Scrutatio

Sabato, 15 giugno 2024 - Santa Germana ( Letture di oggi)

Bereshìt (בראשית) - Genesi 41


font
MODERN HEBREW BIBLENOVA VULGATA
1 ויהי מקץ שנתים ימים ופרעה חלם והנה עמד על היאר1 Post duos annos vidit pharao somnium. Putabat se stare super fluvium,
2 והנה מן היאר עלת שבע פרות יפות מראה ובריאת בשר ותרעינה באחו2 de quo ascendebant septem boves pulchrae et crassae et pascebantur in locis palustribus.
3 והנה שבע פרות אחרות עלות אחריהן מן היאר רעות מראה ודקות בשר ותעמדנה אצל הפרות על שפת היאר3 Aliae quoque septem emergebant post illas de flumine foedae confectaeque macie et stabant in ipsa amnis ripa;
4 ותאכלנה הפרות רעות המראה ודקת הבשר את שבע הפרות יפת המראה והבריאת וייקץ פרעה4 devoraveruntque septem boves pulchras et crassas. Expergefactus pharao
5 ויישן ויחלם שנית והנה שבע שבלים עלות בקנה אחד בריאות וטבות5 rursum dormivit et vidit alterum somnium. Septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque formosae.
6 והנה שבע שבלים דקות ושדופת קדים צמחות אחריהן6 Aliae quoque totidem spicae tenues et percussae vento urente oriebantur
7 ותבלענה השבלים הדקות את שבע השבלים הבריאות והמלאות וייקץ פרעה והנה חלום7 devorantes omnem priorum pulchritudinem. Evigilavit pharao, et ecce erat somnium!
8 ויהי בבקר ותפעם רוחו וישלח ויקרא את כל חרטמי מצרים ואת כל חכמיה ויספר פרעה להם את חלמו ואין פותר אותם לפרעה8 Et, facto mane, pavore perterritus misit ad omnes coniectores Aegypti cunctosque sapientes suos; et accersitis narravit somnium, nec erat qui interpretaretur.
9 וידבר שר המשקים את פרעה לאמר את חטאי אני מזכיר היום9 Tunc demum reminiscens pincernarum magister ait: “ Confiteor peccatum meum.
10 פרעה קצף על עבדיו ויתן אתי במשמר בית שר הטבחים אתי ואת שר האפים10 Iratus rex servis suis me et magistrum pistorum retrudi iussit in carcerem principis satellitum,
11 ונחלמה חלום בלילה אחד אני והוא איש כפתרון חלמו חלמנו11 ubi una nocte uterque vidimus somnium praesagum futurorum.
12 ושם אתנו נער עברי עבד לשר הטבחים ונספר לו ויפתר לנו את חלמתינו איש כחלמו פתר12 Erat ibi puer Hebraeus eiusdem ducis satellitum famulus, cui narrantes somnia
13 ויהי כאשר פתר לנו כן היה אתי השיב על כני ואתו תלה13 audivimus quidquid postea rei probavit eventus. Ego enim redditus sum officio meo, et ille suspensus est in patibulo ”.
14 וישלח פרעה ויקרא את יוסף ויריצהו מן הבור ויגלח ויחלף שמלתיו ויבא אל פרעה14 Protinus ad regis imperium eductum de carcere Ioseph totonderunt ac, veste mutata, obtulerunt ei.
15 ויאמר פרעה אל יוסף חלום חלמתי ופתר אין אתו ואני שמעתי עליך לאמר תשמע חלום לפתר אתו15 Cui ille ait: “ Vidi somnia, nec est qui edisserat; quae audivi te sapientissime conicere ”.
16 ויען יוסף את פרעה לאמר בלעדי אלהים יענה את שלום פרעה16 Respondit Ioseph: “ Absque me Deus respondebit prospera pharaoni! ”.
17 וידבר פרעה אל יוסף בחלמי הנני עמד על שפת היאר17 Narravit ergo pharao, quod viderat: “ Putabam me stare super ripam fluminis
18 והנה מן היאר עלת שבע פרות בריאות בשר ויפת תאר ותרעינה באחו18 et septem boves de amne conscendere pulchras nimis et obesis carnibus, quae in pastu paludis virecta carpebant.
