Scrutatio

Mercoledi, 15 maggio 2024 - Sant'Isidoro agricoltore ( Letture di oggi)

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α´ - 1 Maccabei - Maccabees I 5


font
LXXJERUSALEM
1 και εγενετο οτε ηκουσαν τα εθνη κυκλοθεν οτι ωκοδομηθη το θυσιαστηριον και ενεκαινισθη το αγιασμα ως το προτερον και ωργισθησαν σφοδρα1 Lorsque les nations d'alentour eurent appris que l'autel avait été reconstruit et le sanctuairerétabli comme il était auparavant, elles en furent très irritées
2 και εβουλευσαντο του αραι το γενος ιακωβ τους οντας εν μεσω αυτων και ηρξαντο του θανατουν εν τω λαω και εξαιρειν2 et décidèrent d'exterminer les descendants de Jacob qui vivaient au milieu d'elles; elles semirent à opérer des meurtres et des expulsions parmi le peuple.
3 και επολεμει ιουδας προς τους υιους ησαυ εν τη ιδουμαια την ακραβαττηνην οτι περιεκαθηντο τον ισραηλ και επαταξεν αυτους πληγην μεγαλην και συνεστειλεν αυτους και ελαβεν τα σκυλα αυτων3 Judas fit la guerre aux fils d'Esaü en Idumée, au pays d'Akrabattène, parce qu'ils tenaientassiégés les Israélites. Il leur porta un grand coup, les refoula et s'empara de leurs dépouilles.
4 και εμνησθη της κακιας υιων βαιαν οι ησαν τω λαω εις παγιδα και σκανδαλον εν τω ενεδρευειν αυτους εν ταις οδοις4 Il se souvint aussi de la méchanceté des fils de Baïân qui étaient pour le peuple un piège et untraquenard par les embûches qu'ils lui dressaient sur les chemins.
5 και συνεκλεισθησαν υπ' αυτου εις τους πυργους και παρενεβαλεν επ' αυτους και ανεθεματισεν αυτους και ενεπυρισε τους πυργους αυτης εν πυρι συν πασιν τοις ενουσιν5 Les ayant bloqués dans leurs tours, il les assiégea et les voua à l'anathème; il mit le feu à cestours et les brûla avec tous ceux qui s'y trouvaient.
6 και διεπερασεν επι τους υιους αμμων και ευρεν χειρα κραταιαν και λαον πολυν και τιμοθεον ηγουμενον αυτων6 Puis il passa chez les Ammonites, chez qui il trouva une forte troupe et un peuple nombreuxque commandait Timothée.
7 και συνηψεν προς αυτους πολεμους πολλους και συνετριβησαν προ προσωπου αυτου και επαταξεν αυτους7 Il leur livra de nombreux combats; ils furent écrasés devant lui et il les tailla en pièces.
8 και προκατελαβετο την ιαζηρ και τας θυγατερας αυτης και ανεστρεψεν εις την ιουδαιαν8 Il prit Iazèr et les villages de son ressort, et revint en Judée.
9 και επισυνηχθησαν τα εθνη τα εν τη γαλααδ επι τον ισραηλ τους οντας επι τοις οριοις αυτων του εξαραι αυτους και εφυγον εις δαθεμα το οχυρωμα9 Les nations en Galaad se coalisèrent contre les Israélites qui habitaient sur leur territoire afinde les exterminer, et ceux-ci se réfugièrent dans la forteresse de Dathéma.
10 και απεστειλαν γραμματα προς ιουδαν και τους αδελφους αυτου λεγοντες επισυνηγμενα εστιν εφ' ημας τα εθνη κυκλω ημων του εξαραι ημας10 Ils envoyèrent à Judas et à ses frères des lettres ainsi conçues: "Les nations qui nousentourent sont coalisées contre nous pour nous exterminer.
11 και ετοιμαζονται ελθειν και προκαταλαβεσθαι το οχυρωμα εις ο κατεφυγομεν και τιμοθεος ηγειται της δυναμεως αυτων11 Elles se disposent à venir prendre la forteresse où nous avons trouvé un refuge et c'estTimothée qui commande leur armée.
