2 Księga Machabejska 6

Biblia Tysiąclecia	BIBLES DES PEUPLES
1 Niedługo potem król posłał pewnego starca z Aten, aby zmuszał Żydów do odstępowania od praw ojczystych i do tego, aby nie postępowali według praw Bożych,	1 Peu de temps après, le roi envoya un vieil Athénien pour obliger les Juifs à abandonner le culte de leurs pères et pour les empêcher de vivre selon les lois de Dieu:
2 ale aby zbezcześcili zarówno świątynię w Jerozolimie, którą mieli oddać Zeusowi Olimpijskiemu, jak i tę na Garizim, którą - jak sobie życzyli mieszkańcy tego miejsca - mieli oddać Zeusowi Kseniosowi.	2 il voulait profaner le Temple de Jérusalem et le consacrer à Zeus Olympien, et le temple du Garizim à Zeus Hospitalier, selon la demande des habitants du lieu.
3 Napór niegodziwości był ciężki i trudny do wytrzymania dla wszystkich.	3 Cette aggravation du mal fut pénible et difficile à supporter pour tous.
4 Świątynia była pełna rozpusty i uczt, na których poganie zabawiali się z nierządnicami, a na świętych dziedzińcach zbliżali się do kobiet, ponadto zaś jeszcze do wnętrza świątyni wnosili to, czego się nie godzi.	4 Le sanctuaire était rempli de débauches et d’orgies par les païens qui s’amusaient avec des prostituées, qui faisaient l’amour avec des femmes dans les cours sacrées, et qui en outre y apportaient des choses interdites.
5 Ołtarz był pokryty ofiarami niedopuszczalnymi przez Prawo i niegodziwymi.	5 L’autel était couvert de victimes inacceptables, interdites par les lois;
6 Nie było wolno ani zachowywać szabatu, ani obchodzić ojczystych świąt, ani nawet przyznawać się, że się jest Żydem.	6 on n’avait plus le droit de célébrer le sabbat, d’observer les fêtes de nos pères, ni même de confesser que l’on était juif.
7 Każdego miesiąca w dniu urodzin króla gorzka konieczność prowadziła każdego do spożywania ofiar, kiedy zaś przyszło święto Dionizjów, zmuszano do tego, aby w bluszczowych wieńcach brać udział w pochodzie ku czci Dionizosa.	7 On était obligé par une dure nécessité de participer chaque mois au repas rituel, le jour de la naissance du roi, et lorsque arrivaient les fêtes de Dionysos, on devait accompagner le cortège de la divinité en portant des couronnes de lierre.
8 Za namową Ptolemeusza zostało wydane dla sąsiednich miast greckich rozporządzenie, aby one w stosunku do Żydów tak samo postępowały, zwłaszcza co do uczt obrzędowych,	8 À l’initiative de Ptolémée, un décret fut publié pour les villes grecques des environs: on devait réprimer les Juifs de la même façon et les obliger à prendre part aux repas rituels;
9 i aby karano śmiercią tych, którzy nie chcieli przejść na grecki sposób postępowania. Można więc widzieć z tego, jak wielki ucisk wtedy nastał.	9 on devait égorger ceux qui refuseraient d’adopter les coutumes grecques. Tout cela était l’annonce de malheurs terribles.
10 Przed sąd przyprowadzono dwie kobiety, gdyż obrzezały swe dzieci. Zawiesiwszy im przy piersiach ich niemowlęta oprowadzono je publicznie po mieście, a następnie strącono z muru.	10 C’est ainsi que deux femmes furent traînées en justice pour avoir circoncis leurs enfants: on les mena en public à travers la ville, leur enfant suspendu à leur sein, avant de les précipiter du haut des remparts.
11 Inni skryli się w pobliskich grotach, aby w tajemnicy obchodzić szabat. Kiedy jednak doniesiono o tym Filipowi, zostali wszyscy spaleni, gdyż obawiali się czynnie sobie pomóc przez cześć dla dnia świętego.	11 D’autres qui s’étaient donné rendez-vous dans des grottes voisines pour y célébrer en cachette le jour du sabbat, furent dénoncés à Philippe. Tous furent livrés aux flammes; ils ne voulurent pas se défendre, pensant que ce serait aller contre la sainteté de ce jour.