19 והנה שבע פרות אחרות עלות אחריהן דלות ורעות תאר מאד ורקות בשר לא ראיתי כהנה בכל ארץ מצרים לרע19 Et ecce has sequebantur aliae septem boves in tantum deformes et macilentae, ut numquam tales in terra Aegypti viderim;
20 ותאכלנה הפרות הרקות והרעות את שבע הפרות הראשנות הבריאת20 quae, devoratis et consumptis prioribus,
21 ותבאנה אל קרבנה ולא נודע כי באו אל קרבנה ומראיהן רע כאשר בתחלה ואיקץ21 nullum saturitatis dedere vestigium; sed simili macie et squalore torpebant. Evigilans, rursus sopore depressus,
22 וארא בחלמי והנה שבע שבלים עלת בקנה אחד מלאת וטבות22 vidi somnium: Septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque pulcherrimae.
23 והנה שבע שבלים צנמות דקות שדפות קדים צמחות אחריהם23 Aliae quoque septem tenues et percussae vento urente oriebantur e stipula;
24 ותבלען השבלים הדקת את שבע השבלים הטבות ואמר אל החרטמים ואין מגיד לי24 quae priorum pulchritudinem devoraverunt. Narravi coniectoribus somnium, et nemo est qui edisserat ”.
25 ויאמר יוסף אל פרעה חלום פרעה אחד הוא את אשר האלהים עשה הגיד לפרעה25 Respondit Ioseph: “ Somnium regis unum est: quae facturus est, Deus ostendit pharaoni.
26 שבע פרת הטבת שבע שנים הנה ושבע השבלים הטבת שבע שנים הנה חלום אחד הוא26 Septem boves pulchrae et septem spicae plenae septem ubertatis anni sunt; eandemque vim somnii comprehendunt.
27 ושבע הפרות הרקות והרעת העלת אחריהן שבע שנים הנה ושבע השבלים הרקות שדפות הקדים יהיו שבע שני רעב27 Septem quoque boves tenues atque macilentae, quae ascenderunt post eas, et septem spicae tenues et vento urente percussae septem anni sunt venturae famis,
28 הוא הדבר אשר דברתי אל פרעה אשר האלהים עשה הראה את פרעה28 qui hoc ordine complebuntur:
29 הנה שבע שנים באות שבע גדול בכל ארץ מצרים29 ecce septem anni venient fertilitatis magnae in universa terra Aegypti;
30 וקמו שבע שני רעב אחריהן ונשכח כל השבע בארץ מצרים וכלה הרעב את הארץ30 quos sequentur septem anni alii tantae sterilitatis, ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia. Consumptura est enim fames omnem terram,
31 ולא יודע השבע בארץ מפני הרעב ההוא אחרי כן כי כבד הוא מאד31 et ubertatis magnitudinem perditura est inopiae magnitudo.
32 ועל השנות החלום אל פרעה פעמים כי נכון הדבר מעם האלהים וממהר האלהים לעשתו32 Quod autem vidisti secundo ad eandem rem pertinens somnium, firmitatis indicium est, eo quod fiat sermo Dei et velocius a Deo impleatur.
33 ועתה ירא פרעה איש נבון וחכם וישיתהו על ארץ מצרים33 Nunc ergo provideat rex virum intellegentem et sapientem et praeficiat eum terrae Aegypti
34 יעשה פרעה ויפקד פקדים על הארץ וחמש את ארץ מצרים בשבע שני השבע34 constituatque praepositos per cunctas regiones et quintam partem fructuum per septem annos fertilitatis,
35 ויקבצו את כל אכל השנים הטבת הבאת האלה ויצברו בר תחת יד פרעה אכל בערים ושמרו35 qui iam nunc futuri sunt, congreget in horrea; et omne frumentum sub pharaonis potestate condatur serveturque in urbibus;
36 והיה האכל לפקדון לארץ לשבע שני הרעב אשר תהיין בארץ מצרים ולא תכרת הארץ ברעב36 et paretur futurae septem annorum fami, quae pressura est Aegyptum, et non consumetur terra inopia ”.
37 וייטב הדבר בעיני פרעה ובעיני כל עבדיו37 Placuit pharaoni consilium et cunctis ministris eius.
38 ויאמר פרעה אל עבדיו הנמצא כזה איש אשר רוח אלהים בו38 Locutusque est ad eos: “ Num invenire poterimus talem virum, qui spiritu Dei plenus sit? ”.
39 ויאמר פרעה אל יוסף אחרי הודיע אלהים אותך את כל זאת אין נבון וחכם כמוך39 Dixit ergo ad Ioseph: “ Quia ostendit tibi Deus omnia, quae locutus es, numquid sapientiorem et consimilem tui invenire potero?
40 אתה תהיה על ביתי ועל פיך ישק כל עמי רק הכסא אגדל ממך40 Tu eris super domum meam, et ad tui oris imperium cunctus populus meus oboediet; uno tantum regni solio te praecedam ”.
