Scrutatio

Mercoledi, 15 maggio 2024 - Sant'Isidoro agricoltore ( Letture di oggi)

ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ - Deuteronomio - Deuteronomy 28


font
LXXBIBBIA TINTORI
1 και εσται ως αν διαβητε τον ιορδανην εις την γην ην κυριος ο θεος υμων διδωσιν υμιν εαν ακοη εισακουσητε της φωνης κυριου του θεου υμων φυλασσειν και ποιειν πασας τας εντολας αυτου ας εγω εντελλομαι σοι σημερον και δωσει σε κυριος ο θεος σου υπερανω παντων των εθνων της γης1 Or se ascolterai la voce del Signore Dio tuo, se ne metterai in pratica e ne osserverai i comandamenti che oggi io ti prescrivo il Signore Dio fino ti farà eccelso fra tutte le nazioni che sono sopra la terra;
2 και ηξουσιν επι σε πασαι αι ευλογιαι αυται και ευρησουσιν σε εαν ακοη ακουσης της φωνης κυριου του θεου σου2 e tutte queste benedizioni verranro sopra di te, si compiranno in te, dato però che tu ascolti i suoi precetti.
3 ευλογημενος συ εν πολει και ευλογημενος συ εν αγρω3 Sarai benedetto nella città e benedetto nella campagna.
4 ευλογημενα τα εκγονα της κοιλιας σου και τα γενηματα της γης σου τα βουκολια των βοων σου και τα ποιμνια των προβατων σου4 Benedetto il frutto del tuo seno, il frutto della tua terra, il frutto dei tuoi bestiami, le mandre dei tuoi armenti, i greggi delle tue pecore.
5 ευλογημεναι αι αποθηκαι σου και τα εγκαταλειμματα σου5 Benedetti i tuoi granai, benedette le tue riserve.
6 ευλογημενος συ εν τω εισπορευεσθαι σε και ευλογημενος συ εν τω εκπορευεσθαι σε6 Sarai benedetto nell'entrare e nell'uscire.
7 παραδω κυριος ο θεος σου τους εχθρους σου τους ανθεστηκοτας σοι συντετριμμενους προ προσωπου σου οδω μια εξελευσονται προς σε και εν επτα οδοις φευξονται απο προσωπου σου7 Il Signore ti farà cadere davanti i nemici che ti si son levati contro; verranno a te per una sola via; ma per sette fuggiranno dal tuo cospetto.
8 αποστειλαι κυριος επι σε την ευλογιαν εν τοις ταμιειοις σου και εν πασιν ου αν επιβαλης την χειρα σου επι της γης ης κυριος ο θεος σου διδωσιν σοι8 Il Signore manderà la sua benedizione nelle tue dispense e sopra tutti i lavori delle tue mani,
9 αναστησαι σε κυριος ο θεος σου εαυτω λαον αγιον ον τροπον ωμοσεν τοις πατρασιν σου εαν εισακουσης της φωνης κυριου του θεου σου και πορευθης εν ταις οδοις αυτου9 e ti benedirà nella terra come popolo santo, come egli ti ha giurato, se però tu osservi i comandamenti del Signore Dio tuo, e cammini nelle sue vie,
10 και οψονται σε παντα τα εθνη της γης οτι το ονομα κυριου επικεκληται σοι και φοβηθησονται σε10 e tutti i popoli della terra, vedendo che il nome del Signore è invocato sopra di te, ti temeranno.
11 και πληθυνει σε κυριος ο θεος σου εις αγαθα επι τοις εκγονοις της κοιλιας σου και επι τοις γενημασιν της γης σου και επι τοις εκγονοις των κτηνων σου επι της γης ης ωμοσεν κυριος τοις πατρασιν σου δουναι σοι11 Il Signore ti colmerà d'ogni bene: del frutto del tuo seno, del frutto dei tuoi bestiami, del frutto della tua terra che il Signore giurò ai tuoi padri di darti.
12 ανοιξαι σοι κυριος τον θησαυρον αυτου τον αγαθον τον ουρανον δουναι τον υετον τη γη σου επι καιρου αυτου ευλογησαι παντα τα εργα των χειρων σου και δανιεις εθνεσιν πολλοις συ δε ου δανιη και αρξεις συ εθνων πολλων σου δε ουκ αρξουσιν12 Il Signore aprirà il suo ottimo tesoro, il cielo, per dare a suo tempo la pioggia alla tua terra, e ti benedirà in tutte le opere delle tue mani. E tu presterai a molte genti, senza prendere in prestito da nessuno.
