ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ - Proverbi - Proverbs 3

LXX	Biblia Tysiąclecia
1 υιε εμων νομιμων μη επιλανθανου τα δε ρηματα μου τηρειτω ση καρδια	1 Synu mój, nie zapomnij mych nauk, twoje serce niech strzeże nakazów,
2 μηκος γαρ βιου και ετη ζωης και ειρηνην προσθησουσιν σοι	2 bo wiele dni i lat życia i pełnię ci szczęścia przyniosą:
3 ελεημοσυναι και πιστεις μη εκλιπετωσαν σε αφαψαι δε αυτας επι σω τραχηλω και ευρησεις χαριν	3 Niech miłość i wierność cię strzeże; przymocuj je sobie do szyi, na tablicy serca je zapisz,
4 και προνοου καλα ενωπιον κυριου και ανθρωπων	4 a znajdziesz życzliwość i łaskę w oczach Boga i ludzi.
5 ισθι πεποιθως εν ολη καρδια επι θεω επι δε ση σοφια μη επαιρου	5 Z całego serca Bogu zaufaj, nie polegaj na swoim rozsądku,
6 εν πασαις οδοις σου γνωριζε αυτην ινα ορθοτομη τας οδους σου ο δε πους σου ου μη προσκοπτη	6 myśl o Nim na każdej drodze, a On twe ścieżki wyrówna.
7 μη ισθι φρονιμος παρα σεαυτω φοβου δε τον θεον και εκκλινε απο παντος κακου	7 Nie bądź mądrym we własnych oczach, Boga się bój, zła unikaj:
8 τοτε ιασις εσται τω σωματι σου και επιμελεια τοις οστεοις σου	8 to ciału zapewni zdrowie, a pokrzepienie twym kościom.
9 τιμα τον κυριον απο σων δικαιων πονων και απαρχου αυτω απο σων καρπων δικαιοσυνης	9 Czcij Pana ofiarą z twego mienia i pierwocinami całego dochodu,
10 ινα πιμπληται τα ταμιεια σου πλησμονης σιτου οινω δε αι ληνοι σου εκβλυζωσιν	10 a twoje spichrze napełnią się zbożem i tłocznie przeleją się moszczem.
11 υιε μη ολιγωρει παιδειας κυριου μηδε εκλυου υπ' αυτου ελεγχομενος	11 Upomnieniem Pańskim nie gardź, mój synu, nie odrzucaj ze wstrętem strofowań.
12 ον γαρ αγαπα κυριος παιδευει μαστιγοι δε παντα υιον ον παραδεχεται	12 Bowiem karci Pan, kogo miłuje, jak ojciec syna, którego lubi.
13 μακαριος ανθρωπος ος ευρεν σοφιαν και θνητος ος ειδεν φρονησιν	13 Szczęśliwy, kto mądrość osiągnął, mąż, który nabył rozwagi:
14 κρειττον γαρ αυτην εμπορευεσθαι η χρυσιου και αργυριου θησαυρους	14 bo lepiej ją posiąść niż srebro, ją raczej nabyć niż złoto,
15 τιμιωτερα δε εστιν λιθων πολυτελων ουκ αντιταξεται αυτη ουδεν πονηρον ευγνωστος εστιν πασιν τοις εγγιζουσιν αυτη παν δε τιμιον ουκ αξιον αυτης εστιν	15 zdobycie jej lepsze od pereł, nie równe jej żadne klejnoty.
16 μηκος γαρ βιου και ετη ζωης εν τη δεξια αυτης εν δε τη αριστερα αυτης πλουτος και δοξα [16α] εκ του στοματος αυτης εκπορευεται δικαιοσυνη νομον δε και ελεον επι γλωσσης φορει	16 W prawicy swej trzyma ona dni długie, w lewicy - bogactwo, pomyślność;
17 αι οδοι αυτης οδοι καλαι και παντες οι τριβοι αυτης εν ειρηνη	17 jej drogi drogami miłymi, ku szczęściu wiodą wszystkie jej ścieżki.
