1 Καθως η χιων εν τω θερει και καθως η βροχη εν τω θερισμω, ουτως εις τον αφρονα η τιμη δεν αρμοζει. | 1 In the manner of snow in the summer, and rain at the harvest, so also is glory unfit for the foolish. |
2 Ως περιφερεται το στρουθιον, ως περιπετα η χελιδων, ουτως η αδικος καταρα δεν θελει επιφθασει. | 2 Like a bird flying away to another place, and like a sparrow that hurries away freely, so also a curse uttered against someone without cause will pass away. |
3 Μαστιξ δια τον ιππον, κημος δια τον ονον, και ραβδος δια την ραχιν των αφρονων. | 3 A whip is for a horse, and a muzzle is for donkey, and a rod is for the back of the imprudent. |
4 Μη αποκρινου εις τον αφρονα κατα την αφροσυνην αυτου, δια να μη γεινης και συ ομοιος αυτου. | 4 Do not respond to the foolish according to his folly, lest you become like him. |
5 Αποκρινου εις τον αφρονα κατα την αφροσυνην αυτου, δια να μη ηναι σοφος εις τους οφθαλμους αυτου. | 5 Respond to the foolish according to his folly, lest he imagine himself to be wise. |
6 Οστις αποστελλει μηνυμα δια χειρος του αφρονος, αποκοπτει τους ποδας αυτου και πινει ζημιαν. | 6 Whoever sends words by a foolish messenger has lame feet and drinks iniquity. |
7 Ως τα σκελη του χωλου κρεμονται ανωφελη, ουτως ειναι και παροιμια εν τω στοματι των αφρονων. | 7 In the manner of a lame man who has beautiful legs to no purpose, so also is a parable unfit for the mouth of the foolish. |
8 Ως ο δεσμευων λιθον εις σφενδονην, ουτως ειναι οστις διδει τιμην εις τον αφρονα. | 8 Just like one who casts a stone into the pile of Mercury, so also is he who gives honor to the foolish. |
9 Ως η ακανθα ωθουμενη εις την χειρα του μεθυσου, ουτως ειναι η παροιμια εν τω στοματι των αφρονων. | 9 In the manner of a thorn, if it were to spring up from the hand of a drunkard, so also is a parable in the mouth of the foolish. |
10 Ο δυναστης μιαινει τα παντα και μισθονει τους αφρονας, μισθονει και τους παραβατας. | 10 Judgment determines cases. And whoever imposes silence on the foolish mitigates anger. |
11 Ως ο κυων επιστρεφει εις τον εμετον αυτου, ουτως ο αφρων επαναλαμβανει την αφροσυνην αυτου. | 11 Like a dog that returns to his vomit, so also is the imprudent who repeats his foolishness. |
12 Ειδες ανθρωπον νομιζοντα εαυτον σοφον; μαλλον ελπις ειναι εκ του αφρονος παρα εξ αυτου. | 12 Have you seen a man who seems wise to himself? There will be greater hope held for the unwise than for him. |
13 Ο οκνηρος λεγει, Λεων ειναι εν τη οδω, λεων εν ταις πλατειαις. | 13 The lazy one says, “There is a lion along the way, and a lioness in the roads.” |
14 Ως η θυρα περιστρεφεται επι τας στροφιγγας αυτης, ουτως ο οκνηρος επι την κλινην αυτου. | 14 Just as a door turns upon its hinges, so also does the lazy one turn upon his bed. |
15 Ο οκνηρος εμβαπτει την χειρα αυτου εις το τρυβλιον και βαρυνεται να επιστρεψη αυτην εις το στομα αυτου. | 15 The lazy one conceals his hand under his arms, and it is a labor for him to move it to his mouth. |
16 Ο οκνηρος νομιζει εαυτον σοφωτερον παρα επτα σοφους γνωμοδοτας. | 16 The lazy one seems wiser to himself than seven men speaking judgments. |
17 Οστις διαβαινων ανακατονεται εις εριδα μη ανηκουσαν εις αυτον, ομοιαζει τον πιανοντα κυνα απο των ωτιων. | 17 Just like one who takes hold of a dog by the ears, so also is he who crosses impatiently and meddles in the quarrels of another. |
18 Ως ο μανιακος οστις ριπτει φλογας, βελη και θανατον, | 18 Just as he is guilty who let loose the arrows and the lances unto death, |
19 ουτως ειναι ο ανθρωπος, οστις απατα τον πλησιον αυτου και λεγει, δεν εκαμον εγω παιζων; | 19 so also is the man who harms his friend by deceitfulness. And when he has been apprehended, he says, “I did it jokingly.” |
20 Οπου δεν ειναι ξυλα, το πυρ σβυνεται? και οπου δεν ειναι ψιθυριστης, η ερις ησυχαζει. | 20 When the wood fails, the fire will be extinguished. And when the gossiper is taken away, conflicts will be quelled. |
21 Οι ανθρακες δια την ανθρακιαν και τα ξυλα δια το πυρ, και ο φιλερις ανθρωπος δια να εξαπτη εριδας. | 21 Just as charcoals are to burning coals, and wood is to fire, so also is an angry man who stirs up quarrels. |
22 Οι λογοι του ψιθυριστου καταπινονται ηδεως, και καταβαινουσιν εις τα ενδομυχα της κοιλιας. | 22 The words of a whisperer seem simple, but they penetrate to the innermost parts of the self. |
23 Τα ενθερμα χειλη μετα πονηρας καρδιας ειναι ως σκωρια αργυρου επικεχρισμενη επι πηλινον αγγειον. | 23 In the same manner as an earthen vessel, if it were adorned with impure silver, conceited lips are allied with a wicked heart. |
24 Οστις μισει, υποκρινεται με τα χειλη αυτου, και μηχανευεται δολον εν τη καρδια αυτου. | 24 An enemy is known by his lips, though it is from his heart that he draws out deceit. |
25 Οταν ομιλη χαριεντως, μη πιστευε αυτον? διοτι εχει επτα βδελυγματα εν τη καρδια αυτου. | 25 When he will have lowered his voice, do not believe him, for there are seven vices in his heart. |
26 Οστις σκεπαζει το μισος δια δολου, η πονηρια αυτου θελει φανερωθη εν μεσω της συναξεως. | 26 Whoever covers hatred with deceit, his malice shall be revealed in the assembly. |
27 Οστις σκαπτει λακκον, θελει πεσει εις αυτον? και ο λιθος θελει επιστρεψει επι τον κυλιοντα αυτον. | 27 Whoever digs a pit will fall into it. And whoever rolls a stone, it will roll back to him. |
28 Η ψευδης γλωσσα μισει τους υπ' αυτης καταθλιβομενους? και το απατηλον στομα εργαζεται καταστροφην. | 28 A false tongue does not love truth. And a slippery mouth works ruin. |