13 καταστησαι σε κυριος ο θεος σου εις κεφαλην και μη εις ουραν και εση τοτε επανω και ουκ εση υποκατω εαν ακουσης των εντολων κυριου του θεου σου οσα εγω εντελλομαι σοι σημερον φυλασσειν και ποιειν13 Il Signore ti metterà alla testa e non in coda; tu sarai sempre in alto e mai in basso; se però ascolterai i comandamenti del Signore Dio tuo, che oggi ti prescrivo, se li osserverai e metterai in pratica,
14 ου παραβηση απο παντων των λογων ων εγω εντελλομαι σοι σημερον δεξια ουδε αριστερα πορευεσθαι οπισω θεων ετερων λατρευειν αυτοις14 senza torcer da essi nè a destra nè a sinistra, senza seguire dèi stranieri, senza adorarli.
15 και εσται εαν μη εισακουσης της φωνης κυριου του θεου σου φυλασσειν και ποιειν πασας τας εντολας αυτου οσας εγω εντελλομαι σοι σημερον και ελευσονται επι σε πασαι αι καταραι αυται και καταλημψονται σε15 Ma se non vorrai ascoltare la voce del Signore Dio tuo, e non ti curerai di mettere in pratica tutti i suoi comandamenti e le sue cerimonie che oggi ti prescrivo, tutte queste maledizioni verranno sopra di te e ti arriveranno.
16 επικαταρατος συ εν πολει και επικαταρατος συ εν αγρω16 Sarai maledetto nella città, maledétto nella campagna;
17 επικαταρατοι αι αποθηκαι σου και τα εγκαταλειμματα σου17 maledetto il tuo granaio e ma ledetti i tuoi avanzi;
18 επικαταρατα τα εκγονα της κοιλιας σου και τα γενηματα της γης σου τα βουκολια των βοων σου και τα ποιμνια των προβατων σου18 maledetto il frutto del tuo seno, il frutto della tua terra, le mandre dei tuoi buoi e i greggi delle tue pecore.
19 επικαταρατος συ εν τω εκπορευεσθαι σε και επικαταρατος συ εν τω εισπορευεσθαι σε19 Sarai maledetto nell'entrare e nell'uscire.
20 εξαποστειλαι κυριος σοι την ενδειαν και την εκλιμιαν και την αναλωσιν επι παντα ου αν επιβαλης την χειρα σου οσα εαν ποιησης εως αν εξολεθρευση σε και εως αν απολεση σε εν ταχει δια τα πονηρα επιτηδευματα σου διοτι εγκατελιπες με20 Il Signore manderà sopra di te la fame e la carestia, e la maledizione sopra tutte le opere che farai, finché tu non sia distrutto, annientato a causa delle tue pessime invenzioni, per le quali tu m'hai abbandonato.
21 προσκολλησαι κυριος εις σε τον θανατον εως αν εξαναλωση σε απο της γης εις ην συ εισπορευη εκει κληρονομησαι αυτην21 Il Signore ti aggiunga a peste, finché essa non t'abbia sterminato dalla terra nella quale entrerai per possederla.
22 παταξαι σε κυριος απορια και πυρετω και ριγει και ερεθισμω και φονω και ανεμοφθορια και τη ωχρα και καταδιωξονται σε εως αν απολεσωσιν σε22 Ti percuota il Signore colla povertà, colla febbre, col freddo, col calore, colla siccità, coll'aria corrotta e colla ruggine, e ti perseguiti finché tu non sia perito.
23 και εσται σοι ο ουρανος ο υπερ κεφαλης σου χαλκους και η γη η υποκατω σου σιδηρα23 Sia di bronzo il cielo che ti sovrasta, e di ferro la terra che tu calpesti.
24 δωη κυριος τον υετον τη γη σου κονιορτον και χους εκ του ουρανου καταβησεται επι σε εως αν εκτριψη σε και εως αν απολεση σε24 Il Signore mandi sabbia invece di pioggia alla tua terra, e dal cielo ti cada addosso della cenere, finché tu non sia distrutto.