12 νυν ουν ελθων εξελου ημας εκ χειρος αυτων οτι πεπτωκεν εξ ημων πληθος12 Viens donc maintenant nous arracher de leurs mains, car déjà nombre d'entre nous ontsuccombé.
13 και παντες οι αδελφοι ημων οι οντες εν τοις τουβιου τεθανατωνται και ηχμαλωτικασιν τας γυναικας αυτων και τα τεκνα και την αποσκευην και απωλεσαν εκει ωσει μιαν χιλιαρχιαν ανδρων13 Tous nos frères établis au pays de Tobie ont été mis à mort, on a emmené en captivité leursfemmes et leurs enfants, pris leurs biens et fait périr en ces lieux environ un millier d'hommes."
14 ετι αι επιστολαι ανεγιγνωσκοντο και ιδου αγγελοι ετεροι παρεγενοντο εκ της γαλιλαιας διερρηχοτες τα ιματια απαγγελλοντες κατα τα ρηματα ταυτα14 On était encore à lire ces lettres, quand arrivèrent de la Galilée d'autres messagers, lesvêtements déchirés, porteurs des mêmes nouvelles:
15 λεγοντες επισυνηχθαι επ' αυτους εκ πτολεμαιδος και τυρου και σιδωνος και πασαν γαλιλαιαν αλλοφυλων του εξαναλωσαι ημας15 "De Ptolémaïs, disaient-ils, de Tyr et de Sidon, on s'est coalisé contre nous avec toute laGalilée des Nations pour nous exterminer."
16 ως δε ηκουσεν ιουδας και ο λαος τους λογους τουτους επισυνηχθη εκκλησια μεγαλη βουλευσασθαι τι ποιησωσιν τοις αδελφοις αυτων τοις ουσιν εν θλιψει και πολεμουμενοις υπ' αυτων16 Lorsque Judas et le peuple eurent entendu ces discours, ils tinrent une grande assembléepour délibérer sur ce qu'ils devaient faire en faveur de leurs frères en butte à la tribulation et aux attaques desennemis.
17 και ειπεν ιουδας σιμωνι τω αδελφω αυτου επιλεξον σεαυτω ανδρας και πορευου και ρυσαι τους αδελφους σου τους εν τη γαλιλαια εγω δε και ιωναθαν ο αδελφος μου πορευσομεθα εις την γαλααδιτιν17 Judas dit à son frère Simon: "Choisis-toi des hommes et va délivrer tes frères qui sont enGalilée; moi et Jonathan, mon frère, nous irons en Galaaditide."
18 και κατελιπεν ιωσηπον τον του ζαχαριου και αζαριαν ηγουμενον του λαου μετα των επιλοιπων της δυναμεως εν τη ιουδαια εις τηρησιν18 Il laissa en Judée Joseph, fils de Zacharie, et Azarias, chef du peuple, avec le reste del'armée pour faire la garde.
19 και ενετειλατο αυτοις λεγων προστητε του λαου τουτου και μη συναψητε πολεμον προς τα εθνη εως του επιστρεψαι ημας19 Il leur donna cet ordre: "Gouvernez ce peuple et n'engagez pas de combat avec les nationsjusqu'à notre retour."
20 και εμερισθησαν σιμωνι ανδρες τρισχιλιοι του πορευθηναι εις την γαλιλαιαν ιουδα δε ανδρες οκτακισχιλιοι εις την γαλααδιτιν20 A Simon furent assignés 3.000 hommes pour aller en Galilée, à Judas 8.000 hommes pour laGalaaditide.
21 και επορευθη σιμων εις την γαλιλαιαν και συνηψεν πολεμους πολλους προς τα εθνη και συνετριβη τα εθνη απο προσωπου αυτου21 Etant donc allé dans la Galilée, Simon livra plusieurs combats aux païens, qui furent balayésdevant lui;
22 και εδιωξεν αυτους εως της πυλης πτολεμαιδος και επεσον εκ των εθνων εις τρισχιλιους ανδρας και ελαβεν τα σκυλα αυτων22 il les poursuivit jusqu'à la porte de Ptolémaïs. Ils avaient laissé sur le terrain environ 3.000hommes dont il recueillit les dépouilles.
