1 ויען ישוע ויסף דבר במשלים אליהם לאמר | 1 A Jezus znowu w przypowieściach mówił do nich: |
2 דומה מלכות השמים למלך בשר ודם אשר עשה חתנה לבנו | 2 Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił ucztę weselną swemu synowi. |
3 וישלח את עבדיו לקרא הקרואים אל החתנה ולא אבו לבוא | 3 Posłał więc swoje sługi, żeby zaproszonych zwołali na ucztę, lecz ci nie chcieli przyjść. |
4 ויסף שלח עבדים אחרים לאמר אמרו אל הקרואים הנה ערכתי את סעודתי שורי ומריאי טבוחים והכל מוכן באו אל החתנה | 4 Posłał jeszcze raz inne sługi z poleceniem: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę: woły i tuczne zwierzęta pobite i wszystko jest gotowe. Przyjdźcie na ucztę! |
5 והם לא שתו לבם לזאת וילכו להם זה אל שדהו וזה אל מסחרו | 5 Lecz oni zlekceważyli to i poszli: jeden na swoje pole, drugi do swego kupiectwa, |
6 והנשארים תפשו את עבדיו ויתעללו בם ויהרגום | 6 a inni pochwycili jego sługi i znieważywszy [ich], pozabijali. |
7 ויקצף המלך וישלח צבאותיו ויאבד את המרצחים ההם ואת עירם שרף באש | 7 Na to król uniósł się gniewem. Posłał swe wojska i kazał wytracić owych zabójców, a miasto ich spalić. |
8 אז אמר אל עבדיו הן החתנה מוכנה והקרואים לא היו ראוים לה | 8 Wtedy rzekł swoim sługom: Uczta wprawdzie jest gotowa, lecz zaproszeni nie byli jej godni. |
9 לכן לכו נא אל ראשי הדרכים וכל איש אשר תמצאו קראו אתו אל החתנה | 9 Idźcie więc na rozstajne drogi i zaproście na ucztę wszystkich, których spotkacie. |
10 ויצאו העבדים ההם אל הדרכים ויאספו את כל אשר מצאו גם רעים גם טובים וימלא בית החתנה מסבים | 10 Słudzy ci wyszli na drogi i sprowadzili wszystkich, których napotkali: złych i dobrych. I sala zapełniła się biesiadnikami. |
11 ויהי כבוא המלך לראות את המסבים וירא בהם איש ולא היה לבוש בגדי חתנה | 11 Wszedł król, żeby się przypatrzyć biesiadnikom, i zauważył tam człowieka, nie ubranego w strój weselny. |
12 ויאמר אליו רעי איכה באת הנה ואין לך בגדי חתנה ויאלם | 12 Rzekł do niego: Przyjacielu, jakże tu wszedłeś nie mając stroju weselnego? Lecz on oniemiał. |
13 ויאמר המלך למשרתים אסרו ידיו ורגליו ונשאתם והשלכתם אותו אל החשך החיצון שם תהיה היללה וחרק השנים | 13 Wtedy król rzekł sługom: Zwiążcie mu ręce i nogi i wyrzućcie go na zewnątrz, w ciemności! Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. |
14 כי רבים הם הקרואים ומעטים הנבחרים | 14 Bo wielu jest powołanych, lecz mało wybranych. |
15 וילכו הפרושים ויתיעצו איך יכשילהו בדבר | 15 Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by podchwycić Go w mowie. |
16 וישלחו אליו את תלמידיהם עם ההורדוסיים לאמר רבי ידענו כי איש אמת אתה ותורה באמת את דרך אלהים ולא תגור מפני איש כי אינך מכיר פני אדם | 16 Posłali więc do Niego swych uczniów razem ze zwolennikami Heroda, aby Mu powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i drogi Bożej w prawdzie nauczasz. Na nikim Ci też nie zależy, bo nie oglądasz się na osobę ludzką. |
17 לכן הגידה נא לנו את דעתך הנכון לנו לתת מס אל הקיסר אם לא | 17 Powiedz nam więc, jak Ci się zdaje? Czy wolno płacić podatek Cezarowi, czy nie? |
18 וישוע ידע את רשעתם ויאמר החנפים מה תנסוני | 18 Jezus przejrzał ich przewrotność i rzekł: Czemu Mnie wystawiacie na próbę, obłudnicy? |
19 הראוני את מטבע המס ויביאו לו דינר | 19 Pokażcie Mi monetę podatkową! Przynieśli Mu denara. |
20 ויאמר אליהם של מי הצורה הזאת והמכתב אשר עליו | 20 On ich zapytał: Czyj jest ten obraz i napis? |
21 ויאמרו אליו של הקיסר ויאמר אליהם לכן תנו לקיסר את אשר לקיסר ולאלהים את אשר לאלהים | 21 Odpowiedzieli: Cezara. Wówczas rzekł do nich: Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga. |
