1 Alla vista delle folle Gesù salì sul monte e, come si fu seduto, si accostarono a lui i suoi discepoli. | 1 Videns autem turbas, ascendit in montem; et cum sedisset, ac cesserunt adeum discipuli eius; |
2 Allora aprì la sua bocca per ammaestrarli dicendo: | 2 et aperiens os suum docebat eos dicens:
|
3 "Beati i poveri di spirito, perché di essi è il regno dei cieli. | 3 “ Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum.
|
4 Beati quelli che piangono, perché saranno consolati. | 4 Beati, qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur.
|
5 Beati i miti, perché erediteranno la terra. | 5 Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram.
|
6 Beati quelli che hanno fame e sete della giustizia, perché saranno saziati. | 6 Beati, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur.
|
7 Beati i misericordiosi, perché troveranno misericordia. | 7 Beati misericordes, quia ipsi misericordiam consequentur.
|
8 Beati i puri di cuore, perché vedranno Dio. | 8 Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt.
|
9 Beati gli operatori di pace, perché saranno chiamati figli di Dio. | 9 Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur.
|
10 Beati i perseguitati a causa della giustizia, poiché di essi è il regno dei cieli. | 10 Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum estregnum caelorum.
|
11 Beati voi quando vi insulteranno e vi perseguiteranno e, mentendo, diranno contro di voi ogni sorta di male a causa mia, | 11 Beati estis cum maledixerint vobis et persecuti vos fuerint et dixerint omnemalum adversum vos, mentientes, propter me. |
12 rallegratevi ed esultate, poiché grande è la vostra ricompensa nei cieli. Così, del resto, perseguitarono i profeti che furono prima di voi". | 12 Gaudete et exsultate, quoniammerces vestra copiosa est in caelis; sic enim persecuti sunt prophetas, quifuerunt ante vos.
|
13 "Voi siete il sale della terra; ma se il sale diventa insipido, con che cosa si dovrà dare sapore ai cibi? A null'altro sarà più buono, se non ad essere gettato via e calpestato dalla gente. | 13 Vos estis sal terrae; quod si sal evanuerit, in quo salietur? Ad nihilumvalet ultra, nisi ut mittatur foras et conculcetur ab hominibus.
|
14 Voi siete la luce del mondo; una città posta su un monte non può restare nascosta. | 14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita; |
15 Nemmeno si accende una lucerna per metterla sotto il moggio; la si pone invece sul candelabro affinché faccia luce a tutti quelli che sono nella casa. | 15 neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, utluceat omnibus, qui in domo sunt. |
16 Risplenda così la vostra luce davanti agli uomini, affinché, vedendo le vostre buone opere, glorifichino il Padre vostro che è nei cieli". | 16 Sic luceat lux vestra coram hominibus, utvideant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est.
|
17 "Non crediate che io sia venuto ad abrogare la legge o i profeti; non sono venuto ad abrogare, ma a compiere. | 17 Nolite putare quoniam veni solvere Legem aut Prophetas; non veni solvere, sedadimplere. |
18 In verità vi dico: finché non passino il cielo e la terra, non uno jota, non un apice cadrà dalla legge, prima che tutto accada. | 18 Amen quippe dico vobis: Donec transeat caelum et terra, iota unumaut unus apex non praeteribit a Lege, donec omnia fiant. |
19 Chi dunque scioglierà uno di questi precetti, anche minimi, e insegnerà agli uomini a fare altrettanto, sarà considerato minimo nel regno dei cieli; chi invece li metterà in pratica e insegnerà a fare lo stesso, questi sarà considerato grande nel regno dei cieli. | 19 Qui ergo solveritunum de mandatis istis minimis et docuerit sic homines, minimus vocabitur inregno caelorum; qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regnocaelorum.
|
20 Vi dico infatti che, se la vostra giustizia non sorpasserà quella degli scribi e farisei, non entrerete nel regno dei cieli". | 20 Dico enim vobis: Nisi abundaverit iustitia vestra plus quam scribarum etpharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum.
|
21 "Avete inteso che fu detto agli antichi: Non ucciderai; infatti chi uccide è sottoposto al giudizio. | 21 Audistis quia dictum est antiquis: “Non occides; qui autem occiderit, reuserit iudicio”. |
22 Io, invece, vi dico: chiunque s'adira con il suo fratello sarà sottoposto al giudizio. Chi dice al suo fratello: stupido, sarà sottoposto al sinedrio. Chi dice: pazzo, sarà sottoposto al fuoco della Geenna. | 22 Ego autem dico vobis: Omnis, qui irascitur fratri suo, reuserit iudicio; qui autem dixerit fratri suo: “Racha”, reus erit concilio; quiautem dixerit: “Fatue”, reus erit gehennae ignis. |
23 Se dunque tu sei per deporre sull'altare la tua offerta e là ti ricordi che tuo fratello ha qualcosa a tuo carico, | 23 Si ergo offeres munustuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversumte, |
24 lascia la tua offerta davanti all'altare e va' prima a riconciliarti con tuo fratello; dopo verrai ad offrire il tuo dono. | 24 relinque ibi munus tuum ante altare et vade, prius, reconciliare fratrituo et tunc veniens offer munus tuum. |
25 Mettiti d'accordo con il tuo avversario subito, mentre sei per via con lui, affinché l'avversario non ti consegni al giudice, il giudice al carceriere e tu sia gettato in prigione. | 25 Esto consentiens adversario tuo cito,dum es in via cum eo, ne forte tradat te adversarius iudici, et iudex tradat teministro, et in carcerem mittaris. |
26 In verità ti dico: non ne uscirai, finché non avrai pagato fino all'ultimo quadrante". | 26 Amen dico tibi: Non exies inde, donecreddas novissimum quadrantem.