23 και παρελαβεν τους εκ της γαλιλαιας και εν αρβαττοις συν ταις γυναιξιν και τοις τεκνοις και παντα οσα ην αυτοις και ηγαγεν εις την ιουδαιαν μετ' ευφροσυνης μεγαλης23 Il prit avec lui les Juifs de Galilée et d'Arbatta avec leurs femmes, leurs enfants et tout leuravoir, et les emmena en Judée au milieu d'une joie débordante.
24 και ιουδας ο μακκαβαιος και ιωναθαν ο αδελφος αυτου διεβησαν τον ιορδανην και επορευθησαν οδον τριων ημερων εν τη ερημω24 Cependant Judas Maccabée et Jonathan, son frère, passaient le Jourdain et marchaient troisjours dans le désert.
25 και συνηντησαν τοις ναβαταιοις και απηντησαν αυτοις ειρηνικως και διηγησαντο αυτοις παντα τα συμβαντα τοις αδελφοις αυτων εν τη γαλααδιτιδι25 Ils rencontrèrent les Nabatéens qui les accueillirent avec des sentiments pacifiques et leurracontèrent tout ce qui était arrivé à leurs frères en Galaaditide
26 και οτι πολλοι εξ αυτων συνειλημμενοι εισιν εις βοσορρα και βοσορ εν αλεμοις χασφω μακεδ και καρναιν πασαι αι πολεις αυται οχυραι και μεγαλαι26 et comment nombre d'entre eux se trouvaient enfermés à Bosora, à Bosor, en Aléma, àChaspho, à Maked et à Karnaïn, qui sont toutes de fortes et grandes villes.
27 και εν ταις λοιπαις πολεσιν της γαλααδιτιδος εισιν συνειλημμενοι εις αυριον τασσονται παρεμβαλειν επι τα οχυρωματα και καταλαβεσθαι και εξαραι παντας τουτους εν ημερα μια27 Il y en a aussi, (ajoutaient-ils), d'enfermés dans les autres villes de Galaaditide et leursennemis ont résolu pour demain d'attaquer ces places fortes, de s'en emparer et d'y exterminer en un seul jourtous ceux qui s'y trouvent.
28 και απεστρεψεν ιουδας και η παρεμβολη αυτου οδον εις την ερημον βοσορρα αφνω και κατελαβετο την πολιν και απεκτεινε παν αρσενικον εν στοματι ρομφαιας και ελαβεν παντα τα σκυλα αυτων και ενεπρησεν αυτην πυρι28 Brusquement, Judas fit prendre à son armée le chemin de Bosora à travers le désert. Il prit laville et, après avoir passé tous les mâles au fil de l'épée et ramassé tout le butin, il la livra aux flammes.
29 και απηρεν εκειθεν νυκτος και επορευοντο εως επι το οχυρωμα29 Il en repartit nuitamment et l'on marcha jusqu'aux abords de la forteresse.
30 και εγενετο εωθινη ηραν τους οφθαλμους αυτων και ιδου λαος πολυς ου ουκ ην αριθμος αιροντες κλιμακας και μηχανας καταλαβεσθαι το οχυρωμα και επολεμουν αυτους30 Au point du jour, en levant les yeux ils aperçurent une foule innombrable dressant deséchelles et des machines pour s'emparer de la place; déjà on attaquait.
31 και ειδεν ιουδας οτι ηρκται ο πολεμος και η κραυγη της πολεως ανεβη εως ουρανου σαλπιγξιν και κραυγη μεγαλη31 Voyant que l'attaque était commencée et qu'une clameur immense mêlée au son destrompettes montait de la ville vers le ciel,
32 και ειπεν τοις ανδρασιν της δυναμεως πολεμησατε σημερον υπερ των αδελφων ημων32 Judas dit aux hommes de son armée: "Combattez aujourd'hui pour vos frères!"
33 και εξηλθεν εν τρισιν αρχαις εξοπισθεν αυτων και εσαλπισαν ταις σαλπιγξιν και εβοησαν εν προσευχη33 Il les fit avancer en trois corps sur les arrières de l'ennemi. Les trompettes sonnèrent et lesinvocations retentirent.