12 Proszę więc tych, którzy będą czytali tę księgę, aby nie wpadli w przygnębienie z powodu tego, co trzeba było znieść; żeby raczej na to zwracali uwagę, że prześladowania były nie po to, aby zniszczyć, ale aby wychować nasz naród.	12 Je supplie ceux qui auront ce livre entre leurs mains de ne pas se scandaliser de tant de malheurs, mais de croire que les persécutions ne viendront pas à bout de notre race; au contraire elles servent à nous corriger.
13 Znakiem bowiem wielkiego dobrodziejstwa jest to, iż grzesznicy nie są pozostawieni w spokoju przez długi czas, ale że zaraz dosięga ich kara.	13 Lorsque les pécheurs ne sont pas laissés longtemps à eux-mêmes mais que les châtiments leur arrivent rapidement, c’est une marque de grande bonté.
14 Nie uważał bowiem Pan, że z nami trzeba postępować tak samo, jak z innymi narodami, co do których pozostaje cierpliwy i nie karze ich tak długo, aż wypełnią miarę grzechów.	14 Nous voyons que pour les autres nations le Maître attend avec patience qu’elles arrivent à la pleine mesure de leurs fautes, mais ce n’est pas ainsi qu’il a jugé bon d’agir envers nous.
15 Nie chciał bowiem karać nas na końcu, dopiero wtedy, gdyby grzechy nasze przebrały miarę.	15 Il n’a pas voulu attendre pour nous punir que nos péchés atteignent leur pleine mesure.
16 A więc nigdy nie cofa On od nas swojego miłosierdzia; choć wychowuje przez prześladowania, to jednak nie opuszcza swojego ludu.	16 C’est qu’il n’abandonne pas son peuple: il nous corrige par l’épreuve et ne nous prive pas de sa miséricorde.
17 Zresztą niech nam wystarczy przypomnienie tej prawdy. Po tych kilku słowach trzeba powrócić do opowiadania.	17 Qu’il nous suffise d’avoir rappelé cette vérité; nous reprendrons notre récit après ces quelques réflexions.
18 Niejaki Eleazar, jeden z pierwszych uczonych w Piśmie, mąż już w podeszłym wieku, szlachetnego oblicza, był zmuszony do otwarcia ust i jedzenia wieprzowiny.	18 Éléazar était l’un des principaux docteurs de la Loi, un homme âgé et de noble prestance. On voulut lui ouvrir la bouche de force pour lui faire manger de la viande de porc,
19 On jednak wybierając raczej chwalebną śmierć aniżeli godne pogardy życie, dobrowolnie szedł na miejsce kaźni,	19 mais il préféra une mort glorieuse à une existence honteuse et marcha volontairement au supplice de la roue.
20 a wypluł mięso, jak powinni postąpić ci, którzy mają odwagę odrzucić to, czego nie wolno jeść nawet przez miłość do życia.	20 Il cracha ce qu’il avait dans la bouche, comme doivent le faire ceux qui ont le courage de rejeter ce qui est interdit, plutôt que de manger par attachement à la vie.
21 Ci, którzy byli wyznaczeni do tej bezbożnej ofiarnej uczty, ze względu na bardzo dawną znajomość z tym mężem, wzięli go na osobne miejsce i prosili, aby zjadł przyniesione przez nich i przygotowane mięso, które wolno mu jeść. Niech udaje tylko, że je to, co jest nakazane przez króla, mianowicie mięso z ofiar.	21 Ceux qui présidaient ce repas rituel, défendu par la loi, le prirent à part car ils connaissaient cet homme depuis longtemps. Ils lui proposèrent de faire apporter des viandes autorisées par la Loi et qu’il aurait préparées lui-même, et lui ferait semblant de manger de la viande offerte en sacrifice selon l’ordre du roi.
