1 υιε μη ζηλωσης κακους ανδρας μηδε επιθυμησης ειναι μετ' αυτων | 1 Seek not to be like evil men, neither desire to be with them: |
2 ψευδη γαρ μελετα η καρδια αυτων και πονους τα χειλη αυτων λαλει | 2 Because their mind studieth robberies, and their lips speak deceits. |
3 μετα σοφιας οικοδομειται οικος και μετα συνεσεως ανορθουται | 3 By wisdom the house shall be built, and by prudence it shall be strengthened. |
4 μετα αισθησεως εμπιμπλαται ταμιεια εκ παντος πλουτου τιμιου και καλου | 4 By instruction the storerooms shall be filled with all precious and most beautiful wealth. |
5 κρεισσων σοφος ισχυρου και ανηρ φρονησιν εχων γεωργιου μεγαλου | 5 A wise man is strong: and a knowing man, stout and valiant. |
6 μετα κυβερνησεως γινεται πολεμος βοηθεια δε μετα καρδιας βουλευτικης | 6 Because war is managed by due ordering: and there shall be safety where there are many counsels. |
7 σοφια και εννοια αγαθη εν πυλαις σοφων σοφοι ουκ εκκλινουσιν εκ στοματος κυριου | 7 Wisdom is too high for a fool, in the gate he shall not open his mouth. |
8 αλλα λογιζονται εν συνεδριοις απαιδευτοις συναντα θανατος | 8 He that deviseth to do evils, shall be called a fool. |
9 αποθνησκει δε αφρων εν αμαρτιαις ακαθαρσια δε ανδρι λοιμω εμμολυνθησεται | 9 The thought of a fool is sin: and the detracter is the abomination of men. |
10 εν ημερα κακη και εν ημερα θλιψεως εως αν εκλιπη | 10 If thou lose hope being weary in the day of distress, thy strength shall be diminished. |
11 ρυσαι αγομενους εις θανατον και εκπριου κτεινομενους μη φειση | 11 Deliver them that are led to death: and those that are drawn to death forbear not to deliver. |
12 εαν δε ειπης ουκ οιδα τουτον γινωσκε οτι κυριος καρδιας παντων γινωσκει και ο πλασας πνοην πασιν αυτος οιδεν παντα ος αποδιδωσιν εκαστω κατα τα εργα αυτου | 12 If thou say: I have not strength enough: he that seeth into the heart, he understandeth, and nothing deceiveth the keeper of thy soul, end he shall render to a man according to his works. |
13 φαγε μελι υιε αγαθον γαρ κηριον ινα γλυκανθη σου ο φαρυγξ | 13 Fat honey, my son, because it is good, and the honeycomb most sweet to thy throat: |
14 ουτως αισθηση σοφιαν τη ση ψυχη εαν γαρ ευρης εσται καλη η τελευτη σου και ελπις σε ουκ εγκαταλειψει | 14 So also is the doctrine of wisdom to thy soul: which when thou hast found, thou shalt have hope in the end, and thy hope shall not perish. |
15 μη προσαγαγης ασεβη νομη δικαιων μηδε απατηθης χορτασια κοιλιας | 15 Lie not in wait, nor seek after wickedness in the house of the just, nor spoil his rest. |
16 επτακι γαρ πεσειται ο δικαιος και αναστησεται οι δε ασεβεις ασθενησουσιν εν κακοις | 16 For a just mall shall fall seven times and shall rise again: but the wicked shall fall down into evil. |
17 εαν πεση ο εχθρος σου μη επιχαρης αυτω εν δε τω υποσκελισματι αυτου μη επαιρου | 17 When thy enemy shall fall, be not glad, and in his ruin let not thy heart rejoice: |
18 οτι οψεται κυριος και ουκ αρεσει αυτω και αποστρεψει τον θυμον αυτου απ' αυτου | 18 Lest the Lord see, and it displease him, and he turn away his wrath from him. |
