ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Β´ - 2 Maccabei- Maccabees II 7

GREEK BIBLE	NOVA VULGATA
1 συνεβη δε και επτα αδελφους μετα της μητρος συλλημφθεντας αναγκαζεσθαι υπο του βασιλεως απο των αθεμιτων υειων κρεων εφαπτεσθαι μαστιξιν και νευραις αικιζομενους	1 Contigit autem et septem fra tres una cum matre apprehen sos compelli arege attingere contra fas carnes porcinas, flagris et nervis cruciatos.
2 εις δε αυτων γενομενος προηγορος ουτως εφη τι μελλεις ερωταν και μανθανειν ημων ετοιμοι γαρ αποθνησκειν εσμεν η παραβαινειν τους πατριους νομους	2 Unusautem ex illis exstans prior locutor sic ait: “ Quid es quaesiturus, et quidvis discere a nobis? Parati sumus mori magis quam patrias leges praevaricari ”.
3 εκθυμος δε γενομενος ο βασιλευς προσεταξεν τηγανα και λεβητας εκπυρουν	3 Iratus itaque rex iussit sartagines et ollas succendi.
4 των δε παραχρημα εκπυρωθεντων τον γενομενον αυτων προηγορον προσεταξεν γλωσσοτομειν και περισκυθισαντας ακρωτηριαζειν των λοιπων αδελφων και της μητρος συνορωντων	4 Quibus statimsuccensis, iussit ei, qui prior illorum fuerat locutus, amputari linguam et,cute capitis abstracta, summas quoque manus et pedes ei praescindi, ceteris eiusfratribus et matre inspicientibus.
5 αχρηστον δε αυτον τοις ολοις γενομενον εκελευσεν τη πυρα προσαγειν εμπνουν και τηγανιζειν της δε ατμιδος εφ' ικανον διαδιδουσης του τηγανου αλληλους παρεκαλουν συν τη μητρι γενναιως τελευταν λεγοντες ουτως	5 Et cum iam per omnia inutilis factus esset,iussit eum igne admoveri adhuc spirantem et torreri in sartagine. Cum autemvapor sartaginis diu diffunderetur, ceteri una cum matre invicem se hortabanturmori fortiter ita dicentes:
6 ο κυριος ο θεος εφορα και ταις αληθειαις εφ' ημιν παρακαλειται καθαπερ δια της κατα προσωπον αντιμαρτυρουσης ωδης διεσαφησεν μωυσης λεγων και επι τοις δουλοις αυτου παρακληθησεται	6 “ Dominus Deus aspicit et veritate in nobisconsolatur, quemadmodum per personam contestantis cantici declaravit Moyses: “Etin servis suis consolabitur” ”.
7 μεταλλαξαντος δε του πρωτου τον τροπον τουτον τον δευτερον ηγον επι τον εμπαιγμον και το της κεφαλης δερμα συν ταις θριξιν περισυραντες επηρωτων ει φαγεσαι προ του τιμωρηθηναι το σωμα κατα μελος	7 Mortuo itaque illo primo hoc modo,sequentem deducebant ad illudendum; et cute capitis eius cum capillis abstracta,interrogabant, si manducaret prius quam toto corpore per membra singulapuniretur.
8 ο δε αποκριθεις τη πατριω φωνη προσειπεν ουχι διοπερ και ουτος την εξης ελαβεν βασανον ως ο πρωτος	8 At ille respondens patria voce dixit: “ Non faciam ”. Propterquod et iste, sequenti loco, tormenta suscepit sicut primus.
9 εν εσχατη δε πνοη γενομενος ειπεν συ μεν αλαστωρ εκ του παροντος ημας ζην απολυεις ο δε του κοσμου βασιλευς αποθανοντας ημας υπερ των αυτου νομων εις αιωνιον αναβιωσιν ζωης ημας αναστησει	9 Et in ultimospiritu constitutus, sic ait: “ Tu quidem, scelestissime, de praesenti vitanos perdis; sed rex mundi defunctos nos pro suis legibus in aeternam vitaeresurrectionem suscitabit ”.