34 και επεγνω η παρεμβολη τιμοθεου οτι μακκαβαιος εστιν και εφυγον απο προσωπου αυτου και επαταξεν αυτους πληγην μεγαλην και επεσον εξ αυτων εν εκεινη τη ημερα εις οκτακισχιλιους ανδρας34 Les troupes de Timothée, reconnaissant que c'était Maccabée, prirent la fuite à sonapproche. Celui-ci leur infligea une grande défaite, car ils laissèrent ce jour-là près de 8.000 hommes sur leterrain.
35 και απεκλινεν εις αλεμα και επολεμησεν αυτην και κατελαβετο αυτην και απεκτεινεν παν αρσενικον αυτης και ελαβεν τα σκυλα αυτης και ενεπρησεν αυτην εν πυρι35 S'étant ensuite retourné sur Aléma, il l'attaqua, la prit, et, après avoir tué tous les mâles etramassé le butin, il la livra aux flammes.
36 εκειθεν απηρεν και προκατελαβετο την χασφω μακεδ και βοσορ και τας λοιπας πολεις της γαλααδιτιδος36 De là il alla s'emparer de Chaspho, de Maked, de Bosor et des autres villes de Galaaditide.
37 μετα δε τα ρηματα ταυτα συνηγαγεν τιμοθεος παρεμβολην αλλην και παρενεβαλεν κατα προσωπον ραφων εκ περαν του χειμαρρου37 Après ces événements Timothée rassembla une autre armée et vint camper en face deRaphôn, de l'autre côté du torrent.
38 και απεστειλεν ιουδας κατασκοπευσαι την παρεμβολην και απηγγειλαν αυτω λεγοντες επισυνηγμενα εισιν προς αυτον παντα τα εθνη τα κυκλω ημων δυναμις πολλη σφοδρα38 Judas envoya reconnaître le camp et on lui fit ce rapport: "Auprès de ce chef se sont groupéstous les païens qui nous entourent, formant une armée extrêmement nombreuse
39 και αραβας μεμισθωνται εις βοηθειαν αυτοις και παρεμβαλλουσιν περαν του χειμαρρου ετοιμοι του ελθειν επι σε εις πολεμον και επορευθη ιουδας εις συναντησιν αυτων39 où des Arabes ont été enrôlés comme auxiliaires; ils sont campés au-delà du torrent, prêts àvenir t'attaquer." Judas alla à leur rencontre.
40 και ειπεν τιμοθεος τοις αρχουσιν της δυναμεως αυτου εν τω εγγιζειν ιουδαν και την παρεμβολην αυτου επι τον χειμαρρουν του υδατος εαν διαβη προς ημας προτερος ου δυνησομεθα υποστηναι αυτον οτι δυναμενος δυνησεται προς ημας40 Mais Timothée dit aux commandants de son armée, au moment où Judas et sa troupeapprochaient du cours d'eau: "S'il passe vers nous le premier, nous ne pourrons lui résister, parce qu'il aura ungrand avantage sur nous;
41 εαν δε δειλανθη και παρεμβαλη περαν του ποταμου διαπερασομεν προς αυτον και δυνησομεθα προς αυτον41 mais s'il a peur et campe de l'autre côté du fleuve, nous traverserons en face de lui et nous levaincrons."
42 ως δε ηγγισεν ιουδας επι τον χειμαρρουν του υδατος εστησεν τους γραμματεις του λαου επι του χειμαρρου και ενετειλατο αυτοις λεγων μη αφητε παντα ανθρωπον παρεμβαλειν αλλα ερχεσθωσαν παντες εις τον πολεμον42 Lorsqu'il arriva près du cours d'eau, Judas posta le long du torrent les scribes du peuple etleur donna cette consigne: "Ne laissez personne dresser sa tente, mais que tous marchent au combat!"
43 και διεπερασεν επ' αυτους προτερος και πας ο λαος οπισθεν αυτου και συνετριβησαν προ προσωπου αυτων παντα τα εθνη και ερριψαν τα οπλα αυτων και εφυγον εις το τεμενος καρναιν43 Il traversa le premier et marcha sur l'ennemi; tout le peuple le suivit. Il écrasa devant lui tousles païens, qui jetèrent leurs armes et coururent chercher refuge dans le sanctuaire de Karnaïn.