22 Tak postępując uniknie śmierci, a ze względu na dawną z nimi przyjaźń skorzysta z miłosierdzia.	22 En agissant ainsi, et grâce à cette vieille amitié qui les unissait, il échapperait à la mort.
23 On jednak powziął szlachetne postanowienie, godne jego wieku, powagi jego starości, okrytych zasługą siwych włosów i postępowania doskonałego od dzieciństwa, przede wszystkim zaś świętego i od Boga pochodzącego prawodawstwa. Dał im jasną odpowiedź mówiąc, aby go zaraz posłali do Hadesu.	23 Mais lui prit une noble décision, digne de son âge, de l’autorité que lui donnaient sa vieillesse et ses vénérables cheveux blanchis par l’âge, digne aussi de sa conduite irréprochable depuis son enfance et conforme aux saintes lois établies par Dieu lui-même. Il répondit qu’il vaudrait mieux l’envoyer sans attendre au séjour des morts.
24 Udawanie bowiem nie przystoi naszemu wiekowi. Wielu młodych byłoby przekonanych, że Eleazar, który już ma dziewięćdziesiąt lat, przyjął pogańskie obyczaje.	24 Il ajouta ceci: “À notre âge, il ne convient pas de faire semblant; beaucoup de jeunes pourraient penser qu’Éléazar, à 90 ans, s’est laissé gagner par les étrangers.
25 Oni to przez moje udawanie, i to dla ocalenia maleńkiej resztki życia, przeze mnie byliby wprowadzeni w błąd, ja zaś hańbą i wstydem okryłbym swoją starość.	25 Eux aussi s’égareraient avec moi à cause de mon double jeu en un moment où ne me reste que si peu de temps à vivre. J’attirerais ainsi sur ma vieillesse la honte et le déshonneur.
26 Jeżeli bowiem teraz uniknę ludzkiej kary, to z rąk Wszechmocnego ani żywy, ani umarły nie ucieknę.	26 Et si j’échappais pour le moment au châtiment des hommes, je n’échapperais pas, vivant ou mort, aux mains du Tout-Puissant.
27 Dlatego jeżeli mężnie teraz zakończę życie, okażę się godny swojej starości,	27 En quittant maintenant la vie de façon courageuse, je me montrerai digne de ma vieillesse;
28 młodym zaś pozostawię piękny przykład ochotnej i wspaniałomyślnej śmierci za godne czci i święte Prawa. To powiedziawszy, natychmiast wszedł na miejsce kaźni.	28 je laisserai aux jeunes le noble exemple d’une belle mort, volontaire et généreuse, pour la défense des lois vénérables et saintes.” Ayant ainsi parlé, il marcha droit au supplice de la roue.
29 Ci, którzy go przyprowadzili, na skutek wypowiedzianych przez niego słów zamienili miłosierdzie na surowość, sądzili bowiem, że one były szaleństwem.	29 Pour ceux qui le conduisaient, les paroles qu’il venait de prononcer n’étaient que folie, et la générosité qu’ils avaient eue pour lui peu de temps auparavant fit place à la méchanceté..
30 Mając już pod ciosami umrzeć, westchnął i powiedział: Bogu, który ma świętą wiedzę, jest jawne to, że mogłem uniknąć śmierci. Jako biczowany ponoszę wprawdzie boleść na ciele, dusza jednak cierpi to z radością, gdyż Jego się boję.	30 Lorsqu’il fut près de mourir sous les coups, il dit dans un soupir: “Le Seigneur possède la science sainte, il voit quelles douleurs cruelles j’endure sous les coups dans mon corps, alors que je pouvais échapper à la mort; mais il voit qu’en mon âme je les souffre avec joie à cause de la crainte que j’ai de lui.”
31 W ten sposób więc zakończył życie, a swoją śmiercią pozostawił nie tylko dla młodzieży, lecz także dla większości narodu przykład szlachetnego usposobienia i pomnik cnoty.	31 C’est ainsi qu’il quitta la vie, laissant dans sa mort un exemple de courage et le souvenir de sa vertu, non seulement à la jeunesse, mais à la grande majorité de la nation.