22 וכשמעם את זאת תמהו ויעזבהו וילכו להם | 22 Gdy to usłyszeli, zmieszali się i zostawiwszy Go, odeszli. |
23 ביום ההוא נגשו אליו צדוקים האמרים כי אין תחית המתים וישאלו אתו לאמר | 23 W owym dniu przyszli do Niego saduceusze, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zagadnęli go |
24 רבי הן משה אמר איש כי ימות ובנים אין לו אחיו ייבם את אשתו והקים זרע לאחיו | 24 w ten sposób: Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli kto umrze bezdzietnie, niech jego brat weźmie wdowę po nim i wzbudzi potomstwo swemu bratu. |
25 ואתנו היו שבעה אחים והראשון נשא אשה וימת וזרע אין לו ויעזב את אשתו לאחיו | 25 Otóż było u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a ponieważ nie miał potomstwa, zostawił swoją żonę bratu. |
26 וכמו כן גם השני וכן גם השלישי עד השבעה | 26 Tak samo drugi i trzeci - aż do siódmego. |
27 ואחרי כלם מתה גם האשה | 27 W końcu po wszystkich umarła ta kobieta. |
28 ועתה בתחית המתים למי מן השבעה תהיה לאשה כי לכלם היתה | 28 Do którego więc z tych siedmiu należeć będzie przy zmartwychwstaniu? Bo wszyscy ją mieli [ za żonę ]. |
29 ויען ישוע ויאמר להם טעים אתם באשר אינכם יודעים את הכתובים וגם את גבורת האלהים | 29 Jezus im odpowiedział: Jesteście w błędzie, nie znając Pisma ani mocy Bożej. |
30 כי בתחית המתים לא ישאו נשים ולא תנשאנה כי אם כמלאכי אלהים בשמים יהיו | 30 Przy zmartwychwstaniu bowiem nie będą się ani żenić, ani za mąż wychodzić, lecz będą jak aniołowie Boży w niebie. |
31 ועל דבר תחית המתים הלא קראתם את הנאמר לכם מפי האלהים לאמר | 31 A co do zmartwychwstania umarłych, nie czytaliście, co wam Bóg powiedział w słowach: |
32 אנכי אלהי אברהם ואלהי יצחק ואלהי יעקב והוא איננו אלהי המתים כי אם אלהי החיים | 32 Ja jestem Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba? Bóg nie jest [Bogiem] umarłych, lecz żywych. |
33 וישמע המון העם וישתומממו על תורתו | 33 A tłumy, słysząc to, zdumiewały się nad Jego nauką. |
34 והפרושים כשמעם כי סכר פי הצדוקים ויועדו יחדו | 34 Gdy faryzeusze dowiedzieli się, że zamknął usta saduceuszom, zebrali się razem, |
35 ואחד מהם מבין בתורה שאל אתו לנסותו לאמר | 35 a jeden z nich, uczony w Prawie, zapytał , wystawiając Go na próbę: |
36 רבי אי זו מצוה גדולה היא בתורה | 36 Nauczycielu, które przykazanie w Prawie jest największe? |
37 ויאמר ישוע אליו ואהבת את יהוה אלהיך בכל לבבך ובכל נפשך ובכל מדעך | 37 On mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem. |
38 זאת היא המצוה הגדולה והראשונה | 38 To jest największe i pierwsze przykazanie. |
39 והשנית דומה לה ואהבת לרעך כמוך | 39 Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. |
40 בשתי המצות האלה כל התורה תלויה וגם הנביאים | 40 Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy. |
41 ויהי בהקהל הפרושים וישאלם ישוע לאמר | 41 Gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus zadał im takie pytanie: |
42 מה דעתכם על המשיח בן מי הוא ויאמרו אליו בן דוד | 42 Co sądzicie o Mesjaszu? Czyim jest synem? Odpowiedzieli Mu: Dawida. |
43 ויאמר אליהם ואיך קרא לו דוד ברוח אדון באמרו | 43 Wtedy rzekł do nich: Jakżeż więc Dawid natchniony przez Ducha może nazywać Go Panem, gdy mówi: |
44 נאם יהוה לאדני שב לימיני עד אשית איביך הדם לרגליך | 44 Rzekł Pan do Pana mego: Siądź po prawicy mojej, aż położę Twoich nieprzyjaciół pod stopy Twoje. |
45 ועתה אם דוד קרא לו אדון איך הוא בנו | 45 Jeśli więc Dawid nazywa Go Panem, to jak może być [tylko] jego synem? |
46 ולא יכל איש לענות אתו דבר ולא ערב עוד איש את לבו מן היום ההוא לשאל אותו | 46 I żaden z nich nie mógł Mu odpowiedzieć. Nikt też od owego dnia nie odważył się więcej Go pytać. |