ΗΣΑΙΑΣ - Isaia - Isaiah 37

GREEK BIBLE	NEW JERUSALEM
1 Και οτε ηκουσεν ο βασιλευς Εζεκιας, διεσχισε τα ιματια αυτου και εσκεπασθη με σακκον και εισηλθεν εις τον οικον του Κυριου.	1 On hearing this, King Hezekiah tore his clothes, put on sackcloth and went to the Temple of Yahweh.
2 Και απεστειλεν Ελιακειμ τον οικονομον και Σομναν τον γραμματεα και τους πρεσβυτερους των ιερεων εσκεπασμενους με σακκους, προς τον προφητην Ησαιαν, τον υιον του Αμως?	2 He sent Eliakim master of the palace, Shebna the secretary and the elders of the priests, wearingsackcloth, to the prophet Isaiah son of Amoz.
3 και ειπον προς αυτον, Ουτω λεγει ο Εζεκιας? Ημερα θλιψεως και ονειδισμου και βλασφημιας, η ημερα αυτη? διοτι τα τεκνα ηλθον εις την ακμην της γεννας, πλην δυναμις δεν ειναι εις την τικτουσαν?	3 They said to him, 'This is what Hezekiah says, "Today is a day of suffering, of punishment, of disgrace.Children come to birth and there is no strength to bring them forth.
4 ειθε να ηκουσε Κυριος ο Θεος σου τους λογους του Ραβ-σακη, τον οποιον ο βασιλευς της Ασσυριας ο κυριος αυτου απεστειλε δια να ονειδιση τον ζωντα Θεον, και να υβριση δια των λογων, τους οποιους ηκουσε Κυριος ο Θεος σου? δια τουτο υψωσον δεησιν υπερ του υπολοιπου του σωζομενου.	4 May Yahweh your God hear the words of the cupbearer-in-chief whom his master, the king of Assyria,has sent to insult the living God, and may Yahweh your God punish the words he has heard! Offer your prayerfor the remnant stil left." '
5 Και ηλθον προς τον Ησαιαν οι δουλοι του βασιλεως Εζεκιου.	5 When King Hezekiah's ministers came to Isaiah,
6 Και ειπε προς αυτους ο Ησαιας, Ουτω θελετε ειπει προς τον κυριον σας? Ουτω λεγει Κυριος? Μη φοβου απο των λογων, τους οποιους ηκουσας, δια των οποιων οι δουλοι του βασιλεως της Ασσυριας με ωνειδισαν?	6 he said to them, 'Say to your master, "Yahweh says this: Do not be afraid of the words which you haveheard or the blasphemies which the king of Assyria's minions have uttered against me.
7 ιδου, εγω θελω βαλει εις αυτον τοιουτον πνευμα, ωστε ακουσας θορυβον θελει επιστρεψει εις την γην αυτου? και θελω καμει αυτον να πεση δια μαχαιρας εν τη γη αυτου.	7 Look, I am going to put a spirit in him and, on the strength of a rumour, he will go back to his owncountry, and in that country I shall make him fal by the sword." '
8 Ο Ραβ-σακης λοιπον επεστρεψε και ευρηκε τον βασιλεα της Ασσυριας πολεμουντα εναντιον της Λιβνα? διοτι ηκουσεν οτι εφυγεν απο Λαχεις.	8 The cupbearer turned about and rejoined the king of Assyria, who was then attacking Libnah, thecupbearer having learnt that the king had already left Lachish
9 Και ο βασιλευς ηκουσε να λεγωσι περι Θιρακα του βασιλεως της Αιθιοπιας, Εξηλθε να σε πολεμηση. Και οτε ηκουσε τουτο, απεστειλε πρεσβεις προς τον Εζεκιαν, λεγων,	9 on hearing that Tirhakah king of Cush was on his way to attack him. Sennacherib again sentmessengers to Hezekiah, saying,
10 Ουτω θελετε ειπει προς Εζεκιαν, τον βασιλεα του Ιουδα, λεγοντες, Ο Θεος σου, επι τον οποιον θαρρεις, ας μη σε απατα, λεγων, Η Ιερουσαλημ δεν θελει παραδοθη εις την χειρα του βασιλεως της Ασσυριας.	10 'Tel Hezekiah king of Judah this, "Do not let your God on whom you are relying deceive you with thepromise: Jerusalem wil not fal into the king of Assyria's clutches.
11 Ιδου, συ ηκουσας τι εκαμον οι βασιλεις της Ασσυριας εις παντας τους τοπους, καταστρεφοντες αυτους? και συ θελεις λυτρωθη;	11 You have learnt by now what the kings of Assyria have done to al the other countries, putting themunder the curse of destruction. Are you likely to be saved?
12 Μηπως οι θεοι των εθνων ελυτρωσαν εκεινους, τους οποιους οι πατερες μου κατεστρεψαν, την Γωζαν και την Χαρραν και Ρεσεφ και τους υιους του Εδεν, τους εν Τελασσαρ;	12 Did the gods of the nations whom my ancestors devastated save them-Gozan, Haran, Rezeph andthe Edenites who were in Tel Basar?