10 μετα δε τουτον ο τριτος ενεπαιζετο και την γλωσσαν αιτηθεις ταχεως προεβαλεν και τας χειρας ευθαρσως προετεινεν	10 Post hunc tertius illudebatur; et linguampostulatus cito protulit et manus constanter extendit
11 και γενναιως ειπεν εξ ουρανου ταυτα κεκτημαι και δια τους αυτου νομους υπερορω ταυτα και παρ' αυτου ταυτα παλιν ελπιζω κομισασθαι	11 et fortiter ait: “ Ecaelo ista possideo et propter illius leges haec ipsa despicio et ab ipso rursusme ea recepturum spero ”,
12 ωστε αυτον τον βασιλεα και τους συν αυτω εκπλησσεσθαι την του νεανισκου ψυχην ως εν ουδενι τας αλγηδονας ετιθετο	12 ita ut rex et, qui cum ipso erant, mirarenturadulescentis animum, quomodo pro nihilo duceret cruciatus.
13 και τουτου δε μεταλλαξαντος τον τεταρτον ωσαυτως εβασανιζον αικιζομενοι	13 Et hoc itadefuncto, quartum vexabant similiter torquentes;
14 και γενομενος προς το τελευταν ουτως εφη αιρετον μεταλλασσοντας υπ' ανθρωπων τας υπο του θεου προσδοκαν ελπιδας παλιν αναστησεσθαι υπ' αυτου σοι μεν γαρ αναστασις εις ζωην ουκ εσται	14 et, cum iam esset ad mortem,sic ait: “ Potius est ab hominibus morti datos spem exspectare a Deo, iterumab ipso resuscitandos; tibi enim resurrectio ad vitam non erit ”.
15 εχομενως δε τον πεμπτον προσαγοντες ηκιζοντο	15 Etdeinceps quintum, cum admovissent, vexabant;
16 ο δε προς αυτον ιδων ειπεν εξουσιαν εν ανθρωποις εχων φθαρτος ων ο θελεις ποιεις μη δοκει δε το γενος ημων υπο του θεου καταλελειφθαι	16 at ille respiciens in eum dixit:“ Potestatem inter homines habens, cum sis corruptibilis, facis, quod vis;noli autem putare genus nostrum a Deo esse derelictum;
17 συ δε καρτερει και θεωρει το μεγαλειον αυτου κρατος ως σε και το σπερμα σου βασανιει	17 tu autem patientersustine et videbis maiestatem virtutis ipsius, qualiter te et semen tuumtorquebit ”.
18 μετα δε τουτον ηγον τον εκτον και μελλων αποθνησκειν εφη μη πλανω ματην ημεις γαρ δι' εαυτους ταυτα πασχομεν αμαρτοντες εις τον εαυτων θεον αξια θαυμασμου γεγονεν	18 Post hunc ducebant sextum, et is mori incipiens ait: “ Nolifrustra errare; nos enim propter nosmetipsos haec patimur peccantes in Deumnostrum, et digna admiratione facta sunt in nobis:
19 συ δε μη νομισης αθωος εσεσθαι θεομαχειν επιχειρησας	19 tu autem ne existimes tibiimpune futurum, quod contra Deum pugnare tentaveris ”.
20 υπεραγοντως δε η μητηρ θαυμαστη και μνημης αγαθης αξια ητις απολλυμενους υιους επτα συνορωσα μιας υπο καιρον ημερας ευψυχως εφερεν δια τας επι κυριον ελπιδας	20 Supra modum autem mater mirabilis et bona memoria digna, quae pereuntesseptem filios sub unius diei tempore conspiciens bono animo ferebat propterspem, quam in Dominum habebat.