19 μη χαιρε επι κακοποιοις μηδε ζηλου αμαρτωλους | 19 Contend not with the wicked, nor seek to be like the ungodly: |
20 ου γαρ μη γενηται εκγονα πονηρων λαμπτηρ δε ασεβων σβεσθησεται | 20 For evil men have no hope of things to come, and the lamp of the wicked shall be put out. |
21 φοβου τον θεον υιε και βασιλεα και μηθετερω αυτων απειθησης | 21 My son, fear the Lord and the king: and have nothing to do with detracters. |
22 εξαιφνης γαρ τεισονται τους ασεβεις τας δε τιμωριας αμφοτερων τις γνωσεται [22α] λογον φυλασσομενος υιος απωλειας εκτος εσται δεχομενος δε εδεξατο αυτον [22β] μηδεν ψευδος απο γλωσσης βασιλει λεγεσθω και ουδεν ψευδος απο γλωσσης αυτου ου μη εξελθη [22χ] μαχαιρα γλωσσα βασιλεως και ου σαρκινη ος δ' αν παραδοθη συντριβησεται [22δ] εαν γαρ οξυνθη ο θυμος αυτου συν νευροις ανθρωπους αναλισκει [22ε] και οστα ανθρωπων κατατρωγει και συγκαιει ωσπερ φλοξ ωστε αβρωτα ειναι νεοσσοις αετων | 22 For their destruction shall rise suddenly: and who knoweth the ruin of both? |
23 ταυτα δε λεγω υμιν τοις σοφοις επιγινωσκειν αιδεισθαι προσωπον εν κρισει ου καλον | 23 These things also to the wise: It is not good to have respect to persons in judgment. |
24 ο ειπων τον ασεβη δικαιος εστιν επικαταρατος λαοις εσται και μισητος εις εθνη | 24 They that say to the wicked man: Thou art just: shall be cursed by the people, and the tribes shall abhor them. |
25 οι δε ελεγχοντες βελτιους φανουνται επ' αυτους δε ηξει ευλογια αγαθη | 25 They that rebuke him, shall be praised: and a blessing shall come upon them. |
26 χειλη δε φιλησουσιν αποκρινομενα λογους αγαθους | 26 He shall kiss the lips, who answereth right words. |
27 ετοιμαζε εις την εξοδον τα εργα σου και παρασκευαζου εις τον αγρον και πορευου κατοπισθεν μου και ανοικοδομησεις τον οικον σου | 27 Prepare thy work without, and diligently till thy ground: that afterward thou mayst build thy house. |
28 μη ισθι ψευδης μαρτυς επι σον πολιτην μηδε πλατυνου σοις χειλεσιν | 28 Be not witness without cause against thy neighbour: and deceive not any man with thy lips. |
29 μη ειπης ον τροπον εχρησατο μοι χρησομαι αυτω τεισομαι δε αυτον α με ηδικησεν | 29 Say not: I will do to him as he hath done to me: I will render to every one according to his work. |
30 ωσπερ γεωργιον ανηρ αφρων και ωσπερ αμπελων ανθρωπος ενδεης φρενων | 30 I passed by the field of the slothful man, and by the vineyard of the foolish man: |
31 εαν αφης αυτον χερσωθησεται και χορτομανησει ολος και γινεται εκλελειμμενος οι δε φραγμοι των λιθων αυτου κατασκαπτονται | 31 And behold it was all filled with nettles, and thorns had covered the face thereof, and the stone wall was broken down. |
32 υστερον εγω μετενοησα επεβλεψα του εκλεξασθαι παιδειαν | 32 Which when I had seen, I laid it up in my heart, and by the example I received instruction. |
33 ολιγον νυσταζω ολιγον δε καθυπνω ολιγον δε εναγκαλιζομαι χερσιν στηθη | 33 Thou wilt sleep a little, said I, thou wilt slumber a little, thou wilt fold thy hands a little to rest: |
34 εαν δε τουτο ποιης ηξει προπορευομενη η πενια σου και η ενδεια σου ωσπερ αγαθος δρομευς | 34 And poverty shall come to thee as a runner, and beggary as an armed man. |