25 δωη σε κυριος επικοπην εναντιον των εχθρων σου εν οδω μια εξελευση προς αυτους και εν επτα οδοις φευξη απο προσωπου αυτων και εση εν διασπορα εν πασαις ταις βασιλειαις της γης25 Il Signore ti faccia cadere davanti ai tuoi nemici e tu, uscito per una sola via contro di essi, te ne fugga per sette. Tu sia disperso per tutti i popoli della terra.
26 και εσονται οι νεκροι υμων καταβρωμα τοις πετεινοις του ουρανου και τοις θηριοις της γης και ουκ εσται ο αποσοβων26 Sia il tuo cadavere in pasto a tutti gli uccelli del cielo e alle bestie della terra, e non vi sia chi le discacci.
27 παταξαι σε κυριος εν ελκει αιγυπτιω εν ταις εδραις και ψωρα αγρια και κνηφη ωστε μη δυνασθαι σε ιαθηναι27 Ti percuota il Signore coll'ulcere d'Egitto, e nella parte del corpo da cui escon gli escrementi, e colla scabbia, e col prurito da cui tu non possa guarire.
28 παταξαι σε κυριος παραπληξια και αορασια και εκστασει διανοιας28 Ti percuota il Signore colla demenza, colla cecità, col delirio,
29 και εση ψηλαφων μεσημβριας ωσει ψηλαφησαι ο τυφλος εν τω σκοτει και ουκ ευοδωσει τας οδους σου και εση τοτε αδικουμενος και διαρπαζομενος πασας τας ημερας και ουκ εσται σοι ο βοηθων29 se tu vada a tastoni in pieno meriggio, come un cieco brancolante nel buio, e non possa trovar le tue vie. Tu sia in ogni tempo vittima della calunnia, oppresso dalla violenza, senza aver chi te ne liberi.
30 γυναικα λημψη και ανηρ ετερος εξει αυτην οικιαν οικοδομησεις και ουκ οικησεις εν αυτη αμπελωνα φυτευσεις και ου τρυγησεις αυτον30 Quando prendi moglie, un altro giaccia con lei; se fabbrichi una casa, l'abiti un altro: se pianti una vigna, non ne possa godere il frutto.
31 ο μοσχος σου εσφαγμενος εναντιον σου και ου φαγη εξ αυτου ο ονος σου ηρπασμενος απο σου και ουκ αποδοθησεται σοι τα προβατα σου δεδομενα τοις εχθροις σου και ουκ εσται σοι ο βοηθων31 Il tuo bue sia immolato davanti a te, senza che tu possa mangiarne le carni. Ti sia rapito in presenza l'asino, senza esserti restituito. Le tue pecore sian date ai tuoi nemici, e non vi sia chi ti soccorra.
32 οι υιοι σου και αι θυγατερες σου δεδομεναι εθνει ετερω και οι οφθαλμοι σου βλεψονται σφακελιζοντες εις αυτα και ουκ ισχυσει η χειρ σου32 I tuoi figli e le tue figlie sian date a un popolo straniero, e lo vedano tuoi occhi, e vengan meno a mirarli tutto il giorno; ma non vi sia forza nella tua mano.
33 τα εκφορια της γης σου και παντας τους πονους σου φαγεται εθνος ο ουκ επιστασαι και εση αδικουμενος και τεθραυσμενος πασας τας ημερας33 Un popolo a te ignoto mangi i frutti della tua terra e di tutte le tue fatiche: tu sia sempre vittima della calunnia e dell'oppressione,
34 και εση παραπληκτος δια τα οραματα των οφθαλμων σου α βλεψη34 e fuor di te per l'orror di quei che vedranno i tuoi occhi.
35 παταξαι σε κυριος εν ελκει πονηρω επι τα γονατα και επι τας κνημας ωστε μη δυνασθαι σε ιαθηναι απο ιχνους των ποδων σου εως της κορυφης σου35 Il Signore ti percuota con ulcera maligna nelle ginocchia e nelle gambe, e tu non possa esser curato dalla pianta dei piedi sino al vertice del capo,
36 απαγαγοι κυριος σε και τους αρχοντας σου ους εαν καταστησης επι σεαυτον εις εθνος ο ουκ επιστασαι συ και οι πατερες σου και λατρευσεις εκει θεοις ετεροις ξυλοις και λιθοις36 il Signore ti condurrà col tuo re da te eletto, in una nazione che nè tu nè i tuoi padri avete conosciuta, ed ivi servirai a dèi stranieri, al legno e alla pietra.