18 ξυλον ζωης εστι πασι τοις αντεχομενοις αυτης και τοις επερειδομενοις επ' αυτην ως επι κυριον ασφαλης	18 Dla tego, co strzeże jej, drzewem jest życia, a kto się jej trzyma - szczęśliwy.
19 ο θεος τη σοφια εθεμελιωσεν την γην ητοιμασεν δε ουρανους εν φρονησει	19 Pan umocnił ziemię mądrością, niebiosa utwierdził rozumem.
20 εν αισθησει αβυσσοι ερραγησαν νεφη δε ερρυησαν δροσους	20 Przez Jego wiedzę wytrysły odmęty, a rosę spuszczają obłoki.
21 υιε μη παραρρυης τηρησον δε εμην βουλην και εννοιαν	21 Przezorności, rozwagi, strzeż, mój synu, niech one ci z oczu nie schodzą,
22 ινα ζηση η ψυχη σου και χαρις η περι σω τραχηλω [22α] εσται δε ιασις ταις σαρξι σου και επιμελεια τοις σοις οστεοις	22 a życiem twej duszy się staną, wdzięczną ozdobą dla szyi.
23 ινα πορευη πεποιθως εν ειρηνη πασας τας οδους σου ο δε πους σου ου μη προσκοψη	23 I drogą swą pójdziesz bezpiecznie, bo noga się twoja nie potknie;
24 εαν γαρ καθη αφοβος εση εαν δε καθευδης ηδεως υπνωσεις	24 gdy spoczniesz, nie zaznasz trwogi, zaśniesz, a sen twój będzie przyjemny.
25 και ου φοβηθηση πτοησιν επελθουσαν ουδε ορμας ασεβων επερχομενας	25 Nagły strach cię nie przerazi ni klęska, gdy dotknie przewrotnych;
26 ο γαρ κυριος εσται επι πασων οδων σου και ερεισει σον ποδα ινα μη σαλευθης	26 bo z tobą jest Pan, przed sidłem twą nogę ochroni.
27 μη αποσχη ευ ποιειν ενδεη ηνικα αν εχη η χειρ σου βοηθειν	27 Pracownikom nie odmawiaj zapłaty, gdy masz możność działania.
28 μη ειπης επανελθων επανηκε και αυριον δωσω δυνατου σου οντος ευ ποιειν ου γαρ οιδας τι τεξεται η επιουσα	28 Nie mów bliźniemu: Idź sobie, przyjdź później, dam jutro - gdy możesz dać zaraz.
29 μη τεκτηνη επι σον φιλον κακα παροικουντα και πεποιθοτα επι σοι	29 Nie spiskuj przeciw bliźniemu, gdy mieszka przy tobie beztrosko.
30 μη φιλεχθρησης προς ανθρωπον ματην μη τι εις σε εργασηται κακον	30 Niesłusznie nie sprzeczaj się z nikim, o ile ci zła nie wyrządził.
31 μη κτηση κακων ανδρων ονειδη μηδε ζηλωσης τας οδους αυτων	31 Nie zazdrość krzywdzicielowi, nie skłaniaj się ku jego drogom,
32 ακαθαρτος γαρ εναντι κυριου πας παρανομος εν δε δικαιοις ου συνεδριαζει	32 bo Pan się brzydzi przewrotnym, a z wiernymi obcuje przyjaźnie.
33 καταρα θεου εν οικοις ασεβων επαυλεις δε δικαιων ευλογουνται	33 Przekleństwo Pańskie na domu występnego, On błogosławi mieszkanie uczciwych;
34 κυριος υπερηφανοις αντιτασσεται ταπεινοις δε διδωσιν χαριν	34 On się naśmiewa z szyderców, a pokornym udziela swej łaski.
35 δοξαν σοφοι κληρονομησουσιν οι δε ασεβεις υψωσαν ατιμιαν	35 Mądrzy dostąpią chwały, udziałem głupich jest hańba.