Tobit 4

DOUAI-RHEIMS	Biblia Tysiąclecia
1 Therefore when Tobias thought that his prayer was heard that he might die, he called to him Tobias his son,	1 Tego dnia Tobiasz przypomniał sobie o pieniądzach, które złożył u Gabaela w Raga w Medii.
2 And said to him: Hear, my son, the words of my mouth, and lay them as a foundation in thy heart.	2 I mówił do siebie: Przecież ja prosiłem o śmierć. Dlaczego nie mam zawołać mego syna i nie powiedzieć mu o tych pieniądzach, zanim umrę?
3 When God shall take my soul, thou shalt bury my body: and thou shalt honour thy mother all the days of her life:	3 I zawołał swego syna Tobiasza, który przyszedł do niego. I rzekł mu: Spraw mi piękny pogrzeb! Szanuj swoją matkę i nie zapomnij o niej przez wszystkie dni jej życia! Czyń to, co jej się będzie podobać, i nie zasmucaj jej duszy żadnym twoim uczynkiem!
4 For thou must be mindful what and how great perils she suffered for thee in her womb.	4 Przypomnij sobie, dziecko, na jakie liczne niebezpieczeństwa była ona narażona z powodu ciebie, gdy cię w łonie swoim nosiła. A kiedy umrze, pogrzeb ją obok mnie w jednym grobie!
5 And when she also shall have ended the time of her life, bury her by me.	5 Pamiętaj, dziecko, na Pana przez wszystkie dni twoje! Nie popełniaj dobrowolnie grzechu i nie przestępuj nigdy Jego przykazań! Przez wszystkie dni twojego życia spełniaj uczynki miłosierne i nie chodź drogami nieprawości,
6 And all the days of thy life have God in thy mind: and take heed thou never consent to sin, nor transgress the commandments of the Lord our God.	6 ponieważ ci, którzy właściwie postępują, doznają powodzenia we wszystkich swych czynach.
7 Give alms out of thy substance, and turn not away thy face from any poor person: for so it shall come to pass that the face of the Lord shall not be turned from thee.	7 A wszystkim, którzy postępują sprawiedliwie, dawaj jałmużnę z majętności swojej i niech oko twoje nie będzie skąpe w czynieniu jałmużny! Nie odwracaj twarzy od żadnego biedaka, a nie odwróci się od ciebie oblicze Boga.
8 According to thy ability be merciful.	8 Jak ci tylko starczy, według twojej zasobności dawaj z niej jałmużnę! Będziesz miał mało - daj mniej, ale nie wzbraniaj się dawać jałmużny nawet z niewielkiej własności!
9 If thou have much give abundantly: if thou have a little, take care even so to bestow willingly a little.	9 Tak zaskarbisz sobie wielkie dobra na dzień potrzebny,
10 For thus thou storest up to thyself a good reward for the day of necessity.	10 ponieważ jałmużna wybawia od śmierci i nie pozwala wejść do ciemności.
11 For alms deliver from all sin, and from death, and will not suffer the soul to go into darkness.	11 Jałmużna bowiem jest wspaniałym darem dla tych, którzy ją dają przed obliczem Najwyższego.
12 Alms shall be a great confidence before the most high God, to all them that give it.	12 Strzeż się, dziecko, wszelkiej rozpusty, a przede wszystkim weź sobie żonę z potomstwa twych przodków! Nie bierz żony obcej, która nie byłaby z pokolenia twojego ojca, ponieważ jesteśmy synami proroków. Wspomnij sobie, dziecko, z przeszłości, że Noe, Abraham, Izaak, Jakub, przodkowie nasi, wszyscy wzięli żony z pokrewieństwa swego i dlatego byli błogosławieni w dzieciach swoich, a ich potomstwo posiądzie ziemię.
13 Take heed to keep thyself, my son, from all fornication, and beside thy wife never endure to know a crime.	13 A teraz, dziecko, kochaj twoich braci i nie wynoś się w sercu swoim nad twych krewnych ani nad synów, ani nad córki twego narodu i wybierz sobie z nich żonę, ponieważ w pysze jest wiele zepsucia i niegodziwości, a w próżniactwie ubytek i wielka bieda. Albowiem próżniactwo jest matką głodu.
14 Never suffer pride to reign in thy mind, or in thy words: for from it all perdition took its beginning.	14 Zarobku jakiegokolwiek człowieka, który by pracował u ciebie, nie zatrzymuj do jutra, a wypłacaj natychmiast. A jeśli będziesz służył Bogu, On tobie odpłaci. Uważaj na siebie, dziecko, we wszystkich swoich uczynkach i bądź dobrze wychowany w całym swoim postępowaniu!
15 If any man hath done any work for thee, immediately pay him his hire, and let not the wages of thy hired servant stay with thee at all.	15 Czym sam się brzydzisz, nie czyń tego nikomu! Nie pij wina aż do upicia się i niech pijaństwo nie idzie z tobą w drogę!
16 See thou never do to another what thou wouldst hate to have done to thee by another.	16 Udzielaj twego chleba głodnemu, a szat swoich użycz nagim! Ze wszystkiego, co ci zbywa, dawaj jałmużnę, a oko twoje niech nie będzie skąpe, gdy ją dajesz.
17 Eat thy bread with the hungry and the needy, and with thy garments cover the naked.	17 Kładź chleby twoje na grobie sprawiedliwych, ale grzesznikom nie dawaj.
18 Lay out thy bread, and thy wine upon the burial of a just man, and do not eat and drink thereof with the wicked.	18 Szukaj rady u każdego mądrego i nie gardź żadną pożyteczną radą.
19 Seek counsel always of a wise man.	19 W każdej chwili uwielbiaj Pana Boga i proś Go, aby drogi twoje były proste i aby doszły do skutku wszystkie twoje zamiary i pragnienia, ponieważ żaden naród nie posiada mądrości, lecz wszystko, co dobre, daje sam Pan i kogo Pan chce, tego upokarza, jak chce. A teraz, dziecko, pamiętaj na moje zalecenia i nie wymazuj ich z serca!
20 Bless God at all times: and desire of him to direct thy ways, and that all thy counsels may abide in him.	20 Teraz powiadamiam cię, dziecko, że złożyłem dziesięć talentów srebra u Gabaela, syna Gabriego, w Raga w Medii.
21 I tell thee also, my son, that I lent ten talents of silver, while thou wast yet a child, to Gabelus, in Rages a city of the Medes, and I have a note of his hand with me:	21 Nie bój się, dziecko, żeśmy zbiednieli. Ty masz wielkie bogactwa, jeśli ty Boga się będziesz bał i będziesz unikał każdego grzechu, i czynił, co dobre jest przed Panem, Bogiem twoim.
22 Now therefore inquire how thou mayst go to him, and receive of him the foresaid sum of money, and restore to him the note of his hand.
23 Fear not, my son: we lead indeed a poor life, but we shall have many good things if we fear God, and depart from all sin, and do that which is good.