37 και εση εκει εν αινιγματι και παραβολη και διηγηματι εν πασιν τοις εθνεσιν εις ους αν απαγαγη σε κυριος εκει37 Sarai disperso, e diverrai la favola e il proverbio di tutti i popoli tra i quali il Signore ti avrà condotto.
38 σπερμα πολυ εξοισεις εις το πεδιον και ολιγα εισοισεις οτι κατεδεται αυτα η ακρις38 Seminerai molto, ma raccoglierai poco, perchè tutto sarà divorato dalle locuste,
39 αμπελωνα φυτευσεις και κατεργα και οινον ου πιεσαι ουδε ευφρανθηση εξ αυτου οτι καταφαγεται αυτα ο σκωληξ39 pianterai la vigna e vi lavorerai; ma non ne berrai il vino, non vi raccoglierai nulla; perchè sarà devastata dai vermi.
40 ελαιαι εσονται σοι εν πασι τοις οριοις σου και ελαιον ου χριση οτι εκρυησεται η ελαια σου40 Sebbene tu abbia degli ulivi in tutte le tue terre, non potrai ungerti d'olio, perchè le ulive cadranno e andranno a male.
41 υιους και θυγατερας γεννησεις και ουκ εσονται σοι απελευσονται γαρ εν αιχμαλωσια41 Tu genererai figli e figlie; ma non li potrai godere, perchè saranno menati in schiavitù.
42 παντα τα ξυλινα σου και τα γενηματα της γης σου εξαναλωσει η ερυσιβη42 La ruggine consumerà tutti i tuoi alberi e i frutti della tua terra.
43 ο προσηλυτος ος εστιν εν σοι αναβησεται επι σε ανω ανω συ δε καταβηση κατω κατω43 Il forestiero che abita con te nel paese salirà sopra di te e diverrà più potente, e tu andrai in basso e starai al di sotto.
44 ουτος δανιει σοι συ δε τουτω ου δανιεις ουτος εσται κεφαλη συ δε εση ουρα44 Egli presterà a te, e tu non potrai prestare a lui, egli sarà capo e tu coda.
45 και ελευσονται επι σε πασαι αι καταραι αυται και καταδιωξονται σε και καταλημψονται σε εως αν εξολεθρευση σε και εως αν απολεση σε οτι ουκ εισηκουσας της φωνης κυριου του θεου σου φυλαξαι τας εντολας αυτου και τα δικαιωματα αυτου οσα ενετειλατο σοι45 E tutte queste maledizioni verranno sopra di te, e ti staranno addosso finché non ti abbian distrutto per non avere ascoltato la voce del Signore Dio tuo, e non averne osservati i comandamenti e le cerimonie che ti prescrisse.
46 και εσται εν σοι σημεια και τερατα και εν τω σπερματι σου εως του αιωνος46 Esse rimarranno sopra di te e della tua discendenza, come segni e prodigi in perpetuo.
47 ανθ' ων ουκ ελατρευσας κυριω τω θεω σου εν ευφροσυνη και αγαθη καρδια δια το πληθος παντων47 Siccome non hai servito al Signore Dio tuo nella gioia, e nella letizia del cuore, in mezzo all'abbondanza d'ogni cosa;
48 και λατρευσεις τοις εχθροις σου ους επαποστελει κυριος επι σε εν λιμω και εν διψει και εν γυμνοτητι και εν εκλειψει παντων και επιθησει κλοιον σιδηρουν επι τον τραχηλον σου εως αν εξολεθρευση σε48 tu servirai al tuo nemico mandato contro di te dal Signore,nella fame, nella sete, nella nudità, nella mancanza di tutto, ed egli ti metterà sopra il collo un giogo di ferro sino a che tu non sia schiacciato.
49 επαξει κυριος επι σε εθνος μακροθεν απ' εσχατου της γης ωσει ορμημα αετου εθνος ο ουκ ακουση της φωνης αυτου49 Da lontano, dagli ultimi confini della terra, il Signore farà piombare sopra di te, come aquila che vola impetuosamente,
50 εθνος αναιδες προσωπω οστις ου θαυμασει προσωπον πρεσβυτου και νεον ουκ ελεησει50 una nazione di cui non potrai intendere la lingua, souna nazione piena d'arroganza, che non ha rispetto al vecchio, nè compassione pel fanciullo.
