1 Il vino è un beffardo, il liquore un insolente; chi vi si attacca non può esser saggio. | 1 Szydercą jest wino, swarliwą - sycera, każdy, kto tutaj błądzi, niemądry. |
2 Come il ruggito del leone è l'ira del re; chi la eccita fa del male a se stesso. | 2 Jak ryk lwa - tak zapalczywość króla, kto go rozgniewa, życie naraża. |
3 E' gloria per ognuno evitar le risse; ma ogni stolto vi si getta a capofitto. | 3 Zaprzestać sporu - zaszczytem dla męża, bo każdy, kto głupi, wybucha. |
4 Alla stagione nuova il pigro non lavora; al tempo della messe, cercherà ma invano. | 4 Nie pracuje leniwy w jesieni, więc w żniwa darmo szuka plonu. |
5 Acqua profonda è il consiglio nel cuore dell'uomo; l'uomo intelligente vi saprà attingere. | 5 Głęboką wodą plan w sercu człowieka, czerpie z niej człowiek przemyślny. |
6 Molti uomini proclamano la loro bontà; ma l'uomo fedele chi lo troverà? | 6 Dobrocią swą chełpi się wielu, lecz męża pewnego któż znajdzie? |
7 Il giusto cammina nella sua integrità; beati i suoi figli dopo lui! | 7 Sprawiedliwy w prawości swej żyje, szczęśliwe po nim są dzieci. |
8 Un re che siede sopra un trono di giustizia, disperde con lo sguardo ogni malvagio. | 8 Gdy król zasiada na tronie sędziowskim - wszelkie zło rozprasza spojrzeniem. |
9 Chi può dire: "Ho purificato il mio cuore", "Sono puro dal mio peccato"? | 9 Kto powie: Ustrzegłem czystości serca, wolny jestem od grzechu? |
10 Peso diverso da peso, misura diversa da misura: tutt'e due sono abominate dal Signore. | 10 Dwojakie ciężarki i miara podwójna - obydwu Pan nie znosi. |
11 Anche il ragazzo fa conoscere dai suoi atti se la sua condotta è pura e retta. | 11 Już chłopca można poznać po zachowaniu, czy prawe i czyste będą jego czyny. |
12 L'orecchio che intende e l'occhio che vede: il Signore li ha fatti tutt'e due. | 12 I ucho, co słyszy, i oko, co widzi, oba są dziełem Pana. |
13 Non amare il sonno per non diventar povero; apri i tuoi occhi e sàziati di pane. | 13 Nie kochaj spania, byś nie zubożał, miej oczy otwarte - nasycisz się chlebem. |
14 "E' cattivo, è cattivo", dice il compratore; ma quando se ne è andato si felicita. | 14 Marne, marne, krzyczy nabywca, lecz po odejściu [z nabytku] się chwali. |
15 C'è l'oro e l'abbondanza delle perle; ma ornamento prezioso son le labbra dotte. | 15 Jest złoto i obfitość pereł, lecz wargi rozumne - to rzecz drogocenna. |
16 Prendi la sua veste! L'ha impegnata per uno straniero! Per gli sconosciuti tienla in pegno! | 16 Zabierz mu suknię, bo ręczy za obcych, za nieznajomego - weź zastaw! |
17 Dolce è per l'uomo il cibo della frode, ma dopo la sua bocca è piena di sabbia. | 17 Chleb oszustwa miły jest człowiekowi, lecz potem usta napełni kamieniem. |
18 Consolida i progetti col consiglio, con piani ben precisi fa' la guerra. | 18 Na radzie ustalisz plany, wojnę prowadź roztropnie. |
19 Rivela i segreti chi sparla facilmente; con chi tien le labbra aperte, non aver contatti. | 19 Obmówca wyjawia sekrety, zatem nie obcuj z gadułą! |
20 Chi maledice suo padre e sua madre, la sua luce si spegnerà come quando fa buio. | 20 Temu, kto ojcu i matce złorzeczy, w noc ciemną lampa zagaśnie. |
21 L'eredità acquistata in fretta all'inizio, non sarà benedetta alla sua fine. | 21 Dziedzictwo w początku pospiesznie zgarnięte na końcu jest bez błogosławieństwa. |
22 Non dire: "Renderò male per male!"; spera nel Signore e lui ti salverà. | 22 Nie mów: Za zło się odpłacę. Zdaj się na Pana: On cię wybawi. |
23 Peso diverso da peso è un obbrobrio per il Signore e le bilance false non son buone. | 23 Wstrętne dla Pana dwojakie ciężarki, i waga fałszywa - niedobra. |
24 Dal Signore sono ordinati i passi dell'uomo: come può dunque l'uomo conoscer la sua via? | 24 Pan kieruje krokami człowieka, jakżeby człowiek pojął własną drogę? |
25 E' un laccio per l'uomo dire in fretta: "Cosa sacra!", e dopo fatto il voto ripensarci. | 25 Pułapką ludzi - pochopne: Dar [Bogu], a namyślają się dopiero po ślubach. |
26 Disperde gli empi un re sapiente, rotola su di loro il rullo. | 26 Król mądry rozpędza zbrodniarzy i koło na nich sporządza. |
27 Lampada del Signore è lo spirito dell'uomo, che scruta fino al fondo del suo essere. | 27 Lampą Pańską jest duch człowieka: on głębię wnętrza przenika. |
28 Bontà e fedeltà vegliano il re, nella giustizia si consolida il suo trono. | 28 Łaskawość i stałość są strażą króla, tron oparty jest na łaskawości. |
29 Corona dei giovani è il loro vigore, ornamento dei vecchi è la canizie. | 29 Rozmach jest chlubą młodzieży, ozdobą starców - siwizna. |
30 Le ferite sanguinanti sono rimedio contro il male; i colpi lo sono dell'intimo dell'animo. | 30 Pręgi, rany leczą zło, a razy - głębie wnętrzności. |