44 και προκατελαβοντο την πολιν και το τεμενος ενεπυρισαν εν πυρι συν πασιν τοις εν αυτω και ετροπωθη καρναιν και ουκ ηδυναντο ετι υποστηναι κατα προσωπον ιουδου44 Les Juifs s'emparèrent d'abord de la ville, puis brûlèrent le temple avec tous ceux qui étaientdedans. Karnaïn fut renversée et désormais on ne put résister à Judas.
45 και συνηγαγεν ιουδας παντα ισραηλ τους εν τη γαλααδιτιδι απο μικρου εως μεγαλου και τας γυναικας αυτων και τα τεκνα αυτων και την αποσκευην παρεμβολην μεγαλην σφοδρα ελθειν εις γην ιουδα45 Judas rassembla tous les Israélites qui étaient en Galaaditide, depuis le plus petit jusqu'auplus grand, avec leurs femmes, leurs enfants et leurs bagages, une troupe immense en route vers le pays de Juda.
46 και ηλθον εως εφρων και αυτη πολις μεγαλη επι της οδου οχυρα σφοδρα ουκ ην εκκλιναι απ' αυτης δεξιαν η αριστεραν αλλ' η δια μεσου αυτης πορευεσθαι46 Ils arrivèrent à Ephrôn, ville importante et très forte située sur le chemin. Comme on nepouvait la tourner ni sur la droite ni sur la gauche, il ne restait qu'à la traverser.
47 και απεκλεισαν αυτους οι εκ της πολεως και ενεφραξαν τας πυλας λιθοις47 Les habitants leur refusèrent le passage et bloquèrent les portes avec des pierres.
48 και απεστειλεν προς αυτους ιουδας λογοις ειρηνικοις λεγων διελευσομεθα δια της γης σου του απελθειν εις την γην ημων και ουδεις κακοποιησει υμας πλην τοις ποσιν παρελευσομεθα και ουκ ηβουλοντο ανοιξαι αυτω48 Judas leur envoya un message conçu en ces termes pacifiques: "Nous allons traverser votrepays pour aller dans le nôtre; nul ne vous fera de mal, nous ne ferons que passer en piétons." Mais ils refusèrentde lui ouvrir.
49 και επεταξεν ιουδας κηρυξαι εν τη παρεμβολη του παρεμβαλειν εκαστον εν ω εστιν τοπω49 Judas fit alors publier dans les rangs que chacun gardât la position où il était.
50 και παρενεβαλον οι ανδρες της δυναμεως και επολεμησεν την πολιν ολην την ημεραν εκεινην και ολην την νυκτα και παρεδοθη η πολις εν χειρι αυτου50 Les braves de l'armée prirent position. Judas fit donner l'assaut tout le jour et toute la nuit etla ville tomba en son pouvoir.
51 και απωλεσεν παν αρσενικον εν στοματι ρομφαιας και εξερριζωσεν αυτην και ελαβεν τα σκυλα αυτης και διηλθεν δια της πολεως επανω των απεκταμμενων51 Il fit passer tous les mâles au fil de l'épée, détruisit la ville jusqu'aux fondements, en ravit lesdépouilles et traversa la place sur le corps des tués.
52 και διεβησαν τον ιορδανην εις το πεδιον το μεγα κατα προσωπον βαιθσαν52 Ils franchirent le Jourdain pour entrer dans la Grande Plaine en face de Bethsân.
53 και ην ιουδας επισυναγων τους εσχατιζοντας και παρακαλων τον λαον κατα πασαν την οδον εως ηλθεν εις γην ιουδα53 Judas s'employait à rallier les traînards et à encourager le peuple tout le long de la routejusqu'à son arrivée au pays de Judas.
54 και ανεβησαν εις ορος σιων εν ευφροσυνη και χαρα και προσηγαγον ολοκαυτωματα οτι ουκ επεσεν εξ αυτων ουθεις εως του επιστρεψαι εν ειρηνη54 Ils gravirent le mont Sion avec joie et allégresse et offrirent des holocaustes parce qu'ilsétaient revenus en paix sans perdre aucun des leurs.