51 και κατεδεται τα εκγονα των κτηνων σου και τα γενηματα της γης σου ωστε μη καταλιπειν σοι σιτον οινον ελαιον τα βουκολια των βοων σου και τα ποιμνια των προβατων σου εως αν απολεση σε51 Essa divorerà il frutto dei tuoi bestiame e le biade della tua terra, finché non ti abbia fatto perire. Non ti lascerà nè grano, nè vino, nè olio, nè mandre di buoi, nè greggi di pecore, finché non ti abbia disperso;
52 και εκτριψη σε εν πασαις ταις πολεσιν σου εως αν καθαιρεθωσιν τα τειχη σου τα υψηλα και τα οχυρα εφ' οις συ πεποιθας επ' αυτοις εν παση τη γη σου και θλιψει σε εν πασαις ταις πολεσιν σου αις εδωκεν σοι κυριος ο θεος σου52 e ti schiaccerà nelle tue città finché non sian distrutte le tue mura solide e alte nelle quali avevi fiducia in tutta la tua terra. Tu sarai assediato dentro le tue porte in tutta la terra che il Signore Dio tuo ti darà;
53 και φαγη τα εκγονα της κοιλιας σου κρεα υιων σου και θυγατερων σου οσα εδωκεν σοι κυριος ο θεος σου εν τη στενοχωρια σου και εν τη θλιψει σου η θλιψει σε ο εχθρος σου53 e mangerai il frutto delle tue viscere, le carni dei figli e delle figlie che il Signore Dio tuo ti avrà date, nell'angustia e nella desolazione con cui ti opprimerà il tuo nemico.
54 ο απαλος εν σοι και ο τρυφερος σφοδρα βασκανει τω οφθαλμω τον αδελφον και την γυναικα την εν τω κολπω αυτου και τα καταλελειμμενα τεκνα α αν καταλειφθη54 L'uomo fra voi più delicato e voluttuoso porterà invidia al proprio fratello, e alla moglie che riposa sul suo seno,
55 ωστε δουναι ενι αυτων απο των σαρκων των τεκνων αυτου ων αν κατεσθη δια το μη καταλειφθηναι αυτω μηθεν εν τη στενοχωρια σου και εν τη θλιψει σου η αν θλιψωσιν σε οι εχθροι σου εν πασαις ταις πολεσιν σου55 e non farà loro parte delle carni dei suoi figlioli, delle quali si ciberà, non avendo altro nell'assedio e nella penuria colla quale i tuoi nemici ti affliggeranno dentro tutte le tue porte.
56 και η απαλη εν υμιν και η τρυφερα σφοδρα ης ουχι πειραν ελαβεν ο πους αυτης βαινειν επι της γης δια την τρυφεροτητα και δια την απαλοτητα βασκανει τω οφθαλμω αυτης τον ανδρα αυτης τον εν τω κολπω αυτης και τον υιον και την θυγατερα αυτης56 La donna tenera e delicata che non poteva camminare sulla terra nè posarvi la pianta del piede per la sua eccessiva mollezza e delicatezza, rifiuterà al suo marito, che le riposa in seno, le carni del suo figlio e della sua figlia,
57 και το χοριον αυτης το εξελθον δια των μηρων αυτης και το τεκνον ο αν τεκη καταφαγεται γαρ αυτα δια την ενδειαν παντων κρυφη εν τη στενοχωρια σου και εν τη θλιψει σου η θλιψει σε ο εχθρος σου εν πασαις ταις πολεσιν σου57 e rammasso di sozzure che escono dal suo ventre, e i figli allora nati; perchè stretti dalla penuria di ogni cosa nell'assedio e nella devastazione con cui ti opprimerà il tuo nemico dentro le tue porte, li mangeranno di nascosto.
58 εαν μη εισακουσητε ποιειν παντα τα ρηματα του νομου τουτου τα γεγραμμενα εν τω βιβλιω τουτω φοβεισθαι το ονομα το εντιμον και το θαυμαστον τουτο κυριον τον θεον σου58 Se tu non custodirai e non metterai in pratica tutte le parole di questa legge, che sono scritte in questo volume, se non temerai il nome glorioso e terribile del Signore Dio tuo,
59 και παραδοξασει κυριος τας πληγας σου και τας πληγας του σπερματος σου πληγας μεγαλας και θαυμαστας και νοσους πονηρας και πιστας59 il Signore aumenterà le tue piaghe e quelle della tua discendenza, piaghe grandi e ostinate, malori orrendi e perpetui.