|
27 "Avete inteso che fu detto: Non farai adulterio. | 27 Audistis quia dictum est: "Non moechaberis". |
28 Io invece vi dico che chiunque guarda una donna per desiderarla, già ha commesso adulterio con essa nel suo cuore. | 28 Ego autem dicovobis: Omnis, qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, iam moechatus est eamin corde suo. |
29 Se il tuo occhio destro ti è motivo di inciampo, càvalo e gèttalo via da te; infatti è meglio per te che un tuo membro perisca, anziché tutto il tuo corpo venga gettato nella Geenna. | 29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum et proiceabs te; expedit enim tibi, ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpustuum mittatur in gehennam. |
30 E se la tua mano destra ti è motivo d'inciampo, troncala e gettala via da te; infatti è meglio per te che un tuo membro perisca, anziché tutto il tuo corpo vada a finire nella Geenna". | 30 Et si dextera manus tua scandalizat te, abscideeam et proice abs te; expedit enim tibi, ut pereat unum membrorum tuorum, quamtotum corpus tuum abeat in gehennam.
|
31 "Fu detto inoltre: Chi lascia sua moglie, le dia il libello del ripudio. | 31 Dictum est autem: “Quicumque dimiserit uxorem suam, det illi libellumrepudii”. |
32 Io invece vi dico: chiunque ripudia sua moglie, all'infuori del caso di impudicizia, la espone all'adulterio; e se uno sposa una donna ripudiata, commette adulterio". | 32 Ego autem dico vobis: Omnis, qui dimiserit uxorem suam, exceptafornicationis causa, facit eam moechari; et, qui dimissam duxerit, adulterat.
|
33 "Avete ancora inteso che fu detto agli antichi: Non spergiurerai, ma manterrai al Signore i tuoi giuramenti. | 33 Iterum audistis quia dictum est antiquis: "Non periurabis; reddes autemDomino iuramenta tua". |
34 Io invece vi dico di non giurare affatto: né per il cielo, che è il trono di Dio; | 34 Ego autem dico vobis: Non iurare omnino, nequeper caelum, quia thronus Dei est, |
35 né per la terra, che è lo sgabello dei suoi piedi; né per Gerusalemme, che è la città del gran Re. | 35 neque per terram, quia scabellum est pedumeius, neque per Hierosolymam, quia civitas est magni Regis; |
36 Neppure per la tua testa giurerai, poiché non hai il potere di far bianco o nero un solo capello. | 36 neque per caputtuum iuraveris, quia non potes unum capillum album facere aut nigrum. |
37 Sia il vostro linguaggio: sì, sì; no, no; il superfluo procede dal maligno". | 37 Sitautem sermo vester: “Est, est”, “Non, non”; quod autem his abundantiusest, a Malo est.
|
38 "Avete inteso che fu detto: Occhio per occhio e dente per dente. | 38 Audistis quia dictum est: "Oculum pro oculo et dentem pro dente". |
39 Io invece vi dico di non resistere al male; anzi, se uno ti colpisce alla guancia destra, volgigli anche la sinistra. | 39 Ego autem dico vobis: Non resistere malo; sed si quis te percusserit indextera maxilla tua, praebe illi et alteram; |
40 A uno che vuol trascinarti in giudizio per prendersi la tunica, dàgli anche il mantello; | 40 et ei, qui vult tecum iudiciocontendere et tunicam tuam tollere, remitte ei et pallium; |
41 se uno ti vuol costringere per un miglio, va' con lui per due. | 41 et quicumque teangariaverit mille passus, vade cum illo duo. |
42 A chi ti chiede, da'; se uno ti chiede un prestito, non volgergli le spalle". | 42 Qui petit a te, da ei; etvolenti mutuari a te, ne avertaris.
|
43 "Avete inteso che fu detto: Amerai il prossimo tuo e odierai il tuo nemico. | 43 Audistis quia dictum est: "Diliges proximum tuum et odio habebisinimicum tuum". |
44 Io invece vi dico: amate i vostri nemici e pregate per quelli che vi perseguitano, | 44 Ego autem dico vobis: Diligite inimicos vestros et oratepro persequentibus vos, |
45 affinché siate figli del Padre vostro che è nei cieli, il quale fa sorgere il suo sole sui cattivi come sui buoni e fa piovere sui giusti come sugli empi. | 45 ut sitis filii Patris vestri, qui in caelis est, quiasolem suum oriri facit super malos et bonos et pluit super iustos et iniustos. |
46 Qualora infatti amaste solo quelli che vi amano, che ricompensa avreste? Non fanno lo stesso anche i pubblicani? | 46 Si enim dilexeritis eos, qui vos diligunt, quam mercedem habetis? Nonne etpublicani hoc faciunt? |
47 E se salutate soltanto i vostri fratelli, che cosa fate di speciale? Non fanno lo stesso anche i gentili? | 47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quidamplius facitis? Nonne et ethnici hoc faciunt? |
48 Voi dunque sarete perfetti, come perfetto è il Padre vostro che è nei cieli". | 48 Estote ergo vos perfecti,sicut Pater vester caelestis perfectus est.
|