13 Που ο βασιλευς της Αιμαθ και ο βασιλευς της Αρφαδ και ο βασιλευς της πολεως Σεφαρουιμ, Ενα και Αυα;	13 Where is the king of Hamath, the king of Arpad, the king of Lair, of Sepharvaim, of Hena, of Ivvah?" '
14 Και λαβων ο Εζεκιας την επιστολην εκ της χειρος των πρεσβεων ανεγνωσεν αυτην? και ανεβη ο Εζεκιας εις τον οικον του Κυριου και εξετυλιξεν αυτην ενωπιον του Κυριου.	14 Hezekiah took the letter from the messengers' hands and read it; he then went up to the Temple ofYahweh and spread it out before Yahweh.
15 Και προσηυχηθη εις τον Κυριον ο Εζεκιας λεγων,	15 Hezekiah said this prayer in the presence of Yahweh,
16 Κυριε των δυναμεων, Θεε του Ισραηλ, ο καθημενος επι των χερουβειμ, συ αυτος εισαι ο Θεος, ο μονος, παντων των βασιλειων της γης? συ εκαμες τον ουρανον και την γην.	16 'Yahweh Sabaoth, God of Israel, enthroned on the winged creatures, you alone are God of al thekingdoms of the world, you made heaven and earth.
17 Κλινον, Κυριε, το ους σου και ακουσον? ανοιξον, Κυριε, τους οφθαλμους σου και ιδε? και ακουσον παντας τους λογους του Σενναχειρειμ, οστις απεστειλε τουτον δια να ονειδιση τον ζωντα Θεον.	17 Give ear, Yahweh, and listen; open your eyes, Yahweh, and see! Hear the words of Sennacherib, whohas sent to insult the living God.
18 Αληθως, Κυριε, οι βασιλεις της Ασσυριας ηρημωσαν παντα τα εθνη και τους τοπους αυτων,	18 It is true, Yahweh, that the kings of Assyria have destroyed all the nations (and their countries);
19 και ερριψαν εις το πυρ τους θεους αυτων? διοτι δεν ησαν θεοι, αλλ' εργον χειρων ανθρωπων, ξυλα και λιθοι? δια τουτο κατεστρεψαν αυτους.	19 they have thrown their gods on the fire, for these were not gods but human artefacts -- wood andstone -- and hence they have destroyed them.
20 Τωρα λοιπον, Κυριε Θεε ημων, σωσον ημας εκ της χειρος αυτου? δια να γνωρισωσι παντα τα βασιλεια της γης, οτι συ εισαι ο Κυριος, ο μονος.	20 But now, Yahweh our God, save us from his clutches, I beg you, and let al the kingdoms of the worldknow that you alone are God, Yahweh.'
21 Τοτε απεστειλεν Ησαιας ο υιος του Αμως προς Εζεκιαν, λεγων, Ουτω λεγει Κυριος ο Θεος του Ισραηλ? Ηκουσα οσα προσηυχηθης εις εμε κατα του Σενναχειρειμ, βασιλεως της Ασσυριας.	21 Isaiah son of Amoz then sent the fol owing message to Hezekiah, 'Yahweh, God of Israel, says this,"In answer to the prayer which you have addressed to me about Sennacherib king of Assyria.
22 Ουτος ειναι ο λογος, τον οποιον ο Κυριος ελαλησε περι αυτου? Σε κατεφρονησε, σε ενεπαιξεν η παρθενος, θυγατηρ της Σιων? οπισω σου εσεισε κεφαλην η θυγατηρ της Ιερουσαλημ.	22 Here is the pronouncement which Yahweh has made about him: She despises you, she scorns you,the virgin daughter of Zion; she tosses her head at you, the daughter of Jerusalem!
23 Τινα ωνειδισας και εβλασφημησας; και κατα τινος υψωσας φωνην και εσηκωσας υψηλα τους οφθαλμους σου; κατα του Αγιου του Ισραηλ.	23 Whom have you insulted, whom did you blaspheme? Against whom raised your voice and lifted yourhaughty eyes? Against the Holy One of Israel.
24 Τον Κυριον ωνειδισας δια των δουλων σου και ειπας, Με το πληθος των αμαξων μου ανεβην εγω εις το υψος των ορεων, εις τα πλευρα του Λιβανου? και θελω κοψει τας υψηλας κεδρους αυτου, τας εκλεκτας ελατους αυτου? και θελω εισελθει εις το υψος των ακρων αυτου, εις το δασος του Καρμηλου αυτου?	24 Through your minions you have insulted the Lord, thinking: With my many chariots I have climbed themountain-tops, the utmost peaks of Lebanon. I have fel ed its mighty cedars, its finest cypresses, have reachedits furthest peak, its forest garden.
25 εγω ανεσκαψα και επιον υδατα? και με το ιχνος των ποδων μου εξηρανα παντας τους ποταμους των πολιορκουμενων.	25 Yes, I have dug and drunk of foreign waters; under the soles of my feet I have dried up all Egypt'srivers.