41 ויאמר פרעה אל יוסף ראה נתתי אתך על כל ארץ מצרים41 Dixitque rursus pharao ad Ioseph: “ Ecce, constitui te super universam terram Aegypti ”.
42 ויסר פרעה את טבעתו מעל ידו ויתן אתה על יד יוסף וילבש אתו בגדי שש וישם רבד הזהב על צוארו42 Tulitque anulum de manu sua et dedit eum in manu eius; vestivitque eum stola byssina et collo torquem auream circumposuit.
43 וירכב אתו במרכבת המשנה אשר לו ויקראו לפניו אברך ונתון אתו על כל ארץ מצרים43 Fecitque eum ascendere super currum suum secundum, clamante praecone: “ Abrech! ”, ut omnes coram eo genuflecterent et praepositum esse scirent universae terrae Aegypti.
44 ויאמר פרעה אל יוסף אני פרעה ובלעדיך לא ירים איש את ידו ואת רגלו בכל ארץ מצרים44 Dixit quoque rex ad Ioseph: “ Ego sum pharao; absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem in omni terra Aegypti ”.
45 ויקרא פרעה שם יוסף צפנת פענח ויתן לו את אסנת בת פוטי פרע כהן אן לאשה ויצא יוסף על ארץ מצרים45 Vertitque nomen eius et vocavit eum lingua Aegyptiaca Saphaneth Phanec (quod interpretatur Salvator mundi) deditque illi uxorem Aseneth filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos.
Egressus est itaque Ioseph ad terram Aegypti
46 ויוסף בן שלשים שנה בעמדו לפני פרעה מלך מצרים ויצא יוסף מלפני פרעה ויעבר בכל ארץ מצרים46 ­ triginta autem annorum erat quando stetit in conspectu regis pharaonis ­ et circuivit omnes regiones Aegypti.
47 ותעש הארץ בשבע שני השבע לקמצים47 Venitque fertilitas septem annorum, et segetes congregavit in horrea Aegypti
48 ויקבץ את כל אכל שבע שנים אשר היו בארץ מצרים ויתן אכל בערים אכל שדה העיר אשר סביבתיה נתן בתוכה48 condens in singulis urbibus frumentum camporum in circuitu.
49 ויצבר יוסף בר כחול הים הרבה מאד עד כי חדל לספר כי אין מספר49 Tantaque fuit abundantia tritici, ut arenae maris coaequaretur, et copia mensuram excederet.
50 וליוסף ילד שני בנים בטרם תבוא שנת הרעב אשר ילדה לו אסנת בת פוטי פרע כהן און50 Nati sunt autem Ioseph filii duo, antequam veniret fames, quos ei peperit Aseneth filia Putiphare sacerdotis Heliopoleos.
51 ויקרא יוסף את שם הבכור מנשה כי נשני אלהים את כל עמלי ואת כל בית אבי51 Vocavitque nomen primogeniti Manasses dicens: “ Oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum et domus patris mei ”.
52 ואת שם השני קרא אפרים כי הפרני אלהים בארץ עניי52 Nomen quoque secundi appellavit Ephraim dicens: “ Crescere me fecit Deus in terra paupertatis meae ”.
53 ותכלינה שבע שני השבע אשר היה בארץ מצרים53 Igitur, transactis septem annis ubertatis, qui fuerant in Aegypto,
54 ותחלינה שבע שני הרעב לבוא כאשר אמר יוסף ויהי רעב בכל הארצות ובכל ארץ מצרים היה לחם54 coeperunt venire septem anni inopiae, quos praedixerat Ioseph, et in universo orbe fames praevaluit; in cuncta autem terra Aegypti erat panis.
55 ותרעב כל ארץ מצרים ויצעק העם אל פרעה ללחם ויאמר פרעה לכל מצרים לכו אל יוסף אשר יאמר לכם תעשו55 Qua esuriente, clamavit populus ad pharaonem alimenta petens. Quibus ille respondit: “ Ite ad Ioseph et, quidquid vobis dixerit, facite ”.
56 והרעב היה על כל פני הארץ ויפתח יוסף את כל אשר בהם וישבר למצרים ויחזק הרעב בארץ מצרים56 Et invaluit fames in omni terra Aegypti; aperuitque Ioseph universa horrea et vendebat Aegyptiis; nam et illos oppresserat fames.
57 וכל הארץ באו מצרימה לשבר אל יוסף כי חזק הרעב בכל הארץ57 Omnesque provinciae veniebant in Aegyptum, ut emerent escas apud Ioseph, quia inopia invaluerat in universa terra.