus frater tuus vendiderit possessiunculam suam, et voluerit propinquus ejus, potest redimere quod ille vendiderat. |
26 ואיש כי לא יהיה לו גאל והשיגה ידו ומצא כדי גאלתו | 26 Sin autem non habuerit proximum, et ipse pretium ad redimendum potuerit invenire, |
27 וחשב את שני ממכרו והשיב את העדף לאיש אשר מכר לו ושב לאחזתו | 27 computabuntur fructus ex eo tempore quo vendidit : et quod reliquum est, reddet emptori, sicque recipiet possessionem suam. |
28 ואם לא מצאה ידו די השיב לו והיה ממכרו ביד הקנה אתו עד שנת היובל ויצא ביבל ושב לאחזתו | 28 Quod si non invenerit manus ejus ut reddat pretium, habebit emptor quod emerat, usque ad annum jubilæum. In ipso enim omnis venditio redibit ad dominum et ad possessorem pristinum. |
29 ואיש כי ימכר בית מושב עיר חומה והיתה גאלתו עד תם שנת ממכרו ימים תהיה גאלתו | 29 Qui vendiderit domum intra urbis muros, habebit licentiam redimendi, donec unus impleatur annus. |
30 ואם לא יגאל עד מלאת לו שנה תמימה וקם הבית אשר בעיר אשר לא חמה לצמיתת לקנה אתו לדרתיו לא יצא ביבל | 30 Si non redemerit, et anni circulus fuerit evolutus, emptor possidebit eam, et posteri ejus in perpetuum, et redimi non poterit, etiam in jubilæo. |
31 ובתי החצרים אשר אין להם חמה סביב על שדה הארץ יחשב גאלה תהיה לו וביבל יצא | 31 Sin autem in villa domus, quæ muros non habet, agrorum jure vendetur : si ante redempta non fuerit, in jubilæo revertetur ad dominum. |
32 וערי הלוים בתי ערי אחזתם גאלת עולם תהיה ללוים | 32 Ædes Levitarum quæ in urbibus sunt, semper possunt redimi : |
33 ואשר יגאל מן הלוים ויצא ממכר בית ועיר אחזתו ביבל כי בתי ערי הלוים הוא אחזתם בתוך בני ישראל | 33 si redemptæ non fuerint, in jubilæo revertentur ad dominos, quia domus urbium Levitarum pro possessionibus sunt inter filios Israël. |
34 ושדה מגרש עריהם לא ימכר כי אחזת עולם הוא להם | 34 Suburbana autem eorum non veneant, quia possessio sempiterna est.
|
35 וכי ימוך אחיך ומטה ידו עמך והחזקת בו גר ותושב וחי עמך | 35 Si attenuatus fuerit frater tuus, et infirmus manu, et susceperis eum quasi advenam et peregrinum, et vixerit tecum, |
36 אל תקח מאתו נשך ותרבית ויראת מאלהיך וחי אחיך עמך | 36 ne accipias usuras ab eo, nec amplius quam dedisti : time Deum tuum, ut vivere possit frater tuus apud te. |
37 את כספך לא תתן לו בנשך ובמרבית לא תתן אכלך | 37 Pecuniam tuam non dabis ei ad usuram, et frugum superabundantiam non exiges. |
38 אני יהוה אלהיכם אשר הוצאתי אתכם מארץ מצרים לתת לכם את ארץ כנען להיות לכם לאלהים | 38 Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægypti, ut darem vobis terram Chanaan, et essem vester Deus.
|
39 וכי ימוך אחיך עמך ונמכר לך לא תעבד בו עבדת עבד | 39 Si paupertate compulsus vendiderit se tibi frater tuus, non eum opprimes servitute famulorum, |
40 כשכיר כתושב יהיה עמך עד שנת היבל יעבד עמך | 40 sed quasi mercenarius et colonus erit : usque ad annum jubilæum operabitur apud te, |
41 ויצא מעמך הוא ובניו עמו ושב אל משפחתו ואל אחזת אבתיו ישוב | 41 et postea egredietur cum liberis suis, et revertetur ad cognationem, ad possessionem patrum suorum. |
42 כי עבדי הם אשר הוצאתי אתם מארץ מצרים לא ימכרו ממכרת עבד | 42 Mei enim servi sunt, et ego eduxi eos de terra Ægypti : non veneant conditione servorum : |
43 לא תרדה בו בפרך ויראת מאלהיך | 43 ne affligas eum per potentiam, sed metuito Deum tuum. |
44 ועבדך ואמתך אשר יהיו לך מאת הגוים אשר סביבתיכם מהם תקנו עבד ואמה | 44 Servus et ancilla sint vobis de nationibus quæ in circuitu vestro sunt : |
45 וגם מבני התושבים הגרים עמכם מהם תקנו וממשפחתם אשר עמכם אשר הולידו בארצכם והיו לכם לאחזה | 45 et de advenis qui peregrinantur apud vos, vel qui ex his nati fuerint in terra vestra, hos habebitis famulos : |
46 והתנחלתם אתם לבניכם אחריכם לרשת אחזה לעלם בהם תעבדו ובאחיכם בני ישראל איש באחיו לא תרדה בו בפרך | 46 et hæreditario jure transmittetis ad posteros, ac possidebitis in æternum : fratres autem vestros filios Israël ne opprimatis per potentiam. |
47 וכי תשיג יד גר ותושב עמך ומך אחיך עמו ונמכר לגר תושב עמך או לעקר משפחת גר | 47 Si invaluerit apud vos manus advenæ atque peregrini, et attenuatus frater tuus vendiderit se ei, aut cuiquam de stirpe ejus : |
48 אחרי נמכר גאלה תהיה לו אחד מאחיו יגאלנו | 48 post venditionem potest redimi. Qui voluerit ex fratribus suis, redimet eum, |
49 או דדו או בן דדו יגאלנו או משאר בשרו ממשפחתו יגאלנו או השיגה ידו ונגאל | 49 et patruus, et patruelis, et consanguineus, et affinis. Sin autem et ipse potuerit, redimet se, |
50 וחשב עם קנהו משנת המכרו לו עד שנת היבל והיה כסף ממכרו במספר שנים כימי שכיר יהיה עמו | 50 supputatis dumtaxat annis a tempore venditionis suæ usque ad annum jubilæum : et pecunia, qua venditus fuerat, juxta annorum numerum, et rationem mercenarii supputata. |
51 אם עוד רבות בשנים לפיהן ישיב גאלתו מכסף מקנתו | 51 Si plures fuerint anni qui remanent usque ad jubilæum, secundum hos reddet et pretium : |
52 ואם מעט נשאר בשנים עד שנת היבל וחשב לו כפי שניו ישיב את גאלתו | 52 si pauci, ponet rationem cum eo juxta annorum numerum, et reddet emptori quod reliquum est annorum, |
53 כשכיר שנה בשנה יהיה עמו לא ירדנו בפרך לעיניך | 53 quibus ante servivit mercedibus imputatis : non affliget eum violenter in conspectu tuo. |
54 ואם לא יגאל באלה ויצא בשנת היבל הוא ובניו עמו | 54 Quod si per hæc redimi non potuerit, anno jubilæo egredietur cum liberis suis. |
55 כי לי בני ישראל עבדים עבדי הם אשר הוצאתי אותם מארץ מצרים אני יהוה אלהיכם | 55 Mei enim sunt servi filii Israël, quos eduxi de terra Ægypti. |