26 Μη δεν ηκουσας οτι εγω εκαμον τουτο παλαιοθεν και απο ημερων αρχαιων εβουλευθην αυτο; τωρα δε εξετελεσα τουτο, ωστε να ησαι δια να καταστρεφης πολεις ωχυρωμενας εις ερειπιων σωρους?	26 Do you hear? Long ago I prepared this, from days of old I actual y planned it, now I carry it out. Youwere to lay walled cities in heaps of ruins;
27 δια τουτο οι κατοικοι αυτων ησαν μικρας δυναμεως, ετρομαξαν και κατησχυνθησαν? ησαν ως ο χορτος του αγρου και ως η χλοη, ως ο χορτος των δωματων και ως ο σιτος ο καιομενος πριν καλαμωση.	27 that was why their inhabitants, feeble of hand, were dismayed and discomfited, were weak as grass,were frail as plants, were like grass of housetop and meadow under the east wind.
28 Πλην εγω εξευρω την κατοικιαν σου και την εξοδον σου και την εισοδον σου και την κατ' εμου λυσσαν σου.	28 But whether you stand up or sit down, whether you go out or come in, I know it (and how you raveagainst me).
29 Επειδη η κατ' εμου λυσσα σου και η αλαζονεια σου ανεβησαν εις τα ωτα μου, δια τουτο θελω βαλει τον κρικον μου εις τους μυκτηρας σου και τον χαλινον μου εις τα χειλη σου, και θελω σε επιστρεψει δια της οδου δι' ης ηλθες.	29 Because you have raved against me and your arrogance has reached my ears, I shal put a hookthrough your nostrils and a muzzle on your lips, and make you return by the road by which you came.
30 Και τουτο θελει εισθαι εις σε το σημειον? το ετος τουτο θελετε φαγει ο, τι ειναι αυτοφυες? και το δευτερον ετος, ο, τι εκφυεται απο του αυτου? το δε τριτον ετος, σπειρατε και θερισατε και φυτευσατε αμπελωνας και φαγετε τον καρπον αυτων.	30 And this will be the sign for you: This year wil be eaten the self-sown grain, next year what sprouts inthe fallow; but in the third year sow and reap, plant vineyards and eat their fruit.
31 Και το υπολοιπον εκ του οικου Ιουδα, το διασωθεν, θελει ριζωσει παλιν υποκατωθεν και θελει δωσει επανω καρπους.	31 The surviving remnant of the House of Judah wil bring forth new roots below and fruits above;
32 Διοτι εξ Ιερουσαλημ θελει εξελθει το υπολοιπον και εκ του ορους Σιων το διασωθεν? ο ζηλος του Κυριου των δυναμεων θελει εκτελεσει τουτο.	32 for a remnant wil issue from Jerusalem, and survivors from Mount Zion. Yahweh Sabaoth's jealouslove wil accomplish this." '
33 Οθεν ουτω λεγει Κυριος περι του βασιλεως της Ασσυριας? δεν θελει εισελθει εις την πολιν ταυτην, ουδε θελει τοξευσει εκει βελος, ουδε θελει προβαλει κατ' αυτης ασπιδας, ουδε θελει υψωσει εναντιον αυτης προχωμα?	33 'This, then, is what Yahweh says about the king of Assyria: He wil not enter this city, wil shoot noarrow at it, confront it with no shield, throw up no earthwork against it.
34 δια της οδου δι' ης ηλθε, δι' αυτης θελει επιστρεψει και εις την πολιν ταυτην δεν θελει εισελθει, λεγει ο Κυριος?	34 By the road by which he came, by that he wil return; he wil not enter this city, declares Yahweh.
35 διοτι θελω υπερασπισθη την πολιν ταυτην, ωστε να σωσω αυτην, ενεκεν εμου και ενεκεν του δουλου μου Δαβιδ.	35 I shal protect this city and save it for my sake and my servant David's sake.'
36 Τοτε εξηλθεν ο αγγελος του Κυριου και επαταξεν εν τω στρατοπεδω των Ασσυριων εκατον ογδοηκοντα πεντε χιλιαδας? και οτε εξηγερθησαν το πρωι, ιδου, ησαν παντες σωματα νεκρα.	36 That same night the angel of Yahweh went out and struck down a hundred and eighty-five thousandmen in the Assyrian camp. In the early morning when it was time to get up, there they lay, so many corpses.
37 Και εσηκωθη και εφυγε και επεστρεψε Σενναχειρειμ ο βασιλευς της Ασσυριας και κατωκησεν εν Νινευη.	37 Sennacherib struck camp and left; he returned home and stayed in Nineveh.
38 Και ενω προσεκυνει εν τω οικω Νισρωκ του θεου αυτου, Αδραμμελεχ και Σαρασαρ οι υιοι αυτου επαταξαν αυτον εν μαχαιρα, αυτοι δε εφυγον εις γην Αρμενιας? εβασιλευσε δε αντ' αυτου Εσαραδδων ο υιος αυτου.	38 One day when he was worshipping in the temple of his god Nisroch, his sons Adrammelech andSharezer struck him down with the sword and escaped into the territory of Ararat. His son Esarhaddonsucceeded him.