21 εκαστον δε αυτων παρεκαλει τη πατριω φωνη γενναιω πεπληρωμενη φρονηματι και τον θηλυν λογισμον αρσενι θυμω διεγειρασα λεγουσα προς αυτους	21 Singulos illorum hortabatur voce patria, fortirepleta sensu et femineam cogitationem masculino excitans animo, dicens ad eos:
22 ουκ οιδ' οπως εις την εμην εφανητε κοιλιαν ουδε εγω το πνευμα και την ζωην υμιν εχαρισαμην και την εκαστου στοιχειωσιν ουκ εγω διερρυθμισα	22 “ Nescio qualiter in utero meo apparuistis neque ego spiritum et vitamdonavi vobis et singulorum vestrorum compagem non sum ego modulata;
23 τοιγαρουν ο του κοσμου κτιστης ο πλασας ανθρωπου γενεσιν και παντων εξευρων γενεσιν και το πνευμα και την ζωην υμιν παλιν αποδιδωσιν μετ' ελεους ως νυν υπερορατε εαυτους δια τους αυτου νομους	23 sed enimmundi creator, qui formavit hominis nativitatem quique omnium invenit originem,et spiritum et vitam vobis iterum cum misericordia reddet, sicut nuncvosmetipsos despicitis propter leges eius ”.
24 ο δε αντιοχος οιομενος καταφρονεισθαι και την ονειδιζουσαν υφορωμενος φωνην ετι του νεωτερου περιοντος ου μονον δια λογων εποιειτο την παρακλησιν αλλα και δι' ορκων επιστου αμα πλουτιειν και μακαριστον ποιησειν μεταθεμενον απο των πατριων και φιλον εξειν και χρειας εμπιστευσειν	24 Antiochus autem contemni searbitratus, simul et exprobrantem dedignans vocem, cum adhuc adulescentiorsuperesset, non solum verbis hortabatur, sed et cum iuramento affirmabat sedivitem simul et beatum facturum, translatum a patriis legibus, et amicumhabiturum et officia ei crediturum.
25 του δε νεανιου μηδαμως προσεχοντος προσκαλεσαμενος ο βασιλευς την μητερα παρηνει γενεσθαι του μειρακιου συμβουλον επι σωτηρια	25 Sed ad haec cum adulescens nequaquamintenderet, vocavit rex matrem et suadebat ei, ut adulescenti fieret suasor insalutem.
26 πολλα δε αυτου παραινεσαντος επεδεξατο πεισειν τον υιον	26 Cum autem multis eam verbis esset hortatus, promisit suasuram sefilio.
27 προσκυψασα δε αυτω χλευασασα τον ωμον τυραννον ουτως εφησεν τη πατριω φωνη υιε ελεησον με την εν γαστρι περιενεγκασαν σε μηνας εννεα και θηλασασαν σε ετη τρια και εκθρεψασαν σε και αγαγουσαν εις την ηλικιαν ταυτην και τροφοφορησασαν	27 Itaque inclinata ad illum, irridens crudelem tyrannum sic ait patriavoce: “ Fili, miserere mei, quae te in utero novem mensibus portavi et lactriennio dedi et alui et in aetatem istam perduxi et nutricem me tibi exhibui.
28 αξιω σε τεκνον αναβλεψαντα εις τον ουρανον και την γην και τα εν αυτοις παντα ιδοντα γνωναι οτι ουκ εξ οντων εποιησεν αυτα ο θεος και το των ανθρωπων γενος ουτω γινεται	28 Peto, nate, ut aspicias ad caelum et terram et quae in ipsis sunt, universavidens intellegas quia non ex his, quae erant, fecit illa Deus; et hominum genusita fit.
29 μη φοβηθης τον δημιον τουτον αλλα των αδελφων αξιος γενομενος επιδεξαι τον θανατον ινα εν τω ελεει συν τοις αδελφοις σου κομισωμαι σε	29 Ne timeas carnificem istum, sed dignus fratribus tuis effectussuscipe mortem, ut in illa miseratione cum fratribus tuis te recipiam ”.