60 και επιστρεψει επι σε πασαν την οδυνην αιγυπτου την πονηραν ην διευλαβου απο προσωπου αυτων και κολληθησονται εν σοι60 E volgerà sopra di te tutte le malattie dell'Egitto, delle quali avevi tanta paura: esse ti si attaccheranno.
61 και πασαν μαλακιαν και πασαν πληγην την μη γεγραμμενην εν τω βιβλιω του νομου τουτου επαξει κυριος επι σε εως αν εξολεθρευση σε61 Di più il Signore farà piombare sopra di te tutte le altre malattie e piaghe che non sono scritte in questo libro della legge, finché tu non sia distrutto.
62 και καταλειφθησεσθε εν αριθμω βραχει ανθ' ων οτι ητε ωσει τα αστρα του ουρανου τω πληθει οτι ουκ εισηκουσατε της φωνης κυριου του θεου υμων62 E resterete in piccolo numero, voi che eravate numerosi come le stelle del cielo, perchè non ascoltasti la voce del Signore Dio tuo.
63 και εσται ον τροπον ευφρανθη κυριος εφ' υμιν ευ ποιησαι υμας και πληθυναι υμας ουτως ευφρανθησεται κυριος εφ' υμιν εξολεθρευσαι υμας και εξαρθησεσθε απο της γης εις ην υμεις εισπορευεσθε εκει κληρονομησαι αυτην63 E come nel passato il Signore godeva nel farvi del bene e moltiplicarvi, così godrà nel disperdervi, nello sterminarvi, finché non siate svelti da quella terra della quale tu entrerai in possesso.
64 και διασπερει σε κυριος ο θεος σου εις παντα τα εθνη απ' ακρου της γης εως ακρου της γης και δουλευσεις εκει θεοις ετεροις ξυλοις και λιθοις ους ουκ ηπιστω συ και οι πατερες σου64 Il Signore ti disperderà fra tutte le genti, da un'estremità della terra fino all'altra, e là servirai a dèi stranieri non conosciuti nè da te, nè dai tuoi padri, ai legni e alle pietre.
65 αλλα και εν τοις εθνεσιν εκεινοις ουκ αναπαυσει σε ουδ' ου μη γενηται στασις τω ιχνει του ποδος σου και δωσει σοι κυριος εκει καρδιαν αθυμουσαν και εκλειποντας οφθαλμους και τηκομενην ψυχην65 Ma nemmeno tra quelle genti avrai requie, nè avrà riposo la pianta del tuo piede, chè il Signore là ti farà avere un cuor pauroso, e occhi smarriti, e anima consumata dalla tristezza:
66 και εσται η ζωη σου κρεμαμενη απεναντι των οφθαλμων σου και φοβηθηση ημερας και νυκτος και ου πιστευσεις τη ζωη σου66 vedrai la tua vita come sospesa ad un filo: notte e giorno tremerai per la tua vita punto sicura.
67 το πρωι ερεις πως αν γενοιτο εσπερα και το εσπερας ερεις πως αν γενοιτο πρωι απο του φοβου της καρδιας σου α φοβηθηση και απο των οραματων των οφθαλμων σου ων οψη67 La mattina dirai: Oh, fosse sera! E la sera: Oh, fosse mattina! per lo spavento che ti sbigottisce il cuore, per le cose che vedrai coi tuoi occhi.
68 και αποστρεψει σε κυριος εις αιγυπτον εν πλοιοις και εν τη οδω η ειπα ου προσθησεσθε ετι ιδειν αυτην και πραθησεσθε εκει τοις εχθροις υμων εις παιδας και παιδισκας και ουκ εσται ο κτωμενος68 Il Signore ti ricondurrà su navi in Egitto, per la via della quale egli t'ha detto che non la rivedresti mai più. Ivi sarete venduti ai vostri nemici come schiavi e schiave e non ci sarà chi vi compri.
69 ουτοι οι λογοι της διαθηκης ους ενετειλατο κυριος μωυση στησαι τοις υιοις ισραηλ εν γη μωαβ πλην της διαθηκης ης διεθετο αυτοις εν χωρηβ