55 και εν ταις ημεραις εν αις ην ιουδας και ιωναθαν εν γη γαλααδ και σιμων ο αδελφος αυτου εν τη γαλιλαια κατα προσωπον πτολεμαιδος55 Pendant que Judas et Jonathan étaient au pays de Galaad, et Simon, son frère, en Galiléedevant Ptolémaïs,
56 ηκουσεν ιωσηφ ο του ζαχαριου και αζαριας αρχοντες της δυναμεως των ανδραγαθιων και του πολεμου οια εποιησαν56 Joseph, fils de Zacharie, et Azarias, chefs de l'armée, apprirent leurs gestes de bravoure etles combats qu'ils avaient livrés,
57 και ειπον ποιησωμεν και αυτοι εαυτοις ονομα και πορευθωμεν πολεμησαι προς τα εθνη τα κυκλω ημων57 et ils se dirent: "Faisons-nous un nom, nous aussi, et allons combattre les nations qui sontautour de nous."
58 και παρηγγειλεν τοις απο της δυναμεως της μετ' αυτων και επορευθησαν επι ιαμνειαν58 Ils donnèrent des ordres aux forces qu'ils commandaient et marchèrent sur Iamnia.
59 και εξηλθεν γοργιας εκ της πολεως και οι ανδρες αυτου εις συναντησιν αυτοις εις πολεμον59 Gorgias et ses hommes sortirent de la ville à leur rencontre pour leur livrer combat.
60 και ετροπωθη ιωσηπος και αζαριας και εδιωχθησαν εως των οριων της ιουδαιας και επεσον εν τη ημερα εκεινη εκ του λαου ισραηλ εις δισχιλιους ανδρας60 Joseph et Azarias furent mis en fuite et poursuivis jusqu'aux frontières de la Judée. Il péritce jour-là environ 2.000 hommes du peuple d'Israël.
61 και εγενηθη τροπη μεγαλη εν τω λαω οτι ουκ ηκουσαν ιουδου και των αδελφων αυτου οιομενοι ανδραγαθησαι61 Ce fut une grande déroute parmi le peuple, parce qu'ils n'avaient pas écouté Judas ni sesfrères, s'imaginant qu'ils se signaleraient par leur bravoure.
62 αυτοι δε ουκ ησαν εκ του σπερματος των ανδρων εκεινων οις εδοθη σωτηρια ισραηλ δια χειρος αυτων62 Mais ils n'étaient pas de la race de ces hommes à qui il était donné de sauver Israël.
63 και ο ανηρ ιουδας και οι αδελφοι αυτου εδοξασθησαν σφοδρα εναντι παντος ισραηλ και των εθνων παντων ου ηκουετο το ονομα αυτων63 Le noble Judas et ses frères furent en grand honneur devant tout Israël et toutes les nationsoù l'on entendait prononcer leur nom,
64 και επισυνηγοντο προς αυτους ευφημουντες64 les foules se pressaient autour d'eux pour les acclamer.
65 και εξηλθεν ιουδας και οι αδελφοι αυτου και επολεμουν τους υιους ησαυ εν τη γη τη προς νοτον και επαταξεν την χεβρων και τας θυγατερας αυτης και καθειλεν τα οχυρωματα αυτης και τους πυργους αυτης ενεπυρισεν κυκλοθεν65 Judas avec ses frères partit en guerre contre les fils d'Esaü dans la région du midi; il prit deforce Hébron et les villages de son ressort, abattit ses fortifications et livra au feu les tours de son enceinte.
66 και απηρεν του πορευθηναι εις γην αλλοφυλων και διεπορευετο την μαρισαν66 Ayant levé son camp, il partit pour gagner le pays des Philistins et traversa Marisa.
67 εν τη ημερα εκεινη επεσον ιερεις εν πολεμω βουλομενοι ανδραγαθησαι εν τω αυτους εξελθειν εις πολεμον αβουλευτως67 Ce jour-là périrent dans le combat des prêtres qui voulaient y signaler leur bravoure enprenant part imprudemment à la lutte.
68 και εξεκλινεν ιουδας εις αζωτον γην αλλοφυλων και καθειλεν τους βωμους αυτων και τα γλυπτα των θεων αυτων κατεκαυσεν πυρι και εσκυλευσεν τα σκυλα των πολεων και επεστρεψεν εις γην ιουδα68 Judas se dirigea ensuite sur Azôtos, district des Philistins, renversa leurs autels, livra au feules images taillées de leurs dieux, y soumit les villes à un pillage en règle et revint au pays de Juda.