30 ετι δε ταυτης καταληγουσης ο νεανιας ειπεν τινα μενετε ουχ υπακουω του προσταγματος του βασιλεως του δε προσταγματος ακουω του νομου του δοθεντος τοις πατρασιν ημων δια μωυσεως	30 Cum haec illa adhuc diceret, ait adulescens: “ Quem sustinetis? Non oboediopraecepto regis, sed obtempero praecepto legis, quae data est patribus nostrisper Moysen.
31 συ δε πασης κακιας ευρετης γενομενος εις τους εβραιους ου μη διαφυγης τας χειρας του θεου	31 Tu vero, qui inventor omnis malitiae factus es in Hebraeos, noneffugies manus Dei.
32 ημεις γαρ δια τας εαυτων αμαρτιας πασχομεν	32 Nos enim pro peccatis nostris haec patimur;
33 ει δε χαριν επιπληξεως και παιδειας ο ζων κυριος ημων βραχεως επωργισται και παλιν καταλλαγησεται τοις εαυτου δουλοις	33 et sinobis propter increpationem et correptionem ille vivens Dominus noster modicumiratus est, sed iterum reconciliabitur servis suis.
34 συ δε ω ανοσιε και παντων ανθρωπων μιαρωτατε μη ματην μετεωριζου φρυαττομενος αδηλοις ελπισιν επι τους ουρανιους παιδας επαιρομενος χειρα	34 Tu autem, o sceleste etomnium hominum flagitiosissime, noli frustra extolli elatus vanis spebus, infilios caeli levata manu;
35 ουπω γαρ την του παντοκρατορος εποπτου θεου κρισιν εκπεφευγας	35 nondum enim omnipotentis atque intuitoris Deiiudicium effugisti.
36 οι μεν γαρ νυν ημετεροι αδελφοι βραχυν υπενεγκαντες πονον αεναου ζωης υπο διαθηκην θεου πεπτωκασιν συ δε τη του θεου κρισει δικαια τα προστιμα της υπερηφανιας αποιση	36 Nam fratres nostri, modico nunc dolore sustentato, subDei testamentum aeternae vitae reciderunt; tu vero iudicio Dei iustas superbiaetuae poenas exsolves.
37 εγω δε καθαπερ οι αδελφοι και σωμα και ψυχην προδιδωμι περι των πατριων νομων επικαλουμενος τον θεον ιλεως ταχυ τω εθνει γενεσθαι και σε μετα ετασμων και μαστιγων εξομολογησασθαι διοτι μονος αυτος θεος εστιν	37 Ego autem, sicut et fratres mei, et corpus et animamtrado pro patriis legibus, invocans Deum maturius genti nostrae propitium fieri,teque cum tormentis et verberibus confiteri quod ipse est Deus solus;
38 εν εμοι δε και τοις αδελφοις μου στησαι την του παντοκρατορος οργην την επι το συμπαν ημων γενος δικαιως επηγμενην	38 in mevero et in fratribus meis restitit Omnipotentis ira, quae super omne genusnostrum iuste superducta est ”.
39 εκθυμος δε γενομενος ο βασιλευς τουτω παρα τους αλλους χειριστως απηντησεν πικρως φερων επι τω μυκτηρισμω	39 Tunc rex accensus ira in hunc super omnescrudelius desaevit, indigne ferens se derisum.
40 και ουτος ουν καθαρος μετηλλαξεν παντελως επι τω κυριω πεποιθως	40 Et hic itaque mundus obiit peromnia in Domino confidens.
41 εσχατη δε των υιων η μητηρ ετελευτησεν	41 Novissima autem post filios et mater consumptaest.
42 τα μεν ουν περι τους σπλαγχνισμους και τας υπερβαλλουσας αικιας επι τοσουτον δεδηλωσθω	42 Igitur de sacrificiis et de nimiis crudelitatibus satis sit dictum.